Η ακτινογραφία της Εθνικής Αμύνης

Η Εθνικής Αμύνης, γνωστή ως Λεωφόρος Χαμιντιέ (τουρκικά: Hamidiye Bulvarı) σχεδιάστηκε το 1899, περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας η πόλη βρισκόταν υπό οθωμανική κυριαρχία, στο πλαίσιο ευρύτερου σχεδίου αστικής ανάπλασης. Για τον συγκεκριμένο σκοπό, ο κυβερνήτης της πόλης, Μεχμέντ Σαμπρί Πασάς, προχώρησε στην κατεδάφιση των τειχών τα οποία περίκλειαν τη μεσαιωνική πόλη, καθώς και στην απαλλοτρίωση τμήματος του μεγάλου εβραϊκού νεκροταφείου της Θεσσαλονίκης.

Η οδός η οποία σχεδιάστηκε είχε πλάτος 18 μέτρων. Συνέδεε τον Λευκό Πύργο, επί του θαλασσίου μετώπου, με μία νεόχτιστη πλατεία στο ύψος της πύλης της Καλαμαριάς. Στα πρότυπα αντίστοιχων λεωφόρων ευρωπαϊκών πόλεων της ίδιας περιόδου, η συγκεκριμένη λεωφόρος ήταν πλαισιωμένη από μία διπλή σειρά δέντρων. Διώροφες πολυκατοικίες ανεγέρθηκαν κατά μήκος του συγκεκριμένου οδικού άξονα, γνωστές ως σουλτανλίκια, οι οποίες στη συνέχεια καθιερώθηκαν ως πρότυπο εντός του θεσσαλονικιώτικου αστικού ιστού.

Όπως σημειώνει ο Ευ. Χεκίμογλου  (Ευ. Χεκίμογλου-Ε.Danacioglu, Θεσσαλονίκη πριν από 100 χρόνια. Το μετέωρο βήμα προς τη Δύση, 1998, σ. 38):

«[…] Η περιοχή (όπου  σχεδιάστηκε η οδός Χαμιντιέ) είχε ιδιόρρυθμο ιδιοκτησιακό καθεστώς^. ανήκε κατά ένα μέρος στον δερβίσικο τεκέ που στεγαζόταν στην πύλη της Καλαμαριάς, στη σημερινή οδό Μελενίκου, και κατά το υπόλοιπο στο βακούφι του Λευκού Τεμένους (Ακτσά Μετζίτ) και σε μία μη κατονομαζόμενη χριστιανική κοινότητα (πιθανόν της μονής της Αγ. Αναστασίας ή την εκλείψασα μονή του Αγ. Παντελεήμονος). […] Τα κτίρια της νέας οδού που άρχισαν να ανεγείρονται το 1889 ανήκαν στο σουλτανικό ταμείο […]».

Τα ιστορικά ονόματα του δρόμου είναι δύο: Εθνικής Αμύνης, στη μνήμη της πολιτικής οργάνωσης του Ελευθέριου Βενιζέλου και της ομώνυμης επανάστασης του 1916 και Βασιλίσσης Σοφίας, προς τιμής της βασίλισσας, συζύγου του Κωνσταντίνου. Τα ονόματα εναλλάσσονταν μετά την απελευθέρωση της πόλης ανάλογα με την πολιτική κατάσταση που επικρατούσε στη χώρα. Εθνικής Αμύνης σε περιόδους δημοκρατίας, Βασιλίσσης Σοφίας στις εποχές της μοναρχίας.

Ο δρόμος με τα ωραία αστικά σπίτια, καφενεία, εστιατόρια και δημόσια κτίρια που στέγαζαν τα Δικαστήρια, τα οποία σώζονταν έως το σεισμό του 1978. Ο δρόμος εγκαινιάστηκε το 1891 και ονομάστηκε Μπουλβάρ Χαμιντιέ. Κατά μήκος του δρόμου με τα σύγχρονα πεζοδρόμια, τις δεντροστοιχίες, τα κέντρα ψυχαγωγίας και τα θέατρα, έκαναν τη βόλτα τους οι νέοι της εποχής τις δύο δεκαετίες πριν και μετά το 1900.

Ανεβαίνοντας από το Λευκό Πύργο, υπήρχαν τα λεγόμενα σουλτανικά (του Οθωμανικού Δημοσίου) κτίρια, που στέγαζαν κρατικές και στρατιωτικές υπηρεσίες, ενώ σε αρκετά από αυτά έμεναν γνωστές οικογένειες της Θεσσαλονίκης, μεταξύ αυτών και του γιατρού Δημήτριου Ζάννα.

Κατά μήκος του χτίστηκαν και σπίτια πλούσιων Θεσσαλονικιών, όπως της οικογένειας Αγγελάκη, που στέγασε αργότερα το ιδιωτικό σχολείο της Αγλαΐας Σχινά, του Φραγκίστα, του Σαχίνη κλπ. Ένα από αυτά τα σπίτια στέγασε το 1921 το Ά Γυμνάσια Θηλέων Θεσσαλονίκης, πριν ανεγερθεί στη θέση του σύγχρονο διδακτήριο. Ως την δεκαετία του 1960 διατηρούνταν και το παλιό σπίτι που για πολλά χρόνια φιλοξένησε τη Φοιτητική Λέσχη του Πανεπιστημίου.

Από την δεξιά μεριά του δρόμου στη σειρά ήταν το καφενείον “Εθνικόν”, το κέντρο “Χάι Λάιφ”, το καφεζυθοπωλείο “Η Νέα Γενιά”, το ζυθεστιατόριο “Ο Γέρος του Μωριά”, το μπαρ και πατινάζ “Σκαίτιγκ”, το κεντρικό κτίριο των Δικαστηρίων και πιο πάνω το παρθεναγωγείο Αγλαϊα Σχινά. Στην αριστερή μεριά του δρόμου συναντούσες κι άλλα διοικητικά κτίρια των Δικαστηρίων, το καφεζυθοπωλείο του Τζώρτζη Πεντζίκη και το εστιατόριο Λούλουλος και το καφεζυθοπωλείο Ντορέ πριν μεταφερθή στην οδό Τσιρογιάννη. Απέναντι από το «Ντορέ», στη συμβολή των οδών Εθνικής Αμύνης και Δεσπερέ, βρισκόταν το παλιό θέατρο «Νέα Σκηνή»

Επίσης εκεί υπήρχε ο κινηματογράφος «Μακεδονικόν», που ύστερα μεταφέρθηκε στη διασταύρωση των οδών Δ. Μαργαρίτη και Φ. Εταιρείας. Ένας κινηματογράφος έντονα συνδεδεμένος με τον δρόμο, όπου ξεκίνησε το 195 προβάλλοντας ταινίες β’ προβολής που συνήθως είχαν παίξει πιο μπροστά στα «Τιτάνια» ή στα «Διονύσια».

Στην κάτω πλευρά της λεωφόρου Χαμιντιέ χτίστηκαν από την οθωμανική διοίκηση πολλά διώροφα νεοκλασικά κτίρια που στέγαζαν κρατικές υπηρεσίες, το φρουραρχείο, την κατοικία του διοικητή του Γ’ Σώματος Στρατού, την Αστυνομία, το Στρατοδικειο και τα ποινικά δικαστήρια.

Τα κτίρια αυτά χαρακτηρίστηκαν ετοιμόρροπα και κατεδαφίστηκαν μετά τους σεισμούς του 1978. Στο χώρο του χτίστηκαν πολυώροφες πολυκατοικίες, ενώ από την παλιά οικοδομική εικόνα του δρόμου έμεινε μόνο το όνομα «Παλιά Δικαστήρια» σε στάση της αστικής συγκοινωνίας για να πυροδοτεί τη μνήμη. Στις αίθουσες των παλιών δικαστηρίων έγιναν μεγάλες δίκες και πέρασαν σημαντικές δικαστικές προσωπικότητες από τις έδρες τους.

Οι δίκες συνεχίζονταν μέχρι αργά. Εκεί άστραφταν και βροντούσαν διάφοροι εισαγγελείς, μεταξύ των οποίων και ο Δελαπόρτας της δίκης για τη δολοφονίας του βουλευτή Λαμπράκη, και πρότειναν τις ποινές για τους υπόδικους που κάθονταν μπροστά στον πάγκο.

Όμως τι συμβαίνει στο σήμερα; Η Parallaxi περπάτησε τον δρόμο και κατέγραψε όσα μπορείς να συναντήσεις αν βρεθείς εκεί.

Πιο συγκεκριμένα στη Εθνικής Αμύνης αυτή την στιγμή υπάρχουν 13 ανοίκιαστα μαγαζιά. Από εκεί και πέρα θα βρεις 12 καφέ/take away, 2 φαρμακεία, 1 κέντρο αισθητικής, 5 καταστήματα με ρούχα, 6 βιβλιοπωλεία, 1 σούπερ, 1 κομμωτήριο, 1 γυμναστήριο, 1 ψαράδικο, 1 κατάστημα με μπουγάτσα, 2 ψητοπωλεία και 2 παντοπωλεία.

Σύμφωνα με πληροφορίες από τον μεσιτικό κλάδο αυτή τη στιγμή στο κέντρο υπάρχουν πολλά ανοίκιαστα καταστήματα λόγω των υψηλών τιμών που υπάρχουν. Αν και η Εθνικής Αμύνης αποτελεί έναν κεντρικό δρόμο, δυστυχώς λόγω των συνθηκών, δεν υπάρχει το ανάλογο ενδιαφέρον από επιχειρηματίες να ανοίξουν στον δρόμο τις επιχειρήσεις τους.

Από εκεί και πέρα μιλώντας για τα ακίνητα σπίτια, επίσης οι τιμές έχουν ανέβει τα τελευταία 5 χρόνια. Για παράδειγμα ένα 2άρι σπίτι που μπορεί να κόστιζε 400 ευρώ τον μήνα, πλέον μπορεί να ξεπερνάει και τα 550 ευρώ. Αποτέλεσμα αυτού να υπάρχουν πολλά ανοίκιαστα διαμερίσματα, καθώς οι ενοικιαστές δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις υψηλές τιμές.

Η Εθνικής Αμύνης ξεκινάει ψηλά από την Αγ. Δημητρίου και καταλήγει στον Λευκό Πύργο.

Ξεκινώντας από πάνω στη γωνία Αγίου Δημητρίου με Εθνικής Αμύνης απέναντι ακριβώς από την Σχολή Θετικών Επιστημών του ΑΠΘ και τα ιστορικά Νεκροταφεία της Ευαγγελίστριας υπάρχει το Νοσοκομείο Γ. Γεννηματάς.

Tο κτίριο κτισμένο σε σχήμα Π. χρονολογείται από το 1880 και χτίστηκε για να φιλοξενήσει τις εγκαταστάσεις της έφιππης Οθωμανικής Σχολής Χωροφυλακής. Περιελάμβανε ένα κεντρικό κτίριο και δύο πλάγιες πτέρυγες, που άφηναν μεταξύ τους μια μεγάλη αυλή για να εξυπηρετεί τις ανάγκες της εφίππου τότε χωροφυλακής. Στο ισόγειο βρίσκονταν οι στάβλοι. Μετά από αίτημα του συνδέσμου Κυριών Εθνικής Αμύνης ( σύζυγοι της Τριανδρίας Βενιζέλου, Δαγκλή, Κουντουριώτη) το τοπικό συμβούλιο του Ε.Ε.Σ. κάνει δεκτή την πρόταση για συνεργασία και την 27 η Οκτωβρίου 1916 δημοσιεύεται το επίσημο διάταγμα περί ιδρύσεως Γ΄ Στρατιωτικού Νοσοκομείου με την επωνυμία “Νοσοκομείο Ερυθρού Σταυρού” δυναμικότητας 400 περίπου κλινών. Στον εξοπλισμό του συνέβαλαν ο Βρετανικός και ο Ελληνικός και Γαλλικός Ερυθρός Σταυρός. Το νοσοκομείο αναπτυσσόταν στο κτίριο αλλά και σε σκηνές τοποθετημένες στην γύρω περιοχή.

Το 1919 μετά από συνεννόηση του ΕΕΣ και του Υπουργείου Υγειονομίας παραδόθηκε στην στρατιωτική υγειονομική υπηρεσία και λειτούργησε ως στρατιωτικό νοσοκομείο. Από το 1922 ανακαινίστηκε και εξοπλίστηκε με δαπάνες της Έλενας Βενιζέλου και του ζεύγους Εμμανουήλ και Βιργινίας Τσουδερού και το 1923 εγκαινιάζεται 13.02.1923 ως “Κεντρικό Νοσοκομείο Προσφύγων” για να προσφέρει περίθαλψη στους πρόσφυγες της Μικρασιατικής καταστροφής. Διαθέτει τότε 220 κλίνες.

Οι Θεσσαλονικείς τις νεότερες δεκαετίες το αποκαλούσαν απλώς “Το Κεντρικό”. Το 1941 το κτίριο επιτάσσεται από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής και το Νοσοκομείο μεταφέρεται στην Καλαμαριά και στεγάζεται στο ίδρυμα Αλητόπαιδος, τη μετέπειτα Τεχνική Σχολή Αριστοτέλης, που σήμερα χρησιμοποιείται για τις ανάγκες των Κ.Α.Π.Η. και παιδικής χαράς. Σ’ αυτό στεγάστηκαν τότε όλες οι κλινικές του νοσοκομείου, κρατικές και πανεπιστημιακές, μέχρι το 1945.

Μετά την αποχώρηση των Γερμανών, το 1945, το νοσοκομείο επανέρχεται στο παλαιό κτίριο και προσπαθεί να λειτουργήσει κανονικότερα. Οι συνθήκες όμως  είναι πολύ δύσκολες. Κύριος λόγος οι ελλείψεις, εργαλείων, κλινών και διαγνωστικών μέσων. Εξυπηρετούνται την περίοδο αυτή, 1945-1950, όχι μόνον οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης, αλλά ολόκληρης της Μακεδονίας και της Θράκης.  Η πείνα, η άθλια διαβίωση και η δύσκολη μεταφορά των ασθενών δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση.

Το 1951 κατασκευάζεται περιμετρική πτέρυγα μέσα στην αυλή για τη δημιουργία απαραίτητων χώρων. Το 1974 προστίθεται νέα πτέρυγα, η οποία έλυσε πολλά προβλήματα χώρου.

Το 1978 στον μεγάλο σεισμό το Νοσοκομείο παθαίνει σοβαρές ζημιές και αναστέλλεται η λειτουργία του. Μετά τις απαραίτητες επιδιορθώσεις επαναλειτουργεί το 1980 τμηματικά. Το 1984 παραχωρείται από το Διοικητικό Συμβούλιο της Ανωτέρας σχολής Αδελφών νοσοκόμων οικόπεδο 700 τ.μ. που γειτονεύει με το Νοσοκομείο και κτίζονται τα τακτικά εξωτερικά ιατρεία του. Δύο χρόνια αργότερα δωρίζεται και το κτίριο της σχολής όπου στεγάζονται οι παιδιατρικές κλινικές ( Παιδοχειρουργική, παιδιατρική, ορθοπεδική ).Το 1986 με διυπουργικές αποφάσεις λειτουργούν 5 πανεπιστημιακές κλινικές.

Στις 6.6.1995 μετονομάζεται, ύστερα από πρόταση του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου, σε Νομαρχιακό Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Γ. Γεννηματάς», ενώ από το 2012 διασυνδέεται διοικητικά με το νοσοκομείο «Άγιος Δημήτριος».

Ακριβώς απέναντι από το νοσοκομείο και σε όλο το μήκος του δρόμου μέχρι την Εγνατία υπάρχουν διάφορες σχολές του ΑΠΘ, το τμήμα Φυσικής, Μαθηματικών, Γαλλική Φιλολογίας, Φιλοσοφικής, Φιλολογίας, Ιστορικού & Αρχαιολογικού.

Στη συνέχεια ακολουθεί το «Άσυλο του Παιδιού». Όλα ξεκίνησαν το 1919, μετά τον A΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν το πρωτοποριακό όραμα μίας ομάδας κυριών της Θεσσαλονίκης να προσφέρουν σημαντική αρωγή προς το παιδί και την εργαζόμενη μητέρα ίδρυσε το Φιλανθρωπικό Σωματείο με την επωνυμία «Άσυλον του Παιδιού», το οποίο έμελλε να αγκαλιαστεί από την τοπική κοινωνία.

Η πρωταρχική ιδέα, η οποία κάλυψε ελλείψεις της κρατικής προνοιακής δομής της εποχής εκείνης, εμφύσησε στις επόμενες γενιές την προσφορά και την αγάπη για το παιδί και την ανάγκη προστασίας του. Πολύ αργότερα, το Σωματείο αναγνωρίστηκε ως Φιλανθρωπικό μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και το 1973 βάσει νόμου σύστησε το ομώνυμο Ίδρυμα.

Η λειτουργία του αρχικά περιελάμβανε Βρεφοκομείο, Νηπιαγωγείο, Εξωτερικό Ιατρείο, Μαιευτήριο, Οδοντιατρική Κλινική, Σχολή Βρεφοκόμων και Σχολή Μαιών. Το Εξωτερικό Ιατρείο και η φαρμακευτική βοήθεια απευθύνονταν σε όλο το κοινωνικό σύνολο της Θεσσαλονίκης, ανεξαρτήτως εθνότητας και θρησκείας, σκιαγραφώντας έτσι τον πολυπολιτισμικό προσανατολισμό της προσπάθειας αυτής.

Επίσης το εκκλησία του Αγίου Στυλιανού που βρίσκεται ακριβώς δίπλα ατασκευάστηκε από το Άσυλο του Παιδιού στην περίοδο 1938-1943 σε σχέδια του Αριστοτέλη Ζάχου και τοιχογραφήθηκε από τον γνωστό ζωγράφο Πολύκλειτο Ρέγκο.

Συνεχίζοντας και περνώντας την Εγνατία συναντάμε το σιντριβάνι – σήμα κατατεθέν της πόλης, το όποιο έχει πολύ μεγάλη ιστορία. Κατασκευάστηκε επί τουρκοκρατίας για να κοσμήσει την τότε μεγάλη λεωφόρο Hamidye (τη σημερινή Εθνικής Αμύνης). Την εποχή της διάνοιξης της Εγνατίας στη δεκαετία του 30’, το σιντριβάνι αποσπάστηκε από τη θέση του και μεταφέρθηκε αρχικά στο παλιό γήπεδο της ΧΑΝΘ και αργότερα σε εργοτάξιο του δήμου. Λόγω της εγκατάλειψης πολλά μαρμάρινα μέρη του καταστράφηκαν.

Δεκαετίες αργότερα εντοπίστηκε, αναστηλώθηκε και επανατοποθετήθηκε όχι ακριβώς στην αρχική του θέση αλλά σε πολύ κοντινό σημείο. Η αυτοσχέδια πλατεία σιντριβανιού λίγο πριν την Καμάρα, είναι φημισμένη για το σημείο συγκέντρωσης διαφόρων συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας και πορειών. Απέναντι από τα πανεπιστήμια είναι ένα ραντεβού που δίνεται ακόμα και σήμερα μεταξύ των φοιτητών.

Γύρω από την πλατεία, όπου έστριβε το τραμ που ερχόταν από το Λευκό Πύργο προς την Εγνατία, υπήρχαν χαμηλά κτίρια, μεταξύ των οποίων και το ιστορικό καφενείο «Αναγέννησις» του Μήττα, προπολεμικό στέκι φοιτητών και κέντρο όπου γίνονταν δημοπρασίες της πόλης.

Το καφενείο βρισκόταν στη γωνία του δρόμου Εθνικής Αμύνης, απέναντι από το σημερινό ξενοδοχείο ABC.

Στο χώρο του ξενοδοχείου υψωνόταν ένα διώροφο νεοκλασικό κτίριο που χτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και στέγασε της Εμπορική Σχολή Κωνσταντινίδη και τις υπηρεσίες των ΤΤΤ, του προπολεμικού ΟΤΕ.

Το ABC είναι ένα από τα πιο ιστορικά ξενοδοχεία της πόλης. Κουβαλά ιστορίες χρόνων και το έχουν επισκεφθεί κατά καιρούς διάφορες γνωστές προσωπικότητες της χώρας. Το ABC Hotel ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1970. Το όνομα του ξενοδοχείου προέρχεται από τα αρχικά του ιδρυτή του Αθανάσιου Μπρόβα (Athanassios Brovas son of Christos). Στα τόσα χρόνια λειτουργίας του έχει φιλοξενήσει επισκέπτες από όλη την Ελλάδα και τον κόσμο που το διάλεξαν για το φιλικό και κλασικό του χαρακτήρα.

Οι φοιτητές της δεκαετίας του ‘70, οι σπουδαστές του Lower Certificate Αγγλικών τη δεκαετία του ‘80, οι καλλιτέχνες, οι τραγουδιστές και οι ηθοποιοί του Φεστιβάλ Κινηματογράφου και Τραγουδιού, οι Πανεπιστημιακοί και οι Ακαδημαϊκοί των σημαντικών συνεδρίων, αλλά και οι εμπορικοί επισκέπτες της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, είναι όλοι μέρος του ABC.

Στον αριθμό 17 υπάρχει εδώ και πολλές δεκαετίες η ΜΕΡΙΜΝΑ ΠΑΙΔΙΟΎ, που είναι κάτι περισσότερο από ένα σχολείο, είναι μια ανοιχτή αγκαλιά για τα παιδιά, ένα δεύτερο σπίτι γεμάτο αγάπη και ασφάλεια. Το έργο της εστιάζεται στην εκπαίδευση παιδιών ηλικίας 1 ½ έως 5 ½ ετών που πρώτη φορά αποχωρίζονται το σπίτι τους, με τρυφερότητα και ευγένεια, με την ίδια προστατευτικότητα που δέχονται από τους γονείς τους.

Στον αριθμό 27 στη διασταύρωση Εθνικής Αμύνης με Αλεξάνδρου Σβώλου βρίσκεται η Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης. 

Ιδρύθηκε το 1932, ενώ τα επίσημα εγκαίνια της έγιναν το 1939 σε μια αίθουσα του Μεγάρου της ΧΑΝΘ με τη συλλογή της να περιλαμβάνει αρχικά 2.500 περίπου βιβλία. Στα χρόνια της κατοχής αναγκάστηκε να κλείσει και το 1945 επαναλειτούργησε στην οδό Αγίας Σοφίας, ενώ το 1947 μεταφέρθηκε στον 2ο όροφο του Μεγάρου της ΧΑΝΘ, όπου λειτούργησε μέχρι το Μάιο του 2000. Το 1989, οπότε και εορτάστηκαν τα 50 χρόνια λειτουργίας της, έγινε η πρώτη δωρεά από τον Γεώργιο Βαφόπουλο, η οποία έφτασε στο ποσό των 120.000.000 δραχμών, όραμα του οποίου αποτελούσε η ανέγερση Νέας Κεντρικής Βιβλιοθήκης.

Μετά την ανέγερση του νέου κτιρίου της Κεντρικής Δημοτικής Βιβλιοθήκης, στη διασταύρωση των οδών Εθνικής Αμύνης και Αλεξάνδρου Σβώλου, η βιβλιοθήκη μεταφέρθηκε σε αυτό και ενοποιήθηκε το Δανειστικό τμήμα και Αναγνωστήριο. Η συλλογή είναι ενιαία, σε ανοιχτά ράφια, όπου το κοινό μπορεί να αναζητήσει και να ξεφυλλίσει όλο το διαθέσιμο υλικό.

Σήμερα στεγάζεται σε ιδιόκτητο οκταόροφο κτίριο και απευθύνεται στους κατοίκους της πόλης της Θεσσαλονίκης και στο υπόλοιπο ευρύ κοινό που την επισκέπτεται και χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες της.

Στη γωνία Τσιμισκή με Εθνικής Αμύνης θα βρείτε το “στρατηγείο” της Τράπεζας Πειραιώς. Το κτίριο διοίκησης της Τράπεζας Μακεδονίας-Θράκης  στεγάζεται σε οικόπεδο 1.400τ.μ., συνολικής δομημένης επιφάνειας 11.200τ.μ. Το κτίριο περιλαμβάνει το κατάστημα της τράπεζας και γραφειακούς χώρους, θησαυροφυλάκια στο 2ο υπόγειο και χώρους στάθμευσης οχημάτων για τα διευθυντικά στελέχη της τράπεζας καθώς και βοηθητικούς χώρους του υποκαταστήματος στο 1ο υπόγειο. Στον 7ο όροφο λειτουργούν αίθουσες συγκεντρώσεων και πολλαπλών χρήσεων, ενώ στον 8ο όροφο βρίσκεται το γραφείο του Προέδρου, η αίθουσα συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου καθώς και τρεις αίθουσες φιλοξενίας V.I.P.

Νέα εποχή για το πάρκινγκ «φιλέτο» στη γωνία Εθνικής Αμύνης με Τσιμισκή

Σε νέα εποχή περνάει το υπαίθριο πάρκινγκ που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την τράπεζα. Σύμφωνα με πληροφορίες διαγωνισμός διεξήχθη από την Εκκλησιαστική Κεντρική Υπηρεσία Οικονομικών ΕΚΥΟ για την αξιοποίηση του σημαντικού οικοπέδου των 1.346 τ.μ. Διαγωνισμοί για το συγκεκριμένο οικόπεδο διενεργήθηκαν και παλαιότερα, όμως απέβησαν άκαρποι. Όμως αυτή την φορά ο όμιλος Electra Hotels πλειοδότησε έναντι του Ομίλου Μήτση σε διαγωνισμό για την απόκτηση του «ιερού» οικοπέδου και δρομολογεί την δημιουργία πεντάστερου ξενοδοχείου.

Ο διαγωνισμός προβλέπει την μακροχρόνια μίσθωση του ακινήτου, συγκεκριμένα για 49 χρόνια, ενώ επιπλέον προβλέπεται η παράταση για ακόμη 49 έτη, σε συμφωνία μεταξύ μισθωτή και εκμισθωτή.

Στον αριθμό 2 της Εθνικής Αμύνης βρίσκεται η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών. 

Eπιστημονικός φορέας για την μελέτη της ιστορίας και του πολιτισμού της Μακεδονίας με έδρα την πόλη της Θεσσαλονίκης.

Ιδρύθηκε στις 29 Απριλίου 1939 από πρόσωπα της Θεσσαλονίκης που ανήκαν στον πνευματικό και εμπορικό κόσμο της χώρας. Σκοπός είναι η περισυλλογή και μελέτη παντός γλωσσικού, αρχαιολογικού, ιστορικού ή λαογραφικού υλικού που σχετίζεται με τη Μακεδονία. Αποτελεί νομικό πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου. Η Εταιρεία διοικείται από εννεαμελές Διοικητικό Συμβούλιο. Έχει τύχει διάκρισης για το έργο της τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Συγκεκριμένα, έχει τιμηθεί με το αργυρό μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών και το χρυσό μετάλλιο του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Ο οργανισμός στεγάζεται σε τρία κτίρια. Η Εταιρεία διαθέτει επίσης Βιβλιοθήκη (1951) με 70.000 τόμους βιβλίων, περιοδικών, χειρογράφων, εφημερίδων και χαρτών καθώς και την Πινακοθήκη της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών (Ιούνιος 1975), η οποία αποτέλεσε τον πρώτο οργανωμένο εικαστικό μουσειακό φορέα της Θεσσαλονίκης. Ως ξεχωριστό παράρτημα της Εταιρίας λειτουργεί το Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου (Ι.Μ.Χ.Α.).

Το όνομα του οργανισμού εμπνεύστηκε ο αντιστασιακός καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Αντώνιος Σιγάλας.

Στις 8 Φεβρουαρίου 1949 ο Βασιλεύς Παύλος έθεσε τον θεμέλιο λίθο του πρώτου μεγάρου της Εταιρείας και δύο χρόνια αργότερα, στις 19 Νοεμβρίου 1951, τον θεμέλιο λίθο του Μεγάρου Β΄. Οι εργασίες ανέγερσης του μεγάρου Γ΄ – που συνδέει το Μέγαρο Α΄ με το Μέγαρο Β΄ – ξεκίνησαν το φθινόπωρο του 1968. Στα κτήρια στεγάζονται όλες οι υπηρεσίες της Εταιρείας. Στο Μέγαρο Β΄ στεγάζεται το «Αριστοτέλειον», το Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, στο όποιο λειτουργεί ως μισθωτής το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και η Πινακοθήκη. Στο στο Μέγαρο Α΄ στεγάζεται η Βιβλιοθήκη.

Το θέατρο «Αριστοτέλειον» ξεκίνησε τα πρώτα του βήματα στο σανίδι το 2001, με παραστάσεις για μικρούς, παράλληλα με τη λειτουργία του ως κινηματογράφος. Από το 2005 μέχρι σήμερα, υπηρετεί αποκλειστικά την τέχνη του θεάτρου, με αγάπη και σεβασμό προς αυτή.  Στην σκηνή του έχουν παρουσιαστεί μεγάλες παραστάσεις κι έχουν εμφανιστεί σπουδαίοι πρωταγωνιστές του ελληνικού θεάτρου.

Ακριβώς απέναντι από την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών βρίσκεται η Λεσχη Αξιωματικων Φρουρας Θεσσαλονίκης. Κατασκευάστηκε το 1958 σε σχέδια Παύλου Μυλωνά και σε συνεργασία με το ζωγράφο Νίκο Χατζηκυριάκο- Γκίκα.

Το κτίριο είναι ένα παράδειγμα μεταπολεμικού μοντερνισμού και θεωρείται αρκετά πετυχημένο διότι, ενώ είναι γωνιακό κτίριο, έχει προσανατολισμό προς το Λευκό Πύργο και στη γωνία υπάρχει μια κοίλη απότμηση. Αυτό, σε συνδυασμό με την καμπύλη του ορόφου, δηλώνει μια διάθεση «συνομιλίας» του μοντερνισμού με την αρχιτεκτονική κληρονομιά της πόλης. Στα αρνητικά στοιχεία συγκαταλέγεται η έντονη διακόσμηση σε αρκετά σημεία του κτιρίου, πράγμα που του στερεί την ενότητα του συνόλου.

Ακριβώς απέναντι από τον Λευκό Πύργο υπάρχει ακόμα μέχρι σήμερα το ιστορικό καφέ «Ντορέ». Ίσως το μακροβιότερο υπάρχον στέκι της Θεσσαλονίκης, ένα σημείο που κουβαλάει στο όνομά του την ιστορία ενός αιώνα.

Το “Ντορέ” στήθηκε με τα τότε ευρωπαϊκά πρότυπα και μάζεψε εντός του από καλλιτεχνικές φυσιογνωμίες μέχρι πολιτικά πρόσωπα και μέλη βασιλικών οικογενειών, έγινε σημείο αναφοράς για ανθρώπους που άφησαν το αποτύπωμά τους στα τελευταία εκατό χρόνια της πόλης. Ξεκινώντας από την σημερινή Αλ. Σβώλου, μεταφέρθηκε στο τωρινό του σημείο μετά από 50 χρόνια όπου παραμένει σε παραλλαγμένη μορφή.

Το Καφέ “Ντορέ” έχει άρρηκτα συνδεθεί με τη Θεσσαλονίκη και την πολιτική, πολιτιστική, κοινωνική, αθλητική ιστορία της. Όμως, έχει συνδέσει το όνομά του και με την ιστορία της χώρας. Στη μακρόχρονη διαδρομή του, πριν αλλάξει η εικόνα του, φιλοξένησε και δέχθηκε αρχηγούς κρατών, πρωθυπουργούς, πρίγκιπες, πολιτικούς άνδρες, ένδοξους στρατηγούς, επιφανείς επιστήμονες, καλλιτέχνες, επιχειρηματίες, κινηματίες και δικτάτορες που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη ιστορία. Για μια μεγάλη περίοδο το “Ντορέ” ήταν ό,τι πιο λαμπρό είχε να επιδείξει η μακεδονική πρωτεύουσα. Είναι πράγματι πολύ μεγάλη η αίγλη που γνώρισε αυτό το καφεζαχαροπλαστείο. Κάλλιστα θα μπορούσε κάποιος να το συγκρίνει με το περίφημο καφενείο “Ζαχαράτου” στην Αθήνα, και από μία άποψη με το πασίγνωστο Demel στην Βιέννη, “στέκι” του αυτοκράτορα Φραγκίσκου Ιωσήφ. Ήταν την εποχή εκείνη το σημείο συνάντησης και αναφοράς των σημαντικών Θεσσαλονικέων. Η ιστορία του “Ντορέ” είναι συναρπαστική, μοναδικό κομμάτι από την ιστορία της Θεσσαλονίκης, γιατί σ’ αυτήν εμπλέκονται πολλές και σημαντικές προσωπικότητες.

Επίσης στον δρόμο είχαν πραγματοποιηθεί τα γυρίσματα της Χολιγουντιανής ταινία, «The Enforcer» και η Εθνικής Αμύνης είχε μετατραπεί σε «Μαϊάμι» με πανύψηλους φοίνικες.

Ακόμα στη συμβολή Εθνικής Αμύνης με Μανουσογιαννάκη λειτουργούσε το ταχυδρομείο της περιοχής με τεράστια ιστορία δεκάδων χρόνων, το οποίο κατέβασε τα ρολά του, το 2020.

Με πληροφορίες από αρχεία της Parallaxi και τα βιβλία «Η Μνήμη της Πόλης» του Χρίστου Ζαφείρη, «Η πόλη μας και εμείς άλλοτε και τώρα» του Δημ. Καραμήτσου, «ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚέΩΝ ΠόΛΙΣ τεύχος 48», ΔΟΜΟΤΕΧΝΙΚΗ ΑΕ.