Ένα κτίριο φτιαγμένο από αυγά στη Θεσσαλονίκη

Στην αρχιτεκτονική, αναλύοντας την κατασκευή της τοιχοποιίας αλλά και την συνολική δόμηση πολλών αρχοντικών του ελλαδικού χώρου, παρατηρείται κυρίως η χρήση ασβεστόλιθου για τις καλές μηχανικές αντοχές του, ενώ σε επικαλύψεις στεγών και δαπέδων, παρατηρούμε τη χρήση του σχιστόλιθου λόγω της πεπλατυσμένης μορφής του. Υλικά όπως το μάρμαρο και ο πωρόλιθος, χρησιμοποιήθηκαν ελάχιστα σε κτίρια, ενώ οι πλίνθοι παρουσιάστηκαν με τη χρήση ψημένων τούβλων σε τοιχοποιίες. Τα κύριο κονίαμα δόμησης ήταν ο πηλός. Γενικά ο πηλός ευέλικτος και εύπλαστος, άντεχε στο πέρασμα του χρόνου, στον οποίο βέβαια με τον καιρό προστέθηκαν διάφορα βελτιωτικά όπως ήταν ο ασβέστης ή η κοπριά ζώων.

Η προσθήκη των βελτιωτικών πρόσμικτων, είναι γνωστή ήδη από την εποχή του μεσαίωνα. Υλικά με αυτά τα χαρακτηριστικά ήταν η σκόνη τούβλων και κεραμικών, η βύνη, το αποξηραμένο κριθάρι, η σκουριά, ενώ για την επίτευξη αντοχής του μείγματος, σε αυτό πρόσθεταν φρέσκο γάλα, αυγά, τυρί τύπου cheddar ή κρασί. Έκτοτε, πρώτες ύλες όπως ήταν το ασπράδι του αυγού προτιμήθηκαν στην οικοδομική, διότι περιείχαν υψηλά επίπεδα πρωτεϊνών και ασβεστίου και μέσω των μοριακών δεσμών ενίσχυαν παραπάνω την κατασκευή.

Στη Θεσσαλονίκη, την εποχή του εκσυγχρονισμού της οθωμανικής αυτοκρατορίας έγιναν μεγάλες αλλαγές, ανασχεδιασμοί και καινούργια έργα στην πόλη. Ένα μεταξύ αυτών ήταν και το Διοικητήριο, ή Κονάκι, έργο του αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλλι (Vitaliano Poselli, Ιταλός αρχιτέκτονας, 1838-1918), το οποίο σήμερα στεγάζει το Υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης. Η ανέγερση του διοικητηρίου δεν αποτέλεσε συνοχή μόνο οικοδομικών υλικών, αλλά για το κτίσιμό του, χρησιμοποιήθηκε και ένα από τα βασικότερα υλικά που απαιτείται στην ζαχαροπλαστική, τη μαγειρική και συγχρόνως είναι μια από της πρώτες διατροφικές συνήθειες, στην καθημερινότητά μας. Αυτό ήταν το αυγό.

«Αφού σκάφθηκε το σημείο όπου θα τοποθετούνταν τα θεμέλια του κτιρίου, χιλιάδες αυγά, περίπου 60.000 αυγά, τόσα μου είχε πει ο μπαμπάς ότι άκουσε από τον πατέρα του, αναμείχθηκαν και ρίχθηκαν μαζί με πέτρα, ασβέστη και ό,τι άλλο αδρανή βάζουν. Όλος ο κόσμος μαζευόταν και κοίταζε τα αυγά, μαζί με το κέλυφος, να ρίχνονται μέσα στο σκάμμα σαν μια ενιαία μάζα. Όταν η κατασκευή του Διοικητηρίου έφτασε ως τη μέση του πρώτου πατώματος, το έργο σταμάτησε επί έξι μήνες. Το άφησε επίτηδες “για να σφίξει καλά” όπως έλεγε. Μετά συνέχισε το χτίσιμο, σύμφωνα με τα σχέδιά του» αναφέρει αυτολεξεί η Ζωρζέτα Ποζέλλι, εγγονή του αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλλι.

Στα παλιά χρόνια συνηθιζόταν να ρίχνουν αυγά στα θεμέλια των κτιρίων, διότι έσφιγγαν και έδιναν στη θεμελίωση εξαιρετική αντοχή. Την ίδια τεχνική ακολούθησε πιστά και ο Poselli για να σφίξουν τα θεμέλια και να γίνουν απολύτως στέρεα και να μην καταρρεύσουν. Αξιοσημείωτο ωστόσο είναι πως, ύστερα από τους τρεις πιο ισχυρούς σεισμούς που χτύπησαν τη Θεσσαλονίκη, το 1902, το 1932 και ο πιο πρόσφατος αυτός του 1978, κανένα από τα κτίσματα του Poselli δεν υπέστη την παραμικρή ρωγμή, γεγονός που αποτελεί δείγμα ότι την ίδια τεχνική θεμελίωσης, με την προσθήκη αυγών, την υιοθέτησε λογικά και στα υπόλοιπα κτίριά του, στην πόλη. Άλλα κτίρια του διάσημου αρχιτέκτονα στην πόλη της Θεσσαλονίκης είναι το Στρατηγείο στο Γ’ Σώμα Στρατού, η Στοά Μαλακοπή γνωστή ως Τράπεζα Θεσσαλονίκης, το Γενί Τζαμί, το Πολεμικό Μουσείο, η Φιλοσοφική Σχολή, η Βίλλα Αλλατίνι, οι Μύλοι Αλλατίνι, η Καθολική και η Αρμένικη εκκλησία, κα.

*Το ανωτέρω αποτελεί απόσπασμα της ερευνητικής εργασίας του Καρακοντίνου Δημήτρη, Αρχιτέκτονος Μηχανικού ΑΠΘ