Θεσσαλονίκη

Οι κόκκινες παπαρούνες καλωσορίζουν το Μάη στη Θεσσαλονίκη

Με τα μεγάλα βαθυκόκκινα πέταλά τους, στολίζουν με όμορφα μπουκέτα ή κατακόκκινα «χαλιά», από τα μέσα Απριλίου μέχρι τα μέσα Ιουνίου, διάφορες γωνιές της πόλης.

Πλάτων Κλεανθίδης
οι-κόκκινες-παπαρούνες-καλωσορίζουν-1001890
Πλάτων Κλεανθίδης

Οι παπαρούνες με τα μεγάλα βαθυκόκκινα πέταλά τους, στολίζουν με όμορφα μπουκέτα ή κατακόκκινα «χαλιά», από τα μέσα Απριλίου μέχρι τα μέσα Ιουνίου, διάφορες γωνιές της Θεσσαλονίκης. Άλλες φορές τις συναντάς γύρω ή πάνω στα Τείχη, άλλες φορές στην Καλαμαριά σχεδόν δίπλα στη θάλασσα, άλλες φορές διάσπαρτες στο χώρο της Αρχαίας Αγοράς, στο δάσος του Σέιχ Σου, ακόμη και στα πεζοδρόμια ανάμεσα σε πλακάκια, αρκεί να βρουν λίγο χώμα για να φυτρώσουν και να το ομορφύνουν με τα εφήμερα άνθη τους.

Ένα χωράφι με κόκκινες παπαρούνες προκαλεί πάντα μεγάλη εντύπωση και έτσι πολλοί ζωγράφοι και φωτογράφοι προσπάθησαν να το απαθανατίσουν.

O Κλόντ Μονέ ζωγράφισε κόκκινες παπαρούνες πολλές φορές στους πίνακές του, ενώ πίνακες με κόκκινες παπαρούνες έχουν επίσης κάνει ο Γκουστάβ Κουρμπέ, ο Βαν Γκογκ και ο Γκούσταβ Κλιμτ.

Ίσως σε κάποιους να φέρνουν στις μνήμη τους εικόνες από το παρελθόν. Όταν τα παιδικά παιχνίδια ήταν ακριβά και σπάνια, πολλά παιδιά με τις παπαρούνες κάνανε «στάμπες» πιέζοντας τα στίγματα από τις φρέσκες κάψες (καρπούς) στο μέτωπο, ενώ τα κορίτσια ανοίγοντας τα μπουμπούκια και τραβώντας λίγο τα ζαρωμένα πέταλα, έφτιαχναν ένα μικρό κατακόκκινο φόρεμα για να ντύσουν μια υποτιθέμενη κούκλα.

Στους αγγλοσάξονες, οι κόκκινες παπαρούνες είναι παραδοσιακά αφιερωμένες στη μνήμη των θυμάτων του πρώτου και του δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Σύμφωνα με ορισμένους συγγραφείς, οι σπόροι της παπαρούνας μπορούν να παραμείνουν αδρανείς στο έδαφος για πολλά χρόνια, βλαστάνοντας πάλι μόλις διαταραχθεί το έδαφος. Αυτό οδήγησε στο να γίνει το κόκκινο χρώμα της παπαρούνας, σύμβολο μνήμης για το αιματοκύλισμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν αναπτύχθηκαν παπαρούνες στα διαταραγμένα εδάφη στις άκρες των χαρακωμάτων και στους τάφους των στρατιωτών (φαινόμενο που είχε ήδη παρατηρηθεί από τους Ναπολεόντειους πολέμους).

Αν και υπάρχουν αρκετά συγγενικά είδη παπαρούνας με παρόμοιο χρώμα, ωστόσο τα πιο εντυπωσιακά και μεγάλα άνθη ανήκουν στο είδος με την επιστημονική ονομασία Παπάβερ η ροιάς ή αλλιώς Μήκων η ροιάς (Papaver rhoeas). Το όνομα του γένους «Παπάβερ» προέρχεται από το λατινικό «Papa» που σημαίνει βρασμένος, επειδή ήταν σύνηθες να μαγειρεύουν τους σπόρους της παπαρούνας με αυτόν τον τρόπο. Αναφορικά με το όνομα του είδους, το «ροιάς» προέρχεται από το αρχαιοελληνικό «ῥοιάς» δηλαδή «ροή» κάνοντας αναφορά στον γαλακτώδη χυμό που ρέει όταν τραυματίζεται το στέλεχος ή ακόμη στο γεγονός ότι τα πέταλα του άνθους πέφτουν πολύ εύκολα (φυλλορροούν).

Η Μήκων η ροιάς κατανέμεται στην Ευρώπη, Β. Αφρική και ΝΔ Ασία, καθώς και σ’ όλη την Ελλάδα. Συναντάται ως αυτοφυές είδος των αγρών, καθώς και ως ζιζάνιο κυρίως των σιτηρών, ενώ απαντά επίσης σε κήπους, αρχαιολογικούς χώρους, άκρες δρόμων, βοσκότοπους, ελαιώνες, παραλίες, σε υψόμετρο συνήθως μεταξύ 0-700, σπάνια μέχρι τα 1800μ.

Πηγές

• Strid, A. Tan, Kit, 2003: Flora Hellenica, vol. 2. Nymphaeaceae to Platanaceae. – Ruggell: A.R.G. Ganter Verlag

https://www.greekflora.gr/el/flowers/0445/Papaver-rhoeas

https://portal.cybertaxonomy.org/flora-greece/cdm_dataportal/taxon/55788fed-2805-444d-81fc-ced0475e599a

https://en.wikipedia.org/wiki/Papaver_rhoeas

https://www.actaplantarum.org/

Σχετικά Αρθρα
Σχετικά Αρθρα