Η εξήγηση για τον πράσινο Θερμαϊκό, τις γαλάζιες μέδουσες και ο κίνδυνος να μας «πνίξει»

Η αποκρουστική εικόνα με τον… πράσινο Θερμαϊκό Κόλπο πριν από λίγες ημέρες, η εμφάνιση γαλάζιων μεδουσών, αλλά και το «καμπανάκι» των επιστημόνων στην εκδήλωση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος με θέμα: «Κλιματική Αλλαγή – Επιπτώσεις στην Παράκτια Ζώνη – Αντιπλημμυρική θωράκιση Θεσσαλονίκης», φέρνουν ξανά στο προσκήνιο το ζήτημα του παραλιακού μετώπου της πόλης.

Την Παρασκευή όσοι έκαναν τη βόλτα τους στη νέα παραλία της Θεσσαλονίκης στο ύψος ήρθαν αντιμέτωποι με τα πρασινισμένα, αλλά και γεμάτα σκουπίδια, νερά του Θερμαϊκού.

Επικίνδυνη ή συνηθισμένη κατάσταση;

Μάλλον το δεύτερο, καθώς όπως επισημαίνουν για μία ακόμη φορά οι επιστήμονες, στο παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης εντοπίζεται και πάλι το φαινόμενο του ευτροφισμού.

Ο όρμος της Θεσσαλονίκης είναι γνωστός για τα αβαθή νερά του και το μικρό βάθος. Αυτά σε συνδυασμό με την άνοδο της θερμοκρασίας των τελευταίων ημερών οδήγησε στην υπέρμετρη ανάπτυξη των φυκιών και γι’ αυτό το λόγο προκλήθηκε αυτό το πράσινο χρώμα.

«Η ανάπτυξη των φυκιών οφείλεται στην υπερπροσφορά θρεπτικών συστατικών, όπως είναι ενώσεις του αζώτου και του φωσφόρου. Το άζωτο προέρχεται από τα λιπάσματα, ενώ το φώσφορο από τα αστικά λύματα, όπως τα απορρυπαντικά. Είναι ένα δυσάρεστο θέαμα για τους περιπατητές και τους τουρίστες» εξηγεί σε δηλώσεις του ο κ. Κωνσταντίνος Φυκιώρης, καθηγητής Χημείας και Περιβάλλοντος του ΑΠΘ.

Ο όρμος της Θεσσαλονίκης είναι εκ των πραγμάτων στενός και επικοινωνεί με τον κόλπο του Θερμαϊκού με ένα στενό άνοιγμα και δεν υπάρχει δυνατότητα ανανέωσης της θαλάσσιας μάζας με τους ανέμους και τα θαλάσσια ρεύματα. Έτσι δημιουργείται αυτό το φαινόμενο, συνήθως άνοιξη και φθινόπωρο.

Οι επιστήμονες πάντως καθησυχάζουν ότι πρόκειται για ένα φυσικό φαινόμενο που κάνει τον κύκλο του, αλλά σε καμία περίπτωση τα νερά αυτά δεν είναι κατάλληλα για κολύμβηση.

Ωστόσο, προσθέτουν ότι δύσκολα μπορεί να αντιμετωπιστεί, αφού και οι βόλτες που κάνει το γνωστό καραβάκι στο Θερμαϊκό με στόχο τη συγκέντρωση του φυτοπλαγκτόν, δεν είναι αρκετές.

Και από τη στιγμή που έκανε την εμφάνιση του το φυτοπλαγκτόν, λογική είναι και η επέλαση των γαλάζιων μεδουσών στα νερά του Θερμαϊκού τις προηγούμενες ημέρες.

Από τη στιγμή που το φυτοπλαγκτόν αποτελεί τροφή για τις συγκεκριμένες μέδουσες και αφού στον Θερμαϊκό υπάρχει συγκέντρωση τέτοιων ποσοτήτων, οι μέδουσες θα… επιλέξουν το θαλάσσιο μέτωπο της πόλης για την… επίσκεψή τους.

Θα μας «πνίξει» ο Θερμαϊκός;

Τη νέα κλιματική πραγματικότητα με την οποία θα έρθει αντιμέτωπη η Θεσσαλονίκη αν δεν πάρει μέτρα, παρουσίασαν επιστήμονες στην εκδήλωση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος με θέμα: «Κλιματική Αλλαγή – Επιπτώσεις στην Παράκτια Ζώνη – Αντιπλημμυρική θωράκιση Θεσσαλονίκης».

Η Θεσσαλονίκη συγκαταλέγεται μεταξύ των επικίνδυνων περιοχών για να έρθουν αντιμέτωπες με βύθιση σημαντικών τμημάτων των ακτογραμμών τους στο μέλλον.

Μπορεί να είναι ακραία πρόβλεψη το να δούμε στα επόμενα 50 με 100 χρόνια την πλατεία Αριστοτέλους να γίνεται… Βενετία, αλλά και αυτά τα δεδομένα υπάρχουν στις μελέτες που εξετάζονται.

Η Θεσσαλονίκη την επόμενη δεκαετία μπορεί να έρθει αντιμέτωπη με 5 έως 8 πλημμυρικά φαινόμενα κατά μ.ο το χρόνο.

«Δεν αποκλείεται να υπάρχουν και ακραίες χρονιές που τα επεισόδια αυτά να ξεπεράσουν τα 10 και να φτάσουν τα 12» σημείωσε ο μετεωρολόγος Μιχάλης Σιούτας.

Τα έτη από το 1998 έως το 2021 με εξαίρεση το 2005, το 2006 και το 2011 αποτελούν μια διαδοχική σειρά 24 θερμότερων από το μέσο όρο ετών, ένδειξη σταθερής αύξησης της ετήσιας θερμοκρασίας της Θεσσαλονίκης τις τελευταίες δύο δεκαετίες, αναφέρει ο κ. Σιούτας στην παρουσίαση του στην εκδήλωση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.

Την 43ετία 1979-2021 στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, το 2019 ήταν το θερμότερο έτος με μέση ετήσια θερμοκρασία 16ο C. ενώ το 1991 ήταν το ψυχρότερο έτος με μέση θερμοκρασία 13,6ο C.

Ο ετήσιος αριθμός θερμών ημερών (Tmax>35o C) προβλέπεται να αυξηθεί κατά περίπου 20 ημέρες στην κεντρική Μακεδονία την περίοδο 2021-2050.

Με βάση τις κλιματικές προβλέψεις αναμένεται αύξηση κατά 10% των 3ήμερων βροχοπτώσεων για τη Θεσσαλονίκη και την κεντρική Μακεδονία στα προσεχή χρόνια (2021-2050).

Στην παρουσίαση του, ο κ. Σιούτας αναφέρθηκε και στη συχνότητα σφοδρών και καταστρεπτικών καιρικών φαινομένων στη Θεσσαλονίκη.

• Ένας μέσος ετήσιος αριθμός περίπου 3 έντονων καιρικών φαινομένων εμφανίζεται στη Θεσσαλονίκη κατά την 45ετία 1976-2022.
• Λαμβάνοντας υπόψη τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ο μέσος ετήσιος αριθμός αυξήθηκε σε 5, ενώ την τελευταία δεκαετία αυξήθηκε σε 7 έντονα καιρικά φαινόμενα υποδεικνύοντας πιθανή επίδραση της κλιματικής αλλαγής.
• Ο μεγαλύτερος αριθμός καταστροφικών καιρικών φαινομένων σημειώθηκε το έτος 2014 με 18 γεγονότα, ακολουθούμενο από το 2020 με 12 και στη συνέχεια το 2016 με 8.