Μια επανένωση που άργησε 36 χρόνια!

της Κύας Τζήμου

Δίπλα από το Α’ Γυμνάσιο που αναστηλώθηκε πλήρως την εποχή της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 1997, παρέμενε εγκαταλειμένο στην φθορά του χρόνου εδώ και 35 χρόνια το παράρτημά του, ιδιοκτησία του Δημοσίου, του οποίου η στέγη είχε καταρρεύσει και περίμενε από το 2010 έγκριση προϋπολογισμού 2,5 εκ. ευρώ για να χρηματοδοτηθεί η αναστήλωσή του από ΕΣΠΑ. Η έγκριση δόθηκε και οι εργασίες στο κτίριο ξεκίνησαν εδώ και μερικούς μήνες χάρις στις προσπάθειες του τότε Αντιδήμαρχου κ. Κουράκη.

Το Παράρτημα του Α’ Γυμνασίου, λίγο πριν ξεκινήσει η αναστήλωση (επάνω) και σήμερα (κάτω). Εντυπωσιακό.

Βίλα Γιοσέφ Μοντιάνο, Λεωφ. Βασ. Όλγας 5

Αρχιτέκτων: άγνωστος Έτος ανέγερσης: 1899 Xρήσεις: οικία Μοντιάνο, οικία Μόλχο, κατάλυμα 15-22 προσφυγικών οικογενειών (1946-58), πρώην Παράρτημα Α΄ Γυμνασίου Αρρένων, σήμερα ακατοίκητο Ιδιοκτήτες: Περιήλθε στο ελληνικό Δημόσιο μεταπολεμικά σαν ιδιοκτησία εχθρικού κράτους και αργότερα δόθηκε κάποιο ποσοστό (περίπου 33%) σε διάφορους κληρονόμους της οικογένειας. Αγοράστηκε εκ νέου από το Δημόσιο εξ ολοκλήρου από τους κληρονόμους Ιστορία: Το οικόπεδο αγοράστηκε το 1899 από τον Ιωσήφ Ισαάκ Μοντιάνο και βρισκόταν στο νούμερο 48 της οδού Αλλατίνι (Allatini Degrimeni). Καταρχάς κτίστηκε ένα μεταξουργείο στην ανατολική πλευρά του οικοπέδου και αργότερα η διώροφη έπαυλη των 15 δωματίων και των 3 σοφάδων. Οι Μοντιάνο ήταν εβραίοι ιταλικής καταγωγής που διακινούσαν μαζί με την οικογένεια Αλλατίνι όλο σχεδόν το εμπόριο των δημητριακών, κουκουλιών, δερμάτων κ.ά. Μερίδια της ιδιοκτησίας άλλαζαν συνέχεια χέρια μέχρι τον αφανισμό των εβραίων απ΄τους Ναζί. Το 1960 κατεδαφίζεται το κτίριο του μεταξουργείου και ένα γυάλινο θερμοκήπιο που υπήρχε πίσω, όπως και ο τοίχος που το διαχώριζε από το διπλανό κτίριο του Γυμνασίου Αρρένων και χρησιμοποιείται μέχρι το σεισμό του 1978 σαν παράρτημά του. Λόγω της επικινδυνότητας στον φέροντα οργανισμό των δυο κτιρίων, εγκαταλείφθηκαν και τα δυο και το Γυμνάσιο μεταφέρθηκε αλλού. Η Εφορία Μνημείων και Αρχαιοτήτων απαγόρεψε την κατεδάφισή του παρά τις σοβαρές βλάβες, με απόφαση του 1979 χαρακτηρίζοντάς το ως διατηρητέο. Παρέμεινε εγκαταλειμμένο και ένα μέρος της στέγης του είχε ήδη καταρρεύσει μέχρι σήμερα. Η αναστήλωσή του θα ολοκληρωθεί τον Αύγουστο και με τη νέα σχολική χρονιά θα εξυπηρετεί τις ανάγκες του Α’ Γυμνασίου, ως βοηθητικό κτίριο.

Οικία Θοδωρή Χατζή Μήσεφ – Α’ Γυμνάσιο

Αρχιτέκτων: άγνωστος Έτος ανέγερσης: 1890-1896 Xρήσεις-Ιδιοκτήτες: οικία Ισαάκ Μπενρουμπή (αναφέρεται απο τον Ν. Μουτσόπουλο), οικία Χατζή Μήσεφ, Α΄ Γυμνασίο Αρρένων από το 1921, ιδιοκτησία του Δημοσίου από το 1928, ιδιοκτησία του Σχολικού Ταμείου του Γυμνασίου από το 1934. Ιστορία: Το κτίριο κατασκευάστηκε την ίδια εποχή και από το ίδιο συνεργείο με την οικία Ιβάν Χατζή Μήσεφ, συγγενή του Θοδωρή, Σέρβο έμπορο βουλγαρικής υπηκοότητας, μετέπειτα 12ο Δημοτικό σχολείο που κρίθηκε ακατάλληλο πριν περίπου 10 χρόνια κια σήμερα τελεί υπό κατάληψη. Το Α’ Γυμνάσο Αρρένων ιδρύθηκε στα 1760 με το όνομα “Ελληνομουσείο”. Από τα μέσα του 19ου αιώνα ονομάζεται Ελληνικό σχολείο και λειτουργεί στην οδό Στ. Τάττη. Το 1873 γίνεται εξατάξιο και ονομάζεται Ελληνικό Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης Αρρένων και στεγάσθηκε σε κτίριο κοντά στον Άγιο Αθανάσιο. Το 1893 μεταφέρεται σε ιδιόκτητο κτίριο, μετέπειτα οικοκυρική σχολή. Μετά την Πυρκαγιά του 1917 μεταφέρεται στο κτίριο της Βασ. Όλγας και μετονομάζεται σε Α’ Γυμνάσιο. Από το 1953 λειτουργεί και το Νυχτερινό Παράρτημα, ενώ το 1960 επεκτείνεται και στο διπλανό κτίριο λόγω αυξημένων υποχρεώσεων. Το κτίριο σφραγίστηκε λόγω επικινδυνότητας μετά τον σεισμό του 1978 (παρουσιάστηκαν βλάβες στα εξωτερικά στοιχεία αλλά και στον φέροντα οργανισμό. Αποκαταστάθηκε πλήρως στο πλαίσιο του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας «Θεσσαλονίκη 1997» και επανήλθε σε σχολική χρήση φιλοξενώντας και πάλι το Α’ Γυμνάσιο.

Στη φωτογραφία του 1979, φαίνεται σε πρώτο πλάνο το Παράρτημα του Γυμνασίου και η γωνία του Α’ Γυμνασίου. Επίσης διακρίνεται η διακοπή της περίφραξης από όπου επικοινωνούσαν τα δυο κτίρια. Τα δυο κτίρια τη χρονιά της φωτογραφίας έχουν ήδη εγκαταλειφθεί.