Καρκίνος του Μαστού: Γυναίκες σε χωριά της Μακεδονίας δεν έχουν εξεταστεί ποτέ

Η πιθανότητα μιας γυναίκας να διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού είναι περίπου 1 στις 233 όταν είναι στα 30 της, και αυξάνεται σε 1 στις 7 φτάνοντας στα 85.

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι οι νεότερες γυναίκες πρέπει να κάνουν λιγότερο τακτικά έλεγχο, καθώς ο καρκίνος που εμφανίζεται στις νεότερες γυναίκες, μπορεί να είναι πιο σπάνιος αλλά είναι ιδιαίτερα επιθετικός, με ταχύτατη εξέλιξη και χρήζει γρήγορης και έγκαιρης διάγνωσης.

Ο Οκτώβριος έχει καθιερωθεί ως Μήνας Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του μαστού ενώ η 25η Οκτωβρίου ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου του Μαστού.

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τη συχνότερη μορφή καρκίνου των γυναικών και είναι η 2η αιτία θανάτου των γυναικών από καρκίνο, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα παγκοσμίως.

Το 1985 ο Οκτώβριος καθιερώθηκε ως Μήνας Ενημέρωσης & Ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του μαστού, σε μία διεθνή εκστρατεία για την αφύπνιση του γυναικείου πληθυσμού και τη συγκέντρωση πόρων για έρευνα, πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της πιο συχνά εμφανιζόμενης κακοήθειας στις γυναίκες.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, περίπου 1,5 εκατομμύριο γυναίκες διαγιγνώσκονται ετησίως με καρκίνο του μαστού. Στατιστικά μοντέλα υποστηρίζουν ότι, στις αναπτυγμένες κοινωνίες, 1 στις 8 γυναίκες θα εμφανίσουν τη νόσο στη διάρκεια της ζωής τους. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο στη χώρα μας 4.500 γυναίκες εμφανίζουν κακοήθεια στο μαστό.

Τι συμβαίνει όμως στην Ελλάδα;

Η Ελλάδα είναι δυστυχώς από τις χώρες όπου η διάγνωση του καρκίνου του μαστού γίνεται συνήθως όταν η νόσος είναι σε αρκετά προχωρημένο στάδιο. Το αποτέλεσμα είναι ότι η νόσος ελέγχεται πιο δύσκολα και οι πιθανότητες να εξαπλωθεί ο καρκίνος στους γειτονικούς ιστούς και λεμφαδένες (τοπικά υποτροπιάζων καρκίνος) ή σε άλλα σημεία του σώματος (μεταστατικός καρκίνος) είναι πολύ περισσότερες.

Η Γενική Χειρουργός Μαστολόγος Παναγιώτα Σασοπούλου, πρόεδρος του Σωματείου Νέα Ελπίδα Θεσσαλονίκης, μιλάει στην Parallaxi για τις δράσεις του Σωματείου και τις δωρεάν εξετάσεις ανασφάλιστων γυναικών που έχουν προσφέρει, καθώς αναφέρεται και στο σοκαριστικό ποσοστό γυναικών που δεν έχουν εξεταστεί ποτέ, ρίχνοντας την ευθύνη κυρίως στο σύστημα παρά στις ίδιες.

«Εμείς κάθε χρόνο με το Σύλλογο κάνουμε δωρεάν εξετάσεις σε ανασφάλιστες γυναίκες. Πέρυσι και λόγω του κορονοϊου είδαμε ότι πραγματικά οι γυναίκες δεν πηγαίνανε να εξεταστούν. Το βλέπαμε στα ιατρεία μας μέσα στην πόλη, οπότε φανταστήκαμε πόσο μάλλον θα συμβαίνει στην επαρχία. Αποφασίσαμε λοιπόν και σε συνεργασία με την Αντιπεριφέρεια Υγείας, κάναμε ένα αίτημα προς όλους τους Δήμους της Κεντρικής Μακεδονίας ότι θέλουμε να κάνουμε αυτό το πράγμα, να κάνουμε δηλαδή ψηλάφηση και μετά στη συνέχεια να ακολουθήσει μαστογραφία και υπερηχογράφημα σε γυναίκες. Είτε στον ιδιωτικό τομέα είτε στον δημόσιο τομέα. Βέβαια εδώ θα πρέπει να πω ότι από τον δημόσιο τομέα μόνο με τον Παπαγεωργίου καταφέραμε να συνεργαστούμε, γιατί το νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ είχε πρόβλημα με τον μαστογράφο, είχε επίσης έναν συνάδελφο που είναι εξαιρετικός στον μαστό και τον υπέρηχο αλλά λόγω του ότι επέλεξε να είναι ανεμβολίαστος δεν εργαζόταν στο νοσοκομείο, είχαμε το Ιπποκράτειο που έπρεπε άλλη μέρα να κάνει τη μαστογραφία και άλλη μέρα το υπερηχογράφημα και τέλος πάντων ήταν γενικά δύσκολο. Στο Παπαγεωργίου όμως, καταφέραμε να εξετάσουμε αρκετές γυναίκες. Σχετικά με την επαρχία, εμείς έπρεπε να βρούμε τα ακτινολογικά και συναδέλφους που ήταν διαθέσιμοι να μας εξυπηρετήσουν και φυσικά να μας κάνουν και μία καλύτερη τιμή γιατί στις κανονικές τιμές που δεχόταν τις υπόλοιπες γυναίκες, δεν ήταν εύκολο και επίσης εμείς προσπαθούσαμε όσες περισσότερες γυναίκες μπορούμε να βοηθήσουμε.»

Οι απαντήσεις γυναικών

Σοκαριστικές οι απαντήσεις των γυναικών στα χωριά ή σε μικρές πόλεις, σύμφωνα με την κ. Σασοπούλου, που αναφέρει πως «Ανακαλύψαμε με μεγάλη έκπληξη σε ένα σύνολο 200 γυναικών, ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος, στην ερώτηση μας πότε εξετάστηκαν τελευταία φορά, η απάντηση τους ήταν ποτέ. Το ένα τρίτο των γυναικών απαντούσε πριν πέντε χρόνια ή πριν 10 χρόνια ή δεν θυμάμαι. Αυτό λοιπόν για τα στατιστικά στοιχεία που μιλάνε σήμερα ότι μία γυναίκα στις εφτά θα νοσήσει, καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικό είναι και φυσικά ψάχνοντας να βρούμε τι ακριβώς φταίει για όλο αυτό, καταλάβαμε ότι από πίσω υπήρχε ένα σύστημα το οποίο δεν μπορούσε να υποστηρίξει τις ανάγκες. Για παράδειγμα, μας καλέσανε από το δήμο Σκύδρας χθες. Επειδή λοιπόν πέρυσι δεν πήγαμε στη Σκύδρα, είπαμε ότι πριν ξεκινήσουμε να δούμε τις γυναίκες, επειδή θέλουμε ο έλεγχος να είναι ολοκληρωμένος, θα πρέπει να δούμε λίγο ποια ακτινολογικά κέντρα θα μπορέσουν να μας εξυπηρετήσουν. Βρήκαμε λοιπόν δύο ακτινολογικά στην Έδεσσα, εκ των οποίων το ένα μας είπε ότι δεν κάνει μαστογραφία και δεν κάνει υπερήχους στον μαστό. Οπότε το βάρος πέφτει στον άλλον συνάδελφο, από τον οποίο περιμένουμε σύντομα την απάντηση αν θα μπορέσει να εξετάσει αυτές τις γυναίκες. Θέλω δηλαδή να πω ότι δυστυχώς δεν είναι μόνο το πρόβλημα από την πλευρά της γυναίκας. Είναι και από το πού θα πάει, ποιος θα την εξετάσει, ποιος θα μαζέψει αυτές τις εξετάσεις και ποιος θα της δώσει μία υπεύθυνη απάντηση. Αυτός είναι και ο λόγος που δυστυχώς τα κρούσματα αυξάνονται.

Υπάρχει διαφορά λόγω της οικονομικής κρίσης στο δικό σας ιατρείο με γυναίκες που παλιότερα ερχόταν συστηματικά και πλέον έχουν βάλει άλλες προτεραιότητες μπροστά από την υγεία τους;

Εμείς στα ιατρεία με τον κορονοϊό δεν τα κλείσαμε. Ακόμα και το κομμάτι του τακτικού ελέγχου που είπαμε ότι ίσως να έπρεπε να περιοριστεί για τον κορονοϊο, εμείς δεν το κάναμε γιατί είπαμε ότι η πρόληψη δεν είναι κάτι που το κάνω για να το κάνω. Ένα μεγάλο μέρος γυναικών είναι αλήθεια ότι για μία περίοδο το ανέβαλε. Ένα άλλο μέρος γυναικών δεν ήρθαν καθόλου. Δηλαδή εγώ και σήμερα είχα τρία περιστατικά στα οποία είδα στον έλεγχο ότι τελευταία φορά είχαν εξεταστεί το 2019. Άρα χάσαμε τρία χρόνια περίπου… Μέσα λοιπόν σε αυτά τα τρία χρόνια, βρήκαμε και εκπλήξεις. Και οι εκπλήξεις δεν ήταν μόνο γιατί υπήρχε κάτι που απλά εξελίχθηκε, αλλά ήταν κι ότι όλη η κατάσταση που ζήσαμε βοήθησε να εξελιχθεί αυτό το κάτι. Γιατί από τη στιγμή που ο μαστός είναι ένας αδένας, είναι ένα ψυχοσωματικό όργανο. Άρα η ψυχολογία μας το επηρεάζει. Και βρίσκεται πίσω από όλο αυτό το στρες της ανεργίας, της πίεσης, της ενδοοικογενειακης κατάστασης, των lockdown που είναι και η αιτία για πολλά αυτοάνοσα που έχουν χτυπήσει κόκκινο. Επίσης να πούμε ότι η κατάσταση με τον μαστό κατεβαίνει και ηλικιακά πλέον, όπου πριν μία δεκαετία ήταν άλλες οι ηλικίες που νοσούσαν, τώρα όσο πάμε κατεβαίνουμε ηλικιακά. Αυτό όμως σημαίνει ότι έχουμε και έναν πιο γρήγορο μεταβολισμό, άρα μία πιο γρήγορη εξέλιξη. Πρόκειται για μία αλυσίδα, όπου αν δεν αποφασίσουμε όλες οι γυναίκες να δώσουμε προτεραιότητα στο μαστό, δεν ξέρω πού θα καταλήξει όλο αυτό. Ο μεγάλος μου προβληματισμός είναι τι γίνεται με την επαρχία. Ποιος εξυπηρετεί την επαρχία, ποιος βλέπει τις γυναίκες εκεί. Οι γυναίκες εκεί δεν έχουν πρόσβαση. Σκεφτείτε ότι όταν μία γυναίκα είναι στη Σκύδρα και το πιο κοντινό ακτινολογικό είναι στην Έδεσσα που ενδεχομένως να έχει και ένα γεμάτο πρόγραμμα και να την καθυστερήσει και κάπως έτσι να περάσει κι ο καιρός και που μπορεί να έρθει ένα άλλο θέμα που πρέπει να λύσει, το αφήνει και αυτή πίσω και μετά τι μπορεί να γίνει;

Ο καρκίνος του μαστού δεν αφορά μόνο τις γυναίκες έτσι;

Μπορεί να συμβεί και στον άντρα αλλά είναι σπάνιο, γιατί στατιστικά λέμε ότι ένας στους εκατό γυναικείους καρκίνους, είναι άντρας. Εγώ δεν θα πω κάθε χρόνο αλλά κάθε δύο χρόνια έχω έναν ή δύο άντρες που έρχονται στο ιατρείο μου. Οι οποίοι είτε θα έχουν ένα ιστορικό από τη μητέρα τους, είτε υπάρχουν εκείνοι που κάνουν ορμονοθεραπείες για τον προστάτη ή για κάποιον άλλο λόγο, όπου και εκεί μπορούμε να το συναντήσουμε. Βέβαια και αυτό είναι ένα θέμα προδιάθεσης. Βέβαια στους άντρες δεν ζητάμε ούτε μαστογραφία να κάνουν, ούτε υπερήχους, επειδή ο μαστός είναι μικρός και ελέγχεται εύκολα αλλά εμείς και στους κυρίους συστήνουμε ότι όταν κάνουν μπάνιο, δεν είναι κακό να ψηλαφίσουν τον μαστό τους. Είναι βασικό να ακούμε το σώμα μας, να το μάθουμε, να κάνουμε αυτοεξέταση. Το να πας μία φορά το χρόνο στο γιατρό, για να κάνεις τον προληπτικό σου έλεγχο, δεν σημαίνει ότι τους επόμενους μήνες δεν θα σου συμβεί κάτι. Από τη μία χρονιά της εξέτασης μέχρι την επόμενη χρονιά, δεν μπορώ να απαντήσω στο τι μπορεί να συμβεί. Για αυτό το λόγο χρειάζεται και η ψηλάφηση σε έναν καθρέφτη μπροστά ή την ώρα που θα πάει κάποιος να ξαπλώσει, την ώρα που θα κάνει το ντους του.

Την Κυριακή 23 Οκτωβρίου το Σωματείο Νέα Ελπίδα Θεσσαλονίκης, συνεργάζεται με την Μελίνα Χατζηπαντελή του melisoula.gr και διοργανώνουν ένα μεγάλο event στο The Caravan B&B (Ρέμπελου 1) από τις 10.00 μέχρι τις 17.00 με δημιουργία μπισκότων με το Pink ribbon από δημοσιογράφους, επώνυμους της πόλης και περαστικούς που θα θέλουν να συμμετέχουν, ώστε όλα τα έσοδα από της πωλήσεις της μέρας (αλλά και τις διαδικτυακές πωλήσεις του μήνα) να διατεθούν στην συγκέντωση του ποσού για την αγορά ενός συστήματος τομοσύνθεσης για τον ψηφιακό μαστογράφο του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ.

Σχετικά με αυτό, η Πρόεδρος του σωματείου, εξηγεί:

«Στο ΑΧΕΠΑ αγοράστηκε πρόσφατα ένας εξαιρετικός, υπερσύγχρονος μαστογράφος, ο οποίος έχει τη δυνατότητα να έχει κι ένα σύστημα τομοσύνθεσης. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι στην τομοσύνθεση βλέπουμε τρισδιάστατα τον μαστό. Αν φανταστούμε δηλαδή ότι βλέπω κάποιον σε μία φωτογραφία, σκέψου πόσο διαφορετική θα ήταν η άποψή μου αν μπορούσα τα όργανα όλα να τα δω τρισδιάστατα. Έτσι λοιπόν θα καταφέρουμε να ξεχωρίζουμε κάποια μορφώματα και ειδικά αυτά που φοβόμαστε περισσότερο, και θα μπορούμε να βρίσκουμε κακοήθειες σε πολύ μικρές διαστάσεις. Όταν θα μπορώ να βρω έναν καρκίνο 2 χιλιοστά, τότε δεν περιμένω να συμβεί σε αυτή τη γυναίκα κάτι γιατί θα το έχω εντοπίσει πολύ νωρίς. Προλαβαίνεις πολύ γρήγορα έναν καρκίνο που μπορεί να εμφανιστεί. Αυτό είναι πολύτιμο, αλλά έχει ένα μεγάλο κόστος όπως όλα αυτά τα μηχανήματα. Επειδή λοιπόν το ΑΧΕΠΑ είναι ένα σπουδαίο νοσοκομείο και επειδή αξίζει τον κόπο να μπορούμε να βοηθήσουμε με ό,τι καλύτερο δυνατό μπορούμε για τις γυναίκες, για αυτό και κάνουμε αυτή την εκστρατεία να μπορέσουμε να μαζέψουμε αυτό το ποσό.»