Ο Χάρτης της Πόλης: Μέγαρο Αλέγρα Εργάς

της Κύας Τζήμου

Εικόνες: Ελένη Βράκα

Αρχιτέκτονες: Σ. Μυλωνάς – Ε. Κοτζαμασούλης Έτος ανέγερσης: 1925

Μετά την πυρκαγιά του 1917, η ανάγκη της γρήγορης ανοικοδόμησης ήταν επιτακτική. Τα ερείπια άργησαν βέβαια να απομακρυνθούν, αλλά το κράτος αποφάσισε μια σειρά διευκολύνσεων σε όσους έχτιζαν στην πυρίκαυστο (ατελής εισαγωγή οικοδομικών υλικών, απαλλαγή του φόρου οικοδομών για 15 χρόνια, δανειοδότηση μέχρι το 50% της αξίας του οικοπέδου από την εθνική Τράπεζα, η χρησιμοποίηση κτηματογράφων αντί μετρητών για την αγορά οικοπέδων κ. ά.

Αποτέλεσμα; Μεταξύ 1920 και 1927 ανεγέρθηκαν 1384 οικοδομές σε οικόπεδα συνολικής επιφάνειας 215.000 τ.μ.

Τα μέγαρα που ανεγείρονται με ταχείς ρυθμούς βάσει μιας αρχιτεκτονικής τυπολογίας που διαρκεί σε όλη την περίοδο του μεσοπολέμου: Το μέγαρο αναπτύσσεται γύρω από έναν εσωτερικό υαλοσκεπή συνήθως χώρο, ο οποίος μέσω κλιμακοστάσιου, ανελκυστήρων και περιμετρικών διαδρόμων συγκεντρώνει και διανέμει τις κινήσεις στο εσωτερικό του.

Η αρχιτεκτονική κατά την πρώτη περίοδο της ανοικοδόμησης στην οποια ανήκει και αυτό το Μέγαρο παρουσιάζει ομοιότητες με την προϋπάρχουσα της Μεγάλης Πυρκαγιάς του 1917. Οι όψεις των κτιρίων διαμορφώνονται με κριτήρια την απόλυτη συμμετρία και την τριμερή κατανομή του κτιρίου σε βάση, κορμό κι στέψη. Το 1924 το επιτρεπόμενο ύψος των οικοδομών ανέρχεται από 3 σε 5 ορόφους και επειδή δεν υπάρχει συχνά η οικονομική δυνατότητα (αφού συνήθως κτίζονται από μια οικογένεια για δική τους χρήση) για να εξαντλήσει το επιτρεπόμενο ύψος συχνά παρατηρούμε στην κορυφή του κτιρίου τρούλους και εξώστες αντί ολόκληρου ορόφου. Στις οδούς Εγνατίας, Βενιζέλου και Νίκης οι νέες οικοδομές σύμφωνα με απόφαση του 1925 όφειλαν να εξαντλήσουν το μέγιστο ύψος. Στους υπόλοιπους δρόμους επιτράπηκε η τμηματική ανέγερση με πρόβλεψη για τη μελλοντική συμπλήρωση των επόμενων ορόφων.

Το συγκεκριμένο κτίριο που βρίσκεται Βαλαωρίτου με Βενιζέλου κτίστηκε ως κατοικία του ζεύγους Αλμπέρτο και Αλέγρα Εργάς, μιας παλιάς εβραϊκής οικογένειας.

Το κτίριο πριν την ανακαίνισή του και τις πρόσφατες χρωματικές επεμβάσεις.

Πηγές: Η Αρχιτεκτονική μιας εκατονταετίας του Βασίλη Κολώνα, εκδ, University Studio Press