Οι 45 εκτελεσμένοι «Διάκοι» του στρατοπέδου Παύλου Μελά

Λέξεις: Σπύρος Κουζινόπουλος

Ατέλειωτες εφιαλτικές σκηνές πόνου, δακρύων, απελπισίας και θλίψης, έζησε ο ελληνικός λαός στα μαύρα τριάμισι χρόνια της ναζιστικής σκλαβιάς της πατρίδας μας την περίοδο 1941-1944. Ποταμούς αίματος ρούφηξε από τoυς καλύτερους γιούς και θυγατέρες της Ελλάδας, ο Μινώταυρος του φασισμού. Εκατόμβες θυμάτων. Εκτελέσεις, βασανιστήρια, λιμός ήταν τα «αγαθά» που γνώρισε η χώρα μας κάτω από την μπότα του ναζιστικού θηρίου. Χιλιάδες πατριώτες στήθηκαν μπροστά στα εκτελεστικά αποσπάσματα των κατακτητών.

Μακρύς ο κατάλογος των εκτελεσμένων πατριωτών. Κοντεύουν τους 1.500 μόνο στη Θεσσαλονίκη. Εκτελέσεις ομαδικές και πογκρόμ ως αντίποινα για πράξεις της αντίστασης, αλλά και μεμονωμένες, για … «ψύλλου πήδημα».

Ο φόβος και ο τρόμος των Θεσσαλονικέων είχε καταντήσει στη διάρκεια της Κατοχής και μόνο το άκουσμα των τοπονυμιών «Ντουντουλάρ», «αεροδρόμιο Σέδες», «Κόκκινο Σπίτι» και κυρίως «Παύλου Μελά» και «Επταπύργιο», όπου ήταν οι συνήθεις τόποι εκτελέσεων από τους χιτλερικούς και τους συνεργάτες τους.

Οι 45 «Διάκοι» του Παύλου Μελά

Ένα άλλο αποκρουστικό έγκλημα που διέπραξαν οι Γερμανοί κατακτητές στη Θεσσαλονίκη και μάλιστα ενάμισι χρόνο πριν τη δολοφονία των 101 αγωνιστών στο Ντουντουλάρ (Διαβατά), ήταν η ομαδική εκτέλεση, στις 30 Δεκεμβρίου 1942,στο «Κόκκινο Σπίτι» της Τριανδρίας (όπου σήμερα το «Θέατρο Γης»), 45 πατριωτών, οι περισσότεροι των οποίων ήταν κομμουνιστές εξόριστοι από τη δικτατορία Μεταξά και μέχρι το 1942 στο ξερονήσι της Ανάφης και μεταφέρθηκαν από τους χιτλερικούς κατακτητές στου «Παύλου Μελά» τον πρώτο καιρό της εισβολής τους στη χώρα μας.

Και οι 45, είχαν τη δυνατότητα να αποφύγουν την εκτέλεση, να ζήσουν, να μην οδηγηθούν στο εκτελεστικό απόσπασμα, αν έκαναν μία «παραχώρηση» στους κατακτητές, αν απαρνιούνταν την ελληνική τους ταυτότητα και δήλωναν Βούλγαροι. Το δίλημμα μεγάλο, το κόστος της άρνησής τους ακόμη μεγαλύτερο, η ίδια τους η ζωή. Δεν το έκαναν, δεν λύγισαν, δεν κιότεψαν, σήκωσαν περήφανα το ανάστημά τους στους κατακτητή ως Έλληνες, ως πατριώτες, ως υπέρμαχοι της λεβεντιάς και του μεγαλείου που κουβαλάει στα σπλάχνα του ο ελληνισμός. Κι έτσι περήφανα και με αξιοπρέπεια, βάδισαν το δικό τους Γολγοθά και οδηγήθηκαν στο θάνατο με μεγαλοπρέπεια που μόνο όσοι αγαπούν αληθινά την πατρίδα τους, μπορούν να την νοιώθουν.

Ο γνωστός δημοσιογράφος και συγγραφέας Κώστας Μπίρκας, που και ο ίδιος είχε περάσει ως εξόριστος στην Ανάφη, στο βιβλίο του «Με την ψυχή στα δόντια», παρομοίασε τους 45 εκτελεσμένους με την αντίστοιχη θυσία του Αθανάσιου Διάκου και το περήφανο «ΟΧΙ» που είπε ο ήρωας της Αλαμάνας, όταν το ασκέρι του Ομέρ Βρυώνη του ζήτησε να αλλαξοπιστήσει και να γίνει Τούρκος.

«Εγώ Γραικός γεννήθηκα Γραικός θε να πεθάνω»!

Να πως περιέγραψε με τη γλαφυρή του πέννα ο λογοτέχνης Κώστας Μπίρκας την προσπάθεια των Γερμανών να αναγκάσουν τους 45 πρώην εξόριστους, που κυρίως κατάγονταν από την Μακεδονία και τη Θράκη, να απαρνηθούν την ελληνική τους ταυτότητα και να Βουλγαρογραφτούν, για να κάνουν το κέφι των συμμάχων τους Βουλγάρων φασιστών:

«Μια μέρα του Δεκέμβρη του ‘42, μπαίνουν τα 45 ονόματα των «Αναφιωτών» εξορίστων στο μαύρο κατάλογο της εκτέλεσης που πρόκειται να γίνει σαν αντίποινα για κάποιο σαμποτάζ έξω.

Η μακάβρια είδηση

Τους συγκεντρώνουν στο προαύλιο του στρατοπέδου και τους ανακοινώνουν τη μακάβρια είδηση: ότι διετάχθη η εκτέλεσή τους για αύριο το πρωί στο πεδίο εκτελέσεων. Η ανακοίνωση όμως τούτη, γίνεται με μια κάπως πιο επίσημη διαδικασία. Ίσως για να πετύχουν αυτό που πρόκειται να τους προτείνουν. Σκοτεινές βουλές του φασισμού. Πάντως όχι κάτι καλό. Τι καλό μπορεί πια να σημαίνει, ότι και να είναι, στο κατώφλι του θανάτου;

Μπροστά τους στέκονται δύο αξιωματικοί: ένας Γερμανός και ένας Βούλγαρος. Δεξιά και αριστερά από αυτούς, δύο διερμηνείς των δύο αξιωματικών. Πίσω τους, άντρες των Ες-Ες με τις κάσκες και τα αυτόματα περασμένα στους ώμους, βλοσυρούς και σε στάση προσοχής. Προφανώς για να κάνουν με όλα αυτά, πιο επίσημη, πιο επιβλητική τη σκηνή της φασιστικής ανανδρίας και θηριωδίας τους. Της φασιστικής ξιπασιάς.

Ο Γερμανός αξιωματικός διαβάζει τη διαταγή της γερμανικής Κομαντατούρας της Θεσσαλονίκης, που διοικητής της είναι ο δήμιος Μαξ Μέρτεν. Ο διερμηνέας μεταφράζει στα ελληνικά:

-Ως αντίποινα δια σαμποτάζ γενόμενον κλπ, υπό Ελλήνων ανταρτών, ο Στρατιωτικός Διοικητής Αιγαίου διατάσσει να εκτελεστούν οι 45 Έλληνες κρατούμενοι εξόριστοι της Ανάφης και καταγόμενοι από τας περιοχάς της Ανατολικής Μακεδονίας και Δυτικής Θράκης, τας κατεχομένας υπό των συμμαχικών Βουλγαρικών στρατευμάτων. Τούτου χάριν, παρέχεται το δικαίωμα εις την διοίκησιν των Βουλγαρικών στρατευμάτων Κατοχής, όπως ζητήσουν την επ’ ανταλλάγματι χάριν των καταδικασθέντων, κατά την κρίσιν της… Τελειώνει ο μεταφραστής της γερμανικής διαταγής και προχωράει τώρα ένα βήμα εμπρός ο Βούλγαρος αξιωματικός. Πλάϊ του μεταφράζει τώρα ο δικός του διερμηνέας:

-Η διοίκησις των βουλγαρικών στρατευμάτων εις ένδειξιν καλής θελήσεως και συμπαθείας προς τον ελληνικόν πληθυσμόν και προς διευκόλυνσιν της νομίμως διαταχθείσης Βουλγαρογραφής των Ελλήνων κατοίκων, ανακοινώνει ότι εγκρίνει την χάριν των 45 Μακεδόνων και Θρακιωτών κρατουμένων εις το στρατόπεδον Παύλου Μελά και πρώην εξορίστων Ανάφης, εφ’ όσον ήθελον δεχθεί να αποβάλλουν την Ελληνικήν των ιθαγένειαν και υπηκοότητα και να αποδεχθούν την Βουλγαρικήν τοιαύτην. Εις την περίπτωσιν αυτήν, η Βουλγαρική Διοίκησις αναλαμβάνει να εισηγηθεί εις την Γερμανικήν τοιαύτην, την ματαίωσιν της διαταχθείσης εκτελέσεως δια την 30ην Δεκεμβρίου 1942 και θέλει μεριμνήσει δια την άμεσον απελευθέρωσιν αυτών και την αποστολήν των, δαπάναις του Βουλγαρικού κράτους, εις τας εστίας των. Δια την εκτέλεσιν της ανωτέρω αποφάσεως χάριτος, η Βουλγαρική Διοίκησις τάσσει εις τους ενδιαφερομένους προθεσμίαν 24 ωρών, ήτοι μέχρι το εσπέρας 30-12-1942.

Με ψηλά το κεφάλι

Ακούν τη μία και την άλλη διαταγή οι 45 «Αναφιώτες» μελλοθάνατοι όρθιοι, χωρίς την παραμικρή κίνηση και χωρίς μιλιά, μα με ψηλά το κεφάλι και το βλέμμα στητό, καρφωμένο στα χείλη των δημίων. Ακούν απ’ τη μια την προγραφή σε θάνατο και απ’ την άλλη τη … χάρη της ζωής τους. Το ένα χέρι, του Γερμανού φασίστα δημίου, υψώνει μπροστά τους το φάσμα του εκτελεστικού ή της κρεμάλας. Και το άλλο χέρι, του Βούλγαρου φασίστα δημίου, ανεμίζει στα μάτια τους το λάβαρο της «απόλυσης» και της «σωτηρίας» τους. Ποιος δεν θέλει τη ζωή απ’ το θάνατο, για να χρειάζεται να εκλέξει ή να σκεφτεί; Στο λάβαρο όμως τούτης της «απόλυσης» και «σωτηρίας», είναι γραμμένη μία λέξη: «Βουλγαρογραφή»! Που σημαίνει προδοσία. προσχώρηση σε αρχές και ιδέες ξένες προς αυτούς και απεμπόληση της Ελληνικής εθνικής συνείδησης τους.

Και αυτή η «Βουλγαρογραφή», είναι τούτη τη στιγμή ταυτόχρονα μια γενική απάρνηση της Ελληνικότητάς τους, αλλά μαζί και «δήλωση αποκήρυξης» των ιδεών τους και μια άμεση προδοσία του Εθνικοαπελευθερωτικού και του Συμμαχικού αγώνα που διεξάγει ο λαός και η χώρα κατά των Γερμανών και ειδικά των Βουλγάρων κατακτητών, που έχουν καταλάβει τα ανατολικά διαμερίσματα της χώρας και ακριβώς αυτές τις επαρχίες θέλουν να προσαρτήσουν οριστικά, εκβουλγαρίζοντας τον ελληνικό πληθυσμό τους». (Κώστας Μπίρκας, Με την ψυχή στα δόντια, Αθήνα 1966, Μέλισσα)

Οι 45 αυτοί πατριώτες, που τελικά εκτελέστηκαν στις 30 Δεκεμβρίου 1942 στο «Κόκκινο Σπίτι», αρνούμενοι να υποκύψουν τις σειρήνες του εκβουλγαρισμού τους, ήταν οι περισσότεροι κομμουνιστές από την Ανατολική Μακεδονία, κρατούμενοι από την εποχή των διώξεων του Μεταξά και μέχρι το 1942 στην Ανάφη. Τότε μεταφέρθηκαν με πλοίο στη Θεσσαλονίκη με σκοπό να παραδοθούν στις βουλγαρικές αρχές. (Βασίλης Γούναρης-Πέτρος Παπαπολυβίου, Ο φόρος του αίματος στην κατοχική Θεσσαλονίκη, Θεσσαλονίκη 2001, Παρατηρητής, σ.164)

Οι εκτελεσμένοι, είχαν μεταφερθεί από τους Γερμανούς από την Ανάφη στο στρατόπεδο «Παύλου Μελά», το καλοκαίρι του 1942, δηλαδή λίγους μόλις μήνες πριν οδηγηθούν στο εκτελεστικό απόσπασμα. (Κεντρική Επιτροπή ΚΚΕ, Έπεσαν για τη ζωή, Ήρωες μάρτυρες λαϊκών-απελευθερωτικών αγώνων, τόμος 2ος, Αθήνα 1994, έκδοση ΚΚΕ, σ.165)

Οι Βούλγαροι ξέρουν καλά το κέρδος που θα είχαν αν οι 45 μελλοθάνατοι αποδέχονταν την προσφορά τους. Γιατί έτσι θα είχαν στο χέρι 45 «δηλώσεις αναγνώρισης της Κατοχής και της κυριαρχίας τους από 45 αγωνιστές ηγέτες των περιοχών που ήθελαν να εκβουλγαρίσουν και να σπάσουν μ’ αυτές όσους πολεμούσαν εναντίον τους. (Μήτσος Κάϊλας, Ε.Λ.Α.Ν. Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Ναυτικό. Μαρτυρίες, στερνές υποθήκες των ηρώων μας, Αθήνα 1975, Νέα Σύνορα, σ. 100)

“Καλύτερα μιας ώρας….”

Ας επιστρέψουμε όμως στην εξιστόρηση των γεγονότων από τον Κώστα Μπίρκα: «Οι 45 τούτοι Έλληνες αγωνιστές της λευτεριάς, απαξιώνουν καν να συζητήσουν την ύβρη. Πετούν άφοβα την άρνησή τους στα μούτρα των δημίων τους, εν γνώσει και επιγνώσει, ότι με την άρνηση αυτή διαλέγουν το θάνατο απ’ τη ζωή. Εν επιγνώσει ότι η απόφαση αυτή θα τους οδηγούσε κατευθείαν, την άλλη κιόλας μέρα το πρωί, στο πεδίο εκτελέσεων και πως αυτές ήταν οι τελευταίες ώρες της ζωής που τους απέμεναν. Προτίμησαν τον ευγενή θάνατο για την πατρίδα, απ’ την ατομική τους σωτηρία με το αιώνιο στίγμα του προδότη και του λιποτάκτη του εθνικού αγώνα. Απροσκύνητοι, ατάραχοι και ωραίοι, προχωρούν έτσι προς την υπέρτατη θυσία. […] Το «ΟΧΙ», το είπαν αυτοστιγμή. Αυθόρμητα. Χωρίς καμιά συνεννόηση! Οι 45 μελλοθάνατοι κοίταξαν απλώς ο ένας τον άλλο στα μάτια και μέσα στο ολιγόλεπτο αυτό βουβό αστραποβόλημα των ψυχών τους, υπέγραψαν την απάντησή τους, χωρίς να ανταλλάξουν λέξη! Ω θεία έξαρση της Εθνικής Αντίστασης. Αθάνατοι άνθρωποι της Αντίστασης! […] Ο Γερμανός δήμιος αφρίζει όταν ακούει την περήφανη απάντηση και ο Βούλγαρος φασίστας σκύβει ντροπιασμένος το κεφάλι. Απομένουν όλοι, Γερμανοί και Βούλγαροι φασίστες εμβρόντητοι μπροστά στην περιφρόνηση αυτή του θανάτου χάρη της πατρίδας και της Τιμής! Γιατί την αφοβία μπροστά στο θάνατο, στη μάχη ή στο εκτελεστικό απόσπασμα, την είχαν δει και σε άλλες περιπτώσεις. Μα την εκλογή τούτη ανάμεσα σε ζωή και την προτίμηση του θανάτου για μια απλή αλλαγή υπηκοότητας, δεν την είχαν δει και δεν είχαν ματακούσει τίποτε παρόμοιο μέχρι τότε. […] Το πρωί της επομένης, τέσσερα φορτηγά αυτοκίνητα τους παίρνουν από το στρατόπεδο, τους μεταφέρουν έξω από την πόλη και στη διαδρομή αντιλαλούν οι δρόμοι της Σαλονίκης απ’ τα πατριωτικά τους τραγούδια: Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή Παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή! (Κώστας Μπίρκας, Με την ψυχή στα δόντια, ό.π.)

Ο Βούλγαρος Πρόξενος της Θεσσαλονίκης

Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή που διατυπώθηκε από τον μόνιμο αξιωματικό Κώστα Κωνσταντάρα, που υπήρξε Μέραρχος της ΥΙ Μεραρχίας του ΕΛΑΣ Ανατολικής Μακεδονίας, την «προσφορά» στους 45 εξόριστους της Ανάφης να βουλγαρογραφτούν για να γλυτώσουν το εκτελεστικό απόσπασμα, τους την έκανε την παραμονή της εκτέλεσης ο Βούλγαρος Πρόξενος στη Θεσσαλονίκη. «Αλλά οι κομμουνισταί του Παύλου Μελά, δεν αντάλλαξαν την εθνική τους ιθαγένεια με τη ζωή τους. Προτίμησαν να πεθάνουν Έλληνες, πραγματικοί Έλληνες».

Την πληροφορία για το χαμό των 45 Αναφιωτών, την πληροφορήθηκε ο Κωνσταντάρας στην Αρναία Χαλκιδικής, όπου βρισκόταν τότε. Και όπως σχολίασε:

Το μάθαμε και απορήσαμε! «Δεν λυπήθηκαν τη ζωή τους; Μήπως θα άλλαζε το αίμα τους αν έλεγαν πως ήταν Βούλγαροι; Τόσοι και τόσοι, μόνο για την ησυχία τους και μόνο για να παίρνουν τρόφιμα βουλγαρογράφτηκαν», έλεγε ένας από τους Πραβινούς πρόσφυγες. Αυτοί λοιπόν είναι που ήθελαν να δώσουν τη Μακεδονία στους Βουλγάρους; Αυτονών τα παιδιά, αυτονών τους συναγωνιστές αποκαλούσαν «Βουλγάρους»; (Κώστας Κωνσταντάρας, Αγώνες και διωγμοί, Αθήνα 1964, χ.ε., σ.61-62)

Όπως υποστηρίζουν οι Βασίλης Γούναρης και Πέτρος Παπαπολυβίου, οι εκτελεσμένοι Αναφιώτες ήταν όντως 45 άτομα, αλλά εκτελέστηκαν σε δύο δόσεις, το Δεκέμβριο του 1942 και το Μάρτιο του 1943 (Γκούλιος, Τσιτράκος, Παπαγαβριήλ κ.α.). Οι εκτελεσμένοι στις 30 Δεκεμβρίου 1942 ήταν 28 και ανάμεσά τους συγκαταλέγονταν ορισμένα επώνυμα στελέχη του ΚΚΕ, όπως ο πρώην βουλευτής Μισέλ Γκαζές, ο Νίκος Νικολέρης από τη Θάσο, ο γεωπόνος Ηλίας Κωνσταντινίδης από τη Δράμα κ.α. Εκτός από τους Αναφιώτες, εκτελέστηκαν δύο μέλη της οικογένειας Καλαϊτζή από τη Βροντού Σερρών, ο Αθανάσιος και ο Χρήστος, καθώς και δύο ακόμη άτομα, ο Ιωάννης Γαλιανός από τη Συκιά Χαλκιδικής και ο Σταμάτης Φρίτης από το Σκρα Κιλκίς για κατοχή όπλων με απόφαση του στρατοδικείου της 15ης και 18ης Δεκεμβρίου 1942. Η εκτέλεση των δύο τελευταίων ανακοινώθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 1943. (Βασίλης Γούναρης-Πέτρος Παπαπολυβίου, Ο φόρος του αίματος στην κατοχική Θεσσαλονίκη, ό.π., σ.165)

Τα ονόματα των εκτελεσμένων ηρώων και μαρτύρων

Α΄ Εξόριστοι στην Ανάφη που εκτελέσθηκαν στις 30 Δεκεμβρίου 1942 -Απολλωνιάδης Λάζαρος, από τις Σέρρες -Αραμπατζάνης Γεώργιος, 47 χρόνων, από την Κορνοφωλιά Έβρου. Στέλεχος του ΚΚΕ. Το 1932 συνελήφθη και βασανίστηκε από τη χωροφυλακή Σουφλίου. Στις αρχές του 1936 φυλακίστηκε στην Αλεξανδρούπολη και στη συνέχεια στην Αίγινα, από όπου εξορίστηκε στην Ανάφη -Βεργεμέζης Κώστας από την Καβάλα, συνδικαλιστικό στέλεχος -Γκαζές ή Μαλές Μισέλ, 37 ετών, από την Καστοριά, πρώην βουλευτής του ΚΚΕ -Γκίκας Γιάννης -Γκουλιός Δημήτριος, από την Πρώτη Σερρών, στέλεχος του ΚΚΕ Παγγαίου -Ζάρας Δημήτριος, από το Σιδηρόκαστρο Σερρών. Αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, στέλεχος του ΚΚΕ. -Κανλής Στέργιος του Αθανασίου, 35 χρόνων, από τη Βιτάστα (Κρηνίδα) Σερρών -Καπουσίδης ή Καμποσίνης Δημήτριος του Σταμάτη, 29 χρόνων, από το Σουφλί Έβρου. Ράφτης στο επάγγελμα -Κριτσανίδας Στέλιος ή Μιχάλης, από τη Χρυσούπολη Καβάλας, συνδικαλιστικό στέλεχος -Κυρμητσόπουλος Ευάγγελος, από τις Σέρρες -Κωνσταντινίδης Ηλίας, 34 ετών, από τη Δράμα, Γεωπόνος -Λεοντιάδης Γιάννης ή Ειρηναίος, 31 χρόνων, από το Αετοχώρι Πέλλας -Λιθαρής Κώστας από τις Σέρρες -Μαλαμίδης Κώστας, από την Ελευθερούπολη Καβάλας, καπνεργάτης, πρόεδρος του σωματείου καπνεργατών Ελευθερούπολης. -Μαυρογιάννης, από το Σιδηρόκαστρο -Ναλμπάντης Δήμος, από τον Έβρο -Νικολέρης Νίκος, 38 ετών, καπνεργάτης από την Παναγιά Θάσου, πρόεδρος της κοινότητας Παναγιάς -Παζαρλής Δημήτρης, από τις Σέρρες -Ραμαντάνης Γιώργος, από τις Σέρρες -Ραμπότας Άγγελος, από τις Σέρρες -Σαβακλής, από τις Σέρρες -Σερμετζιάν Ντυράν, από τις Σέρρες -Σουτσμετζής, από τις Σέρρες ή τη Δράμα -Σταματιάδης Θ. (Αρτίκ) από τις Σέρρες -Τσαμουταλίδης Κώστας, από την Ικαρία -Τσίγκας Γιώργος, από τις Σέρρες -Χατζηαπταλίδης Σόλων, από τις Σέρρες, 28 χρόνων -Χατζηθεοκλήτου Θεόκλητος του Αναστασίου, 34 ετών από τις Σέρρες (συνοικισμός Κιουπλιά)

Β΄Εξόριστοι Ανάφης που εκτελέστηκαν 1η Μαρτίου 19434 μαζί με άλλους ομήρους των Ναζί

-Ανδρεάδης Νικόλαος του Χρήστου, 21 χρόνων από την Ευκαρπία Κιλκίς -Ανδριώτης Κώστας, 35 χρόνων, δάσκαλος από τη Λήμνο -Αξαρλής Ανδρέας, 34 χρόνων, τυπογράφος από την Καβάλα -Αυγητίδης Νικόλαος, 23 χρόνων, από τη Μεγάλη Βρύση Κιλκίς -Βαφειάδης Λάζαρος, 34 χρόνων, δάσκαλος από τη Φλώρινα -Βαφειάδης Πέτρος του Κβνσταντίνου, 29 χρόνων από τη Μεγάλη Βρύση ΚΙλκίς -Βέττας Γεώργιος 53 χρόνων από τη Στυλίδα Φθιώτιδας Βουγιουκλίδης Παναγιώτης, 30 χρόνων από τον ΄’Εβρο -Γκουλιός Θεόδωρος του Σταύρου, κατοικούσε στη Θεσσαλονίκη -Δούμας Κωνσταντίνος 42 χρόνων από τον Άγρα Ροδόπης -Ιωαννίδης Αλέξανδρος, 28 χρίονων, γεννήθηκε στην Τραπεζούντα -Κανατάς Γεώργιος, 30 χρόνων, από τη Ραψάνη Λάρισας -Κατσίβελος Νικόλαος, 31 χρόνων, είχε γεννηθεί στη Μ. Ασία -Κοέν αγνώστων λοιπών στοιχείων, Εβραίος από τη Θεσσαλονίκη. -Κολιός Ξενοφών, 30 χρόνων, από την Άνω Πέτρα Άρτας -Κουβελιώτης Παναγιώτης, 32 χρόνων από Πήδασο Μεσσηνίας -Κριτζάς Δημήτριος, 34 χρόνων, από το Μέτσοβο -Λαζανάς Αθανάσιος του Βασιλείου, 25 χρόνων απο την Κόρινθο -Λάμνης Ιωάννης, υποδηματοποιός από Αθήνα -Μάλιος Μιχαήλ, 37 χρόνων από το Δοξάτο Δράμας. -Μητσικώνας Νικόλαος, 26 χρονων, από την Τσαρίτσανη Λάρισας. -Μιχελιδάκης ΜΙχαήλ 28 χρόνων από την Κρήτη -Μοσχονίδης Αριστοτέλης, 30 χρόνων από τα Νέα Μουδανιά Χαλκιδικής -Νικολαίδης Νικόλαος, 54 χρόνων, είχε γεννηθεί στη Μικρά Ασία -Οθωναίος Ονούφριος, 40 χρόνων από Πανόραμα Θεσσαλονίκης -Πανταζίδης Δημήτριος, 29 χρόνων από την Καβάλα -Παπαγαβριήλ Λυσίμαχος, 30 χρόνων από τη Βιτάστα Σερρών. -Παπαδιαμάντης Νικόλαος, φοιτητής Ιατρικής από τη Ζίτσα Ιωαννίνων -Πάπογλου Χρήστος, 26 χρονων, είχε γεννηθεί στη Σινώπη Μ. Ασίας -Πασχαλίδης Πασχάλης, 27 χρόνων, φοιτητής Ιατρικής, είχε γεννηθεί στο Βαθύ Σάμου -Ρίσβος Εμμανουλήλ, 29 χρόνων, από την Αθήνα -Σαραντίδης Γεώργιος, 27 χρόνων, καθηγητής από τη Μυτιλήνη. -Σπανός Ευάγγελος, 30 χρόνων από τη Λάρισα. -Σώτος Δημήτριος, 34 χρόνων από την Καβάλα -Τάνος Αριστειδης 58 χρόνων από τη Μυτιλήνη -Τάσκος Ζήσης του Γεωργίου, 42 χρόνων από τις Σέρρες -Ταταρίδης Ευάγγελος, 22 χρόνων από τα Λάβαρα Έβρου -Τζίτζος Χαράλαμπος, 37 χρόνων από τη Βουνοπλαγιά Ιωαννίνων -Τίτος Νικόλαος, 30 χρόνων από τη Ραψάνη Λάρισας -Τσατσάρης Σωτήριος, 35 χρόνων, δάσκαλος από την Κρανιά Λάρισας. -Τσιτράκιος Γιάννης, 36 χρόνων, συνδικαλιστικό στέλεχος από τις Σέρρες -Φανούδης Βασίλειος 35 χρονων από τη Λήμνο. -Χρήστου Γεωργιος, 26 χρόνων από την Αθήνα -Χρονόπουλος Νικόλαος, 32 χρόνων από τη Λάβδα Γρεβενών.

Γ΄ Εκτελέστηκαν την ίδια μέρα, 30 Δεκεμβρίου 1942 και στο ίδιο σημείο με τους 28 Αναφιώτες

Την ίδια ημέρα επίσης, 30 Δεκεμβρίου 1942, εκτελέστηκαν και οι παρακάτω κρατούμενοι όμηροι στο στρατόπεδο «Παύλου Μελά»:

-Γουλιανός Γιάννης από τη Συκιά Χαλκιδικής -Ελέας Χ. -Ζησάκης Χρήστος, από την Καβάλα -Καλαϊτζής Αθανάσιος, 25 χρόνων, από τη Βροντού Πιερίας -Καλαϊτζής Χρήστος, , 32 χρόνων, από τη Βροντού Πιερίας -Καρακωνσταντίνης Γιάννης, 33 χρόνων, από το Σκρά Κιλκίς -Καραπάνος Χρήστος -Καράσο Αλβέρτος ή Αβραάμ ή Μορόχ, 44 ετών, από τη Θεσσαλονίκη -Κοκκινίδης Χαράλαμπος, 23 χρόνων, από τη Θεσσαλονίκη -Κοκότσιλος Αθανάσιος, 30 χρόνων, από τις Πέντε Βρύσες Θεσσαλονίκης -Κουτσοκεχαγιάς Ανέστης, 25 χρόνων, από το Λιτόχωρο Πιερίας -Κρίτσας Δημήτριος, από τα Γρεβενά. -Λεονταρίδης Γιάννης, 36 χρόνων, από τα Λάβαρα Έβρου -Μαλαμίδης Κώστας, 52 χρόνων, από την Ελευθερούπολη Καβάλας -Μερτζιμικιάν Μόγκας, 37 χρόνων, από τη Θεσσαλονίκη -Μπυσάν Αντζελ, 32 χρόνων, από τη Θεσσαλονίκη -Μπάρκος Γρηγόρης, 31 χρόνων, από τον Εύρωπο Κιλκίς -Οθωναίος Ονούφριος, από τη Δράμα ή τις Σέρρες -Παζαλής -Πανταζίδης Δημήτριος, από τις Σέρρες ή τη Δράμα -Παπαγαβριήλ Λυσίμαχος, από τις Σέρρες ή τη Δράμα -Παπαγεωργιάδης -Πρίντζος Γιάννης, 46 χρόνων, από την Κρύα Βρύση Πέλλας. -Σαμαράς Κυριάκος, 51 χρόνων, από το Λιτόχωρο Πιερίας -Σίντο Αβραάμ, 24 χρόνων, Γεννήθηκε στο Λιτόχωρο Πιερίας και κατοικούσε στη Θεσσαλονίκη -Σουϊτσμέζης -Σπανός Βαγγέλης, από τη Λάρισα -Τάσιος ή Τάσιου Ζήσης. Γεννήθηκε στο Γέρμα Καστοριάς και κατοικούσε μόνιμα στην Πρώτη Σερρών -Τσακαλής Νίκος, 45 χρόνων, από τη Νέα Απολλωνία Θεσσαλονίκης -Τσακίρης Κώστας. -Τσαμίχας Αθανάσιος ή Κώστας, 22 χρόνων, από το Λιτόχωρο Πιερίας -Φρίτης Σταμάτης, αγρότης, από το Σκρα Κιλκίς -Χαραμπάνης Γιάννης ή Χρήστος, 21 χρόνων, από το Λιτόχωρο Πιερίας -Χαρίσης -Χατζησταματιάδης