Οι λίθοι της μνήμης στο πλακόστρωτο της Πρώτης Προβλήτας!
Βαλμένοι βαθιά στο πλακόστρωτο της Πρώτης προβλήτας, με χαραγμένα πέντε ονόματα πάνω τους θα μείνουν εκεί μάρτυρες της ιστορίας της πόλης, που για πάρα πολλά χρόνια δεν ήθελε να θυμάται.
Εικόνες: Άγγελος Τσεκούρας
Οι Stolpersteine (Λίθοι Πρόσκρουσης), γνωστοί σε μας σαν λίθοι μνήμης, είναι έμπνευση του καλλιτέχνη Gunther Demnig από την Κολωνία. Πρόκειται για μικρές μπρούτζινες ενθέσεις, με χαραγμένα πάνω τους το όνομα ενός θύματος του Ολοκαυτώματος, την ημερομηνία γέννησής του, την ημερομηνία απέλασής του σε κάποιο από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ή την ημερομηνία θανάτου του, εάν είναι γνωστή. Υπάρχουν ήδη 50.000 εγκατεστημένοι Λίθοι Πρόσκρουσης σε 19 κράτη της Ευρώπης.
53 από αυτούς βρίσκονται μπροστά στο Α’ Γυμνάσιο στη μνήμη των εβραίων μαθητών που δεν ξαναγύρισαν ποτέ απ΄τα στρατόπεδα και τοποθετήθηκαν πριν ένα χρόνο. Σειρά είχε φέτος άλλη μια τοποθέτηση που έρχεται και πάλι να εντυπώσει και να τιμήσει μνήμες που εδώ και χρόνια αρνιόταν η πόλη.
Άλλοι πέντε βρίσκονται πια από σήμερα βαλμένοι στο πλακόστρωτο του λιμανιού, στην Πρώτη Προβλήτα δίπλα στο Μουσείο Κινηματογράφου. Εσδρά Πίτσων, Αβραάμ Σουχάμι, Ελιάου Κατάν Μάϊρ, Μωύς Μόλχο και Χάιμ Μπενσοάν, είναι τα ονόματα πέντε Εβραίων λιμενεργατών που εκτοπίστηκαν και εξοντώθηκαν στο Αουσβιτς.
Μαθητές και μαθήτριες του 2ου Πειραματικού Λυκείου Θεσσαλονίκης, ντυμένοι στα μαύρα, με ένα κίτρινο αστέρι στο στήθος, άφησαν πάνω στους “λίθους” λευκά τριαντάφυλλα,τα λουλούδια και σχημάτισαν με τα χέρια τους ένα αστέρι, ενώ στη συνέχεια χόρεψαν σιωπηλά γύρω από το μνημείο. Η χορωδία της εβραϊκής κοινότητας έψαλε δύο άσματα, έναν ύμνο του Δαυίδ και ένα αποχαιρετιστήριο σεφαραδίτικο τραγούδι.
Ιδιαίτερη συγκίνηση προκάλεσε η παρουσία του Χάινς Κούνιο, ενός εκ των ελάχιστων επιζώντων του Ολοκαυτώματος.
Στους ομιλητές ήταν και ο Χρίστος Μάης, από το Ιστορικό Αρχείο του ΟΛΘ, που αναφέρθηκε εκτενέστερα στην εβραϊκή παρουσία στον λιμένα της Θεσσαλονίκης, η οποία υπήρξε εντονότατη, μέχρι και τα χρόνια του μεσοπολέμου, ως προς τον τομέα της λιμενεργασίας και μέχρι την Γερμανική Κατοχή, ως προς την συνεργασία λιμένα και εβραίων ναυτικών πρακτόρων και εμπόρων.
Ως μία προσπάθεια “να σηκωθεί το πέπλο αμνησίας της Θεσσαλονίκης για το Ολοκαύτωμα” χαρακτήρισε την τοποθέτηση λίθων η Αλεξάνδρα Διαμαντίδου από την Πρωτοβουλία Πολιτών.
Η εβραϊκή παρουσία υπήρξε εξίσου σημαντική και στον κλάδο των ναυτικών πρακτόρων αφού συνδεόταν και με τους δεσμούς που είχαν εβραίοι έμποροι της πόλης με άλλους εβραίους εμπόρους ευρωπαϊκών λιμένων. Σύμφωνα με τον Σύλλογο Ναυτικών Πρακτόρων Θεσσαλονίκης, μέλη εβραϊκών οικογενειών με σημαντική συμβολή στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της πόλης, όπως οι Καράσσο, Μπενβενίστε, Μόλχο, Ιακώβ Μοδιάνο, Ζακ Ναχαμά, Σαλτιέλ και ο Αβραάμ Μπεναρόγιας διατέλεσαν ναυτικοί πράκτορες.
Η Πρωτοβουλία Πολιτών για τους Λίθους Μνήμης στη Θεσσαλονίκη έγινε σε συνεργασία με τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης και με την υποστήριξη του εκπαιδευτικού οργανισμού Humanity in Action τελετή τοποθέτησης Λίθων Μνήμης (Stolpersteine) στη μνήμη θυμάτων του Ολοκαυτώματος, που εργάζονταν στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Η τοποθέτηση των Λίθων Μνήμης έγινε με την οικονομική υποστήριξη του ιδρύματος Remembrance, Responsibility, Future και με την υποστήριξη του ιδρύματος Χάινριχ Μπελ Ελλάδας.
