Ερευνήτρια του ΑΠΘ δίνει χρώμα με φαρμακευτικά φυτά σε υφάσματα και τα «θωρακίζει» από τον ήλιο

Τα χρώματα που προκύπτουν από εκχυλίσεις φυτών της ελληνικής χλωρίδας και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για βαφές υφασμάτων, διερεύνησε στο διδακτορικό της, στη Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, η Νίκη Τσούκα, προσδίδοντας νέες ιδιότητες σε είδη που έχουν μελετηθεί ελάχιστα για τις χρωστικές τους ιδιότητες.

Κίτρινο από κολιτσίδα και σπαθόχορτο, καφέ από καρυδιά, κόκκινο από ριζάρι και φυτολάκκα αμερικάνα, μπλε από λιγούστρο, σομόν από τσαπουρνιά είναι μερικά από τα χρώματα που προέκυψαν από εκχυλίσεις βοτάνων που πραγματοποίησε, με δικό της πρωτόκολλο για τις αναλογίες, η κ. Τσούκα.

Φορώντας ένα φόρεμα, σχεδιασμένο και βαμμένο με φυτά από την ίδια, αφού συνδύασε τις σπουδές της στην τεχνολογία ένδυσης και τη γεωπονία, η κ. Τσούκα παρουσίασε στο 18ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας, που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, στοιχεία από το διδακτορικό της, που έγινε υπό την επίβλεψη του καθηγητή ΑΠΘ Κωνσταντίνου Θεοδωρόπουλου, σχετικά με τη διερεύνηση χρωστικών ιδιοτήτων του Hypericum perforatum L. (σπαθόχορτο) σε βαμβακερά και μάλλινα υφάσματα.

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, ο άνθρωπος, από τα προϊστορικά χρόνια, χρησιμοποίησε το χρώμα στη διακόσμηση αντικειμένων αλλά και στη βαφή των ενδυμάτων του. Οι φυτικές χρωστικές μπορεί να προέλθουν από ανανεώσιμους φυσικούς πόρους, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζουν μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα τόσο ως προς την παραγωγή τους όσο και την εφαρμογή τους. Σε αυτή τη βάση, έγινε μελέτη των χρωστικών αλλά και των άλλων παρεμφερών ιδιοτήτων που προσδίδει το Hypericum perforatum. Χρησιμοποιήθηκε υδατικό εκχύλισμα του φυτού για τη βαφή βαμβακερών και μάλλινων υφασμάτων και ακολούθησαν εργαστηριακές μετρήσεις της αντοχής του χρώματος σε διάφορες δοκιμές, όπως στην πλύση, στην ξηρή και υγρή τριβή, στον όξινο και αλκαλικό ιδρώτα και στην ηλιακή ακτινοβολία. Επίσης, έγινε μέτρηση του δείκτη προστασίας από την υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία UPF (Ultraviolet Protection Factor).

«Αντηλιακά» υφάσματα βαμμένα με σπαθόχορτο

Κατά την έρευνα της κ. Τσούκα διαπιστώθηκε ότι το βαμβακερό ύφασμα είχε πολύ καλή απορρόφηση του χρώματος, ενώ το μάλλινο είχε άριστη. Η αντοχή του χρώματος του βαμβακερού δείγματος στο λέκιασμα κατά την πλύση, τον όξινο και τον αλκαλικό ιδρώτα ήταν άριστη, ενώ στο ξέβαμμα και στην τριβή ήταν πολύ καλή. Η αντοχή του χρώματος του μάλλινου δείγματος στο ξέβαμμα και στο λέκιασμα κατά την πλύση, την τριβή, τον όξινο και τον αλκαλικό ιδρώτα ήταν άριστη. Το χρώμα στο βαμβακερό δείγμα είχε μέτρια αντοχή στην ηλιακή ακτινοβολία, ενώ το μάλλινο είχε πολύ καλή. Η τιμή UPF των δύο δειγμάτων ήταν άριστη, όπως και η προστασία από την UV ηλιακή ακτινοβολία.

«Τα υφάσματα, “βαμμένα” με σπαθόχορτο -ιδιαίτερα τα μάλλινα, παρείχαν σε μεγάλο βαθμό, αντηλιακή προστασία», εξήγησε, μιλώντας στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, η κ. Τσούκα.

Σημειώνεται ότι στη διδακτορική της διατριβή στο Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, με θέμα «Διερεύνηση των ιδιοτήτων που προσδίδουν φυτικά εκχυλίσματα επιλεγμένων ειδών της ελληνικής χλωρίδας σε κλωστοϋφαντουργικά υπόβαθρα κατά τη χρώση-Πειραματική και εργαστηριακή τεκμηρίωση», η κ. Τσούκα μελέτησε εκχυλίσματα από συνολικά 21 φυτά, τα περισσότερα φαρμακευτικά της ελληνικής χλωρίδας.

«Έχουν καλή απόκριση σε χρωστικές ιδιότητες, αν και δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς γι’ αυτές. Δεν ξεβάφουν εύκολα σε βαμβακερά και μάλλινα υφάσματα, έχουν αντοχή στον ιδρώτα αλλά και στην ηλιακή ακτινοβολία», κατέληξε, προσθέτοντας στα πλεονεκτήματα και τη βιώσιμη διαχείριση των υποπροϊόντων στα φυτικά εκχυλίσματα, σε αντίθεση με τις χημικές βαφές. Πάντως, κατά την παρουσίαση του διδακτορικού της, πριν από δύο χρόνια, η κ. Τσούκα, συνδύασε το φόρεμα που σχεδίασε η ίδια και έβαψε με εκχυλίσματα, με μία μάλλινη τσάντα, χρωματισμένη επίσης με τον ίδιο τρόπο, ανοίγοντας νέα κεφάλαια και στη βιώσιμη μόδα.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Νατάσα Καραθάνου

*τις φωτογραφίες παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Τσούκα