Ο Frank Moth και τα καθηλωτικά κολάζ, ψηφιακά κάπου από τη Θεσσαλονίκη
Η εξαιρετική περίπτωση της καλλιτεχνικής περσόνας Frank Moth και οι νοσταλγικές καρτ ποστάλ από το μέλλον.
«Ναι ο Frank Moth είναι η καλλιτεχνική περσόνα – πρότζεκτ δυο ανθρώπων. Ο ένας έχει σπουδάσει ιατρική ο άλλος σπούδασε και ασχολήθηκε με την δημοσιογραφία και οι δύο μας όμως αγαπήσαμε πολύ το σαράκι της καλλιτεχνικής δημιουργίας και επικοινωνίας της. Φανταζόμαστε πως όλοι στην ερώτηση «πού βλέπεις τον εαυτό σου σε πέντε χρόνια» πέφτουμε πανηγυρικά έξω, ε στην δική μας περίπτωση φτάσαμε σε διαστημικά κενά και αποστάσεις οπότε ναι μέσω Βέροιας, Κρήτης και Αθήνας τώρα ζούμε και δουλεύουμε ως καλλιτέχνες από τη Θεσσαλονίκη»
Συνέντευξη στην Έλενα Ταξίδου | Εικόνες © Frank Moth
Ο Frank Moth δημιουργήθηκε το 2014 και είναι ο Άνθρωπος που κρύβει άλλους δύο, οι οποίοι ξεκινώντας αυτοδίδακτοι, έπαιξαν με τις επιρροές του χαοτικού διαδικτυακού κόσμου, πάντρεψαν τα προσωπικά τους κολλήματα, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν μεταξύ άλλων, τη νοσταλγική ρετρό διάθεση, τις βίντατζ αποχρώσεις και τη νευρωτική καταθλιπτική ιδιοσυγκρασία, δημιουργώντας νοσταλγικές καρτ ποστάλ από το μέλλον με την χρήση του ψηφιακού κολάζ σε prints και άλλα φορμάτ. Συνοπτικά τον Frank Moth θα τον περιέγραφες κάπως έτσι αλλά δύσκολα συνοψίζεις με λόγια, την και στην, περίπτωσή του. Ερώτηση και κατάφαση μαζί: Φανταστείτε μία βόλτα βγαλμένη από τα ’90s στο οποίο πρωταγωνιστεί ένας τύπος χωρίς πρόσωπο από το ’60 περπατώντας στον Άρη (;)
«Όταν θελήσαμε να βαφτίσουμε κάπως το project μας φάνηκε ωραία ιδέα η δημιουργία ενός «αληθινού» ψευδωνύμου, να σκεφτούμε δηλαδή ένα όνομα και ένα επώνυμο που θα μπορούν να σταθούν ως αληθινά-υπαρκτά αλλά ταυτόχρονα να δίνουν και την εντύπωση του καλλιτεχνικού ψηφιακού nickname. Τώρα που κοιτάμε πίσω μας φαίνεται αρκετά αφελές με την ρομαντική έννοια αλλά διαλέξαμε το Frank για να εκφράσουμε μια βασική αξία μας, την ειλικρίνεια, και το Moth που είναι σκόρος και κάποιες φορές αναφέρεται ως ψυχή κάποιου που έχει φύγει αλλά κυκλοφορεί στο δωμάτιο ως πεταλούδα.»
Τα έργα τους μοιάζουν πιο επίκαιρα από ποτέ, εξαιτίας covid-19 συνθηκών, επιχειρώντας μια αφορμή για τη σύνδεση χρόνου και αυτής της συνέντευξης. Αυτό μάλλον θα τους αδικούσε γιατί ο/οι/το Frank Moth δείχνουν αφενός να έχουν μια περίεργη σχέση με τον χρόνο και αφετέρου σίγουρα δεν περίμεναν αυτό που ζούμε σήμερα για να περιγράψουν με μοναδική οπτική ευγλωττία την αίσθηση της ανασφάλειας, την μοναξιά, τον φόβο, την απομόνωση, τη νοσταλγία, την αιωνιότητα, την ευμετάβλητη -αν θέλετε- ιδιοσυγκρασία του σύγχρονου ανθρώπου που εμπλέκεται σε φόντα από το παρελθόν με μοτίβα από το μέλλον (;)
«Η απόφαση να ασχοληθούμε με την τεχνική του κολάζ δεν ήταν σίγουρα συνειδητή ούτε μελετημένη. Προέκυψε σε δυο στάδια, στα χρόνια της άνθησης των blogs πριν 15 χρόνια και των web radios δέκα χρόνια αντίστοιχα όταν και χρειάστηκε να καλυφθεί η ανάγκη μας να διαμορφώσουμε αισθητικά την προσωπική ψηφιακή παρουσία μας σε αυτά τα Μέσα. Με την βοήθεια προγραμμάτων όπως το Photoshop και αυτοδίδακτοι σε αυτό, μέρα με την μέρα η επεξεργασία και σύνθεση εικόνων οδήγησε στο πολύ ευρύ φάσμα του ψηφιακού κολάζ. Εκεί κάπου μπαίνουν οι διάφορες επιρροές κυρίως από τον αχανή διαδικτυακό κόσμο και στο πάντρεμα που έγινε με κολλήματά μας όπως η νοσταλγική ρετρό διάθεση, οι βίντατζ αποχρώσεις και η νευρωτική καταθλιπτική λίγο ιδιοσυγκρασία, είχε ως αποτέλεσμα το genre του βιντατζ ρετρο-φουτουριστικού κολάζ. Ως προσωπική ανησυχία και χρήση αρχικά και ως ενασχόληση με επαγγελματικές προοπτικές ως Frank Moth στην συνέχεια {Αθήνα, 2014}»
Ο Frank Moth από το ξεκίνημά του κατάφερε να βρεθεί «εκτός συνόρων» όσο εύκολο -χωρίς να είναι δεδομένο- μπορεί να ακούγεται ως φράση αυτό την εποχή του διαδικτύου, σε μερικά από τα επιδραστικότερα Μέσα και πλατφόρμες διεθνώς αναφορικά με την καλλιτεχνική του δραστηριότητα. Είναι απαραίτητη τελικά η καλλιτεχνική αναφορά/επιρροή για όποιον ασχολείται με το κολάζ ή η συγκεκριμένη τέχνη -εξαιτίας της τεχνικής της- μπορεί να λειτουργήσει απελευθερωτικά για τον οποιοδήποτε δεν τοποθετεί καλλιτεχνικά κάπου καταναγκαστικά την ταυτότητά του; Πώς πλάστηκε η οπτική γλώσσα του Frank Moth;
«Καθημερινά αναζητούμε υλικά, κυρίως ψηφιακά αρχεία και σκαναρίσματα σε ατελείωτους διαδικτυακούς διαδρόμους και βιβλιοθήκες ενώ τα στοιχεία που θα χρησιμοποιήσουμε τελικά επιλέγονται ενστικτωδώς με άπειρες ψυχαναγκαστικές δοκιμές πάντα μέσα από τα θεμελιώδη πρίσματα μας που είναι ο Άνθρωπος, η νοσταλγία, η ανασφάλεια και η αιωνιότητα»
F.M: Έτσι κάπως πλάστηκε και η οπτική ταυτότητα του Frank Moth. Είναι όλα αυτά τα χρόνια της καθημερινής πάλης με την ματαιότητα και ανασφάλεια του αυτοδίδακτου και ταυτόχρονα της ελευθερίας και καινοτομίας που δίνει αυτή η αθωότητα που βοήθησαν σε αυτό. Επίσης είναι πάντα παρούσα αυτή η μάχη μεταξύ νέων ερεθισμάτων, κολλημάτων και αναβλητικότητας που δίνει μάλλον το στίγμα μας. Όσον αφορά στην τέχνη του κολάζ, σίγουρα δεν είμαστε ειδικοί σπουδαίοι ή τεχνοκριτικοί για να ορίσουμε κάποια στοιχεία της ή να μιλήσουμε γενικότερα για αυτήν. Από την προσωπική εμπειρία και τριβή μόνο μπορούμε να πούμε ότι όση ελευθερία κουβαλάει και όσο φιλόξενη κι αν είναι, άλλο τόσο δεσμευτική, σοβαρή και γεμάτη κανόνες είναι.
Ποιες είναι οι αφορμές πίσω από κάθε κομμάτι;
F.M: Αφορμή για κάθε νέο έργο δεν είναι κάποια έμπνευση-επιφοίτηση όπως ρομαντικά φαντάζεσαι στην αρχή, αλλά θα λέγαμε ότι ακριβώς αυτή η καθημερινή τριβή και η ατελείωτη προσπάθεια με τα πρώτα υλικά είναι που σε οδηγεί τελικά σε κάποιο αποτέλεσμα. Τουλάχιστον έτσι λειτουργεί στην περίπτωσή μας. Μπορεί να είναι ένα μικρό κομμάτι στο background μια ταξιδιωτικής καρτ ποστάλ του 70 σε συνδυασμό με ένα ζευγάρι αγκαλιασμένο σε χαμένη φωτογραφία από το 1930 που θα κολλήσουν λίγο περίεργα στο μάτι, θα μας προκαλέσουν ένα συγκεκριμένο feeling και θα πυροδοτήσει την αλυσιδωτή αντίδραση του κολάζ.
Στα έργα επικρατούν πάντα τρία -τουλάχιστον- μοτίβα της ανθρώπινης παρουσίας είτε σόλο είτε μαζί. Οι φιγούρες σπάνια έχουν ολοκληρωμένα χαρακτηριστικά προσώπου. Υπάρχει κάτι πίσω από αυτό;
F.M: Όπως είπαμε και πριν το απαραίτητο στοιχείο σε κάθε έργο μας είναι ο Άνθρωπος, είτε μόνος, απόμακρος, είτε ζευγάρι, είτε πολλοί μαζί συνήθως γυρισμένοι πλάτη, εκπροσωπώντας το απρόσωπο, το ανοίκειο αλλά ταυτόχρονα και με μια περίεργη έννοια το οικουμενικό και πανανθρώπινο. Στην πορεία συνειδητοποιήσαμε ότι προτιμούμε οι φιγούρες αυτές να είναι παραμορφωμένες ή να λείπει κάποιο μέλος πχ το κεφάλι τα πόδια κλπ. Ίσως όλο αυτό να είναι μια υποσυνείδητη προσπάθεια να κρύψουμε σε δημόσια θέα όλες αυτές τις ανασφάλειες, την απουσία, τις ελλείψεις, τα κενά με τα οποία μεγαλώσαμε και τα οποία προσπαθούμε να αγαπήσουμε και να συζήσουμε.
Υπάρχουν ιστορίες που επιχειρείτε να επικοινωνήσετε στα κολάζ ή προτιμάτε ο θεατής να έχει τη δική του ερμηνεία;
F.M: Σίγουρα όταν δημιουργείς, είτε το θέλεις είτε όχι, εκχέεται μέσα από τις αισθήσεις και τις κινήσεις σου πάνω στο έργο μια ιστορία ή απλά ένα σύνολο συναισθημάτων και μηνυμάτων τα οποία είναι προσωπικά αλλά με την ευλογία της τέχνης τελικά αφορούν περισσότερους. Από εκεί και πέρα είναι εκπληκτικά όμορφο και ενδιαφέρον όταν ο αποδέκτης δίνει μια δική του ερμηνεία στο έργο και συνδέεται με έναν εντελώς καινούριο και μοναδικό τρόπο αποκτώντας προσωπική σχέση με αυτό. Αυτό ευχόμαστε τουλάχιστον και χαιρόμαστε αφάνταστα όταν το βλέπουμε να συμβαίνει.
Πώς είναι τελικά να βλέπεις το έργο σου σε ένα t-shirt. Το συναντήσατε ποτέ ως σκηνή κυριολεκτικά;
F.M: Από το ξεκίνημα του πρότζεκτ συνεργαστήκαμε με online πλατφόρμες-gallery που μετατρέπουν το έργο σου εκτός από prints σε διάφορα άλλα προϊόντα όπως t-shirts, ήταν δηλαδή ένας δρόμος που επιλέξαμε να πάρουμε από την γέννηση της ιδέας. Δηλαδή την εφαρμογή των έργων σε πολλά φορμάτ ώστε να αφορούν πολύ μεγαλύτερο κομμάτι κόσμου και είναι πολύ ευχάριστο για εμάς ότι όντως είχε απήχηση αυτό σε κάθε γωνιά της γης. Έχει συμβεί επίσης να δούμε τυχαία παλιούς γνωστούς στα social media να φορούν μπλουζάκι με τυπωμένο κάποιο έργο μας και ήταν μοναδική και συγκινητική στιγμή.
Τα κολάζ που βλέπουμε περιγράφουν τελικά ένα παρελθόν που επιστρέφει; την ζωή μας τώρα; μαντεύουν την ζωή στο μέλλον;
F.M: Όταν προσπαθούμε να περιγράψουμε σε ποιο είδος κινείται η δουλειά μας όντως αναφερόμαστε με τις λέξεις σουρεαλιστικό ρετροφουτουριστικό vintage κολάζ. Δεν ξέρουμε αν είναι σωστό και δόκιμο αλλά κάπως εκεί μας αναπαύει. Είναι μια προσπάθεια να δημιουργήσουμε νοσταλγικές καρτ ποστάλ από το μέλλον, μπορεί να το πετυχαίνουμε, μπορεί όχι. Τα κολλήματα με το παρελθόν είναι πάρα πολλά κυρίως από δεκαετίες που ζήσαμε όπως του 80 και του 90 αλλά και από αυτές που θα θέλαμε πολύ να ζήσουμε όπως το 50, 60, 70. Τα ερεθίσματα είναι ανεξάντλητα όπως εξώφυλλα παλαιών εκδόσεων bell και βίπερ, ρετρο γιαπωνέζικα άνιμε, παλιές φανταχτερές κινηματογραφικές «αμερικανιές» μέχρι και τα κολάζ του Ελύτη που άγγιζαν την ορθόδοξη ελληνική σφαίρα. Είναι ίσως η επιστροφή στο παρελθόν που μας παρέχει ένα μικρό αίσθημα ασφάλειας λόγω ανωριμότητας και ασυμβατότητας με την ενήλικη σκληρή πραγματικότητα. Μπορεί οι γενιές τότε να είδαν πιο καθαρά το μέλλον, μπορεί η ιστορία του ανθρώπου να κάνει όντως κύκλους, σε κάθε περίπτωση ο Άνθρωπος που έχουμε μέσα μας νοσταλγεί διακαώς το σήμερα και την αιωνιότητα.
*Παρακολουθήστε ολοκληρωμένα την δουλειά του Frank Moth στο frankmoth.com
