Επίτιμη Διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης η Πολυξένη Αδάμ-Βελένη

Χθες, Τετάρτη 11 Σεπτεμβρίου, σε μια λαμπρή τελετή στο Κεντρικό Αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου της Σορβόννης στο Παρίσι, η Πολυξένη Αδάμ-Βελένη, Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Σορβόννης από τον Πρόεδρό του, Καθηγητή Jean Chambaz.

Τον έπαινο της τιμώμενης εκφώνησε ο Καθηγητής Λογοτεχνίας και Ελληνικού Πολιτισμού του Πανεπιστημίου της Σορβόννης Dominique Mulliez, ενώ προηγήθηκε διάλεξη της τιμώμενης με θέμα “Μετρό Θεσσαλονίκης: Ανα-μετρώ-ντας την ιστορία της πόλης” στο κατάμεστο από Καθηγητές Πανεπιστημίου, αρχαιολόγους, ιστορικούς, φοιτητές και κοινό, Αμφιθέατρο Guizot του ίδιου Πανεπιστημίου.

Κατά την ίδια τελετή αναγορεύτηκαν επίτιμοι διδάκτορες και άλλοι έξι διακεκριμένοι επιστήμονες από την Ευρώπη και την Αμερική διαφορετικών επιστημονικών ειδικοτήτων ο καθένας, αλλά “και οι επτά μέσα από την ακαδημαϊκή τους πορεία τους εκφράζουν την παγκοσμιότητα των επιστημών και του πολιτισμού, καθώς η έρευνα και η τέχνη συμμετέχουν στην κατάκτηση και την προώθηση της γνώσης με τρόπο συμπληρωματικό και αναπόσπαστο για το καλό της ανθρωπότητας και του πλανήτη”, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Πρόεδρος της Σορβόννης.

Λίγα λόγια για την Πολυξένη Αδάμ – Βελένη

Σπουδές

Γεννήθηκε (1957), σπούδασε και ζει στη Θεσσαλονίκη. Αριστούχος απόφοιτος των Τμημάτων: 1) Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής (Υπότροφος Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών 1974-1979) και 2) Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1999-2002). Μεταπτυχιακές σπουδές και διδακτορικό δίπλωμα στην Αρχαιολογία. Σπουδές υποκριτικής τέχνης στο Κέντρο Θεατρικής Έρευνας και θεωρίας και πρακτικής του θεάτρου στο Τμήμα Θεάτρου του Πανεπιστημίου Sorbonne III στο Παρίσι (2002). Μιλάει γαλλικά, αγγλικά, ιταλικά, γερμανικά και λίγα τούρκικα και ισπανικά.

Επαγγελματική σταδιοδρομία

Επιμελήτρια αρχαιοτήτων στις Εφορείες Αρχαιοτήτων Έδεσσας και Θεσσαλονίκης (1979-2003). Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πιερίας (2003-2006). Αναπληρώτρια προϊσταμένη στην Εφορεία Σπηλαιολογίας Βορείου Ελλάδας (2006), αναπληρώτρια προϊσταμένη στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Πιερίας (2014). Από τον Απρίλιο του 2006 μέχρι τον Φεβρουάριο 2018 ήταν διευθύντρια στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, τον Ιούνιο 2017 έγινε αναπληρώτρια προϊσταμένη στην Εφορεία Αρχαιοτήτων  Πόλης. Από τον Φεβρουάριο 2018, έγινε κανονική προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων πόλης Θεσσαλονίκης μέχρι τον Ιούνιο 2018, οπότε επιλέχτηκε μετά από δημόσια προκήρυξη της θέσης γενικής διευθύντριας στη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού στην Αθήνα, όπου σήμερα υπηρετεί.

Μέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου 2006-2008 και 2015-σήμερα. Μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου Μουσείων (2012 έως σήμερα), μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου Νεώτερων Μνημείων. Επίσης, είναι μέλος σε πολλές επιτροπές και συμβούλια του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, Φορέων και Ιδρυμάτων όπου ex officio συμμετέχει η Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Ανασκαφική/αρχαιολογική εμπειρία

Ανέσκαψε σε διάφορους τόπους της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας. Κύρια έργα της θεωρούνται: 1) η ανασκαφή της ελληνιστικής πόλης των Πετρών Φλώρινας (1982-1999), 2) η ανασκαφή στην αρχαία Απολλωνία (1992 και 2000-2002), 3) η ανασκαφή, ανάδειξη και διαμόρφωση της Αγοράς των αυτοκρατορικών χρόνων στη Θεσσαλονίκη (1989-2009), 4) Ανασκαφή 5 αγροικιών κλασικής-ρωμαϊκής εποχής στη σύγχρονη Εγνατία οδό, 5) η ανάδειξη του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης σε πυρήνα διαχρονικού πολιτισμού με πανελλήνια και διεθνή εμβέλεια (2006 έως το 2018), 6) η διάσωση, η ανασκαφή των αρχαιοτήτων που βρέθηκαν σε 7 σταθμούς του Μετρό Θεσσαλονίκης και η εποπτεία (μέχρι σήμερα) των εργασιών κατασκευής των σταθμών σε συνδυασμό με την ανάδειξη των οικοδομικών φάσεων της αρχαίας Θεσσαλονίκης.

Δημοσιεύσεις

Έχει δημοσιεύσει 156 αρχαιολογικά άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, καταλόγους εκθέσεων και συλλογικούς τόμους και 8 βιβλία (μονογραφίες) αρχαιολογικού περιεχομένου. Ασχολείται παράλληλα με επιμέλειες εκδόσεων βιβλίων, περιοδικών και πρακτικών συνεδρίων (έχει επιμεληθεί 80 εκδόσεις).

Εκθέσεις

Συμμετείχε στη διοργάνωση 158 αρχαιολογικών εκθέσεων εξωτερικού και εσωτερικού.

Διοργάνωση συνεδρίων/επιστημονικών συναντήσεων/ημερίδων

Επικεφαλής ή ενεργό μέλος σε επιτροπές διοργάνωσης 85 πανελλήνιων και διεθνών συνεδρίων, επιστημονικών συναντήσεων και ημερίδων.

Ακαδημαϊκή διδασκαλία

Δίδαξε ως επισκέπτρια καθηγήτρια στα Πανεπιστημία του Πουατιέ (Γαλλία) και στο Παρίσι στο μεταπτυχιακό τμήμα της Ecole des Hautes Etudes (το 2005 και το 2012). Από το 2006 έως το 2014 δίδαξε ως προσκεκλημένη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Ζάγκρεμπ, της Ζυρίχης, της Λωζάνης, της Ματέρα (Ιταλίας), του Αμμάν (Ιορδανίας), του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ (Καναδάς) και στο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών στην Ουάσιγκτον (ΗΠΑ).

Είναι καθηγήτρια στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστημιο (ΕΑΠ) (2013 έως σήμερα) και επισκέπτρια καθηγήτρια στο μεταπτυχιακό Τμήμα για στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδας (2014 μέχρι σήμερα). Διδάσκει ιστορία του θεάτρου και δραματολογία στο Κέντρο Θεατρικής Έρευνας Θεσσαλονίκης και στο θεατρικό εργαστήρι Averto (από το 2003 έως 2018).

Ευρωπαϊκά Προγράμματα

1996-1999: Κύρια υπεύθυνη του ευρωπαϊκού προγράμματος  της O.D.E.I.A, σε τρεις θεατρικούς χώρους. Leader ήταν η Ελλάδα με το Ωδείο της Ρωμαϊκής Αγοράς της Θεσσαλονίκης και οι συμμετέχουσες χώρες ήταν η Ιταλία (με το θέατρο της Ταορμίνα) και η Βουλγαρία (με το Ωδείο του Plovdiv). 2009-2010: Συμμετοχή ως μέλος στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «Φυτά και Πολιτισμός» σε συνεργασία με 10 άλλες χώρες. 2013-2015: Συμμετοχή με την Ελλάδα ως διακεκριμένο μέλος στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «Μαύρη Θάλασσα, στη Ρωμαϊκή Αρχαιότητα» σε συνεργασία με άλλες 5 χώρες.

Διαλέξεις

Έχει κάνει πάνω από πενήντα διαλέξεις για ευρύ αρχαιογνωστικό κοινό στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Γερμανία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστραλία, Ιταλία, Ισπανία). Δίδαξε σε σεμινάρια ξεναγών, στο ανοικτό πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, στο διατμηματικό μεταπτυχιακό της Πολυτεχνικής Σχολής Α. Π. Θ και στην Αρχαιολογική Σχολή του Λούβρου.

Βραβεία και τιμητικές διακρίσεις

1986: Επίτιμη δημότης Πετρών Αμυνταίου Φλώρινας (όπου ανέσκαψε την ελληνιστική πόλη 1982-1999) 1998: Δεύτερο βραβείο σε πανελλήνιο μαθητικό θεατρικό διαγωνισμό για το θεατρικό έργο «Η επανάσταση των αγαλμάτων», μια θεατρική παράσταση για εφήβους. 1999: Δεύτερο τιμητικό βραβείο ποίησης σε Πανελλήνιο διαγωνισμό για την ποιητική συλλογή «Χρονοδρόμιο», Θεσσαλονίκη 2000. 2000: Χάλκινο μετάλλιο για τη συμβολή στην αρχαιολογική επιστήμη της Γαλλικής Ακαδημίας. 2003: Πρώτο βραβείο διηγήματος σε πανελλήνιο διαγωνισμό (“Το απωθημένο”).

2004: Πρώτο βραβείο διηγήματος σε πανελλήνιο διαγωνισμό (“Η μικρή”). 2005: Πρώτο βραβείο στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης για τους στίχους του soundrack της ταινίας «Νοσταλγός» με το τραγούδι του Ν. Παπάζογλου “Στιγμές”. 2007: Μετάλλιο για τη συμβολή στην αρχαιολογική επιστήμη της Ένωσης Συντακτών-Εκδοτών Μακεδονίας.

2008: Τιμητική διάκριση για τη συμμετοχή στο Διαπανεπιστημιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Μουσειολογία» του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. 2009: Απονομή της διάκρισης «Ιππότης της Αλληλεγγύης» από την Ιταλική Δημοκρατία, για την προώθηση των ελληνοϊταλικών σχέσεων Μετάλλιο του Ιππότη Αλληλεγγύης της Ιταλικής Δημοκρατίας. 2012: Απονομή τιμητικής πλακέτας για την προσφορά στην προβολή και διάδοση του ελληνικού πολιτισμού από την Έδρα UNESCO Διαπολιτισμικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και το Σωματείο Φίλων του Λυκείου Ελληνίδων Θεσσαλονίκης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονία.

2012: Απονομή του βραβείου Γραμμάτων και Επιστημών της Αμφικτυονίας Ελληνισμού για την συμμετοχή της ως εισηγήτριας στο Β΄ Παγκόσμιο Συνέδριο Αμφικτυόνων με θέμα «Οικουμενικότητα και διαχρονικότητα του Ελληνικού Πολιτισμού».

2013: Απονομή παρασήμου του Ιππότη του Τάγματος Γραμμάτων και Τεχνών της Γαλλίας.

2017: Βραβείο για τη συμβολή στον πολιτισμό από την Πολιτιστική Εταιρεία “Εξάλειπτρον”.

2019: Αναγορεύεται επίτιμη διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Σορβόννης.

Ραδιοφωνία και Τηλεόραση

1996-1999: Συγγραφή 12 σεναρίων για ντοκιμαντέρ σχετικά με την Αρχαιολογία (Ελληνική Ραδιοφωνία-Τηλεόραση, κανάλι 3). 1998-2004: Παραγωγή εβδομαδιαίας ραδιοφωνικής εκπομπής (Ελληνική Ραδιοφωνία-Τηλεόραση ΕΡΤ 3). Τίτλος εκπομπής «Ο μίτος της Αριάδνης» στον ομώνυμο ρόλο η Πολυξένη Αδάμ-Βελένη. 2003: Συμμετοχή (ως ηθοποιός) σε μικρού μήκους εκπαιδευτική ταινία της ΕΤ 3 (Ελληνική Τηλεόραση, το κανάλι 3) σχετικά με την παραγωγή λαδιού στη Χαλκιδική της Μακεδονίας. 2005: Επιστημονική υπεύθυνη και speakage σε πέντε ντοκιμαντέρ για τα θέατρα της Μικράς Ασίας, παραγωγή της ΕΤ 3 (Ελληνική Τηλεόραση, το κανάλι 3, παραγωνός/σκηνοθέτης Πέτρος Παναμάς). 2007: Παραγωγή και συγγραφή σεναρίου ταινίας ντοκιμαντέρ με θέμα: «Καλίνδοια, μια αρχαία πόλη της Μακεδονίας». 2012: Παραγωγή και συγγραφή σεναρίου ταινίας ντοκιμαντέρ για το Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης. 2015: Σενάριο και επιστημονική σύμβουλος σε ντοκιμαντέρ για τα Αρχαία Θέατρα στη Μακεδονία (παραγωγή Διαζωμα).

2016 και 2017:Eκπομπή στο ραδιόφωνο FM100,6 της TV100 του Δήμου Θεσσαλονίκης (τίτλος εκπομπής «Καφές με το Αρχαιολογικό Μουσείο»).

Κοινωνική Δραστηριότητα

– Μέλος της Greenpeace, μέλος της Unesco στο παράρτημα Γυναικών Ελλάδας, Μέλος της WMF και της Ελληνικής Επιτροπής Περιβάλλοντος, μέλος του Ιδρύματος Μελίνα Μερκούρη και μέλος του National Geographic, μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Ελλάδας, μέλος του Συλλόγου Αποφοίτων του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Εκδόσεις λόγου και τέχνης

Δημοσίευσε τρεις ποιητικές συλλογές [«Χρονοδρόμιο» (2000) εκδ. University Press, «Μακεδονική Δεκάπολις της Ιορδανίας» (2012) εκδόσεις ΑΜΘ, «Το λίγο του Χρόνου» (2016) εκδ. Ανάτυπο και ένα μια αρθρωτή μυθιστορία «Είμαι η άλλη» (2015), εκδ. Ανάτυπο].

Συγγραφή 4 παιδικών θεατρικών έργων, τα οποία έχουν ανεβεί από σχολεία και επαγγελματικούς θιάσους της Θεσσαλονίκης και ένα έργο για ενήλικες. Aρθρογραφούσε (1997-1999) στις εφημερίδες «Θεσσαλονίκη» και «Αγγελιοφόρος», «Μακεδονία», και «Καθημερινή».

Πρώτη ατομική έκθεση ζωγραφικής (οργάνωση Δήμος Κιλκίς 2016), δεύτερη ατομική έκθεση στη Βέροια (Βυζαντινό Μουσείο, Απρίλιος 2017) και τρίτη στη Δράμα (οργάνωση Δήμος Δράμας, Μάρτιος 2018).

Οικογενειακή κατάσταση

Παντρεμένη με τον ομότιμο καθηγητή Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ. Γεώργιο Βελένη, έχει τρία παιδιά, τη Θέμιδα, τον Μιχαήλ και τον Κωνσταντίνο και έναν εγγονό τον Ιάσονα.