Μια ένδοξη εκκλησία της πόλης κρυμμένη πίσω από πολυκατοικίες

Αρκετοί μπορεί να προσπεράσουν χωρίς να την παρατηρήσουν. 

Περικυκλωμένη από πολυκατοικίες ενώνει με μια παράκαμψη την Εγνατία με την Π.Π.Γερμανού και προσφέρει μια όαση στο τσιμεντένιο τοπίο του κέντρου. 

Αν κάποιος βρεθεί στην στάση Ιασωνίδου επί της οδού Εγνατία η ανεβαίνει την Παλαιών Πατρών Γερμανού και κοιτάξει θα παρατηρήσει το καμπαναριό και την εκκλησία της Γενεσίου της Θεοτόκου. 

Περισσότερο γνωστός στους Θεσσαλονικείς ως ναός της Παναγίας της Παναγούδας η Γοργοϋπηκόου.

Βρίσκεται κοντά στην Εγνατίας οδό δίπλα στο Παλιό Ελληνικό Γυμνάσιο απέναντι από την Αγιορείτικη Εστία.

Είναι αφιερωμένη στη Γέννηση της Θεοτόκου. Αποκαλείται επίσης Μικρή Παναγία, σε αντιδιαστολή με την Μεγάλη Παναγία.

Βρίσκεται στη θέση παλαιότερης, βυζαντινής μονής, πιθανόν της Νέας Μονής η οποία κτίστηκε τον 10ο-14ο αιώνα στη θέση των ερειπίων των ανακτόρων και αναφέρεται από τον Ιγνάτιο του Σμολένσκ. 

Στη μονή αυτή πρέπει να υπαγόταν ο μικρός ναός του Σωτήρος, όπως υποδηλώνει το γεγονός ότι υπαγόταν στην ενορία Παναγούδας επί Τουρκοκρατίας. Ο παλαιότερος ναός στη θέση του σημερινού ναού μνημονεύεται σε κώδικα του 1789. 

Αν αυτός ο ναός κτίστηκε επί τουρκοκρατίας, τότε υποδηλώνει ότι ανήκε στο Άγιο Όρος, πιθανόν ως αγιορείτικο μετόχι. Ο παλιός ναός καταστράφηκε το 1817 από πυρκαγιά, μαζί με πολλά από τα κειμήλια του, όπως εικόνες και εκκλησιαστικά βιβλία. Ο σημερινός ναός κτίστηκε το 1818. 

Στο τέμπλο του υπάρχουν εικόνες του 1819 και 1820 και στο προσκυνητάρι εικόνα του 16ου αιώνα. Σώζεται επίσης ο επιτάφιος του 14ου αιώνα που απεικονίζει στο κέντρο τον Χριστό νεκρό, περιτριγυρισμένο από αγγέλους. Δεξιά και αριστερά, παριστάνονται η Μετάδοση και η Μετάληψη των Τιμίων Δώρων, από τον Χριστό στους Αποστόλους. 

 Πρόκειται για ένα εξαιρετικό και μοναδικό έργο τέχνης. Προέρχεται πιθανότατα από εργαστήριο της Θεσσαλονίκης και εντοπίστηκε το έτος 1900. Χρονολογείται γύρω στο 1300 και σήμερα εκτίθεται στο Βυζαντινό Μουσείο Θεσσαλονίκης.

Οι εικόνες του τέμπλου της Παναγούδας, χρονολογούνται στο 19ο αιώνα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εικόνα της Παναγίας Γοργοϋπηκόου. Χρονολογείται στον 16ο αιώνα και έχει θαυμάσια ασημένια επένδυση. 

Η μεγάλη αυτή εικόνα της Παναγίας, βρίσκεται σήμερα σε προσκυνητάρι, μέσα στον κυρίως ναό, στην αριστερή πλευρά του. Άγνωστο πότε, αλλά μεταξύ των ετών 1821-31, εμφανίσθηκε στην θάλασσα στα ανοιχτά τού Λευκού Πύργου να πλέει μια μεγάλη εικόνα. Όταν η παρουσία της έγινε με θαυματουργικό τρόπο αντιληπτή, περισυνελέγη με ευλάβεια από το ιερατείο και τον ευσεβή λαό και τοποθετήθηκε αρχικά σε μικρό παρεκκλήσιο τής παραλίας, ενώ αργότερα μεταφέρθηκε στην Παναγούδα.

 Η εικόνα χρονολογείται στον 16ο αιώνα και φέρει θαυμάσια ασημένια επένδυση. Η μορφή της Παναγίας με τα μεγάλα και εκφραστικά μάτια το πράο και απαθές βλέμμα και την μητρική στάση μαγνητίζει τον προσκυνητή. Η εικόνα σχετίσθηκε με την περιλάλητη θαυματουργή εικόνα της Μονής Δοχειαρίου του Αγίου όρους, την Γοργουπηκόο.

Αν σας βγάλει η πολύβουη Εγνατία στο άνοιγμα του ναού αξίζει τον κόπο να ξαποστάσετε και να χαθείτε μέσα σε έναν από τους πολλούς μικρούς ναούς που σαν κρυμμένοι θησαυροί σώζονται πίσω από τις πολυόροφες πολυκατοικίες.

Πηγές – Περισσότερες πληροφορίες 

 https://www.inpanagouda.gr

http://www.mbp.gr/el/object/%CE%95%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%AC%CF%86%CE%B9%CE%BF%CF%82