Nέοι Θεσσαλονικείς κάνουν σκόνη το brain drain

To 2014, όταν χιλιάδες Έλληνες μηχανικοί μετανάστευαν από την Ελλάδα σε αναζήτηση εργασίας, δύο νέοι επιστήμονες ακολουθούσαν τον αντίθετο δρόμο και εν μέσω κρίσης επέστρεφαν από τη Γερμανία –όπου εργάζονταν- στη Θεσσαλονίκη, με στόχο να δημιουργήσουν μια εταιρεία που θα παράγει καινοτόμα συστήματα για την παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία.

Η επιχειρηματική ιδέα ήταν αδιαμφισβήτητα δυνατή, αλλά όταν έψαξαν για χρηματοδότηση βρήκαν κλειστές πόρτες. Στράφηκαν εκεί όπου συνήθως στρέφονται οι νεοφυείς επιχειρήσεις σε τέτοιες περιπτώσεις, στα τρία “F”: Friends, Family, Fools. Και ξεκίνησαν με δανεικά, ένα ελάχιστο αρχικό κεφάλαιο, της τάξης των 4.500 ευρώ περίπου, από ένα μικρό γραφείο 44 τετραγωνικών. Στο “παρά πέντε”, λίγο πριν τα παρατήσουν από απογοήτευση, ήρθε το πρώτο συμβόλαιο. Κι από εκεί και πέρα ο δρόμος άνοιξε.

Με έδρα τη Λεωφόρο Κ.Καραμανλή στη Θεσσαλονίκη, η ΚΕΝΟΤΟΜ, η εταιρεία που ίδρυσαν μόλις τέσσερα χρόνια πριν στον χώρο των embedded systems, πουλάει σήμερα τις υπηρεσίες της στις μεγαλύτερες αυτοκινητοβιομηχανίες του πλανήτη, σε Ευρώπη, ΗΠΑ και Ασία.

Και έχοντας ξεκινήσει από δύο άτομα, τους συνιδρυτές της, Φώτη Παντελιάδη και Τηλέμαχο Ματιάκη, απασχολεί πλέον 62 εργαζομένους, στη συντριπτική πλειονότητά τους επιστήμονες υψηλής εξειδίκευσης. Οι δε συνέταιροι έχουν γίνει συνολικά πέντε, αφού στην ομάδα προστέθηκαν οι Παναγιώτης Ζαπάρτας, Κωνσταντίνος Λάμαρης και Βασίλης Βασιλικός.

Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και στο “Πρακτορείο 104,9 FM”, ο ηλεκτρολόγος μηχανικός Φώτης Παντελιάδης, συνιδρυτής και managing partner της εταιρείας, επισημαίνει ότι οι άνθρωποι που απασχολεί η ΚΕΝΟΤΟΜ βρίσκονται στην Ελλάδα από επιλογή και όχι “από ανάγκη” κι όταν περπατούν στον δρόμο έχουν την ικανοποίηση και τη χαρά να γνωρίζουν ότι επτά στα δέκα brands αυτοκινήτων που βλέπουν μπροστά τους, κρύβουν στα “ενδότερά” τους τεχνολογία, που οι ίδιοι έχουν “βάλει το χεράκι τους” για να δημιουργηθεί. Κατά τον Φώτη, ελληνικές τεχνολογικές επιχειρήσεις μπορούν να επιβιώσουν, ακόμη και να πρωταγωνιστήσουν σε μια τόσο ανταγωνιστική αγορά, αρκεί να “ποντάρουν” στην αριστεία.

Όπως εξηγεί, «το να παίξεις το χαρτί του κόστους, να πεις στις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες ότι “εμείς είμαστε το low cost center σας στην Ευρώπη”, είναι πολύ μεγάλο λάθος, δεν θα σε πάει μακριά». Αντιθέτως, με την αριστεία, αν δηλαδή «τα αποτελέσματα μιλάνε από μόνα τους», καταφέρνεις πολλά.

«Κάτι που προσπαθούμε να κάνουμε όταν βρίσκουμε έναν καινούργιο πελάτη, είναι να ξεκινήσουμε με ένα μικρό πιλοτικό πρότζεκτ, για να δει τι μπορούμε να κάνουμε, έχοντας λίγο- πολύ τη βεβαιότητα ότι όταν κλείσει ο πιλοτικός κύκλος θα συνεχίσουμε. Μέχρι τώρα αυτό έχει γίνει» σημειώνει.

Προσθέτει ότι το background των αποφοίτων των ελληνικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι εντυπωσιακό και συμπληρώνει ότι για την ΚΕΝΟΤΟΜ ο τρόπος αντιμετώπισης του ανθρώπινου δυναμικού είναι εξαιρετικά σημαντικός:

«Ως εργοδότες προσπαθούμε να εφαρμόζουμε στην εταιρεία μας αυτά που είδαμε στην Ευρώπη ως εργαζόμενοι. Κι όχι αυτά που έζησα και εγώ ως υπάλληλος νωρίτερα στην Ελλάδα. Φροντίζουμε για συνεργασίες με πρόσληψη, πληρωμή των εκτός έδρας εξόδων, δώρα και μπόνους για όσους αξιοκρατικά έκαναν το κάτι παραπάνω. Φροντίζουμε ο χώρος εργασίας να μην είναι λαγούμι. Όλα αυτά τα πράγματα, που στο προσωπικό μου παρελθόν στην Ελλάδα δεν ήταν καθόλου αυτονόητα, βοηθάνε τους ανθρώπους να αποκτήσουν μεγαλύτερο δέσιμο με την ομάδα και να παραμείνουν».

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης με τον Φώτη Παντελιάδη ακολουθεί:

ΕΡ. Με πολύ απλά λόγια, τι κάνει η ΚΕΝΟΤΟΜ; Ποιο είναι το αντικείμενό της;

ΑΠ. Ειδικευόμαστε στα embedded systems, στα ελληνικά η απόδοση είναι “ενσωματωμένα συστήματα”. Πρόκειται για όλα τα συστήματα που φέρουν μικροεπεξεργαστή ή κάποιου είδους συσκευή, η οποία διεξάγει σκέψεις στο παρασκήνιο, δίνοντας στον άνθρωπο δυνατότητες. Τα συστήματα αυτά είναι παντού (…). Για την ακρίβεια, το 95% των επεξεργαστών που φτιάχνονται σήμερα είναι για embedded systems. Κλιματισμός, ενισχυτές, μια τηλεόραση, μια ιατρική συσκευή, κάποιο όργανο στη ναυσιπλοΐα… Από όλα τα embedded systems, εμείς έχουμε εξειδικευτεί ακριβώς στην αυτοκινητοβιομηχανία και πορευόμαστε κατά βάση με αυτό, μαζί με κάποιες άλλες συνεργασίες στον βιομηχανικό αυτοματισμό. ‘Ενα σύγχρονο αυτοκίνητο έχει δεκάδες επεξεργαστές που ελέγχουν τις διάφορες λειτουργίες, από τις πιο σημαντικές, π.χ. έλεγχος του κινητήρα, των καυσαερίων κλπ, μέχρι και τις πιο απλές: κλιματισμός, καντράν, κλείδωμα κλπ. Επίσης, κάνουν μεγάλη διαφορά σε ό,τι αφορά το οικολογικό κομμάτι και το κομμάτι της ασφάλειας, γι΄ αυτό στα σύγχρονα αυτοκίνητα η οδήγηση είναι ενεργειακά πιο αποδοτική και πιο ασφαλής.

ΕΡ. Ποιοι είναι σήμερα οι κυριότεροι πελάτες σας;

ΑΠ. Είναι μια σειρά από πάρα πολύ γνωστές μάρκες, οι λεγόμενοι ΟΕΜ (σ.σ. Original Equipment Manufacturer) ή με άλλα λόγια οι μεγάλες γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες, αμερικάνικες, κάποιες κινεζικές, κορεάτικες, δεν μπορώ να δώσω επωνυμίες, υπό την έννοια ότι δεσμευόμαστε από συμβόλαια μυστικότητας για τις συνεργασίες μας, αλλά μπορώ να πω ότι όταν οι άνθρωποι της ΚΕΝΟΤΟΜ περπατάμε στον δρόμο, νιώθουμε μεγάλη χαρά επειδή γνωρίζουμε ότι επτά στις δέκα μάρκες έχουν ένα σύστημα, στην ανάπτυξη του οποίου συμμετείχε και η ΚΕΝΟΤΟΜ.

ΕΡ. H Kenotom ιδρύθηκε το 2014, επιλέγοντας να δραστηριοποιηθεί σε έναν χώρο άκρως ανταγωνιστικό και μέχρι πρότινος απρόσιτο στις ελληνικές εταιρίες. Πώς αποφασίσατε να ξεκινήσετε;

ΑΠ. Πράγματι, δεν έχουμε ούτε τέσσερα χρόνια που ξεκινήσαμε. Σήμερα είμαστε πέντε συνέταιροι και φίλοι. Ξεκινήσαμε ως εργαζόμενοι, ως υπάλληλοι γερμανικής εταιρείας σε γερμανικό έδαφος. Αποφασίσαμε ότι δεν ήταν αυτό που θέλαμε να κάνουμε, ότι θέλαμε να κάνουμε κάτι διαφορετικό. Αρχικά με τον ένα συνάδελφο, αποφασίσαμε να το τολμήσουμε, επιστρέψαμε στην Ελλάδα, εξασφαλίζοντας στην πορεία του χρόνου -και μετά από διάφορα ευτράπελα και δυσκολίες- την πρώτη μας συνεργασία. Μετά μπήκε το νερό στο αυλάκι, ήρθαν και οι άλλοι συνάδελφοι, μπήκαν στο σχήμα της εταιρείας. Με προσλήψεις η ομάδα μας μεγάλωσε. Στο σύνολο είμαστε σήμερα 62 συνάδελφοι, στη συντριπτική πλειονότητά μας εξειδικευμένοι. Από τους 62, το υποστηρικτικό προσωπικό είναι πέντε άτομα και άλλα πέντε κάνουν πρακτική. Με το ΑΠΘ, όπως και με άλλα ιδρύματα, έχουμε χτίσει πολύ καλή σχέση και πολλοί συνάδελφοι νέοι, επί πτυχίω, κάνουν σε εμάς την πρακτική τους.

Ένα “παιχνίδι” που κρίθηκε …στην παράταση

ΕΡ. ‘Εκανες λόγο για ευτράπελα και δυσκολίες. Ποια ήταν τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίσατε πριν φτάσετε στο σημείο που βρίσκεστε σήμερα;

ΑΠ. Υπήρξε διάστημα από τη στιγμή που επιστρέψαμε από Γερμανία και μέχρι που κλείσαμε το πρώτο συμβόλαιο, που νιώθαμε τη δαμόκλειο σπάθη πάνω από τα κεφάλια μας. Αναζητήσαμε, με τη μέθοδο που συνήθως το κάνουν οι startups, κάποια χρήματα για να κάνουμε τα επόμενα βήματα. Σε αυτό το “κλαδί” αποτύχαμε παταγωδώς όμως, δεν εξασφαλίσαμε χρηματοδότηση. Γιατί; Ή εμείς δεν ήμασταν αρκετά πειστικοί είτε το περιβάλλον δεν ήταν έτοιμο, δεν ξέρω, πάντως αυτό που στο τέλος εισπράξαμε είναι ότι αν δεν το κάνουμε μόνοι μας, δεν θα γίνει καθόλου. Αν αυτό που ζήσαμε ήταν αγώνας μπάσκετ, θα είχε κριθεί στην παράταση, είχαμε απογοητευτεί, σχεδόν ήμασταν έτοιμοι να γυρίσουμε πίσω στη Γερμανία. Και τότε ήρθε το πρώτο συμβόλαιο!

ΕΡ. Φαντάζομαι πως οι πόρτες στη Γερμανία δεν ανοίγουν εύκολα για ένα ελληνικό τεχνολογικό προϊόν… Πώς καταφέρατε να τους προσεγγίσετε και να έρθει το πρώτο συμβόλαιο;

ΑΠ. Είχαμε το πλεονέκτημα ότι ζούσαμε και εργαζόμασταν στη Γερμανία, σε εταιρεία που κάνει τέτοια πράγματα. Έτσι είχαμε κάποιες επαφές. Αυτές αξιοποιήσαμε και εντέλει, από ανθρώπους που είχαν ήδη δουλέψει μαζί μας στη Γερμανία, καταφέραμε να εκμαιεύσουμε ένα πρώτο πιλοτικό πρότζεκτ. Εννοείται πως το προσέξαμε πολύ, πάρα πολύ (γελάει) και έτσι ήρθε η συνέχεια. Πιστεύω ότι αν δεν είχε το βιογραφικό μας μια περίοδο στο εξωτερικό, για να χτίσουμε επαφές και να αποκτήσουμε κάποια εμπειρίες και κάποιες εξειδικευμένες γνώσεις, το πρώτο συμβόλαιο δεν θα ερχόταν.

Με αρχικό κεφάλαιο 4500 ευρώ

ΕΡ. Πώς χρηματοδοτήσατε την περαιτέρω έρευνα που απαιτούσε το πρώτο συμβόλαιο; Με τα χρήματα που πήρατε από αυτό; Και αν όχι, από πού βρήκατε τα λεφτά;

ΑΠ. ‘Ηταν δανεικά (γελάει). Και ευτυχώς για εμάς, ενώ έχουμε μάθει να φοβόμαστε τη γραφειοκρατία στην Ελλάδα, η εταιρεία μας είναι τύπου ΙΚΕ και δεν παιδευτήκαμε για να την ανοίξουμε, πραγματικά ήταν ένα κομμάτι που “έτρεξε” γρήγορα και δεν απαιτούσε σοβαρό κεφάλαιο. Ξεκινήσαμε με κεφάλαιο 4.500 ευρώ. Αυτό που μας κάνει περήφανους ώς τώρα είναι ότι τα έχουμε καταφέρει μόνοι μας, είμαστε πλήρως αυτοτροφοδοτούμενοι και δεν έχουμε υποχρεώσεις με δάνεια, επενδυτές κτλ.

ΕΡ. Ανέφερες νωρίτερα ότι το παιχνίδι κρίθηκε “στην παράταση”, αλλά πλέον παίζετε σε …μεγάλα γήπεδα. Ποιοι είναι οι στόχοι σας για την επόμενη πενταετία σε επίπεδο απασχόλησης και νέων προϊόντων;

ΑΠ. Το όραμά μας είναι να έχουμε έναν service oriented organization με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Ως προς αυτό, το παιχνίδι του volume (όγκου, κρίσιμης μάζας) είναι πάρα πολύ σημαντικό να το παίξουμε και από την πρώτη στιγμή είχαμε βάλει ώς στόχο την πρώτη πενταετία να καταφέρουμε να πιάσουμε τον αριθμό των 50 εργαζομένων στην ομάδα μας. Αυτόν τον στόχο τον ξεπεράσαμε κατά πολύ και φτάσαμε από τους δύο που ήμασταν στους 62, αυτό είναι επί 31! Για την επόμενη πενταετία θέλουμε απλά να …πενταπλασιαστούμε (γελάει δυνατά). Η αλήθεια είναι ότι θα προχωρήσουμε βήμα- βήμα και μέρα με την ημέρα. Αλλά αυτό που κάνουμε έχει τρομερή ζήτηση, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, που αναζητά ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τις σύγχρονες τεχνολογίες που αφορούν το αυτοκίνητο και θέλουμε να είμαστε εκεί μέσα πρωταγωνιστές.

Οι εφαρμογές με τις οποίες τώρα ασχολούμαστε είναι ας πούμε πιο “κλασικές” του automotive, δηλαδή δουλεύουμε κυρίως πάνω σε ελεγκτές για αυτόματα αυτοκίνητα, π.χ, το σασμάν να μη λειτουργεί με το πόδι και τον λεβιέ, αλλά τη διαδικασία να την κάνει μια ρομποτική εφαρμογή μέσα στο κιβώτιο ταχυτήτων. Το επόμενο βήμα, εκεί που πασχίζουμε να μπούμε, είναι σε πιο προχωρημένα κομμάτια του κλάδου, όπως τα αυτόνομα αυτοκίνητα, τα οχήματα που με ασφάλεια “μιλάει” το ένα με το άλλο, που οδηγούνε μόνα τους, είναι πλήρως ηλεκτροκίνητα…Εκεί υπάρχει τεράστιο ερευνητικό και εφαρμοσμένο πεδίο για ανθρώπους με την κατάρτισή μας κα πιστεύω ότι αν καταφέρουμε να πλασαριστούμε, θα έχουμε πολλά πλεονεκτήματα για αυτούς που θα μας διαλέξουν.

ΕΡ. Η Ελλάδα δεν έχει αυτοκινητοβιομηχανία. Πώς λοιπόν αντιμετωπίζετε τον ανταγωνισμό όταν πηγαίνετε να πουλήσετε σε μια χώρα όπως η Γερμανία;

ΑΠ. Το default πλασάρισμα, που είδαμε ότι είναι τρομερό λάθος, είναι να παίξεις το χαρτί του κόστους, να πεις “είμαστε το low cost center σας στην Ευρώπη”. Αυτό δεν θα σε πάει μακριά. Πολύ σύντομα καταλάβαμε ότι πρέπει και μπορούμε να παίξουμε το χαρτί του excellence, να είμαστε δηλαδή πάρα πολύ καλοί σε αυτό που κάνουμε. Κι έχουμε την τύχη οι άνθρωποι που απαρτίζουν στον ομάδα μας να είναι πραγματικά εξαιρετικοί μηχανικοί και τα αποτελέσματα να μιλάνε από μόνα τους…

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ ΜΠΕ / Aλεξάνδρα Γούτα