«Η εξέλιξη», η νέα ταινία του σκηνοθέτη Περικλή Χούρσογλου

Η νέα του ταινία του Περικλή Χούρσογλου, τα γυρίσματα της οποίας έγιναν στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα και η οποία αναμένεται να βγει στις κινηματογραφικές αίθουσες το Φθινόπωρο του 2022, μιλάει για τη σχέση του με τον πατέρα του, τον οποίο έχασε όταν ήταν 19 ετών και συνάμα αποτελεί και ένα «ευχαριστώ», όπως λέει, στο Τμήμα Κινηματογράφου του ΑΠΘ στο οποίο διδάσκει από την ίδρυσή του το 2004.

Σπούδασε μαθηματικός για να γίνει καθηγητής γυμνασίου. Ολοκλήρωσε όμως τις σπουδές του, δεκαετίες αργότερα, κι έγινε καθηγητής πανεπιστημίου!

Φέτος κλείνει 19 χρόνια στο Τμήμα Κινηματογράφου του ΑΠΘ και του χρόνου αποχαιρετάει τις πανεπιστημιακές τάξεις.

Η τελευταία του ακαδημαϊκή χρονιά στο Τμήμα, 2022-2023, θα τον βρει και με την πρώτη του μετά δώδεκα χρόνια ταινία την «Εξέλιξη», η οποία εξάλλου βασίστηκε τόσο στην πορεία του ίδιου στο πανεπιστήμιο, όσο και στην ακαδημαϊκή, αλλά και εσωτερική εξέλιξή του.

Ο Περικλής Χούρσογλου υπογράφει το σενάριο -που ξεκίνησε να γράφει πριν από δέκα χρόνια- και τη σκηνοθεσία και τη διεύθυνση φωτογραφίας ο Γιώργος Αργυροηλιόπουλος.

Η ταινία περιγράφει το ταξίδι μιας ημέρας που κάνει ένας καθηγητής πανεπιστημίου, ο Νίκος Συμεωνίδης, από την Αθήνα προς τη Θεσσαλονίκη, όπου διδάσκει. Ένα ταξίδι που θέλησε μια φορά να κάνει μαζί με τον πατέρα του για να του δείξει ότι… τα κατάφερε.

Παρόλο που σε μεγάλο βαθμό η ταινία αναφέρεται στη ζωή του Χούρσογλου, δεν παίζει ο ίδιος, όπως στην προηγούμενή του ταινία τον «Διαχειριστή».

Τον γιο υποδύεται ο Αλέξανδρος Λογοθέτης και τον πατέρα ο Βασίλης Κολοβός. «Σε αυτήν την ταινία αν και θα είχα πολλούς λόγους να παίξω, θέλησα να εμπιστευτώ έναν άλλο άνθρωπο, τον Αλέξανδρο. Βάζοντας ένα μεγάλο μέρος από τη δική του ψυχή, μπόλιασε το δικό μου όραμα», σημειώνει.

Διδάσκουμε τη στάση ζωής και το πάθος μας

Ο Περικλής Χούρσογλου πέρασε το 1973 στο Μαθηματικό του ΑΠΘ, επειδή ήθελε να γίνει καθηγητής. Δεκαετίες αργότερα μπήκε στο Τμήμα Κινηματογράφου αρχικά ως έκτακτος εξωτερικός καθηγητής, κι ενώ το διακεκριμένο έργο δίνει στους καλλιτέχνες τη δυνατότητα να διδάξουν στο πανεπιστήμιο -καθώς υπολογίζεται σαν διδακτορικό- χρειαζόταν το πρώτο πτυχίο που δεν είχε πάρει ποτέ.

Χρωστούσε «ευτυχώς», όπως λέει μόνο τρία μαθήματα κι έτσι τριάντα χρόνια αργότερα, τα διάβασε, τα πέρασε και πήρε πτυχίο για να διδάξει στο πανεπιστήμιο.

Δεκαεννέα χρόνια τώρα τονίζει, «δεν έχει υπάρξει ούτε μία μέρα, ούτε ένα σαββατοκύριακο, Χριστούγεννα ή Πάσχα που δεν έχω δουλέψει για το πανεπιστήμιο». Εξάλλου, όπως υπογραμμίζει «αυτήν την εποχή, που οι φοιτητές μπορούν να βρουν σχεδόν τα πάντα στο ίντερνετ, το μόνο που διδάσκουμε είναι η στάση μας και το πάθος μας για την τέχνη που υπηρετούμε».

Παρέμεινε τόσο προσηλωμένος αυτά τα χρόνια στη διδασκαλία που δεν έκανε ταινία εδώ και δώδεκα χρόνια. «Ζω από αυτή τη δουλειά. Ιδίως κατά την οικονομική κρίση που οι περισσότεροι συνάδελφοι είπαν το ψωμί-ψωμάκι, μέχρι και ενοχές ένιωθα που είχα έναν κανονικό μισθό κάθε μήνα».

Μια ζωή Αθήνα-Θεσσαλονίκη

19 χρόνια τώρα, 30 φορές το χρόνο παίρνει το τρένο από την Αθήνα, έρχεται στη Θεσσαλονίκη για να διδάξει στο Τμήμα Κινηματογράφου και επιστρέφει.

Τα ταξίδια με τρένο Αθήνα-Θεσσαλονίκη -που έχουν ιδιαίτερη θέση και στην ταινία- ξεκίνησαν πολλά χρόνια νωρίτερα από τα φοιτητικά του χρόνια. Στη Θεσσαλονίκη τότε, μπήκε και το «μικρόβιο» του κινηματογράφου, καθώς ενώ ως φοιτητής του Μαθηματικού αγαπούσε το θέατρο, ο τότε συγκάτοικός του Αλέξανδρος Μουμτζής (εκδότης αργότερα ενός του κινηματογραφικού περιοδικού «Οθόνη»), τον έπεισε να στραφεί προς τον κινηματογράφο.

Η αδερφική σχέση με τον Παντελή Βούλγαρη

Αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα το Μαθηματικό, πήγε στη Σχολή Σταυράκου, όπου είχε καθηγητή τον Παντελή Βούλγαρη, με τον οποίο έμελλε να δημιουργηθεί μια σχέση ζωής, που κρατά μέχρι σήμερα. Από το 1977 μέχρι το 2005 ήταν βοηθός του «και τώρα αν χρειαστεί βοήθεια σε ένα γύρισμα, πηγαίνω», λέει ο Περικλής Χούρσογλου, ενώ ο Βούλγαρης τον θεωρεί μικρό του αδερφό.

Τα λάθη που γίνονται για καλό

Τα γυρίσματα στη Θεσσαλονίκη κράτησαν εννέα μέρες και από την ένταση της δουλειάς ο σκηνοθέτης δεν μπόρεσε καν να δει και να ελέγξει το υλικό που είχε ήδη τραβηχτεί.

«Τρέμω στην ιδέα να γυρίσω στην Αθήνα, και να καταλάβω ότι κάποια χρειάζεται να ξαναγυριστούν», λέει, αλλά δηλώνει αισιόδοξος. «Πολλές φορές συμβαίνει να νομίζεις ότι καταστράφηκαν όλα και μέσα στην πίεση και στην ανάγκη να βγεις στην «επιφάνεια», βρίσκεις μια λύση που μπορεί να είναι πολύ πιο ουσιαστική από αυτό που είχες σχεδιάσει να κάνεις. Κάθε εμπόδιο για καλό, το πιστεύω απόλυτα».

Ξένες ταινίες στη Θεσσαλονίκη

Σχολιάζοντας τις χολιγουντιανές ταινίες που γυρίζονται στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη, ο Χούρσογλου σημειώνει ότι η κινηματογραφική βιομηχανία δεν μπορεί να ανθίσει μόνο με καλλιτεχνικές ταινίες. «Αντιθέτως το mainstream βοηθάει και την καλλιτεχνική ταινία», τονίζει.

Αναφερόμενος ωστόσο στον ελληνικό κινηματογράφο, σημειώνει ότι μεγαλύτερο πρόβλημα του σήμερα είναι η διανομή, ενώ έμφαση δίνει και στο γενικότερο πρόβλημα, το οποίο αποδίδει στο γεγονός ότι στα περισσότερα σπίτια υπάρχουν πλέον τηλεοράσεις με μεγάλες οθόνες.

«Δεν έχουμε ανάγκη να πάμε σινεμά. Ο ιός κλείνοντάς μας στο σπίτι, μας οδηγεί σε μια άλλη σχέση με την ταινία. Είναι καλό αυτό; Προσωπικά δεν μ’ αρέσει. Μ΄ αρέσει να πηγαίνω και να βλέπω μία ταινία στην αίθουσα, να μοιράζομαι τα συναισθήματα με τους άλλους θεατές. Θυμάμαι σχεδόν όλες τις ταινίες που έχω δει, σε ποιο σινεμά τις είδα, όμως τη νέα αυτή πραγματικότητα, με τις τόσες πλατφόρμες και τις τόσες δυνατότητες, δεν μπορούμε να την αγνοήσουμε», τονίζει ο Περικλής Χούρσογλου.

Δήμητρα Κεχαγιά/ΑΠΕ