Η πόλη στο χτες και στο σήμερα: Οδός Στρατηγού Καλλάρη

Η οδός Στρατηγού Καλλάρη είναι η διαγώνια οδός που οδηγεί στην Παύλου Μελά από την Παραλία. Παλιά ονομαζόταν Βίκτωρος Ουγκώ και ήταν ένας από τους ωραιότερους δρόμους του κέντρου της πόλης. Ελάχιστα από τα κτίρια που βλέπετε στη μεσοπολεμική φωτογραφία από το αρχείο Λυκίδη παραμένουν ακόμα στη θέση τους. Στη γωνία με παραλία που τώρα ορθώνεται η ογκώδης απρόσωπη πολυκατοικία υπήρχαν οι αποθήκες του “ Άλατος”. Η μεταφορά του άλατος από τις αλυκές Κίτρους και Αγγελοχωρίου γινόταν με βαποράκι (με το όνομα “Λευκή”). Μπροστά στο δρόμο βλέπετε το μακρύ κάρο και τους χαμάληδες να φορτώνουν τα σακιά. Στο ισόγειο του διπλανού κτιρίου ήταν το εντευκτήριο της ομάδας του Ηρακλή. Δίπλα το κτίριο του Π. Κωνσταντινίδη (1925) στον αριθμό 5 που αναπαλαιώθηκε και για καιρό ήταν καλυμμένο με ένα τεράστιο πανό με την εικόνα του κτιρίου σε φυσικό μέγεθος που δεν άφησε κανένα μάτι να ενοχληθεί από τις εργασίες αναπαλαίωσης. Σήμερα στεγάζει την Ένωση Συντακτών Ημερησίων εφημερίδων Μακεδονίας Θράκης.. Στη γωνία με την οδό Λώρη Μαργαρίτη με τον χαρακτηριστικό τρούλο στην κορυφή, που συναντάμε σε αρκετά κτίρια στη Θεσσαλονίκη, ήταν το Μέγαρο Ν. Πάνα (1924) που στέγαζε μεταπολεμικά τα γραφεία και τη βιβλιοθήκη της CIA. Στην επόμενη γωνία με Λώρη Μαργαρίτη η ταβέρνα του Στέλιου Κουλάνδρου, το “Βαρελάκια” και πιο πάνω γωνία με Παύλου Μελά το μέγαρο του κτηματία Ματσούκα που υπάρχει ακόμα σήμερα. Στη δεξιά γωνία με παραλία το “Πτι Παλαί”.

Η Στρατηγού Καλλάρη καταλήγει στην μικρή πλατεία Φαναριωτών πριν την ένωσή της με την Πάυλου Μελά. Την ανάπλαση της πλατείας Φαναριωτών, της οδού Δημ. Γούναρη (στο κομμάτι από την Λεωφόρο Νίκης μέχρι την Παύλου Μελά) και της οδού Καλλάρη, μέχρι την άνοιξη του 2016, με στόχο την αισθητική αναβάθμισή της, την αύξηση του πρασίνου και την ενοποίηση του μνημειακού άξονα της πλατείας Ναυαρίνου, από τη Ροτόντα μέχρι τη θάλασσα, σχεδιάζει ο κεντρικός δήμος βασισμένος σε μια μελέτη που κυοφορήθηκε στο πλαίσιο ενός πρότυπου εργαστηρίου περιβαλλοντικού αστικού σχεδιασμού, στο κτήριο του Αρχιτεκτονικού του δήμου Θεσσαλονίκης με τη συμμετοχή διδασκόντων, υποψηφίων διδακτόρων και αποφοίτων του τμήματος Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.Το έργο θα δημοπρατηθεί μέχρι το τέλος του 2014 προκειμένου ενταχθεί στο τεχνικό πρόγραμμα του δήμου για το 2015. Η μελέτη έχει σκοπό την απομάκρυνση των αυτοκινήτων που εξαφανίζουν τον χαρακτήρα της περιοχής, την αύξηση πρασίνου και την άνετη κυκλοφορία πεζών και ποδηλάτων. Έτσι η περιοχή θα αναδειχθεί ξανά μετά από χρόνια ασφυκτικής εξαφάνισης του χαρακτήρα της. Η κυκλοφορία των αυτοκινήτων δεν θα διαφοροποιηθεί.

*Η μεσοπολεμική φωτογραφία ανήκει στο αρχείο Λυκίδη (εκδόσεις Ιανός).

**Ο Γιώργος Λυκίδης (1886-1967) έμαθε τη φωτογραφική τέχνη στον Πόντο, εργάστηκε από την ηλικία των 16 και μέχρι το 1922 στην Κωνσταντινούπολη ως φωτογράφος. Έφτασε πρόσφυγας στην Ελλάδα με τον φωτογραφικό του εξοπλισμό και τα ρούχα που φορούσε. Δούλεψε για λίγο ως υπαίθριος φωτογράφος στον Λευκό Πύργο και μετά άνοιξε φωτογραφείο στην οδό Μανουσογιαννάκη. Από το 1929 το Φώτο Λυκίδης θα βρίσκεται για τα επόμενα 50 χρόνια στο νούμερο 26 της οδού Τσιμισκή. Επί κατοχής οι Γερμανοί τον έκλεισαν ενώ πολλοί Εβραίοι του εμπιστεύτηκαν τις περιουσίες τους φεύγοντας για τα στρατόπεδα, τις οποίες απέδωσε σε όσους επέστρεψαν (ένας από αυτούς ο Σαλβατόρ Κούνιο). Αποσύρθηκε το 1960 αφήνοντας πίσω του ένα τεράστιο υλικό με θαυμάσιες ασπρόμαυρες φωτογραφίες που αποτυπώνουν την πόλη την εποχή του Μεσοπολέμου ενώ οι καρτ ποστάλ του εκείνης της περιόδου γίνονται διάσημες διασώζοντας, τουλάχιστον φωτογραφικά, την λαμπρότερη οικοδομική περίοδο της πόλης.

***Πηγή: Η μνήμη της πόλης του Χρήστου Ζαφείρη