Μια βόλτα στο Προτεσταντικό Νεκροταφείο της πόλης – Οι τάφοι παιδιών

Λέξεις / Εικόνες: Ίνγκριτ Πίπκα

“Από πού ήρθες, πού πας;” Γένεση 16:8.

Η Ένωση Προτεσταντικών Κοιμητηρίων ιδρύθηκε το 1887 από τον Σκωτσέζο αιδεσιμότατο Peter Crosbie. Όλες οι προτεσταντικές/ευαγγελικές κοινότητες της Θεσσαλονίκης ενώθηκαν για να δημιουργήσουν τη δυνατότητα ταφής των νεκρών τους σύμφωνα με το προτεσταντικό τελετουργικό, το οποίο περιλαμβάνει την απαγόρευση εκταφής των νεκρών. Το νεκροταφείο είναι σήμερα διατηρητέο κτίριο και διοικείται από κοινού από την “Ένωση Κοιμητηρίων” των έντεκα προτεσταντικών κοινοτήτων της πόλης.

Το ίδιο το Προτεσταντικό νεκροταφείο ( Νεκροταφείο Διαμαντέμνων), που βρίσκεται στη σημερινή οδό Ελένης Ζωγράφου, απέναντι από το ελληνορθόδοξο νεκροταφείο Ευαγγελίστριας, πρέπει να είναι πολύ παλαιότερο, η παλαιότερη σωζόμενη ταφόπλακα χρονολογείται από το 1849 (αιδεσιμότατος Maynard βλ. παρακάτω), η ταφή αυτή είναι επίσης η πρώτη που καταγράφεται στα αρχεία του συλλόγου νεκροταφείων.

Ένα κομμάτι της ιστορίας της πόλης μπορεί κανείς να το διαβάσει από πολλές ταφόπλακες: οι παλιές πέτρες παρέχουν πληροφορίες για σιδηροδρομικούς υπαλλήλους, προξένους, θύματα επιδημιών και δολοφονιών, για τεχνίτες και ιεραπόστολους.

Η Θεσσαλονίκη (Saloniki, Salonique, Selanik, Salonika, Solun, για να αναφέρουμε μόνο μερικά από τα ονόματα αυτής της πόλης) βρίσκεται σε ένα μέρος όπου πολλοί δρόμοι διασταυρώνονταν πάντα. Διπλωμάτες, έμποροι, μηχανικοί και σιδηροδρομικοί, δάσκαλοι, καλλιτέχνες, κληρικοί και γυναίκες που είχαν βρει τον έρωτα πηγαινοέρχονταν σε αυτά τα μονοπάτια. Κάποιοι έμειναν μόνο για λίγο, κάποιοι περισσότερο και για κάποιους η ζωή τους τελείωσε εδώ.

Οι τάφοι παιδιών

Οι τάφοι των παιδιών κατέχουν μια ξεχωριστή θέση. Η εμπειρία του θανάτου του δικού μας αγαπημένου παιδιού είναι πάντα ένα τρομερό γεγονός. Η δυνατότητα να θρηνήσουν στον τάφο του είναι πολύ σημαντική για τους γονείς. Είναι ιδιαίτερα οδυνηρό να αφήνουν πίσω τους αυτούς τους τάφους όταν, για διάφορους λόγους, έπρεπε να επιστρέψουν στο σπίτι τους ή να προχωρήσουν στην καριέρα τους. Συχνά οι τάφοι αυτοί είναι εξοπλισμένοι με ιδιαίτερα όμορφες επιτύμβιες στήλες.

Η Paula Josephine Vock (17.01.1884 – 19.03.1890) ήταν η μεγαλύτερη κόρη του εμπόρου και ιδρυτή της κοινότητας Emil Vock. Πέθανε από μηνιγγίτιδα, την οποία η οικογένεια απέδωσε τότε στην “πρώιμη ανάπτυξη” του κοριτσιού. Μπορούσε να κεντήσει σε στράμινα σε ηλικία 4 ετών και πήγε στο σχολείο σε ηλικία 5 ετών. Προκειμένου να μην ξανακάνει αυτό το “λάθος”, η μικρότερη κόρη Else δεν ξεκίνησε το σχολείο μέχρι τα 7 της χρόνια. Η επιτύμβια στήλη της ήταν αρχικά διακοσμημένη με έναν μεγάλο λευκό άγγελο.

Οι οικογένειες Johann και Christian Kill επλήγησαν ιδιαίτερα σκληρά.

Μετά το θάνατο της πρώτης του συζύγου Friederike στις 11 Νοεμβρίου 1882, ο αρχιζαχαροπλάστης Christian Kill παντρεύτηκε την ανιψιά της Klara στη Σαλονίκη. Από τα 6 παιδιά τους, το μεγαλύτερο πέθανε σε βρεφική ηλικία.

Τα δίδυμα Robert και Ernst Kill γεννήθηκαν στις 19.2.1883.

Ο Robert πέθανε στις 11 Αυγούστου 1884, ο αδελφός του Ernst στις 31 Οκτωβρίου 1884.

Η Ernestine Kill ( 1884 – 1886) γεννήθηκε ένα χρόνο μετά τα δίδυμα και πέθανε στις 16.2.1886.

Τα τρία παιδιά έχουν κοινό τάφο.

Ο σιδεράς Johann Kill και η σύζυγός του Regina έπρεπε επίσης να θάψουν νωρίς τρία από τα παιδιά τους.

Ο Johann Heinrich Kill, γεννημένος στις 12.1.1907 πέθανε σε ηλικία 2 ετών από κοκκύτη.

Ο Gottfried Kill, 20.10.1909 γεννήθηκε πρόωρα και πέθανε μετά από μόλις 8 ημέρες.

Ο πατέρας Johann δεν έζησε τον θάνατο της κόρης του Katharina Kill (29.07.1902 – 03.07.1917).

Ο Fridolin Jenny γράφει στο ημερολόγιό του:

“Το απόγευμα της 3.7.1917, ο κ. Henri Calderon μου φέρνει τη θλιβερή είδηση εκ μέρους της χήρας Joh. Kill ότι η 15χρονη κόρη της Kati πέθανε σήμερα το πρωί. Το φτωχό κορίτσι, με το οποίο μίλησα πριν από 8 ημέρες την Κυριακή, λέγεται ότι πέθανε από δηλητηρίαση του αίματος. Ο γιος Fritz πήγε στο αμερικανικό προξενείο με τον κ. Calderon για να ρωτήσει για την υπόθεση. Πήγε με τον κ. Calderon στο αμερικανικό προξενείο για να πάρει άδεια για τον τάφο και στη συνέχεια να ενημερώσει τον κηπουρό του νεκροταφείου. Ο γιος Χάινριχ πήγε στον αιδεσιμότατο Κούπερ για την ενοριακή λειτουργία. Ο κ. G. Fedi παρήγγειλε τη νεκροφόρα για αύριο στις 10 η ώρα. Οι λίγοι Γερμανοί και Αυστριακοί θα ειδοποιηθούν αν είναι δυνατόν.

Η κηδεία έγινε στις 4.7. με μεγάλη συμμετοχή κόσμου. Όλοι από τη γερμανική και αυστριακή αποικία ήταν εκεί. Τότε η οικογένεια Alex Neri εντελώς, η κυρία Artin, οι γείτονες Francois Schmidt και η κυρία ήταν όπως πάντα πολύ ωραία κατά την κυρία Kill. Στη συνέχεια, υπήρχαν επίσης διάφοροι άνθρωποι από την Πλινθοκεραμοποιία τους οποίους δεν γνωρίζω ονομαστικά. Ο κ. Κούπερ τέλεσε την πράξη της λατρείας με αξιοπρέπεια, όπως έκανε και την εποχή του πατέρα Kill”.

Luise Ariadne Jolas (08.01.1891 – 21.06.1895) Ήταν το δεύτερο παιδί του μηχανικού των Ανατολικών Σιδηροδρόμων και ιδρυτή της κοινότητας Ludwig Jolas.

Ο Adrian Gordon George Monck-Manson (1915-1916) ήταν μόλις 8 μηνών. Πέθανε λίγο μετά την άφιξη των γονέων του στη Θεσσαλονίκη.

Ο Sir Henry Monck-Mason Moore GCMG, KStJ (1887-1964), ήταν Βρετανός κυβερνήτης της Σιέρα Λεόνε, της Κένυας και της Κεϋλάνης. Γιος του αιδεσιμότατου Edward William Moore, εκπαιδεύτηκε στο Rokeby Prepa-ratory School, στο King’s College School του Wimbledon και στο Jesus College του Cambridge το 1909. Στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν υπολοχαγός στο Βασιλικό Φρουραρχικό Πυροβολικό στη Θεσσαλονίκη από το 1915-1919.

Ο Friedrich Wolfgang Schlubach γεννήθηκε στο Μπόχουμ στις 5.3.1926 ως γιος του σχεδιαστή και εργοδηγού Friedrich Karl Josef Schlubach. Δεν γνωρίζουμε πότε ήρθε στη Θεσσαλονίκη με τους γονείς του και σε ποια εταιρεία ή ίδρυμα εργαζόταν ο πατέρας του. Το αγόρι πέθανε στις 17.8.1931

Hugo Schnell, γεννήθηκε στις 4.8.1881 και πέθανε στις 28.6.1883. Μας λείπουν ακόμη πληροφορίες εδώ.

Carl Heinrich Largen, γεννήθηκε στις 11.10.1873, πέθανε στις 12.7.1874. Εδώ μας λείπουν ακόμη πληροφορίες

Dora Struck 1875- 24.8.1880

Πιθανώς γεννήθηκε ακόμα στην Κωνσταντινούπολη, κόρη του γιατρού Hermann August Struck και συνεπώς αδελφή του αρχαιολόγου Adolf Hermann Struck (1877-1911). Ο πατέρας ήταν γιατρός και υπηρέτησε στον οθωμανικό στρατό. Καταγόταν από το Pirmasens και έζησε σε διάφορες πόλεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (Κωνσταντινούπολη, Βόλος και Θεσσαλονίκη). Εδώ γεννήθηκαν άλλα 3 παιδιά στην οικογένεια, η βάπτιση των οποίων είναι καταγεγραμμένη στο βιβλίο της εκκλησίας μας. Η οικογένεια έζησε στην περιοχή της Τσαΐρας/Cayir.