Miss… Απειθαρχία: Μια ψυχαγωγική ταινία που μάχεται την πατριαρχία

Λέξεις: Γιώργος Κελεσίδης

To «Miss… Απειθαρχία» είναι μια βρετανική δραματική ταινία, σκηνοθετημένη από την Φιλίπα Λόουθορπ, βασισμένη στα αληθινά γεγονότα του διαγωνισμού «Μις Κόσμος» του 1970, όπου νίκησε για πρώτη φορά έγχρωμη διαγωνιζόμενη, σοκάροντας τον κόσμο, καθώς και την ομάδα γυναικών, υπέρμαχων της γυναικείας απελευθέρωσης, που εισέβαλε στον χώρο, διαμαρτυρόμενη ότι οι διαγωνισμοί ομορφιάς ταπεινώνουν και αντικειμενοποιούν τις γυναίκες.

Το πρώτο που ξεχωρίζει κανείς στην ταινία είναι οι ερμηνείες. Η Κίρα Νάιτλι και η Τζέσι Μπάκλεϊ υποδύονται δύο γυναίκες μέλη της προαναφερόμενης ομάδας, που όμως έχουν πολύ διαφορετικά πιστεύω όσον αφορά τον τρόπο που η ισότητα μπορεί να επιτευχθεί, με την πρώτη να θέλει να αράξει το σύστημα από μέσα και τη δεύτερη μέσω άμεσης δράσης. Η ηθοποιός που ξεχωρίζει  όμως, είναι ίσως, η Γκούγκου Μπάθα-Ρο, που υποδύεται τη Μις Γρανάδα.

Η ταινία, στο μεγαλύτερο μέρος της, χειρίζεται με έξυπνο το θέμα της γυναικείας χειραφέτησης στην τρομερά πατριαρχική κοινωνία του 1970, καθώς δεν εκφράζεται μόνο μια οπτική γωνία για τη γυναικεία χειραφέτηση και τον καλύτερο τρόπο δράσης για να επιτευχθεί, αλλά αρκετές. Επίσης, δε διστάζει να δείξει ότι η πατριαρχία είναι βαθιά ριζομένη, όχι μόνο στους άντρες, αλλά και στις γυναίκες. Για την ακρίβεια, η καλύτερη δραματική σκηνή της ταινίας είναι όταν η πρωταγωνίστρια, Σάλι, την οποία υποδύεται η Ναίτλι, μαλώνει με την, μητέρα της, που δε παίρνει στα σοβαρά τα πιστεύω της.

Αν και η πρωταγωνίστρια της ταινίας είναι η Σάλι και βλέπουμε το μεγαλύτερο μέρος των γεγονότων της από την οπτική της, η ταινία έχει αρκετές υποπλοκές. Από τη μια βλέπουμε την ομάδα της γυναικείας απελευθέρωσης που συγκεντρώνεται και οργανώνεται κι από την άλλη τον χώρο του μόντελινγκ, που περιλαμβάνει τόσο τους οργανωτές και τα μοντέλα, αλλά ταυτόχρονα πολύς χρόνος αφιερώνεται στον κωμικό και παρουσιαστή Μπομπ Χοόυπ (Γκρεγκ Κινίαρ), που είναι ο χαρακτήρας που εκπροσωπεί την πατριαρχία στα χειρότερα της. Η ιστορία της Σάλι και της ομάδας της συνδέεται άμεσα με τις υπόλοιπες υποπλοκές μόνο προς το τέλος της ταινίας.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να η ταινία να δίνει την εντύπωση ότι είναι δύο ταινίες, κομμένες και ραμμένες έτσι ώστε να γίνουν μία με το ζόρι: Η πρώτη ταινία αφηγείται την μάχη της ομάδας που προσδοκά την γυναικεία απελευθέρωση και τον τρόπο που καταφέρνει να περάσει το μήνυμά της, ενώ η δεύτερη ταινία δείχνει τι συμβαίνει στα παρασκήνια του διαγωνισμού, με κόντρες μεταξύ των μοντέλων, δολοπλοκίες μεταξύ των κριτών και παρουσιαστών, αλλά κι έναν πιο σατιρικό τόνο. Οι δύο αφηγήσεις κάνουν ικανοποιητικά τη δουλειά τους, αλλά η επιλογή δε σταματά να φαίνεται περίεργη.

Το αποτέλεσμα είναι μια ταινία για την πρώτη έγχρωμη «Μις Κόσμος», όπου η εν λόγω «Μις Κόσμος» δεν είναι η πρωταγωνίστρια και ο ρατσισμός της εποχής παραμερίζεται για να δοθεί έμφαση στη γενικότερη έννοια της γυναικείας απελευθέρωσης. Η ταινία δεν αρνείται ότι ο τρόπος οι γυναίκες που βιώνουν την καταπίεση επηρεάζεται από τα άλλα είδη της ταυτότητας τους, όπως το χρώμα του δέρματος ή η οικονομική τους κατάσταση, αλλά, όταν η συζήτηση πηγαίνει προς τα εκεί, δεν κάνει κάτι παραπάνω από ένα γνέψιμο, κυρίως με την αναφορά στα «πρότυπα ομορφιάς».

Ένα άλλο πρόβλημα της ταινία είναι ίσως ότι, παρά την έμφαση που δίνει η ταινία στην αντικειμενοποίηση του γυναικείου σώματος, η σκηνοθέτις συχνά δεν καταφέρνει να αποφύγει την κάτι που θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη χρήση διαφορετικών πλάνων. Αυτό είναι όμως κάτι που συμβαίνει κυρίως στην αρχή της ταινίας. Αργότερα, αν και δίνεται περισσότερη έμφαση στα μοντέλα, τα πλάνα είναι φτιαγμένα έτσι ώστε η αντικειμενοποίηση τους.

Τεχνικά, η ταινία είναι άριστη, αν και στην αρχή δεν καταφέρνει να αποφύγει αντικειμενοποίηση του σώματος των χαρακτήρων-μοντέλων της (αν και το καταφέρνει αργότερα, όταν δίνει περισσότερη έμφαση στον διαγωνισμό).

Παρ’ όλα αυτά, τα θετικά της ταινίας είναι περισσότερα από τα αρνητικά της, κι αν δε ψάχνεις την φεμινιστική ταινία της χρονιάς, που μιλάει αναλυτικά για όλα τα προβλήματα της πατριαρχίας, αλλά κάτι που θα σε διασκεδάσει και θα σε συγκινήσει, τότε το «Miss… Απειθαρχία» είναι μια ταινία που αξίζει να δεις.

Βαθμολογία: 3/5

*Η ταινία προβάλλεται στα:

 Village: Αίθουσα 7 : Τρι 4/8-Τετ 5/8: 21:00

Ελληνίς 1: Πεμ 6/8, Σαβ 8/8-Τετ 12/8: 22:50