Οι φάροι στα πέριξ της πόλης ανοίγουν για το κοινό

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Φάρων, την Κυριακή 21 Αυγούστου, το Πολεμικό Ναυτικό θα ανοίξει για το κοινό 30 φάρους σε όλη την Ελλάδα. Τρεις από αυτούς βρίσκονται στην πόλη ή πλησίον και αξίζει να μάθετε κάτι γι΄αυτούς πριν τους επισκεφθείτε.

Οι φάροι θα είναι ανοικτοί για το κοινό από τις 10 το πρωί έως τις 8 το απόγευμα.

Στη διάρκεια της επίσκεψης οι επισκέπτες θα ενημερώνονται για τη σημασία των φάρων και των υπολοίπων ναυτιλιακών βοηθημάτων στη ναυσιπλοΐα καθώς και για την προσφορά των φαροφυλάκων.

Ο φάρος στο Μεγάλο Έμβολο του Θερμαικού κόλπου (Αγγελοχώρι)

Κατασκευάστηκε το 1864 από την Γαλλική Εταιρεία Φάρων. Το ύψος του πύργου του ειναι 10,5 μέτρα και τό εστιακό του ύψος είναι 32 μέτρα. Βρίσκεται στην άκρη της Ναυτικής Βάσης του Πολεμικού Ναυτικού στο Αγγελοχώρι Θεσσαλονίκης και συνεργάζεται με τον Ραδιοφάρο που βρίσκεται στην απέναντι πλευρά του Θερμαικού στις εκβολές του Αξιού. Εντάχθηκε στο Ελληνικό φαρικό δίκτυο μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13.

Ο φάρος κατασκευάστηκε από τη γαλλική Εταιρεία Οθωμανικών Φάρων. Ηταν φτιαγμένος από συμπαγείς οπτόπλινθους, όπως οι καμινάδες των πρώτων βιομηχανικών κτιρίων της Θεσσαλονίκης. Μπροστά του, στη βραχώδη ακτή, την περίοδο 1883-1885, Γερμανοί τεχνικοί έχτισαν οχυρά, έπειτα από παραγγελία των Οθωμανών. Τότε λειτουργούσε με καύσιμο το πετρέλαιο. Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο εντάχθηκε στο ελληνικό φαρικό δίκτυο. Στην περίοδο της Κατοχής οι Γερμανοί τον μετέτρεψαν σε πολυβολείο, λόγω της στρατηγικής του θέσης, στο ύψωμα μπροστά στην είσοδο του Θερμαϊκού κόλπου. Δίπλα του στέκεται ακόμη ένα από τα πέντε πολυβολεία από μπετόν που έφτιαξαν τότε οι Γερμανοί. Αυτό είχε αποτέλεσμα να προκαλέσει τον βομβαρδισμό του από συμμαχικά αεροπλάνα, που λάβωσαν βαριά το μνημείο και σταμάτησαν τη λειτουργία του. Το 1948 όμως, ο φάρος επισκευάστηκε και ξαναλειτούργησε. Αυτή τη φορά είχε για καύσιμο την ασετιλίνη, ενώ πέρασε και στην εποχή του αυτοματισμού. Το 1963 ο φάρος πέρασε στην εποχή του ηλεκτρισμού και το φως του χάραζε τη νύχτα σε απόσταση 17 ναυτικών μιλίων. Ομως η περίοδος λειτουργίας του ήταν σύντομη. Το 1998 χαρακτηρίστηκε διατηρητέο νεώτερο μνημείο βιομηχανικής κληρονομιάς.

Εδώ και 30 χρόνια, όμως, το φως του έσβησε και το κοκκινόλευκο μονοπάτι που χάραζε η λάμπα του στη θάλασσα στροβιλίζοντας μέσα στη νύχτα, σταμάτησε να υπάρχει. Ο,τι δεν κατάφερε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος το πέτυχε η λήθη. Το κτίριο εγκαταλείφθηκε, αφέθηκε στο πέρασμα του χρόνου και ρωγμές εμφανίστηκαν στα πλευρά του. Ο κίνδυνος να καταρρεύσει ήταν ορατός. Ομως, μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2010, ο φάρος του Αγγελοχωρίου, ένας από τους 25 διατηρητέους της χώρας, θα ξαναλειτουργήσει και θα είναι πλέον ένα επισκέψιμο ζωντανό μνημείο. Θα μετατραπεί σε χώρο πολιτιστικών εκδηλώσεων και θα φιλοξενεί εικαστικές εκθέσεις.

Στις αρχές του 2010 ολοκληρώνεται το πρόγραμμα αναστήλωσης του ιστορικού φάρου, που γίνεται σε συνεργασία με την 4η Εφορεία Νεοτέρων Μνημείων, το ΑΠΘ μέσω του προγράμματος «EC-PHAROS» και τον Δήμο Νέας Μηχανιώνας Θεσσαλονίκης.

Φάρος Θεσσαλονίκης εκβολές Αξιού 

Πρόκειται για ραδιοφάρο που συνεργάζεται με τον φάρο στο Μεγάλο Εμβολο στο Αγγελοχώρι Θεσσαλονίκης ακριβώς στην απέναντι μεριά του Θερμαικού κόλπου. Ο φάρος αυτός κατασκευάστηκε το 1960. Το ύψος του πύργου του ειναι 8 μέτρα και το εστιακό του ύψος είναι 9 μέτρα. Η πρόσβαση στον φάρο που βρίσκεται στο Δέλτα του ποταμού Αξιού γίνεται οδικώς απο τα διόδια των Μαλγάρων η μέσω Καλοχωρίου. Από την Χαλάστρα και ακολουθώντας τον στρωμένο με άσφαλτο δρόμο που οδηγεί προς την ακτή θα φτάσουμε στις καλύβες των ψαράδων και μυδοκαλλιεργητών που κατασκευάστηκαν το 2004 και από τότε αποτελούν ορόσημο της περιοχής.  Ο φάρος του Αξιού σηματοδοτεί το πέρασμα από τον όρμο της Θεσσαλονίκης στα ανοιχτά του Θερμαϊκού Κόλπου. Εδώ βρίσκεται και το πιο στενό σημείο του, μεταξύ των ακρωτηρίων Βαρδάρης και Μεγάλο Έμβολο (στο Αγγελοχώρι) που απέχουν μόλις 5,5 χλμ.

Μια λωρίδα γης, ίσα που να χωράει ένα αυτοκίνητο, ενώνει τη στεριά με το νησάκι του φάρου Αξιού- κυριολεκτικά στη μέση του πουθενά. Τον χειμώνα η βροχή και τα κύματα σκεπάζουν το λεπτό πέρασμα και μένει μόνο η λάμψη του φάρου. Πρόκειται για το άγνωστο νησάκι Καβούρα στο Δέλτα του Αξιού, μία ανάσα από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, που φιλοξενεί έναν από τους σημαντικότερους ραδιοφάρους για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στη Βόρεια Ελλάδα. Μπαίνοντας το καράβι στο λιμάνι πρέπει να διαγράφει πορεία “στο πράσινο του φάρου”, να κοιτάζει δηλαδή μόνο την πράσινη ακτίνα στρίβοντας το τιμόνι δεξιά ώσπου να “δει” τον κεντρικό ραδιοφάρο στη νέα παραλία της Θεσσαλονίκης και να φθάσει με ασφάλεια στη γράδα. Για τον λόγο αυτό υπάρχει φαροφύλακας στο Δέλτα του Αξιού.Ο «φύλακας των πλοίων» επισκέπτεται τον ραδιοφάρο δύο φορές την εβδομάδα για να βάλει μπροστά τις απαρχαιωμένες πετρελαιοκίνητες μηχανές και να φορτίσει τους συσσωρευτές με ηλεκτρικό ρεύμα. Όταν φουσκώνει η θάλασσα τον χειμώνα, ο δρόμος χάνεται. Φορά λαστιχένιες μπότες ώς τη μέση και βαδίζει συχνά στο νερό και «σώζει» τα πλοία από τα αβαθή και την ομίχλη της Θεσσαλονίκης εδώ και τέσσερα χρόνια. Ο ραδιοφάρος στο Δέλτα του Αξιού, με φωτοβολία επτά ναυτικών μιλίων, αντικατέστησε το 1960 τα μικρότερα πλωτά «φαναράκια» που οδηγούσαν μέχρι τότε τους ναυτικούς σε ασφαλές επίνειο. Κατασκευάστηκε από τη σουηδική εταιρεία Αga κι εκτός από τα φωτεινά εκπέμπει και ηχητικά σήματα. Μαζί με τον πέτρινο φάρο του Αγγελοχωρίου οριοθετούν την είσοδο του λιμανιού της Θεσσαλονίκης.

Φάρος Κασσάνδρας

Ο φάρος αυτός στο ακρωτήριο Ποσείδι στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής , σε περιοχή που ελέγχεται από το Πολεμικό Ναυτικό , λίγο πιο κάτω από τις κατασκηνώσεις. Κατασκευάστηκε το 1864 από την Γαλλική Εταιρεία Φάρων. Το ύψος του πύργου του ειναι 14,5 μέτρα και τό εστιακό του ύψος είναι 23 μέτρα. Εντάχθηκε στο Ελληνικό φαρικό δίκτυο μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-13. Το ακρωτήριο Ποσείδι βρίσκεται σε απόσταση 3 χιλιομ. Ν Δ. της Καλάνδρας στο πρώτο πόδι της Χαλκιδικής. Το όνομά του το συναντούμε σε αγιορείτικα έγγραφα του 4ου αι., αλλά φαίνεται ότι είναι πολύ παλιότερο και σχετίζεται με την λατρεία του Ποσειδώνα. Έχουν εντοπισθεί λείψανα αρχαίου ιερού. Στο ακρωτήριο Ποσείδι ή “Ποσειδώνιον”, όπως ονομάζεται ήδη από το Θουκυδίδη, οι ανασκαφές αποκάλυψαν ένα σημαντικό Ιερό τoυ Ποσειδώνα.

Ανοικτοί θα είναι οι εξής φάροι σε όλη την Ελλάδα:

1. Αγ. Νικόλαος – Κέα

2. Ακρωτήρι – Θήρα

3. Αρκίτσα – Φθιώτιδα

4. Αυλίδα – Βοιωτία

5. Βασιλίνα – Εύβοια

6. Βρυσάκι – Λαύριο

7. Γερογόμπος – Κεφαλονιά

8. Γουρούνι – Σκόπελος

9. Δρέπανο – Αχαΐα

10. Δρέπανο – Χανιά

11. Κασσάνδρα – Χαλκιδική

12. Κατάκολο – Ηλεία

13. Κερί – Ζάκυνθος

14. Κρανάη – Γύθειο

15. Λάκκα – Παξοί

16. Μεγάλο Έμβολο – Θεσσαλονίκη

17. Μελαγκάβι – Λουτράκι

18. Πλάκα – Λήμνος

19. Σκινάρι – Ζάκυνθος

20. Σουσάκι – Κορινθία

21. Σπαθί – Σέριφος

22. Ψαρομύτα – Φωκίδα

23. Κοκκινόπουλο – Ψαρά

24. Αλεξανδρούπολη – Αλεξανδρούπολη

25. Ταίναρο – Λακωνία

26. Κόπραινα – Άρτα

27. Κακή Κεφαλή – Χαλκίδα

28. Θεσσαλονίκη

29. Μονεμβασιά – Λακωνία

30. Ντάνα – Πόρος