Ένα διατηρητέο κτίριο διασώζεται

της Κύας Τζήμου

Δίπλα από το Α’ Γυμνάσιο που αναστηλώθηκε πλήρως την εποχή της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 1997, παρέμενε εγκαταλειμένο στην φθορά του χρόνου εδώ και 35 χρόνια το παράρτημά του, ιδιοκτησία του Δημοσίου, του οποίου η στέγη είχε καταρρεύσει και περίμενε από το 2010 έγκριση προϋπολογισμού 2,5 εκ. ευρώ για να χρηματοδοτηθεί η αναστήλωσή του από ΕΣΠΑ. Η έγκριση δόθηκε και οι εργασίες στο κτίριο ξεκίνησαν εδώ και μερικούς μήνες.

Ο αντιδήμαρχος Αστικού Περιβάλλοντος κ. Ανδρέας Κουράκης μας ενημέρωσε ότι οι εργασίες θα ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του έτους και το κτίριο θα επανέλθει σε χρήση ως Παράρτημα του Α’ Γυμνασίου. Μετά το πέρας των εργασιών οι χώροι του κτιρίου θα χρησιμοποιηθούν για σχολικές εκδηλώσεις και ως βοηθητικοί μαθητικοί χώροι. Στο πλαίσιο του έργου προβλέπονται η πλήρης ανακατασκευή όλων των τοιχοδομών, η αποκατάσταση των εσωτερικών χώρων αλλά και η ανάδειξη του πλούσιου ζωγραφικού διάκοσμου του διατηρητέου. Ακόμη προγραμματίζονται η ενίσχυση του πρασίνου στον αύλειο χώρο, σειρά παρεμβάσεων για τη βελτίωση της προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρίες αλλά και μικρότερης έκτασης εργασίες στο παρακείμενο διατηρητέο κτίριο του 1ου γυμνασίου.

Αλλά ας θυμηθούμε και την ιστορία του κτιρίου:

Βίλα Γιοσέφ Μοντιάνο, Λεωφ. Βασ. Όλγας 5 Αρχιτέκτων: άγνωστος Xρήσεις: οικία Μοντιάνο, οικία Μόλχο, κατάλυμα 15-22 προσφυγικών οικογενειών (1946-58), πρώην Παράρτημα Α΄ Γυμνασίου Αρρένων, σήμερα ακατοίκητο

Ιδιοκτήτες: Περιήλθε στο ελληνικό Δημόσιο μεταπολεμικά σαν ιδιοκτησία εχθρικού κράτους και αργότερα δόθηκε κάποιο ποσοστό (περίπου 33%) σε διάφορους κληρονόμους της οικογένειας. Αγοράστηκε εκ νέου από το Δημόσιο και σήμερα μόνο το 9,25% ανήκει στους Ε. Γιακουέλ, Μ. Νααρ και Τ. Μεναχέμ)

Ιστορία: Το οικόπεδο αγοράστηκε το 1899 από τον Ιωσήφ Ισαάκ Μοντιάνο και βρισκόταν στο νούμερο 48 της οδού Αλλατίνι (Allatini Degrimeni). Καταρχάς κτίστηκε ένα μεταξουργείο στην ανατολική πλευρά του οικοπέδου και αργότερα η διώροφη έπαυλη των 15 δωματίων και των 3 σοφάδων. Οι Μοντιάνο ήταν εβραίοι ιταλικής καταγωγής που διακινούσαν μαζί με την οικογένεια Αλλατίνι όλο σχεδόν το εμπόριο των δημητριακών, κουκουλιών, δερμάτων κ.ά. Μερίδια της ιδιοκτησίας άλλαζαν συνέχεια χέρια μέχρι τον αφανισμό των εβραίων απ΄τους Ναζί. Το 1960 κατεδαφίζεται το κτίριο του μεταξουργείου και ένα γυάλινο θερμοκήπιο που υπήρχε πίσω, όπως και ο τοίχος που το διαχώριζε από το διπλανό κτίριο τουΓυμνασίου Αρρένων και χρησιμοποιείται μέχρι το σεισμό του 1978 σαν παράρτημά του. Λόγω της επικινδυνότητας στον φέροντα οργανισμό των δυο κτιρίων, εγκαταλείφθηκαν και τα δυο και το Γυμνάσιο μεταφέρθηκε αλλού. Η Εφορία Μνημείων και Αρχαιοτήτων απαγόρεψε την κατεδάφισή του παρά τις σοβαρές βλάβες, με απόφαση του 1979 χαρακτηρίζοντάς το ως διατηρητέο. Παρέμεινε εγκαταλειμμένο και ένα μέρος της στέγης του είχε ήδη καταρρεύσει, παρόλο που το διπλανό κτίριο (πρώην οικία Χατζή Μήσεφ που λειτουργεί ως Γυμνάσιο από το 1921) που περιήλθε νόμιμα στο δημόσιο το 1928, αποκαταστάθηκε πλήρως στο πλαίσιο του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας «Θεσσαλονίκη 1997» και επανήλθε σε σχολική χρήση φιλοξενώντας και πάλι το Α’ Γυμνάσιο.