Μια γενοκτονία ζητά διεθνή αναγνώριση…

Εικόνες: Νίκος Αραμπατζής

Το Σάββατο στις 23 Απριλίου, πραγματοποιήθηκε μια “θερμή” πορεία μνήμης 200 περίπου Αρμενίων της Θεσσαλονίκης για την γενοκτονία που εδώ και χρόνια παραμένει μετέωρη για πολλά κράτη, και φυσικά για την υπεύθυνη Τουρκία, δικδικώντας ιστορική αναγνώριση. Αυτή ήταν η 101η επέτειος της Γενοκτονίας των Αρμενίων και η πορεία μνήμης που διέσχισε το κέντρο της πόλης κατέληξε στο τουρκικό προξενείο, μέσω της Ιασωνίδου, όπου είχαν παραταχθεί τα ΜΑΤ εμποδίζοντας την προσέγγιση στο Προξενείο. Πορεία έγινε και στην Αθήνα.

Τα συνθήματα και οι συμβολικές κινήσεις, όπως το κάψιμο ενός ομοιώματος Τούρκου, κυριάρχησαν και οδήγησαν σε ένταση ενώ  οι διαδηλωτές ήταν κυρίως νέοι της αρμένικης νεολαίας.

Η 24η Απριλίου θεωρείται ημέρα μνήμης της σφαγής, καθώς τα γεγονότα εξόντωσης ξεκίνησαν στις 24 Απριλίου του 1915, όταν η ηγεσία της αρμενικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης φυλακίστηκε. Η Τουρκία αν και παραδέχεται τις μαζικές σφαγές εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, δεν αποδέχεται τον όρο «γενοκτονία» σε βάρος του χριστιανικού αρμενικού πληθυσμού. Σύμφωνα με αρμενικές πηγές, ο αριθμός των νεκρών φτάνει το 1,5 εκατομμύριο.

Για την ιστορία η αρμένικη γενοκτονία θεωρείται η πρώτη γενοκτονία του 20ου αιώνα, με τη συστηματική εξόντωση ενάμισυ εκατομμυρίου ανθρώπων από τις Οθωμανικές αρχές την τριετία 1915-1918. Οι διωγμοί ξεκίνησαν νωρίτερα με την ανάδυση του εθνικισμού, με τον  Σουλτάνο να υποπτέυεται την χριστιανική κοινότητα των Αρμενίων που ζούσαν μεταξύ της Ρωσίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για αποσχιστικές τάσεις, ενώ και οι Ρώσοι, που εποφθαλμιούσαν εδάφη του «μεγάλου ασθενούς», υπέθαλπαν τις όποιες φιλοδοξίες τους. Έτσι, ο Αβδούλ Χαμίτ Β’ δεν δίστασε να προβεί σε άγριους διωγμούς εναντίον των Αρμενίων της επικράτειάς του, με αποκορύφωμα τις σφαγές στο Σασούν (1894) και τις μαζικές εκτελέσεις της διετίας 1895-1896, που στοίχισαν τη ζωή σε 300.000 Αρμενίους. Αργότερα το νέο καθεστώς των Νεότουρκων προέβη σε νέους διωγμούς των Αρμενίων τον Απρίλιο του 1909 στα Άδανα και την ευρύτερη περιοχή της Κιλικίας. Η συστηματική, όμως, εξόντωση των Αρμενίων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έγινε κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ο σουλτάνος και ο τσάρος βρέθηκαν σε διαφορετικά στρατόπεδα. Το σχέδιο του Υπουργού Εσωτερικών, Ταλαάτ Πασά, μπήκε σε εφαρμογή στις 24 Απριλίου του 1915, με τη σύλληψη 250 επιφανών Αρμενίων στην Κωνσταντινούπολη, οι οποίοι εκτελέστηκαν το ίδιο βράδυ.

Η γενοκτονία του 1915 παρέμεινε ατιμώρητη από τη διεθνή κοινότητα, παρότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία, ως σύμμαχος των Κεντρικών Δυνάμεων, βρισκόταν στους ηττημένους του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Αδόλφος Χίτλερ τη χρησιμοποίησε ως παράδειγμα για να δικαιολογήσει το Εβραϊκό Ολοκαύτωμα. «Ποιος μιλάει σήμερα για τον αφανισμό των Αρμενίων;» διερωτήθηκε το 1939. Μόλις το 2015 η Γερμανία υπαναχώρησε από τη σταθερή μέχρι τώρα άρνησή της να χρησιμοποιήσει τον όρο «γενοκτονία» για την εξόντωση των Αρμενίων από τους Οθωμανούς Τούρκους, υποκύπτοντας στις πιέσεις βουλευτών.«Η σφαγή των Αρμενίων πριν από 100 χρόνια υπήρξε γενοκτονία, το κλασικό παράδειγμα εθνοκάθαρσης, μαζικής καταστροφής και απέλασης», δήλωσε ο πρόεδρος της Γερμανίας Γιοακίμ Γκάουκ, κατά την διάρκεια επιμνημόσυνης δέησης που έγινε σε ναό του Βερολίνου στις 23 Απριλίου. Η Τουρκία, ως διάδοχο κράτος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ποτέ δεν παραδέχτηκε τη Γενοκτονία των Αρμενίων. Υποστηρίζει ότι επρόκειτο για μία επιχείρηση καταστολής κατά εκείνων των Αρμενίων, που είχαν συνεργαστεί με τις ρωσικές δυνάμεις εισβολής στην ανατολική Τουρκία και ότι οι νεκροί δεν ξεπερνούσαν τις 300.000. Η δήλωση συγγνώμης του Τούρκου πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογκάν προς τα εγγόνια των θυμάτων στις 23 Απριλίου του 2014, ήταν η μόνη κίνηση καλής θέλησης που έγινε από πλευράς Τουρκίας.

Μέχρι το 2015, 25 χώρες έχουν αναγνωρίσει τη Γενοκτονία των Αρμενίων (Αργεντινή, Βέλγιο, Καναδάς, Χιλή, Κύπρος, Ελλάδα, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Λιθουανία, Λίβανος, Ολλανδία, Πολωνία, Ρωσία, Σλοβακία, Σουηδία, Ελβετία, Ουρουγουάη, Βατικανό, Βενεζουέλα, Αρμενία, Αυστρία, Βολιβία, Τσεχία, Συρία) και διεθνείς οργανισμοί, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) ,το Συμβούλιο της Ευρώπης και η Κοινή Αγορά του Νότου (Mercosur). Τη Γενοκτονία των Αρμενίων έχουν αναγνωρίσει, επίσης, οι 43 από τις 50 πολιτείες των ΗΠΑ, τέσσερις περιοχές της Ισπανίας (Βασκωνία, Καταλονία, Βαλεαρίδες Νήσοι, Ναβάρα), η Σκωτία, η Ουαλία και η Βόρειος Ιρλανδία από τη Μεγάλη Βρετανία και δύο περιοχές της Αυστραλίας (Νέα Νότιος Ουαλία και Νότια Αυστραλία). ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr