Μια μικρή ιστορία για ένα κρυφό πέρασμα στα δυτικά

Μπορεί να μην ζω στην καρδιά της Ηλιούπολης, όντας όμως “δυτικιά” και παραπλήσια, περαπατάω τα στενά και τους δρόμους της χρόνια. Σπάνια ανακαλύπτω κάτι που θα με σταματήσει και θα με κάνει να αναρωτηθώ. Πριν λίγο καιρό, μια λεπτομέρεια που έπιασε η ματιά στάθηκε αφορμή να αποκαλυφτεί μια μικρή ιστορία πίσω από ένα σημείο που ο κόσμος προσπερνάει, μόλις μια ανάσα μακριά από την κεντρική αρτηρία της περιοχής.

Στον άξονα της Μακρυγιάννη, μιας από τις κυριότερες οδούς που διαπερνούν την Ηλιούπολη και όπου κινείται η καθημερινότητα της γειτονιάς, φτάνει να στρίψεις σε ένα κάθετο δρομάκι για να περιηγηθείς σε ένα πλέγμα από πολυκατοικίες και σπίτια, κάποια εκ των οποίων μετρούν μέχρι και πέντε δεκαετίες ζωής. Άλλωστε πρόκειται για έναν συνοικισμό που, όπως και η υπόλοιπη δυτική Θεσσαλονίκη, είναι δημιούργημα κυρίως των δεκαετιών ΄50 και ’60.

Κατεβαίνοντας έναν τέτοιο δρόμο, την οδό Αντιγόνου, μόλις λίγα βήματα από την κεντρική πλατεία της περιοχής, συναντάς μια σχετικά κρυμμένη παράλληλο, το μήκος της ίσα ίσα αρκετό για να ενώνεται με τον απέναντι δρόμο. Ψάχνοντας να βρεις το όνομά της δεν βρίσκεις κάποια επίσημη σήμανση, παρά μόνο μια μαρμάρινη πινακίδα στη γωνία που αναγράφει “Πέρασμα Διομήδη-Ευσταθίας Πατρίκη”.

Απορίες γεννήθηκαν στο μυαλό. Επρόκειτο για γνωστά δημόσια πρόσωπα ή ευεργέτες; Γιατί ο συγκεκριμένος δρόμος έχει ονομαστεί από αυτούς; Ποιοι ήταν;

Οι απορίες έμειναν αναπάντητες και ξαναέρχονταν στο νου σε κάθε πέρασμα από το σημείο μέχρι που ένας κάτοικος του δρόμου έφερε την απάντηση. “Εγώ είμαι ο ανιψιός, αλλά κάτσε να σου τα πει ο γιος τους που τα ξέρει από πρώτο χέρι”. Κάπως έτσι έφτασε στο τηλέφωνο ο κ. Τρύφωνας Πατρίκης, οι γονείς του οποίου έχουν απαθανατιστεί δια ονόματος στην πλακέτα.

Η ιστορία τους; Όπως αναφέρει ο κ. Τρύφωνας, οι γονείς του, ο Διομήδης και η Ευσταθία Πατρίκη, έφτασαν στην πόλη σαν πρόσφυγες από την Προύσα της Μ. Ασίας. Εν καιρώ, αγόρασαν τα δύο οικόπεδα εκατέρωθεν του σημερινού περάσματος και έχτισαν ένα μεγάλο αρχοντικό με αυλή, το κέντρο της οποίας κοσμούσε η πορτοκαλιά που ακόμα παραμένει στο σημείο, από το 1959 που πρωτοφυτεύτηκε, παρά τον προηγούμενο παγωμένο χειμώνα που κόντεψε να την θερίσει.

Το ίδιο το σπίτι χτίστηκε το 1960 και ήταν το πρώτο στην Ηλιούπολη. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Τρύφωνας, “Δεν υπήρχαν τότε στην περιοχή ούτε δρόμοι, ούτε τίποτα. Θυμάμαι τα βράδια οι αλεπούδες έκλεβαν τις κότες από το κοτέτσι που είχαμε στην αυλή. Ήταν το τελευταίο σπίτι πριν το Ωραιόκαστρο. Η αδελφή μου για να πάει στο σχολείο έπρεπε να περνάει το ποτάμι με τις γαλότσες. Μετά ήρθε ο Δήμος και όρισε τον δρόμο ανάμεσα στα δύο οικόπεδα.” Το παλιό σπίτι λοιπόν γκρεμίστηκε και χτίστηκαν αυτά που παραμένουν σήμερα στις δύο πλευρές του πεζοδρομημένου περάσματος, το ένα το ’78 και το άλλο το ’96.

Κι εδώ έρχεται η εξήγηση της ονομασίας. Όταν τα παιδιά του ζεύγους Πατρίκη, ο κ. Τρύφωνας και η αδελφή του, μεγάλωσαν, έφυγαν με τη βοήθεια των γονιών τους στο Παρίσι για να σπουδάσουν. Χρόνια αργότερα, μετά τον θάνατο του πατέρα τους, και έπειτα της μητέρας τους το 2009, ήθελαν με κάποιον τρόπο να τιμήσουν τους γονείς που τους στήριξαν. Παίρνοντας την ιδέα από τα passage, τα περάσματα που ενώνουν δύο δρόμους τα οποία είναι συνήθη στη Γαλλία, όπου τα συνάντησαν, έδωσαν στο μικρό αυτό πέρασμα το όνομα του ζευγαριού που τους βοήθησε στη ζωή.

Την τιμητική μαρμάρινη πλακέτα βρίσκουν οι περαστικοί στη γωνία του ενός κτιρίου, όπου έχει τοποθετηθεί εδώ και 4-5 χρόνια, σηματοδοτώντας μια ζεστή ιστορία στα στενά αυτής της περιοχής, όπου οι κάτοικοι γράφουν τη δική τους μικρή σελίδα, αφήνουν το δικό τους αποτύπωμα.