Η «υπόθεση Πατσίφικο» και η άρση του ναυτικού αποκλεισμού στις 15 Απριλίου 1850

Ο Δαυίδ Πατσίφικο ήταν Πορτογαλοεβραίος, ο οποίος εγκαταστάθηκε στην Αθήνα το 1836, ως πρόξενος της Πορτογαλίας. Στη συνέχεια έχασε την θέση του, λόγω καταχρήσεων.

Ήταν γνωστός τυχοδιώχτης της εποχής του, ο οποίος επιδόθηκε στην τοκογλυφία, με άγνωστους πόρους.

Υπόθεση Πατσίφικο

Ένα από τα πολλά έθιμα, που λάμβαναν μέρος στην Αθήνα κατά τη διάρκεια του Πάσχα ήταν το «κάψιμο του Ιούδα». Η Ελληνική Κυβέρνηση τον Απρίλιο 1849, απαγόρευσε για πρώτη φορά την τέλεση του συγκεκριμένου εθίμου, για να μην παρεξηγηθεί κάποιο μέλος της πλούσιας Εβραϊκής οικογένειας Ρότσιλντ, που βρισκόταν στην Αθήνα.

Η απαγόρευση προκάλεσε αντιδράσεις, κι ο εξαγριωμένος όχλος λεηλάτησε την περιουσία του Δαυίδ Πατσίφικο, προξενώντας, ωστόσο, ασήμαντες ζημιές. Πηγές της εποχής αναφέρουν πως ο ίδιος είχε προκαλέσει με την στάση του τους πιστούς, βλασφημώντας το «Ορθόδοξο Πάσχα».

Ο Πατσίφικο ζήτησε αποζημίωση από το Ελληνικό κράτος, ύψους 890.000 δραχμών περίπου, την οποία αδυνατούσε να την ξεπληρώσει. Έχοντας λάβει προσφάτως και την Βρετανική υπηκοότητα, στράφηκε προς την Αγγλική πρεσβεία, η οποία απαίτησε την άμεση αποζημίωση στον υπήκοο της.

Ο ναυτικός αποκλεισμός

Η άρνηση της κυβέρνησης του Κριεζή έδωσε πάτημα στους Βρετανούς και με αφορμή το ζήτημα της αποζημίωσης προχώρησαν σε ναυτικό αποκλεισμό του Πειραιά κι άλλων σημαντικών λιμανιών από τον Βρετανικό στόλο τον Ιανουάριο του 1850, και την κατάσχεση Ελληνικών πλοίων στο Αιγαίο.

Η Αγγλία πέρα της αποζημίωσης διεκδικούσε τον έλεγχο των νησιών: Σαπιέντζα και Ελαφόνησο, καθώς και υπέρογκες αποζημιώσεις για άλλα ζητήματα του παρελθόντος που ξεθάφτηκαν.

Η Ελλάδα υπέστη πολλές οικονομικές ζημίες, καθώς και προβλήματα υποσιτισμού στην πρωτεύουσα. 

Ο Βασιλιάς Όθωνας συσπείρωσε τον λαό και με διπλωματικές κινήσεις κατάφερε να αντιμετωπίσει την αγγλική πρόκληση. Η τελική άρση του αποκλεισμού ήρθε στις 15 Απριλίου του 1850, με την επέμβαση των δυνάμεων της Γαλλίας και της Ρωσίας, των οποίων τα συμφέροντα είχαν πληγεί από τον αποκλεισμό.

Επιπτώσεις

Η «υπόθεση Πατσίφικο» επιδικάστηκε στα διεθνή δικαστήρια και το ελληνικό κράτος υποχρεώθηκε να του καταβάλλει την αποζημίωση των 3.750 δραχμών. Πλήγμα στα οικονομικά του κράτους για εκείνη την εποχή.

Ο αποκλεισμός και η βίαιη στάση της Αγγλίας και της Γαλλίας προς τη χώρα, καθώς και η ήττα της Ρωσίας στον Κριμαϊκό πόλεμο, συνέβαλαν στην παρακμή των ξενικών κομμάτων της εποχής (Αγγλικό, Γαλλικό και Ρωσικό) και άνοιξαν τον δρόμο για μια νέα πολιτική εποχή στην Ελλάδα, με πρωτεργάτη τον Αλέξανδρο Κουμουνδούρο.