Τα αστικά καλοκαίρια της Θεσσαλονίκης

Εικόνες: Γιώργος Νιάκας/Κεντρική εικόνα: Γιώργος Μπουδαλής

Εικόνες της πόλης τους μήνες του θέρους. Εκεί που η ζωή φορά τη θερινή της τη στολή.

-Τα αστικά πανηγύρια. Η Αγία Μαρίνα, στην Άνω Τούμπα, ο Προφήτης Ηλίας στην Πυλαία, η Μηχανιώνα της Παναγιάς. Τα καλοκαιρινά πανηγύρια που μεταμορφώνουν γειτονιές. Που αλλάζουν αστικά τοπία. Χοροί κυκλωτικοί στο οδόστρωμα, κοπέλες που φοράνε τα καλά τους μίνι φορέματα και σουλατσάρουν, πάγκοι με αχρείαστα καλούδια, ηχεία που μεταδίδουν στη διαπασών παράφωνες εκτελέσεις από επαρχιακά σκυλάδικα, πυρετός.

-Ιδρωμένα σεντόνια στεγνώνουν σε σκοινιά το χάραμα. Νύχτες αφόρητες σε διαμερίσματα που αναπαράγουν το αστικό καμίνι. Υποψία μοναξιάς στις ατσαλάκωτες πλευρές ή υπόνοια σωμάτων που ενώθηκαν και άφησαν το αποτύπωμα τους πάνω στο ύφασμα, απόδειξη μιας στιγμής ευτυχίας.

-Τα έρημα ολόφωτα περίπτερα. Μοιάζουν με διαστημόπλοια σε ημισκότεινες γειτονιές. Λάμπουν από μακριά, φορτωμένα με το σύμπαν απίθανων πραγμάτων που πιθανά δεν χρειαστεί κανείς ποτέ. Και πάντα θα βρεθεί κάποιος να ζητήσει κάτι που δεν υπάρχει. Ένα μικρό ανεμιστηράκι θα προσπαθεί ματαίως να δροσίσει τον υπάλληλο που διαβιώνει στο ελάχιστον κατ΄ αναλογίαν τετραγωνικό της ανθρώπινης ύπαρξης. Η παρατήρηση των αγορών βοηθά σε συμπεράσματα. Μπύρες για φτωχικές παρέες που θα διανυκτερεύσουν σε πάρκα, προφυλακτικά για καψωμένα πιτσιρίκια που ανακαλύπτουν τον πόθο, σταυρόλεξα για ηλικιωμένες ψυχές που σκοτώνουν το καλοκαίρι…

-Η επικράτεια της Άνω Πόλης. Πιο πολύ από κάθε στιγμή του χρόνου, μικρές πλατείες, πεζούλια πλάι σε ιστορικά μνημεία, κατηφοριές ένδοξων τειχών, ξέφωτα, οι Κήποι του Πασά, γίνονται το σκηνικό του θέρους για όσους τον υπόλοιπο χρόνο δεν ξεμακραίνουν προς τα κει. Η ζωή στα Κάστρα είναι η συνήθεια μιας γενιάς να αποτίνει φόρο τιμής σε μια περιοχή της πόλης που θα μπορούσε να είναι η Μονμάρτη της. ‘’Ακόμα και θαμμένοι μέσα σε τόνους από σκουπίδια. Προσπαθώντας να βρούν ο ένας τον άλλον. Και κουνώντας τις θέσεις τους. Πάντα θα έχουν τις ευτυχισμένες ημέρες. Ή τουλάχιστον αυτό αξίζει να πιστεύουμε’’ ένα ηχείο θα παίζει πάντα Λεξ.

-Οι ακτές. Μισό αιώνα μετά την απαξίωση τους, οι ανατολικές ακτές της Θεσσαλονίκης εντάσσονται και πάλι στη ζωή της πόλης. Σεζ λονγκ φιλοξενούν ανθρώπους που ανακαλύπτουν την αλμύρα του ανεξερεύνητου Θερμαϊκού στο πρόσωπο, τα φώτα της πόλης να σιγοτρέμουν σαν καντηλάκια στον ορίζοντα, τις αστραπές που σκάνε απέναντι στο Καράμπουρνο. Από την Αρετσού της φθηνής μπύρας στην πλαζ μέχρι τα επώνυμα στέκια με τις πίσω αυλές στην λεωφόρο του αεροδρομίου, με τα φώτα των αεροπλάνων να κατηφορίζουν στον αεροδιάδρομο, φέρνοντας τουρίστες από χώρες του βορρά.

-Πάρτι σε ταράτσες. Χώροι που μένουν νεκροί ετησίως, ζωντανεύουν αναπάντεχα. Ξεκλειδώνονται πόρτες, στρώνονται κουρελούδες, λαμπάκια χριστουγεννιάτικα βγαίνουν από πατάρια και κρεμιούνται με μανταλάκια. Μουσικές απογειώνονται στα αστέρια, φιλιά στην άκρη του πλυσταριού. Δίσκοι με σπιτικές πίτες, κρασί χύμα από την κάβα της γειτονιάς, τούρτες με κεράκια καλοκαιρινών ζωδίων. Χρόνια πολλά αγάπη μου.

-Οι Απροστάτευτοι. Γάτες που κοιμούνται ανάσκελα σε αυτοκίνητα. Περιστέρια που δροσίζονται σε σιντριβάνια. Σκυλιά στα πάρκα της παραλίας, ημιλιπόθυμα τα μεσημέρια. Μπολάκια με κροκέτες έξω από πολυκατοικίες, άλλα τόσα με νερό που τροφοδοτείται από φιλόζωους. Κατοικίδια που αφήνουν τα κρεβάτια των αφεντικών για λίγη δροσιά στο μπαλκόνι, τις νύχτες.

-Εκείνοι που δουλεύουν στη ζέστη. Άνθρωποι αποκαμωμένοι σε σκαλωσιές. Καθαρίστριες που καθαρίζουν τα τζάμια πολυώροφων ξενοδοχείων στο λιοπύρι και άλλες που σιδερώνουν σε πρέσες τα σεντόνια που φιλοξένησαν τουρίστες. Εργάτες που στρώνουν άσφαλτο στις λεωφόρους της άδειας πόλης τον Αύγουστο. Αγόρια και κοπέλες που βγάζουν βόλτα επί πληρωμή στα σκυλιά απόντων. Άλλα τόσα που εργάζονται σε διανυκτερεύοντα ψιλικατζίδικα για όσους ξέμειναν από τσιγάρα, στη βάρδια μέχρι την αυγή.

-Παρασκευή μεσημέρι στο ΚΤΕΛ Χαλκιδικής. Η προσμονή της βουτιάς. Της απόδρασης. Σακίδια, υπνόσακοι, σκηνές. Φοιτητές μετά την εξεταστική, φίλοι με φίλους που έχουν εξοχικά-σανίδες σωτηρίας, ηλικιωμένοι που παρέδωσαν πια τα διπλώματα. Πράσινα λεωφορεία που περνάνε από παλιές αυθαίρετες γειτονιές που έχουν ονόματα εξωτικά, όπως Σεμίραμις. Μακρινά δρομολόγια που καταλήγουν σε ακροθαλασσιές της Σιθωνίας που κουβαλάνε μύθους αλλά όχι μυθικό μέλλον. Κοντινότερα που προσεγγίζουν νυχτότοπους του πρώτου ποδιού. Ασφυκτικά γεμάτα.

-Κυριακή βράδυ. Λιμάνι. Το δρομολόγιο των νησιών επιστρέφει. Η Κουντουριώτου γεμίζει πρόσωπα που έχουν ζωγραφισμένη την απογοήτευση του τέλους των διακοπών. Καθώς περιμένουν ταξί κοιτάζουν στα κινητά τοπία. Καψαλισμένους εαυτούς. Χαμόγελα ευτυχίας. Πίσω, το φουγάρο του πλοίου, αφήνει στον ουρανό της πόλης μια νοητή γραμμή, που συνδέει το εδώ και τώρα με το εκεί και το τότε. Βαλίτσες σέρνονται στο πεζοδρόμιο της παραλίας. Νάμαστε καλά να ξαναπάμε, λέει μια κοριτσοπαρέα.

-Ο υπαίθριος βίος. Το υπερθέαμα του περιπάτου, από το λιμάνι μέχρι το Μέγαρο. Για ψυχαγωγία, συντροφιά ή απλά άσκηση, άνθρωποι σε μια κίνηση. Ηλικιωμένοι με βεντάλιες ή ομπρέλες το καταμεσήμερο, κινητά που απαθανατίζουν το θεαματικό ηλιοβασίλεμα, ζευγάρια ξαπλωμένα στα λιγοστά γρασίδια με θέα τα άστρα, παιδιά με το μαλλί της γριάς κάτω από τη σκιά του Μεγαλέξανδρου, άλλα να παίζουν με το νερό στις Ομπρέλες, παρτίδες τάβλι ηλικιωμένων πίσω από το Ποσειδώνιο, στη σκιά των φυλλωμάτων, τηλεσκόπια που στοχεύουν την πανσέληνο, ψημένα καλαμπόκια με αλάτι στα χέρια απέναντι από το Ναταλί. Ποδηλάτες ιδρωμένοι παλεύουν να φτάσουν απέναντι. Πατίνια σκίζουν δαιμονισμένα τον παράλιο βίο. Skaters που δίνουν πόνο κάτω από το άγαλμα.

-Οθόνες μεγάλες, έξω από προποτζίδικα, από συνοικιακές καφετέριες, από ταβέρνες στις παρυφές της πόλης. Μεταδίδουν ποδόσφαιρα. Φωνές που δονούν. Ανδροπαρέες που υψώνουν κραυγές στις κρίσιμες φάσεις. Χαμένες ευκαιρίες που δημιουργούν απογοήτευση. Γκολ που δοξάζουν το συναίσθημα. Βρισιές και αποθεώσεις να εναλλάσσονται. Κοντά στη δόξα ζούμε μια στιγμή.

-Θεάματα του θέρους. Παρέες κατηφορίζουν ευτυχισμένες από τα θερινά Θέατρα. Στην Τριανδρία, τις 40 Εκκλησιές, τις Συκιές. Τραγουδάνε το σουξέ που μόλις έκλεισε τη συναυλία. Συζητάνε για θεούς και ανθρώπους που νικούν τα πάθη και το χρήμα, στις αρχαίες τραγωδίες. Αγκαλιασμένα ζευγάρια μοιράζονται ποπ-κορν στα ιστορικά θερινά του κέντρου. Το Ναταλί προσφέρει θέαμα στα μπαλκόνια των πολυκατοικιών που τα βλέμματα πέφτουν σε ζωές ανθρώπων που διαδραματίζονται παράλληλα με τις ζωές στο πανί της οθόνης. Στο Ελληνίς ο πύργος του ΟΤΕ μοιάζει με πύραυλο έτοιμο για απογείωση. Στα συνοικιακά των δήμων καλοντυμένες μεσήλικες βλέπουν όσα έχασαν το χειμώνα και τα χείλη δροσίζουν γρανίτες.

-Παγωτά. Η θρησκεία του καλοκαιριού. Από μυθικά παγωτατζίδικα που μεγάλωσαν γενιές, μυστικές συνταγές που φτάνουν σαν αστικοί θρύλοι από στόμα σε στόμα, ουρές μπροστά σε φωτισμένες προθήκες. Ιταλικές γεύσεις ή ελληνικές παραφράσεις τους, χωνάκια που λιώνουν στο χέρι, λατρεία που δεν ξεπεράστηκε ποτέ.

-Η πόλη αγκαλιάζει ξανά. Στα τειχάκια της Αγίας Σοφίας, γύρω από τη Ρωμαϊκή Αγορά και το ανάκτορο του Γαλερίου, στη νέα γειτονιά της μόδας, τους 12 Αποστόλους και την πλατεία Μαβίλη, στην πλατεία Καλλιθέας, γύρω από τη Ροτόντα, στην πρώτη Προβλήτα του λιμανιού, η Θεσσαλονίκη της νεότητας αναπνέει τις νύχτες με μπύρες από το περίπτερο και όνειρα για απόδραση μακριά της. Από τα κινητά ακούγεται εντόπια ραπ.

-Λεωφορεία που κάνουν εξωτικές διαδρομές. Από το Αγγελοχώρι στην Μηχανιώνα. Προς Επανομή και Πάλιουρα. Μέσα από συγκροτήματα εξοχικών οικοδομών που έμειναν στο 70. Γυναίκες με βεντάλιες εντός τους να θυμούνται μέρες με κουμκάν. Εγγόνια που ανυπομονούν να φτάσουν να δοκιμάσουν το νέο σωσίβιο. Οδηγοί μπαϊλντισμένοι από το Σαββατιάτικο μεροκάματο. Παράθυρα που δεν ανοίγουν και κλιματισμός ανύπαρκτος.

-Λαϊκή του Σαββάτου. Μαρτίου, κατακαλόκαιρο. Τεράστια καρπούζια, σταφύλια και κοπέλες που προβάλουν στράπλες φορέματα πάνω από κολάν. Ηλικιωμένοι που αγοράζουν σαγιονάρες παλαιού τύπου και σωβρακοφανέλες σε λογικές τιμές. Φωνές μικροπωλητών: λίγα μείνανε να πάμε για μπάνιο. Αγοράστε πιτσέτα βιρσάτζε για την παραλία. Έχω πεπόνι μπιμπελό.

-Τα σκόρπια. Φοιτητές που ξενοικιάζουν σπίτια με πόνο ψυχής μετά το πτυχίο αποχαιρετώντας την πόλη. Γυναίκες με κομπινεζόν και βεντάλιες στα μπαλκόνια. Φωτισμένα υπνοδωμάτια στις 3 το πρωί στην κορύφωση της αυπνίας. Ανεμιστήρες που γυρίζουν μανιασμένα σε καθιστικά. Κόντρες στη δυτική περιφερειακή οδό τα ξημερώματα. Ένα φιλί στο Τσινάρι που γίνεται σέλφι. Χιλιάδες άδεια μπουκάλια νερού και κουτάκια μπύρας στο τέλος των συναυλιών που μοιάζουν με μεταμοντέρνους σκουπιδότοπους. Ουρές από ταξί στη Π. Μελά που δεν τα αποζητά κανείς τις νύχτες. Πρώην μάντρες που γίνονται μπαρ για 3 μήνες. Βραδινοί κολυμβητές στα κολυμβητήρια της πόλης με τους προβολείς στα βρεμένα σώματα. Αγωνιώδες ψάξιμο στο Tinder στα Άνω Λαδάδικα. Εκατομμύρια Aperol spritz και negroni στα τραπέζια της πόλης. Netflix μέχρι το ξημέρωμα. Σκοπιανοί και Βούλγαροι να κρατάνε δεκάδες ρούχα στα δοκιμαστήρια της Zara. Φίλοι που ταΐζουν κατοικίδια φίλων που λείπουν διακοπές. Κατοικίδια που κοιτάζουν με προσμονή άγνωστους ταϊστές. Μια σερβιτόρα θα ρίξει κατά λάθος νερό. Κάποιος θα μουσκευτεί. Θα την κοιτάξει γλυκά. Εκείνη θα ντραπεί. Θα ζητήσει συγνώμη. Φωτισμένα πειρατικά καράβια στο Λευκό Πύργο. Χωρισμοί με μηνύματα. Δεν πάει άλλο μωρέ…Αυτόματα ποτιστικά ποτίζουν γλάστρες στα μπαλκόνια λίγο πριν το χάραμα. Ανατολή πάνω από το Χορτιάτη. Αιφνίδιοι θάνατοι. Διαγράφεις επαφές στο κινητό. Στοίβες βιβλία αδιάβαστα στο πάτωμα. Κουρτίνες που ανεμίζουν λίγο πριν το μπουρίνι. Μοναξιές.