Είναι εφικτή η συνύπαρξη ποδηλάτου με ΙΧ στη Θεσσαλονίκη;

Μπορούν να συνυπάρξουν τα ποδήλατα μαζί με αυτοκίνητα στους δρόμους της Θεσσαλονίκης; Αυτό είναι ένα δύσκολο εγχείρημα που προσπαθεί ο Ποδηλατικός Αθλητικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης να φέρει εις πέρας, εκπαιδεύοντας τον κόσμο που επιθυμεί να χρησιμοποιεί το ποδήλατο πιο συχνά. 

Μάλιστα, ίσως επρόκειτο για μία λύση που θα μπορούσε δώσει μία μεγάλη ανάσα στο τεράστιο πρόβλημα του κυκλοφοριακού που υπήρχε και εντάθηκε ακόμα παραπάνω μετά την έναρξη των εργασιών για την κατασκευή του Flyover.

Ίσως η ζωή ενός ποδηλάτη να είναι δύσκολη στη Θεσσαλονίκη καθώς οι υποδομές είναι κακή κατάσταση , όμως ο ΠΑΣΘ θέλει να δώσει το κίνητρο σε όσους φοβούνται και δεν νιώθουν ασφάλεια να βγουν στο υφιστάμενο οδόστρωμα και με την δική τους καθοδήγηση να βάλουν με ασφαλείς τρόπους το ποδήλατο στη ζωή τους.

Όπως αναφέρει η πρόεδρος του Ποδηλατικού Αθλητικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Έλενα Πεταλωτή:

«Η καμπάνια που θέλουμε να ξεκινήσουμε την ονομάζουμε «Εκπαίδευση αστικής ποδηλασίας», στην ουσία θέλουμε να δημιουργήσουμε μία ακαδημία αστικής ποδηλασίας και κυκλοφοριακής αγωγής. Θα απευθύνεται τόσο σε μικρά παιδιά όσο και σε ενήλικες. Θέλουμε να δώσουμε κίνητρο στους ενήλικες που φοβούνται και δεν νιώθουν ασφάλεια να βγουν έξω στο υφιστάμενο οδόστρωμα. Έτσι σκοπεύουμε να τους ενθαρρύνουμε ξεκινώντας μαζί με κάποια θεωρητικά μαθήματα και έπειτα βιωματικά, να βγούνε σε βόλτες στην πόλη, σε γκρουπ, με το κατάλληλο εξοπλισμό. Αυτή είναι η γενικότερη ιδέα, την οποία έχουμε απευθυνθεί σε διάφορους φορείς και περιμένουμε απαντήσεις για την υλοποίηση της. Σκεφτόμαστε να διαμορφωθεί σε κάποιο διάστημα μερικών εβδομάδων. Προτείνουμε την ημέρα Κυριακή, πρωινές ώρες για να μην έχει πολλή κίνηση στους δρόμους»

Η ίδια κάνει γνωστό πως ο σύλλογος έχει απευθυνθεί σε διάφορους φορείς για την υλοποίηση της ιδέας. 

«Όλοι μας καθησυχάζουν πως θέλουν την βιώσιμη κινητικότητα στην πόλη. Βλέπουμε ότι είναι αναπόφευκτο. Το κυκλοφοριακό στην πόλη είναι ένα αγκάθι, είναι πολύ δύσκολο να μετακινηθείς εκεί έξω. Πόσο μάλλον να συνυπάρξεις με μηχανοκίνητα οχήματα. Οπότε προτείνουμε ένα μέρος αυτού του κυκλοφοριακού που εντείνεται με το Flyover να παραλάβει την κίνηση η ποδηλατοκίνηση και η μικροκινητικότητα.

Οι φορείς είναι θετικοί, όμως πρέπει να το δομήσουμε σωστά. Συνάντηση κάναμε με την διοίκηση του Δήμου Θεσσαλονίκης, φυσικά έχουμε μιλήσει και με άλλους Δήμους, φορείς αλλά και την Περιφέρεια. Στη νέα διοίκηση προτείναμε μία σύνθεση ομάδα εργασίας, στη χώρα μας δεν έχουμε εθνική στρατηγική όπως πολλές άλλες χώρες στην Ευρώπη. Στόχος αυτής της ομάδας θα είναι ο εντοπισμός των προκλήσεων στην πόλη, δηλαδή πρέπει να διερευνήσουμε άμεσα ποικίλους και βιώσιμους τρόπους μεταφοράς. Όταν δεν έχουμε να προτείνουμε βιώσιμους, εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης, τότε αναγκαστικά ο καθένας θα καταφύγει στο αυτοκίνητο.

Έπειτα μιλήσαμε για την στήριξη της δημόσιας συγκοινωνίας. Έχουμε απευθύνει σχετικές επιστολές, ζητώντας την μεταφορά του ποδηλάτου στα αστικά λεωφορείο. Κατανοούμε πως αυτό μπορεί να ακούγεται υπεραισιόδοξο με την τωρινή κατάσταση στα λεωφορεία. Δεν προτείνουμε να βάλουμε μέσα στα αστικά, αλλά υπάρχουν ειδικές ράγες ποδηλάτων που μπορούν να μπουν σε κάποιες γραμμές.

Επίσης υπάρχει η ιδέα της κοινής χρήσης ποδηλάτων, που υπάρχει ήδη σε κάποιους δήμους και θα μπορούσε να εφαρμοστεί και στον δήμο Θεσσαλονίκης. Σε ότι προτείναμε υπήρχε μία θετική στάση από την πλευρά του νέου δήμου, μένει τώρα να αναλάβουν επίσημα και να ξανά κάνουμε την ίδια κουβέντα πιο θεσμικά όταν θα παραλάβουν τους φακέλους τους»

Η κ. Πεταλωτή αναφέρει πως θέλουν να μπορέσουν ο κόσμος από τις γύρω περιοχές να καταφέρει να έρχεται στο κέντρο της πόλης μέσα από ασφαλείς διαδρομές.

«Εφόσον ο ΚΟΚ μας δίνει το δικαίωμα ως ποδηλάτες να είμαστε στο ίδιο οδόστρωμα και να συνυπάρχουμε με τα μηχανοκίνητα, το μόνο που μένει για να ανταποκριθούμε και να εκπαιδεύσουμε τον κόσμο. Χρειάζεται εκπαίδευση τόσο ο χρήστης του ποδηλάτου όσο και ο οδηγός του μηχανοκίνητου.

Μέχρι να γίνουν οι ποδηλατοδρόμοι που ζητάμε, η συνύπαρξη είναι η μόνη λύση για να ανασάνει η πόλη. Οι μελέτες δείχνουν ότι 1/5 της επιβαρυνόμενης κίνησης από το κέντρο της πόλης μπορεί να την δεχτεί η μικροκινητικότητα (ποδήλατο, πατίνια κλπ). Άρα 1/5 από τα 30.000 αυτοκίνητα που κυκλοφορούν, το πάρει η μικροκινητικότητα γίνεται αντιληπτό πως είναι ένα πολύ μεγάλος αριθμός για να ελαφρυνθεί η κατάσταση»

Μιλώντας για τις υποδομές που υπάρχουν στη Θεσσαλονίκη για τους ποδηλάτες, η Κ. Πεταλωτή τονίζει πως δεν είναι καθόλου φιλικές. 

«Ακόμα και οι υπάρχοντες ποδηλατοδρόμοι έχουν τα μαύρα τους τα χάλια. Φθορές στο οδόστρωμα, λακούβες, ρωγμές. Όλες αυτές οι κακοτεχνίες ενέχουν κινδύνους. Επίσης δεν υπάρχει μία συνεκτικότητα. Ξεκινάς από κάπου και σταματάς στο πουθενά. Γι’ αυτό θέλουμε να επιστήσουμε την προσοχή όσοι θέλουν να βγουν έξω, να αποδεχτούν την κατάσταση ως έχει, να επιλέξουν τις περισσότερο ασφαλείς διαδρομές»

Οφέλη στην υγεία…

Σίγουρα η χρήση ποδηλάτου είναι μια μορφή άσκησης, που ωφελεί στην υγεία των ανθρώπων. Όχι μόνο σωματική αλλά και ψυχική. Οι άνθρωποι που μετακινούνται με ποδήλατο είναι πιο χαρούμενοι μετακινούμενοι. Επίσης μπορείς μ’ αυτό τον τρόπο να εξοικονομήσεις και χρήματα καθώς δεν θα χρειάζεται να πληρώνεις διαρκώς για νέα καύσιμα.

«Όντας πάνω στο ποδήλατο λειτουργείς με τις πέντε αισθήσεις σου. Ακούς, μυρίζεις, αισθάνεσαι. Είμαι σίγουρη πως κανείς από τους οδηγούς στη Τσιμισκή δεν έχει ακούσει πουλιά κι όμως υπάρχουν! Όλη η εμπειρία της χρήσης ποδηλάτου μετουσιώνεται σε κάτι πολύ μεγαλύτερο από μία απλή μετακίνηση κι εκεί θέλουμε κι εμείς να ενισχύσουμε την περισσότερη χρήση του. Το ποδήλατο δεν αφορά μόνο τον ποδηλάτη αλλά τον εν δυνάμει ποδηλάτη, εκείνον που θέλει να βγει. Πρέπει να σχεδιάσουμε την πόλη μας όχι με τα υφιστάμενα δεδομένα, αλλά μ’ αυτά που θέλουμε να έχουμε», καταλήγει η κ. Πεταλωτή.

Τι έχει δείξει έρευνα

Σε δημοσίευση του αναπληρωτή καθηγητή στο πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης Κώστα Μουρατίδη, σε συνεργασία με τους καθηγητές Αθηνά Γιαννακού και Γιάννη Πολίτη (ΑΠΘ) και του Jonas de Vos από πανεπιστήμιο της Νορβηγίας για το κυκλοφοριακό της πόλης μεταξύ άλλων γίνεται αναφορά και στην χρήση ποδηλάτου.

Όπως καταγράφει η μελέτη, η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη είναι δύο πόλεις άμεσα εξαρτώμενες από το αμάξι καθώς το 58% και 59% αντίστοιχα χρησιμοποιούν αυτοκίνητο για να φτάσουν στον προορισμό τους.  Άκρως χαμηλά τα ποσοστά για τη χρήση του ποδηλάτου με 1% στην Αθήνα και 3% στη Θεσσαλονίκη.

Οι λίγοι υπάρχοντες ποδηλατοδρόμοι, όπως σημειώνει η δημοσίευση, είναι αποσυνδεδεμένοι μεταξύ τους και συχνά δεν θεωρούνται ασφαλείς για τους ποδηλάτες λόγω της ταυτόχρονης διέλευσης αυτοκινήτων.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στην έρευνα, πολίτες από τη Θεσσαλονίκη από 36 έως 70 ετών στέκονται στην ανάγκη για τη δημιουργία ενός ποδηλατικού δικτύου σε όλη την πόλη, ώστε να ενώνονται οι περιφερειακοί δήμοι με τον κεντρικό, διαθέτοντας φυσικά τις κατάλληλες προδιαγραφές.

Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι παρά την έλλειψη ποδηλατόδρομων, η χρήση ποδηλάτου για τις μετακινήσεις δημιουργεί θετικά συναισθήματα. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι οι ποδηλάτες στη Θεσσαλονίκη μπορεί να μην επηρεάζονται τελικά τόσο από το αν είναι τελικά ακατάλληλες οι συνθήκες και οι υποδομές για εκείνους.