Υδράργυρος στην Εγνατία: Αλήθεια ή μπλόφα για να παρθεί απόφαση για τα αρχαία;

του Γιώργου Τούλα

Ένα χρόνο ακριβώς κράτησε το σίριαλ που ξεκίνησε με την βεβιασμένη πέρσι απόφαση απόσπασης των αρχαιοτήτων του ΜΕΤΡΟ, σύμφωνα με πρόταση της Αττικό Μετρό και του εργολάβου, και της μεταφοράς τους στο στρατόπεδο Παύλου Μελά. Ένας χρόνος που τα είχε όλα. Εμπλοκή του Δήμου, του ΑΠΘ, των φορέων, των ενεργών πολιτών, των αρχαιολόγων και φυσικά πολύ παρασκήνιο. Πιέσεις αφόρητες, μελέτες, εναλλακτικές, διαδηλώσεις.

Και φτάσαμε αισίως στη χθεσινή νύχτα. Την καθοριστική. Η συνεδρίαση του ΚΑΣ που είχε οριστεί για τις 2 το μεσημέρι τελείωσε στις 4 τη νύχτα. Με μια απόφαση απόσπασης και επανατοποθέτησης που πάρθηκε με την οριακή ψηφοφορία 8-7, συμπεριλαμβανόμενης σε κείνες της απόσπασης της προέδρου του ΚΑΣ και αειθαλούς γενικού γραμματέως του υπουργείου Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη.  Στην μαραθώνια συνεδρίαση των δέκα και πλέον ωρών παρουσιαστήκαν έξι λύσεις με διαφαινόμενη από την αρχή τη διάθεση επιστροφής σε περίπτωση απομάκρυνσης των αρχαιοτήτων στο σταθμό, σε αντίθεση με την περσινή κάθετη στάση της Αττικό Μετρό.

Υπερασπιστής της λύσης της παραμονής των αρχαιοτήτων έκτος από τους αρχαιολόγους υπήρξε ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης, που όπως παραδέχονται όλοι οι παριστάμενοι έδωσε σκληρή μάχη για να μείνουν τα αρχαία εντός του σταθμού και να δημιουργηθεί αρχαιολογικό πάρκο επί τόπου. 

Η στάση δε της γενικής γραμματέως του υπουργείου ήταν πως υπήρξε εκμετάλλευση του θέματος τόσο σε πολιτικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο, κα μίλησε για την ανάγκη να μην υπάρξει άλλη καθυστέρηση, που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υλοποίηση του έργου.

Λίγο μετά τα μεσάνυχτα αποχώρησαν ο δήμαρχος και οι αρχαιολόγοι και άρχισε η συζήτηση των μελών του ΚΑΣ. Κάποια στιγμή και ενώ τα οκτώ μέλη ψήφισαν για αυτοψία και ζητήθηκε από την εταιρία να υπάρξει επί τόπου επίσκεψη στο εργοτάξιο για να εκτιμηθεί η κατάσταση και τότε να αποφασίσουν. Και εκεί είναι που έσκασε μια βόμβα.

Η εταιρία υποστήριξε ότι στο χώρο του εργοταξίου έχει βρεθεί υδράργυρος και είναι αδύνατη η επίσκεψη του από τα μέλη! Και έτσι τα μέλη με την απειλή της μόλυνσης αναγκάστηκαν να ψηφίσουν την προσωρινή απόσπαση και επαναφορά μέρους των αρχαιοτήτων.  Οι προτάσεις που προτιμήθηκαν από το ΚΑΣ έχουν σχεδιαστεί η μία από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και η δεύτερη από το ΑΠΘ.

Για τους αρχαιολόγους, σύμφωνα με την πρόεδρο τους Δέσποινα Κουτσούμπα, Είναι δεδομένη η σημασία των αρχαιοτήτων ως συνόλου. Για την αρχαιολογική κοινότητα, για τους τεχνικούς, αλλά και για την Αττικό Μετρό είναι ευκαιρία να αντιμετωπιστεί ως πρόκληση συνύπαρξης ενός αρχαίου τεχνικού έργου με ένα σύγχρονο τεχνικό έργο τέτοιας κλίμακας.

Πρόκληση είναι και η παραγωγή τεχνογνωσίας, αλλά και οι βέλτιστες λύσεις για το πώς μπορεί ένας αρχαιολογικός χώρος: να μη χάσει την αυθεντικότητά του, ούτε να γίνει «σκηνικό», αλλά ταυτόχρονα να ενταχθεί στην καθημεριότητα του επιβάτη. Ένα βήμα πιο πέρα από τα επιτυχημένα παραδείγματα των σταθμών του Μετρο της Αθήνας ή της ανασκαφής στο Μουσείο Ακρόπολης.

Η ιστορία με τον υδράργυρο δεν είναι καινούργια. Έσκασε για πρώτη φορά πρόπερσυ όμως υποτίθεται ότι είχε απομακρυνθεί. Έτσι λοιπόν η χθεσινή βόμβα στο ΚΑΣ, αν δεν είναι μπλόφα για να επισπεύσει τις διαδικασίες στις 4 το πρωί αποτελεί την παραδοχή ενός δημόσιου κινδύνου για την πόλη. Υπάρχουν εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες άνθρωποι που έχουν βρεθεί στο εργοτάξιο. Δημοσιογράφοι, εργάτες, αρχαιολόγοι, ειδικοί, επισκέπτες. Που σημαίνει ότι όλοι αυτοί εκτέθηκαν στον κίνδυνο. Ή μήπως δεν είναι έτσι και η επίκληση του υδραργύρου έγινε για να παρθεί μια απόφαση που βόλευε;

Το εξαιρετικά παράδοξο της υπόθεσης ήταν η παρουσία της εταιρίας σε όλη τη συνεδρίαση, ακόμα και όταν αποχώρησε ο δήμαρχος και οι αρχαιολόγοι και πως η απόφαση πάρθηκε χωρίς όλα τα μέλη του ΚΑΣ να έχουν επισκεφτεί τις αρχαιότητες στο παρελθόν. 

Τώρα η υπόθεση είναι πια στα χέρια του ΣΤΕ που έχει στα χέρια του μια οριακή απόφαση με ψήφους 8-7. 

Σε πρωϊνή επικοινωνία με το δήμαρχο Γιάννη Μπουτάρη μας επιβεβαίωσε την αναφορά στον υδράργυρο την οποία θεωρεί υπερβολική και χαρτί επηρεασμού της γνώμης των μελών και επιφυλάσσεται για την απόσυρση ή όχι της προσφυγής στο ΣΤΕ από το αν η ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ θα έχει υλοποιήσει όσα υποσχέθηκε έως τις 5 Μαρτίου. Η χθεσινή απόφαση πάντως που βασίζεται στο σχέδιο Παπακώστα χαρακτηρίζεται από το δήμαρχο ως η καλύτερη δυνατή απόφαση που θα μπορούσε να παρθεί. 

Πάντως όπως έχει ειπωθεί από τη  ίδια την κ. Μενδώνη σε παλαιότερες περιπτώσεις όταν οι αποφάσεις του ΚΑΣ βασίζονται σε οριακή πλειοψηφία, όπως συμβαίνει με τη χθεσινή απόφαση, τα θέματα ξανασυζητούνται. 

Μπείτε και κάντε like εδώ για να ενημερώνεστε για όλα τα γραμμένα αποκλειστικά για το parallaximag.gr άρθρα.