Η πόλη υποδέχτηκε τα γλυπτά της!

Με σκηνικό την ομίχλη, σήμα κατατεθέν της πόλης, η Θεσσαλονίκη υποδέχτηκε ανήμερα τα Φώτα, στον κήπο των γλυπτών της νέας παραλίας δυο γλυπτά που περίμενε χρόνια.

Με παρουσία επώνυμων και ανώνυμων, επιχειρηματιών, πρώην και υποψηφίων βουλευτών, αντιδημάρχων και πρώην αντιδημάρχων, ανθρώπων της τέχνης και περιπατητών της παραλίας, ζεστό καφέ και συνοδευτικά, ωραίες μουσικές από τα ηχεία και ευχές για καλή και λίγο πιο αισιόδοξη χρονιά. Αλλά και την παρουσία των εικαστικών που βρέθηκαν εκεί για να ευχηθούν στα έργα τους για το νέο τους σπίτι.

Ας θυμηθούμε όμως την πορεία των δύο γλυπτών και τη περιπέτεια τους, όπως και ενός τρίτου που ακόμα δεν έχει βρει τη θέση του.

“Πριν από δύο χρόνια περίπου, στις αρχές του 2013, έγινε σε μια ομάδα φίλων συμπολιτών μας μια ξενάγηση στα έργα της υπό ανάπλασης παραλίας απ’τον κ. Πρόδρομο Νικηφορίδη, έναν εκ των δύο αρχιτεκτόνων του έργου. Τότε «ρίχτηκε» η ιδέα, καθώς υπήρχε φιλική σχέση κάποιων απ’την παρέα με τους αξιόλογους καλλιτέχνες Μιχάλη Κατζουράκη, Μάρκ Χατζηπατέρα και Κώστα Βαρώτσο να τους ζητηθεί να παραχωρήσουν από ένα τους έργο ως χρησιδάνειο στον Δήμο Θεσσαλονίκης για να εκτεθούν στην παραλία.

Οι καλλιτέχνες το αποδέχτηκαν μετά χαράς. Το επόμενο βήμα ήταν μια συνάντηση με τον Δήμαρχο Θεσσαλονίκης κ. Μπουτάρη και τον τότε Αντιδήμαρχο κ. Κουράκη. Και οι δυο βρήκαν εξαιρετική την ιδέα και έτσι ξεκίνησε η σχετική διαδικασία.

Σημειωτέον ότι το ένα εκ των έργων, το γλυπτό του κ. Βαρώτσου «Ορίζοντας» που συχνά γίνεται αντικείμενο βανδαλισμού στο χώρο έξω απ’τη Διεθνή Έκθεση, είναι ιδιοκτησία του Μ.Μ.Σ.Τ., το οποίο συμφώνησε για το χρησιδάνειο. Σημειωτέον επίσης ότι ο κ. Βαρώτσος συμφώνησε για ανακατασκευή του έργου σε άλλο σημείο (τα έξοδα θα τα πλήρωνε η ομάδα των φίλων που είχε κάνει την πρόταση στον δήμο).

Μετά από μια μακράν αλληλογραφία και προφορικές ενοχλήσεις, υπογράφηκε, προ 6μήνου περίπου (το Δεκέμβρη του ΄13), το ιδιωτικό συμφωνητικό χρησιδανείου μεταξύ των καλλιτεχνών και του Δήμου (η απόφαση υπερψηφίστηκε και από το Συμβούλιο του Δήμου).

Έκτοτε και ενώ δόθηκε σε χρήση το σύνολο της Νέας Παραλίας και των θεματικών πάρκων, κανείς από τους εμπλεκόμενους –οι καλλιτέχνες, το Μ.Μ.Σ.Τ., οι φίλοι – πολίτες που μεσολάβησαν και ο ίδιος ο αρχιτέκτονας – κατασκευαστής-, δεν έχουν καμία πληροφόρηση για την έκβαση της δωρεάς αυτής (φανταστείτε να μην επρόκειτο περί δωρεάς και μάλιστα εξ΄ολοκλήρου). Δεν ξέρω ποιοι μηχανισμοί μπλοκάρουν την ολοκλήρωση της τοποθέτησης των γλυπτών – δώρων, όμως φαντάζομαι ότι κάπως το θέμα πρέπει να λυθεί γιατί και οι καλλιτέχνες – δωρητές δυσανασχετούν και οι φίλοι – πολίτες απογοητεύονται και όλοι οι άλλοι συμπολίτες μας δεν έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν στην εξαίρετη παραλία τρία ακόμη θαυμάσια γλυπτά.”

Η ιστορία των γλυπτών

Ο γνωστός “ορίζοντας” εκτέθηκε καταρχάς στην Πλατεία Αριστοτέλους, τον Μάιο του 1990, ως δωρεά του καλλιτέχνη στην πόλη, ενώ τα έξοδα της έκθεσης και της κατασκευής του καλύφθηκαν από την εταιρεία Μπουτάρη. Αργότερα μεταφέρθηκε σε παρτέρι έξω από τη νότια πύλη της ΔΕΘ. Το έργο δημιουργήθηκε το 1978 και έχει ύψος 2,25 μ. και μήκος 2,97 μ. Ο ίδιος ο κ. Βαρώτσος σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Μακεδονία το Νοέμβριο του 1995 έκανε φανερό ότι δεν συμφωνούσε με την καινούργια τοποθέτηση του γλυπτού: “Χρησιμοποιώντας ο Κώστας Βαρώτσος το παράδειγμα του “Ορίζοντα” που επιμένει να τον θεωρεί “πεταμένο” στον χώρο της ΔΕΘ, τονίζει πως η δημιουργία του είχε σχέση με το φυσικό στοιχείο της πόλης, τον ορίζοντα, γεγονός που έπρεπε να προβάλλεται σε θέση όπως της προηγούμενης εγκατάστασής του, στην πλατεία Αριστοτέλους”.

Τα άλλα δύο γλυπτά είναι επίσης πολύ μεγάλων διαστάσεων. Το έργο του Μαρκ Χατζηπατέρα είναι κατασκευασμένο από αλουμίνιο, το ύψος του αγγίζει τα 4,5 μέτρα και το πλάτος του τα 3,4 μέτρα. Το γλυπτό του Μιχάλη Κατζουράκη είναι κατασκευασμένο κι αυτό κατασκευασμένο από αλουμίνιο.

Τα δυο γλυπτά πρόκειται να τοποθετηθούν στον κήπο των γλυπτών στο ύψος του Ναυτικού Ομίλου ενώ ο “Ορίζοντας” του Βαρώτσου θα τοποθετηθεί στο ξύλινο ντεκ που δημιουργήθηκε περίπου στο ύψος του ιερού ναού των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου.

Οι καθυστερήσεις βέβαια έφτασαν τελικά τα δύο χρόνια με δεκάδες προσπάθειες των αρχιτεκτόνων Πρόδρομου Νικηφορίδη και Μπερνάρ Κουόμο, των Φίλων της Νέας Παραλίας, και των κ. Ολύμπιου και Ράσογλου και τελικά σήμερα το πρωί παραδόθηκαν πλέον επίσημα στην πόλη χάρη στην πολύτιμη βοήθεια της ΠΕΕΒΕ που ανέλαβε το κόστους μεταφοράς και τοποθέτησης τους που αδυνατούσε να καλύψει ο Δήμος.

Δίπλα στο γλυπτό “Τρεις κύκλοι” του Γιώργου Ζογγολόπουλου (που προσφέρθηκε επίσης απ’ την οικογένεια του καλλιτέχνη ως χρησιδάνειο) και “Το κύμα” του φοιτητή (τότε) της Ανώτατης σχολής Καλών Τεχνών Ιωαννίνων Κ. Δελατόλλα  προστέθηκαν  τα γλυπτά “INVITATION” του Mark Hadjipateras (ένα γλυπτό από μπρούντζο, σε μαύρο χρώμα, βάρους 190 κιλών -χωρίς τη μεταλλική βάση) και “ΧΩΡΙΣ ΤΙΤΛΟ” του Μιχάλη Κατζουράκη (γεωμετρικής φόρμας σε κίτρινο χρώμα) είναι προσφορά των καλλιτεχνών – δημιουργών τους ως χρησιδάνειο. Τα έξοδα για τη μεταφορά και την εγκατάσταση των γλυπτών (που κόστισε 2.500 ευρώ) ανέλαβε η Πολιτιστική Εταιρεία Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος. Η ΠΕΕΒΕ ανέλαβε επίσης και τη συντήρησή τους και το έργο της αποκατάσής στου σε περίπτωση βανδαλισμού. Δυστυχώς οι βανδαλισμοί είναι τόσο συχνοί στη Νέα Παραλία που η ανάληψη μιας τέτοιας εργασίας από έναν φορέα επιβάλλεται. από τυχόν “βανδαλισμούς”.

Καλορίζικα!