H Θεσσαλονίκη και ο τουρισμός. Εδώ κάτι δεν πάει καλά…

Η Θεσσαλονίκη είναι από τις ελάχιστες περιοχές της χώρας που οι αριθμοί με τους οποίους τερμάτισε το 2022 σε σχέση με το το 2019, προ πανδημίας δηλαδή δεν γεννούν ακριβώς αισιοδοξία.

Οι ξενοδόχοι της πόλης, ήδη από τον Οκτώβριο έλεγαν: Η Θεσσαλονίκη χάνει έδαφος στον τουρισμό, όταν η υπόλοιπη Ελλάδα ανεβαίνει τουριστικά. Τα ανησυχητικά σημάδια που μαρτυρούν ότι η Θεσσαλονίκη στερείται αναγνωρισιμότητας ως προορισμός, με μειωμένες αφίξεις στο αεροδρόμιο και μειωμένες πληρότητες στα ξενοδοχεία, σε σύγκριση με το 2019.

Στο τέλος της χρονιάς ήρθαν και τα κακά μαντάτα της μείωσης των αφίξεων: Η επιβατική κίνηση στον αεροδρόμιο «Μακεδονία» υπολείπεται ακόμη αυτής του 2019, με 5,5 εκατ. διακινηθέντες επιβάτες στο ενδεκάμηνο, μειωμένη κατά 14,5% συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Όσο για τις οδικές αφίξεις τα μαντάτα ήταν το ίδιο άσχημα. Σύμφωνα με το ΙΝΣΕΤΕ το διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου η μεγαλύτερη μείωση σε απόλυτες διάφορες καταγράφεται στο σταθμό του Προμαχώνα όπου την αναφερόμενη περίοδο διαμορφώνονται σε 1,4 εκατ. καταγράφοντας μείωση –1,7 εκατ./-55,2% ενώ σε ποσοστιαίες διαφορές η μεγαλύτερη μείωση καταγράφεται στο σταθμό της Νυμφαίας όπου η μείωση ανέρχεται σε -69,6%/-1 εκατ. ενώ καταγράφονται 440 χιλ. αφίξεις. Τέλος, οι οδικές αφίξεις στο μεθοριακό σταθμό των Ευζώνων διαμορφώθηκαν σε 1,9 εκατ. ενώ καταγράφεται μείωση κατά -282 χιλ./-12,8%..

Οι Βαλκάνιοι μετακινήθηκαν αλλού και οι Ρώσσοι και οι Ουκρανοί λόγω πολέμου μας έλλειψαν.

Αν ακούσεις λόγους των αρχών θα πιστέψεις ότι η Θεσσαλονίκη πετάει τουριστικά. Δεν συμβαίνει όμως αυτό στην πραγματικότητα. Λόγω μιας σειράς προβλημάτων που παραμένουν κυρίαρχα και άλυτα εδώ και χρόνια.

Σε άρθρο του για το μέλλον του τουρισμού στην πόλη, στην parallaxi το Δεκέμβριο του 2018 ο δήμαρχος Κωνσταντίνος Ζέρβας έγραφε:

‘’Η Θεσσαλονίκη φαίνεται να αποτελεί προορισμό φθηνού μαζικού τουρισμού. Και αυτό γιατί οι προσπάθειες που έγιναν με στόχο την αύξηση των αφίξεων στην πόλη μας, δε συνδυάστηκαν με πρωτοβουλίες και σχεδιασμό για προσέλκυση τουριστών με υψηλότερο οικονομικό προφίλ, δε συνδυάσθηκαν με τη βελτίωση των υποδομών και την εικόνα της πόλης. Και πως αλλιώς να ήταν αφού η πόλη, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια ξανακατρακυλά στην απαξίωση και στην εγκατάλειψη.

Υποδομές δεν υπάρχουν, το κυκλοφοριακό και οι μετακινήσεις είναι γόρδιος δεσμός, στην καθαριότητα είμαστε κάτω από τη βάση, πράσινο δεν έχουμε καθόλου (τα 1,6 τ.μ. πρασίνου ανά κάτοικο είναι ίσως αρνητικό πανευρωπαϊκό ρεκόρ με τον ΠΟΥ να λέει πως το κατώτερο αποδεκτό είναι τα 10 τ.μ. Όταν συζητάμε για τουρισμό όλα τα ανοιχτά ζητήματα είναι ή πρέπει να είναι στο τραπέζι. Από τα μεγάλα – Μετρό, αεροδρόμιο, αστικός σχεδιασμός- μέχρι όμως και τα απλά καθημερινά – κάδοι σκουπιδιών, φωτισμός, ασφάλεια, πράσινο.’’

Μια θητεία μετά τί από όλα αυτά έχει αλλάξει προς το καλύτερο; Σχεδόν τίποτε.

Μια σειρά από σοβαρά προβλήματα μοιάζει να μην βρίσκουν το δρόμο προς τη λύση τους. Ας δούμε τις κυριότερες αιτίες:

-Ο κατακερματισμός των υπευθύνων της τουριστικής προώθησης της πόλης

Αντί να υπάρχει ένας μητροπολιτικός οργανισμός που να ασχολείται με την τουριστική προώθηση της πόλης υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί φορείς, οργανισμοί και πρόσωπα που επιχειρούν κατά μόνας και πολλές φορές ανταγωνιστικά και χωρίς κοινό σχέδιο με αποτέλεσμα να βλέπουμε αμφιλεγόμενες προσπάθειες χωρίς κοινή στόχευση που θα πετύχαινε πολύ πιο αποτελεσματικούς στόχους. Ο κάθε φορέας υλοποιεί τις δικές του δράσεις καταναλώνοντας πόρους τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό όσο και σε κεφάλαιο για να παράξει ένα μερικό αποτέλεσμα, το οποίο δεν συνδέεται με αντίστοιχες δράσεις άλλων φορέων, λέει ορθά ο Γιάννης Ασλάνης, Πρόεδρος ΔΣ Thessaloniki Convention Bureau.

-Η μετακίνηση

Η άφιξη σε ένα διεθνές αεροδρόμιο απαιτεί συγκοινωνίες για να προσεγγίσεις την πόλη που το φιλοξενεί. Στη Θεσσαλονίκη υπάρχει ένα αστικό λεωφορείο κάθε 35 λεπτά που γεμίζει σε λιγότερο από ένα λεπτό και ταξί. Δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη να φτάσει το Μετρό εκεί, όταν ολοκληρωθεί και φυσικά καμία πρόβλεψη για θαλάσσια συγκοινωνία παρότι βρίσκεται πάνω στη θάλασσα σε ένα κλειστό κόλπο. Η ίδια η πόλη έχει τεράστιο θέμα εσωτερικών μετακινήσεων, με τον προβληματικό ΟΑΣΘ ως αποκλειστικό μέσο δημόσιας συγκοινωνίας και ένα θρυλούμενο μετρό που ξεκίνησε ως σχέδιο το 1976 και αναμένουμε τη μελλοντική άγνωστη ολοκλήρωση του.

-Οι συνδέσεις

Για έναν μεγάλο αριθμό προορισμών ο ταξιδιώτης πρέπει να φτάσει στη Θεσσαλονίκη μέσω Αθήνας, καθώς δεν υπάρχουν απευθείας συνδέσεις. Η Θεσσαλονίκη παραμένει αεροπορικά αποκλεισμένη από τις ΗΠΑ, αλλά και από πολλές άλλες αγορές του κόσμου με υπερατλαντικές πτήσεις. Ακόμα και πτήσεις προς τη Μέση Ανατολή έχουν σταματήσει.

Η ακτοπλοϊκή σύνδεση της Θεσσαλονίκης με τα νησιά, πέρα των Σποράδων και της Λέσβου, είναι ανύπαρκτη. Είναι απολύτως λογικό επομένως όσοι αποφασίζουν να περάσουν τις διακοπές τους σε ένα ελληνικό νησί να ταξιδεύουν απευθείας για την Αθήνα και μέσω του «Ελ. Βενιζέλος» να πηγαίνουν στον Πειραιά ώστε να επιβιβαστούν στο πλοίο για τον τελικό προορισμό τους.

-Αναγνωρισιμότητα

Χαμηλή είναι η αναγνωρισιμότητα της Θεσσαλονίκης ως προορισμού διοργάνωσης συνεδρίων και εκδηλώσεων, ωστόσο είναι μια πόλη με μεγάλη δυναμική για να αναπτυχθεί στον τομέα αυτό, όπως προκύπτει από έρευνα που πραγματοποίησε το “American College of Thessaloniki” (ACT) σε συνεργασία με το “Thessaloniki Convention Bureau”. Από τους συμμετέχοντες στην έρευνα, το 35% δεν ήξεραν ότι η Θεσσαλονίκη οργανώνει συνέδρια!

-Οι αδυναμίες της πόλης

Σε έρευνα των ξενοδόχων το 2018 είχαν ήδη διαπιστωθεί οι αδυναμίες: Η δημόσια καθαριότητα και το πράσινο, τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, η ατμοσφαιρική ρύπανση, οι πλατείες, τα πεζοδρόμια και η ηχορύπανη, η αίσθηση ασφάλειας στην πόλη, η ελλιπής οδοσήμανση, το ότι δεν υπάρχουν αρκετά σημεία στην πόλη για να τους καθοδηγήσουν, η έλλειψη πάρκινγκ, τα βρώμικα οδοστρώματα, η κυκλοφοριακή συμφόρηση, η κατάσταση στις δημόσιες τουαλέτες, τα κλειστά μνημεία τα απογεύματα, η έλλειψη ενός τύπου city pass για όσα θα ήθελε να δει στην πόλη.

Η Θεσσαλονίκη δυστυχώς παραμένει μια παρακόρη σε υποδομές, σχεδιασμό και αντιμετώπιση. Δεν κατάφερε ποτέ μετά τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας, την αποβιομηχάνιση και την υποβάθμιση της να σηκώσει κεφάλι. Αντιμετωπίζεται ως πόλη δεύτερης κατηγορίας και αυτό είναι εμφανές και στην προσέλκυση τουριστών. Ευθύνη βέβαια δεν φέρει μόνο η κεντρική εξουσία αλλά και οι τοπικοί της άρχοντες που βαυκαλίζονται ότι προσπαθούν, στην πραγματικότητα όμως αποδεικνύουν καθημερινά την ανεπάρκεια τους. Η νέα ουτοπία λέγεται γεμίστε την πόλη δωμάτια για τουρίστες. Μια φούσκα που αργά ή γρήγορα θα ξεφουσκώσει και θα βρεθεί κόσμος σε απόγνωση…

*To κείμενο γράφτηκε με αφορμή μια έρευνα του news247 

Εικόνα: Γιάννης Σιμητόπουλος