Η επιστροφή του τουρίστα στην πόλη

του Σπύρου Πέγκα

Εικόνα: Ελένη Βράκα

Όταν ήμουν μικρότερος, στο πρόσφατο παρελθον δηλαδή, παρατηρούσα με μεγάλη περιέργεια και θαυμασμό τους αλλοδαπούς επισκέπτες που συναντούσα στα μεγάλα ξενοδοχεία της Χαλκιδικής ή στα μικρα γραφικά χωριουδάκια του Πηλίου. Οι τουρίστες ήταν μια ατραξιόν που δεν είχαμε εμείς τα παιδια της πόλης της Θεσσαλονίκης. Κάπου στα μεσα της δεκαετίας του 80 του προηγούμενου αιώνα πληροφορήθηκα για τους  επισκέπτες ημέρας που κατέβαιναν από τα γειτονικά Βαλκάνια και τη μυθική μεγάλη Γιουγκοσλαβία, για να προμηθευτούν διαφορών ειδών φθηνά βιομηχανικά προϊόντα και ανταλλακτικά από την αγορα της πλατείας Εμπορίου και του Βαρδαρίου. Ψώνιζαν από τα μαγαζιά της εν λόγω περιοχής, τρώγανε νοστιμα σπιτικά φαγητά σαν αυτά που μαγειρευε το εστιατόριο του συμμαθητή μου του Χρήστου, το ‘Πατρίς’, και ενδεχομένως ξεμένανε κάποιο βραδυ σε κάποιο από τα δυαστερα ξενοδοχεία της πλούσιας τότε Λεωφόρου Εγνατίας.

Και έτσι η Θεσσαλονίκη, μια πόλη εμπορική, συμπρωτεύουσα και διαμετακομιστικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής πορεύθηκε τουριστικά ως τις απαρχές του 21ου αιώνα.  Οι προοπτικές μια ευρωπαίας Θεσσαλονίκης ολυμπιακού κλέους και βαλακανικών μητροπολιτικών ονείρων και ονειρώξεων ώθησε κάποιους επαγγελματίες του χωρου και κάποιες τολμηρές, πολυεθνικές εταιρείες να επενδύσουν ξενοδοχειακά στην πολη μας. Η Θεσσαλονίκη από το 2004 και μετά μπορούσε να υπερηφανεύεται για τα υπέροχα πολυτελή ξενοδοχεία και τις υποδομές φιλοξενίας και υποδοχής μεγάλου αριθμού πλούσιων, ελλήνων επισκεπτών που είχε αποκτήσει.

Μέχρι που ήρθε η κρίση. Η επισκεψιμότητα των Ελλήνων μειώθηκε κατακόρυφα, οι εκδρομές του Σαββατοκύριακου έμοιαζαν με μια περιττή πολυτέλεια ενώ οι ελληνικές εταιρείες μειώσαν δραματικά τις διανυκτερεύσεις των στελεχών τους. Το γλέντι είχε τελειώσει και η Θεσσαλονίκη ήταν ανέτοιμη να ανταγωνιστεί άλλους ελληνικούς προορισμούς  που κατακλύζονταν από αλλαδαπούς επισκέπτες. Το 2009 τα ποσοστά ελλήνων και ξένων όπως αποτυπώνονταν στα στατιστικά στοιχεία της Ένωσης Ξενοδόχων ήταν συντριπτικά υπέρ των Ελληνων σε ποσοστό 75% με 25%.  Η πόλη δεν ήταν έτοιμη να υποδεχθεί ξένους και αυτό αποτυπωνόταν ακόμα και στα δημοτικά παρκόμετρά της, στα οποία κανείς δεν σκέφτηκε να βάλει τις οδηγίες χρήσης και στα αγγλικά.

Ο Γιάννης Μπουτάρης, όπως μπορεί κανείς να παρακολουθήσει και στο ντοκυμαντέρ του Δημήτρη Αθυρίδη ‘Ενα Βήμα Μπροστά’, μιλούσε, πολύ πριν αναλάβει τη διοίκηση στο Δήμο Θεσσαλονίκης, για τον ανεκμεταλευτο/αναξιοποιητο πολιτιστικό πλούτο της πόλης μας. ‘Ετσι, όπως πάνε 500.000 Ελληνες στην Κωνσταντινούπολη να δούνε την Αγιά Σοφιά, έτσι θα μπορούσανε να έρθουνε 500.000 Τούρκοι στη Θεσσαλονίκη να δουνε το Μουσείο του Κεμάλ και να αφήσουν τα λεφτα τους στην πολη μας, στα ξενοδοχεία και στην αγορά μας.’  Γύρω από αυτήν την ρηξικέλευθη άποψη του Μπουταρη στήθηκε, με το που ανέλαβε τα ηνία της πόλης, μια ολοκληρωμένη στρατηγική εξωστρέφειας σε συνεργασία πάντα και με τους άλλους τουριστικούς φορείς της πόλης. Ίσως αν δεν υπήρχε η βαθιά οικονομική κρίση, η στρατηγική αυτή να συναντούσε ισχυρές αντιστάσεις. Η ανάγκη για ανάπτυξη και δουλειές έβγαλε μπροστά την πολυπολισμική Θεσσαλονίκη. Ένας όρος -ταμπού ως τότε- έγινε εργαλείο κρούσης για το Δήμο, τον Οργανισμό Τουρισμού, την Ένωση Ξενοδόχων, έτσι ωστε αξιοποιώντας το πολιτισμικό παρελθόν της πολης να προσελκύσουμε τουριστες από αγορές που δεν θα ανταγωνίζονται άλλους ελληνικούς προορισμούς. Η Τουρκία, το Ισραήλ, τα Βαλκάνια και η Ρωσία ήταν και είναι αυτές οι αγορές . Η πρωτη επισκέψη του δημάρχου στο εξωτερικό ήταν στο Τελ Αβιβ. Ακολούθησαν επισκέψεις στην Κωνσταντινούπολη, φαμ τριπ σε ολες τις μεγάλες πόλεις από την Άγκυρα μεχρι την Αλατζά του Δυτικού Πόντου που έκρυβε το Μουσείο της Θεσσαλονίκης χτισμένο από απογόνους τούρκων συγκατοίκων μας. Στρατηγικές συνεργασίες με τις τουρκικές αερογραμμές, έκθεση της δημοτικής Πινακοθήκης στην Αγία Πετρούπολη, σχεδιασμός τοπικών διαδρομών και περιπάτων με τα βυζαντινά, εβραϊκά και οθωμανικά μνημεία, αναγόρευση του Βουλγαρου προέδρου σε επίτιμο δημότη Θεσσαλονίκης και συνάντηση μαζί του στη Σόφια, παρουσιασεις σε τουριστικούς πρακτορες στη Σόφια και στο Βελιγραδι, Β2Β στα Σκόπια, προσέλκυση μεγάλων διεθνων γεγονότων στην πολη (Μπιενάλε Νεων μετα από 25 χρόνια και Womex), η ανακήρυξη του Έτους Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου το 2013 και ο τίτλος της Ευρωπαϊκής Πρωτευουσας Νεολαιας για το 2014 ειναι μερικά μόνο από τα highlights μιας φρενώδους δραστηριοποίησης για την προσέλκυση τουριστών.

Το 2013 η πόλη της Θεσσαλονίκης  είχε 100.000 περισσότερες διανυκτερευσεις από ότι το 2012. Από το γυάλινο ίνφο κιοσκ, που στήσαμε για 5,5 μήνες μαζί με το Επαγγελματικό Επιμελητηριο στην πλατεία Αριστοτέλους, περάσανε 12.500 άνθρωποι για πληροφορίες. Η Womex σύμφωνα με την έρευνα πεδίου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου έφερε στην πολη τις τρεις μέρες που διήρκησε 1.800.000 Ευρώ. Καθε επισκέπτης που διανυκτερεύει στην πόλη αφήνει κατά ελάχιστο, σύμφωνα με τις μετρήσεις της ΔΕΘ – Helexpo, 100 ευρώ στην πόλη. Οι Τούρκοι επισκέπτες το 2010 ήταν 25.000 ενώ το 2013 ήταν σχεδόν 75.000. Αυτό σημαίνει ότι 5.000.000 ευρώ ξοδεύτηκαν στην πόλη μας μόνο από του Τούρκους τουρίστες. Οι Ρώσοι το 2010 ήταν 24.000, το 2013 φτασανε τις 90.000. Οι Ρώσοι είναι στην πρώτη τριάδα των πιο ‘σπάταλων’ τουριστών. Κάντε τον υπολογισμό μόνοι σας.

Ο Τουρισμός ειναι ενας βασικός αναπτυξιακός πυλώνας της Θεσσαλονίκης. Η επόμενη μεγάλη μας προσπάθεια είναι να διευρύνουμε το προσφερόμενο τουριστικό προϊόν. Να διαχυθεί ο εισερχόμενος πλούτος προς τα κάτω και προς όλους και να μπορεί η Θεσσαλονίκη εκτός από εξαιρετικά καταλύματα, νόστιμο φαγητό και διασκέδαση να προσφερει κι άλλα τουριστκά προϊόντα. Αυτό θα λειτουργήσει αμφίδρομα. Χρειαζόμαστε Ξενώνες Νεότητας (Youth Hostels), καραβάκια, βάρκες και ιστιοπλοϊκα στον Θερμαϊκό κόλπο, mountain bike, tailor made ξεναγήσεις και άλλες ιδέες μέσα στην πόλη. Αλλά και έξω από αυτήν. Να συνδέσουμε την ενδοχώρα της Θεσσαλονίκης με την πόλη, να κάνουμε γνωστά τα υπέροχα κτήματα και τις εναλλακτικές δυνατότητες αναψυχής της ευρύτερης περιοχής και να δημιουργήσουμε υποδομές νέων εξειδικευμένων τουριστικών ενδιαφερόντων.

Μπορεί η τουριστική ανάπτυξη να μη λύσει όλα τα προβλήματά της πόλης ούτε και θα εξαλείψει την υψηλή ανεργία. Όμως, σίγουρα της δινει ανάσες. Φέρνει έσοδα, δίνει αισιοδοξία και εμπνέει τους νεους ανθρώπους να σκεφτούν και να υλοποιήσουν τη δική τους ιδέα, να δημιουργήσουν τη δική τους σχετική επιχείρηση. Αυτή η προοπτική μπορεί να κρατήσει και κάποια από τα καλά μυαλά της Θεσσαλονίκης στον τόπο τους.

Εμένα πάλι, προσωπικά, μου δινεται η δυνατοτητα να βλέπω εξωτικούς τουρίστες ολόκληρο το χρόνο.

* Ο Σπύρος Πέγκας είναι εντεταλμένος Σύμβουλος Τουρισμού κ Διεθνων Σχέσεων Δήμου Θεσσαλονίκης και Πρόεδρος και Διευθυνων Σύμβουλος Μητροπολιτικής Αναπτυξιακής ΑΕ Θεσσαλονίκης

Μπείτε και κάντε like εδώ για να ενημερώνεστε για όλα τα γραμμένα αποκλειστικά για το parallaximag.gr άρθρα.