Μουσείο Παιδικών Αναμνήσεων

Λέξεις-Εικόνες: Δάνης Κοσμίδης

Για να μάθεις μια πόλη, πρέπει να την περπατήσεις. Να χαθείς μέσα στα στενά της, ακολουθώντας κάποια μυρωδιά φαγητού, προσπαθώντας να βρεις κάποιον κεντρικό δρόμο, μια οδό, ένα μαγαζί.

Γνωστός περιπατητής αυτής  της πόλης, ουκ ολίγες φορές έχω χαθεί μέσα σε στενά και έχω πάρει λεωφορεία μη γνωρίζοντας που βρίσκεται ο τερματισμός τους. Απλά για να τον μάθω. Αυτή τη φορά δε πήγα κάπου μακριά. Λένε ότι ο παράδεισος βρίσκεται στη διπλανή πόρτα. Αρκεί να χτυπήσεις. Έτσι και εγώ βρέθηκα στον Αντι-Κέρασμο, επί της οδού Βενιζέλου, πάνω από την Εγνατία, πλησίον πρώην δημαρχείου Θεσσαλονίκης. Μια κόλλα Α4 κολλημένη στην πόρτα μου κέντρισε το ενδιαφέρον. Ανέφερε για κάποιο παιδικό μουσείο στον κάτω όροφο. Από τις ελάχιστες στιγμές που μου αρέσει όταν συλλαμβάνω τον εαυτό μου τόσο περίεργο. Δεν το σκέφτηκα πολύ και βρέθηκα μέσα στο χώρο. Με καλημέρισε ο ιδιοκτήτης του παλαιοπωλείου (διότι ο Αντι-Κέρασμος πρόκειται για παλαιοπωλείο και το παιδικό μουσείο βρίσκεται στον υπόγειο χώρο του) κ. Ιωάννης Βαβάτσης και ο γιος του Αντρέας. Ζήτησα να με ξεναγήσουν στο παιδικό μουσείο. Ένας αρκετά στενός χώρος, στον οποίο για να βρεθείς πρέπει να κατηφόρισεις τα στενά σκαλοπάτια.

Εκεί κάτω παύει να ισχύει το 2013. Χρόνια που δεν έζησα και θα ήθελα να ζήσω. Ο κ. Βαβάτσης φρόντισε να με μεταφέρει έτη πίσω. Ένας χώρος γεμάτος παιχνίδια, παιδικά βιβλία, κούκλες και ό,τι μπορεί να φανταστεί κάνεις ότι θα μπορούσε να έχει ένα παιδί. Αρχεία από σχολεία της πόλης, παρουσιολόγια, απολυτήρια και θρανία κοσμούν αυτό το μικρό μα συγχρόνως και τόσο πλούσιο σε αναμνήσεις χώρο. Ένα μέρος κατανεμημένο ανά ενότητες.

Όλα ξεκίνησαν χρόνια πριν από τον κ. Ιωάννη Βαβάτση. Αιτία ήταν η αγάπη του για τα παιδιά και η θέληση του να κάνει κάτι για αυτή τη πόλη. Η ανάγκη να μη χαθεί αυτή η παιδική ανάμνηση. Η προσπάθεια ξεκίνησε στερώντας πολλές φορές την οικογένεια του από βασικά πράγματα, μόνο και μόνο για την τρέλα του. Τα αντικείμενα από τη συλλογή του κ. Βαβάτση είναι πάνω από 12.500, όλα φωτογραφημένα και αρχειοθετημένα, καλύπτοντας ηλικιακά το παιδί από τη γέννηση του μέχρι την ενηλικίωση. Χρονολογούνται από το 1800 μέχρι το 1970. Υπάρχουν και νεότερα παιχνίδια τα οποία όμως βρίσκονται σε άλλη αποθήκη.

Η αρχή της κατανομής γίνεται  από την βρεφική ηλικία. Βρεφικά παιχνίδια, ρούχα, κούκλες. Στην παιδική ηλικία τα παιχνίδια χωρίζονται σε αγορίστικα και κοριτσίστικα. Υπάρχουν και κοινά παιχνίδια όπως τα επιτραπέζια. Παιχνίδια που καλλιεργούν την ψυχή. Θέματα από μουσική, θέατρο και κινηματογράφο. Μια πολύ μεγάλη ενότητα που μπορεί κάποιος να βρει στο παιδικό μουσείο είναι οτιδήποτε έχει να κάνει με τη γραφή και την παιδεία. Υπάρχουν χιλιάδες αντικείμενα, σχολικά βιβλία, θρανία, χρονολογημένα περίπου από το 1800. Εκεί, οι παλιοί της πόλης μπορούν να ανακαλύψουν θησαυρούς. Σχολικές αναμνήσεις. Να γυρίσουν για μια στιγμή στην σχολική χρονιά. Όπως ακριβώς έκανε και ο ιδρυτής του, βρίσκοντας το βαθμολόγιο του και παλιών φίλων. Οι νεότεροι μπορούν να δουν τι προσέφερε εκείνη η περίοδος στους παππούδες τους και στους γονείς τους.

Τα πράγματα του παιδικού μουσείου δεν έχουν βρεθεί εκεί από κάποια δωρεά. Όλα έχουν αγοραστεί από τον κ. Ιωάννη Βαβάτση. Με μοναδικό του όνειρο να μπορέσουν να φιλοξενηθούν κάπου, σε κάποιο χώρο, χωρίς κάποια οικονομική εκμετάλλευση. Δυστυχώς όμως οι δημόσιοι φορείς δεν ενδιαφέρονται να κρατήσουν ζωντανές κάποιες μνήμες.

Ο κόσμος προσπερνάει αρκετές  φορές το χώρο χωρίς να γνωρίζει ότι εκεί βρίσκεται η ψυχή του  παιδιού. Ένα μέρος αρκετά στενό με αποτέλεσμα πολλές φορές να έχουν κινδυνέψει να χαθούν τα αντικείμενα λόγω φθοράς του κτίσματος. Οι φιλότιμες προσπάθειες όμως του κ. Βαβάτση, δίνει την ευκαιρία σε πολύ κόσμο να κάνει το ομορφότερο ταξίδι. Γίνονται συχνά επισκέψεις από σχολεία και από γονείς με τα παιδιά τους, αλλά το πρόβλημα είναι πως δεν μπορούν να βρεθούν αρκετά άτομα την ίδια στιγμή στον κάτω χώρο.

Τα αντικείμενα του  μουσείου έχουν εκτεθεί σε πολλές εκθέσεις ξεκινώντας πριν από 6 χρόνια στο Μεσσολόγγι (μουσείο Διέξοδος). Παράλληλα έγινε μια έκθεση στο Καλαμπάκι Δράμας, στο πέτρινο της Πυλαίας και στο Βαφοπούλειο στέλνοντας το 1/10 των παιχνιδιών καλύπτοντας μια αίθουσα 200 τετραγωνικών μέτρων. Επίσης μια έκθεση με υλικό δημοτικού έγινε και στο υποτιθέμενο παιδικό μουσείο, το όποιο στεγάζεται στην Τούμπα όπως επίσης και στο Α’ ΚΑΠΗ του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Οποιοσδήποτε θελήσει μπορεί να λάβει το υλικό προς έκθεση χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση διότι η ανάμνηση δεν ανταλλάσσεται με χρήματα.

Έκθεση στο Βαφοπούλειο

Το παλαιοπωλείο – μουσείο Αντικέρασμος βρίσκεται στην οδό Βενιζέλου  53.