Νέο ξενοδοχείο στην παλιά παραλία, στο Μανδαλίδειο Μέγαρο

Σε μια καθοριστική κίνηση αξιοποίησης του εμβληματικού Μανδαλίδειο Μεγάρου, στη γωνία Νίκης και Βογατσικού προχωρά το ΑΠΘ. 

Όπως μας πληροφορεί με ανάρτηση του ο Καθηγητής A.Π.Θ. Αντιπρύτανης Οικονομικών, Προγραμματισμού και Ανάπτυξης του Α.Π.Θ., Χαράλαμπος Φειδάς:

ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ Α.Π.Θ.

Υπογράφηκε η σύμβαση μακροχρόνιας μίσθωσης έναντι ανακατασκευής του ακινήτου του Α.Π.Θ., γνωστού ως «Μανδαλίδειο Μέγαρο», ενός γωνιακού πολυώροφου διατηρητέου κτιρίου ηλικίας περίπου 80 ετών, συνολικού εμβαδού 1.452,50 τ.μ, ευρισκόμενο στην περιοχή «Παλιά Παραλία» επί της συμβολής των οδών Λεωφόρου Νίκης και Βογατσικού.

Το «Μανδαλίδειο Μέγαρο», αποτελεί κληροδότημα του Ιωάννη και Βάγιας Μανδαλίδου στο Α.Π.Θ, το οποίο λόγω προβλημάτων στατικότητας παρέμενε κενό και ανεκμετάλλευτο τα τελευταία 20 έτη και για ένα μεγάλο διάστημα κατειλημμένο από τρίτους.

Η εκμίσθωση του ακινήτου του Α.Π.Θ. σε συνδυασμό με την πλήρη ανακατασκευή του αξίας 3.484.022,59 ευρώ, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στην υλοποίηση του στόχου που έχει θέσει το Α.Π.Θ. για την αξιοποίηση της περιουσίας του προς όφελος του πανεπιστημίου και των φοιτητών/τριών του.

Πρόκειται για το γνωστό σχέδιο που πρωτοανακοινώθηκε ως πρόθεση το 2019 για τη μετατροπή του σε boutique hotel. Το εξαώροφο κτίριο ανήκει στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, το οποίο αποφάσισε να το αξιοποιήσει μέσω διαγωνισμού για τη μακροχρόνια μίσθωση και την ανακατασκευή του. 

Το Μανδαλίδειο Μέγαρο, που κατασκευάστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’30 και είναι ένα από τα «στολίδια» της παλιάς παραλίας της Θεσσαλονίκης, κληροδότημα του Ιωάννη Μανδαλίδη και της αδελφής του Βάγιας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, παραμένει εγκαταλελειμμένο εδώ και πολλά χρόνια, με τις σκαλωσιές να σκεπάζουν την άλλοτε εντυπωσιακή πρόσοψή του.

Η ιστορία του 

Χτίστηκε το 1931, σύμφωνα με τη Χρύσα Φραγκόυδη, σε σχέδια του Ελί Μοδιάνο, για λογαριασμό του Ιωάννη Μανδαλίδη και της Βάγιας Μανδαλίδη. Γεννήθηκαν στο Διδυμότειχο και ο Ιωάννης σπούδασε Οδοντιατρική στην Κωνσταντινούπολη και την Νέα Υόρκη. Μετά την επιστροφή τους το 1920 (η Βάγια τον συνόδευε), επισκέφθηκαν το Διδυμότειχο και δώρισαν χρήματα για την ανέγερση εργοστασίου ηλεκτρικής ενέργειας. 

Στην συνέχεια εγκαταστάθηκαν στην Θεσσαλονίκη και ο Ιωάννης άνοιξε το πρώτο του οδοντιατρείο στην Εγνατία 18. Κάποια χρόνια αργότερα, αγόρασε το οικόπεδο στην Λεωφόρο Νίκης και εκεί έχτισε την πολυκατοικία. Μετέφερε το ιατρείο του στο ανώγειο, κράτησαν δυο διαμερίσματα και πούλησαν τα υπόλοιπα. Το 1941 τα διαμερίσματα επιτάχθηκαν από τους Γερμανούς. 

Ο Ιωάννης Μανδαλίδης πέθανε το 1942, αφήνοντας το οδοντιατρείο του και την μισή πολυκατοικία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης “ίνα χρησιμεύσει ως πυρήν ιδρύσεως και εν Θεσσαλονίκη Οδοντοϊατρικής Σχολής, εν Θεσσαλονίκη αι πρόσοδοι του μεριδίου μου της οικοδομής ταύτης να διατεθώσιν εξ ολοκλήρου και αποκλειστικώς προς τον σκοπόν τούτο. Αι υπάρχουσαι τυχόν παρά τραπέζαις του Εσωτερικού ή του Εξωτερικού καταθέσεις χρημάτων ή άλλων παραστατικών χρηματικής αξίας χρεωγράφων θα περιέλθωσιν εις την ιδρυθησομένην εν Θεσσαλονίκη Οδοντοϊατρικήν Σχολήν, μέχρι της ιδρύσεως της οποίας θα διαχειρίζεται ταύτας το Πανεπιστήμιον Θεσσαλονίκης. Η επιθυμία μου είναι να ιδρυθή το ταχύτερον εν Θεσσαλονίκη παρά το Πανεπιστημίω Θεσσαλονίκης και κλάδος Οδοντοϊατρικής Σχολής”. 

Η αδερφή του Βάγια, που πέθανε το 1973, κληροδότησε το υπόλοιπο μισό της πολυκατοικίας στο Πανεπιστήμιο, συνεχίζοντας έτσι την επιθυμία του αδελφού της. Ο σεισμός του 1978 προκάλεσε σοβαρές ζημιές στο κτίριο κι έτσι δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για λόγους στατικότητας. Μέχρι και το 1985, όταν και καταλήφθηκε, παρέμενε άδειο. Το 1993, παραχωρήθηκε στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας και μέχρι το 2003 στέγαζε την σχολή Δημοσιογραφίας. Στατική μελέτη του 2003 υπέδειξε τα προβλήματα του κτιρίου και η εκπαιδευτική του χρήση διακόπηκε. Το 2005 οι όψεις του κτιρίου κηρύχθηκαν διατηρητέες. Το κτίριο ήταν υπο κατάληψη από το 2004 έως και το 2016. Το 2019 υπήρξαν δημοσιεύματα για μετατροπή του σε boutique hotel, καθώς το ΑΠΘ σκοπεύει να το αξιοποιήσει ως πηγή εσόδων.

Αρχιτεκτονικά στοιχεία

Αποτελείται από ημιυπόγειο, ανώγειο και 4 ορόφους. Κάθε όροφος περιλαμβάνει δυο διαμερίσματα και υπάρχει και ένα ακόμα σε εσοχή. Χωρισμένο σε 4 κάθετα τμήματα, καταλαμβάνει μεγαλύτερο χώρο από τις διπλανές του πολυκατοικίες. Παρατηρούμε το σύστημα έρκερ-εξώστη σε προβολή. Δεν υπάρχουν διακοσμητικά στοιχεία καθώς ακόμα και τα διακοσμητικά αυλάκια που στόλιζαν το έρκερ και την επίστεψη του έχουν καταρρεύσει στο μεγαλύτερο μέρος τους.

To μέγαρο μετά την μετακόμιση της σχολής Δημοσιογραφίας του ΑΠΘ τελούσε υπό κατάληψη. Εκκενώθηκε από την αστυνομία στις 26/7/2019. 

Το Μανδαλίδειο Μέγαρο, ιδιοκτησίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου, καταλαμβάνεται από αντιεξουσιαστές το 2009. Στο Μανδαλίδειο έγινε μια από τις πρώτες καταλήψεις κτιρίων από φοιτητές του ΑΠΘ το 1985, λίγους μήνες αφού η Οδοντιατρική Σχολή αποφάσισε να στεγάσει εκεί τα εργαστήρια της. 

Οι Φοιτητικές Συσπειρώσεις Θεσσαλονίκης κατέλαβαν το κτίριο ζητώντας περισσότερες εστίες για να στεγάσουν τους φοιτητές που αντιμετώπιζαν οικονομικά προβλήματα. Η κατάληψη κράτησε για πέντε χρόνια και στο μεταξύ οι φοιτητές είχαν αγοράσει γεννήτρια για παροχή ρεύματος, ψυγείο και τηλεόραση, λειτουργούσαν κουζίνα και ντουζ στους ορόφους, έκαναν εκπομπές από το Ράδιο Κιβωτός και διοργάνωναν θεατρικές παραστάσεις. Η κατάληψη διαλύθηκε μετά από απόφαση της γενικής συνέλευσης και το κτίριο παραδόθηκε στο νεοσύστατο τότε Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ. Το Τμήμα έφυγε το 2002 καθώς κρίθηκε ότι το κτίριο ήταν επικίνδυνο διότι δεν πληρούσε τους κανόνες αντισεισμικής προστασίας.

Το κτίριο είναι κληροδότημα του Ιωάννη Μανδαλίδη και της αδελφή του Βάγιας. Ο Ιωάννης σπούδασε οδοντίατρος και τα δύο αδέλφια εργάστηκαν στην Αμερική στις αρχές του 20ου αιώνα. Μετά την πυρκαγιά του 1917 ήρθαν στη Θεσσαλονίκη και εντάχθηκαν στην οικονομική και κοινωνική ζωή της πόλης. Αγόρασαν την εξαώροφη οικοδομή το 1931 και την κληροδότησαν στο πανεπιστήμιο για να στεγάσει το ερευνητικό παράρτημα της Οδοντιατρικής Σχολής.

Σήμερα το κτίριο παραμένει άδειο και ανεκμετάλευτο.