Οι νέοι τσιγγάνοι επιχειρηματίες στον Δενδροπόταμο

Η δολοφονία του Κώστα Φραγκούλη από σφαίρα αστυνομικού έφερε στο προσκήνιο ζητήματα που μένουν άλυτα και ταλανίζουν την Ελληνική κοινωνία για χρόνια. Δημοσιογράφοι και πλήθος σχολιαστών στα social media ασχολήθηκαν με την περιβόητη ένταξη, ενσωμάτωση των Ρομά, την παραβατικότητα, τους πρόωρους γάμους, την σχολική διαρροή.

Γεγονός είναι πως μέχρι και σήμερα και ενώ οι τσιγγάνοι αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της Ελλάδος για αιώνες, για πολλούς είναι «οι διαφορετικοί» οι «άλλοι», που σχηματίζουν μια εικόνα εμποτισμένη μόνο από στερεότυπα και προκαταλήψεις. 

Στην Θεσσαλονίκη ζουν τσιγγάνοι από την εποχή του Βυζαντίου μέχρι και σήμερα σε περιοχές όπως η Τούμπα, Ξηροκρήνη, Εύοσμος, Κορδελιό, Μενεμένη, Αμπελόκηποι, Φοίνικας.

Φυσικά γνωστότερος σε όλους είναι ο Δενδροπόταμος με πληθυσμό που φτάνει τους 3.000 κατοίκους. Με δύο δημοτικά σχολεία, Γυμνάσιο, Λύκειο, ΚΑΠΗ, Κέντρο κοινότητας, νηπιαγωγείο, παιδικό σταθμό και πάνω από 60 επιχειρήσεις για τους περισσότερους Θεσσαλονικείς είναι η περιοχή της παραβατικότητας, ένα γκέτο διακίνησης ναρκωτικών.

Με το Σύλλογο Γυναικών Δενδροποτάμου να είναι ενεργός για πάνω από 20 χρόνια και με την παρουσία του πατέρα Αθηναγόρα ιδρυτή του «Φάρου του κόσμου» γίνεται μεγάλη προσπάθεια να αλλάξει το μέλλον της γειτονιάς. Ο «Φάρος του κόσμου», με εστίαση στην σημασία της τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης έχει φέρει μεγάλες αλλαγές στον τρόπο σκέψης γονέων και παιδιών. Από την δημιουργία ΚΔΑΠ, τη ρομποτική, την μουσική μέχρι τις υποτροφίες σε ιδιωτικές σχολές και ΙΙΕΚ επένδυσε στην απόκτηση δεξιοτήτων για να αλλάξει το μέλλον των νεότερων που θα συμπαρασύρει τις μελλοντικές γενιές προς την αλλαγή.

Πράγματι στον Δενδροπόταμο τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε μεταξύ άλλων την ανάδειξη νέων επιχειρηματιών που προσπαθούν να ξεφύγουν από την ζωή των γονέων τους που εργάζονταν ως γυρολόγοι, και πωλητές σε πανηγύρια και λαϊκές αγορές, κάνοντας ένα άνοιγμα σε μια αγορά που δεν υπήρχε. Οι  νεαρές γυναίκες δεν επιλέγουν τόσο συχνά το επιχηρείν και όταν το κάνουν προτιμούν επαγγέλματα αισθητικής, κομμωτικής, νοσηλευτικής, είναι όμως πολλές που τα τελευταία χρόνια  έχουν ολοκληρώσει σπουδές παιδαγωγικής, κοινωνικών επιστημών, ψυχολογίας, ιατρικής και μάρκετινγκ. 

Γύρω από τον κεντρικό δρόμο του Δενδροποτάμου την οδό Κωνσταντινουπόλεως βρίσκονται παραταγμένες οι περισσότερες επιχειρήσεις εστίασης. Καφετέριες, καφενεία, πιτσαρίες, μπουγάτσα, μπέργκερ αλλά και ψιλικά, internet café, σούπερ μάρκετ, μαγαζιά με ρούχα και παπούτσια. Νέοι που ολοκλήρωσαν το λύκειο και απέκτησαν δεξιότητες σπουδάζοντας συγκεκριμένες ειδικότητες τόλμησαν σχεδόν αμέσως να αναλάβουν το ρίσκο να γίνουν οι ίδιοι επιχειρηματίες και να ανοίξουν τα φτερά τους ασχολούμενοι με επαγγέλματα που αγαπούν. 

Ο Κωνσταντίνος Σαββίδης προετοιμάζεται να δώσει εξετάσεις στην σχολή καλών τεχνών. Τα τελευταία χρόνια παρακολουθεί μαθήματα ζωγραφικής και σχεδίου ενώ έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις. Η αγάπη του για τον σχέδιο τον ώθησε από νωρίς να ασχοληθεί με την δερματοστιξία το γνωστό σε όλους μας τατουάζ. Παρακολούθησε μαθήματα και εργάστηκε δίπλα σε επαγγελματίες του χώρου μιας και από πολύ νωρίς το ταλέντο του στην ζωγραφική τον ώθησε να ασχοληθεί με το σχεδιασμό επάνω στο δέρμα κάτι που φάνηκε να του κεντρίζει το ενδιαφέρον. 

«Το τατουάζ το σκέφτηκα από μικρή ηλικία γιατί μου φαινόταν εντυπωσιακό να το βλέπω επάνω στο δέρμα. Σκέφτηκα να κάνω αυτό που αγαπάω δηλαδή να σχεδιάζω και να ζωγραφίσω και να το συνδυάσω με το τατουάζ. Αποφάσισα να το δω πιο επαγγελματικά μιας και εδώ και ένα χρόνο δουλεύω εντατικά. Έφτιαξα  ένα δικό μου χώρο που τον εξοπλίζω σιγά σιγά για να καταφέρει να γίνει το μελλοντικό μου επάγγελμα και να μεγαλώσει ως επιχείρηση.

Πελάτες έχω και από την γειτονιά και εκτός γειτονιάς. Φαίνεται να με εμπιστεύονται πάρα πολύ και στο να τους δώσω  συμβουλές γύρω από την απόφαση τους και για το σχέδιο που θέλουν να κάνουν. Συνήθως ζητάνε γράμματα αλλά και πιο περίπλοκα πράγματα όπως προσωπογραφίες. Κάποιοι ίσως θα έχουν ένα θέμα όταν ακούνε ότι το στούντιο είναι στον Δενδροπόταμο, όμως με την πρώτη τους επαφή καταλαβαίνουν ότι δεν έχουν κάτι να φοβηθούν. Στο μέλλον θέλω να παρακολουθήσω και τα μαθήματα της Καλών τεχνών και ονειρεύομαι ένα δικό μου μαγαζί στο κέντρο της Θεσσαλονίκης και συνεργασίες με επαγγελματίες από όλο το κόσμο.» μας λέει ο Κωνσταντίνος.

Ο Γιώργος Γκαϊδατζής παθιάστηκε από τα Λυκειακά του χρόνια με την κομμωτική και παρακολουθούσε από νωρίς τις τάσεις στο μαλλί και την περιποίηση προσώπου φέρνοντας στην γειτονιά του πρωτοποριακά προϊόντα περιποίησης σαμπουάν και κρέμες. Εισήγαγε τον καθαρισμό και τις μάσκες προσώπου, προσέλαβε προσωπικό και μετέφερε τις υπηρεσίες του σε έναν ολοκαίνουργιο μεγαλύτερο χώρο με  την επωνυμία George Barber το πρώτο original barber shop με το σήμα κατατεθέν του Barber Pole στην γειτονιά του Δενδροποτάμου. 

«Μου άρεσε η αντρική περιποίηση, η μόδα, το κούρεμα. Πήγα σε πολλά μπαρμπέρικα της πόλης, τα μελέτησα, ψάχτηκα και αποφάσισα πως αυτή είναι μια δουλειά που μου ταιριάζει. Παρακολούθησα σεμινάρια, επένδυσα στην εξέλιξη μου, και ξεκίνησα να κουρεύω. Από την πρώτη στιγμή πήγε πολύ καλά, έφτιαξα έναν κύκλο πελατών και πήρα την απόφαση να κάνω μια μεγάλη επένδυση φτιάχνοντας το πρώτο Barber Shop του Δενδροποτάμου. Εκτός από υπηρεσίες κομμωτικής έφερα  black mask, gold mask, το peeling scrub και προσέλαβα προσωπικό. Σκέφτομαι να αυξήσω στο μέλλον τις θέσεις κουρέματος και αν μπορέσω να επεκτείνω τις δραστηριότητες μου και στο κέντρο της Θεσσαλονίκης με ένα δικό μου μαγαζί αλλά και σε κάποια άλλη περιοχή. Το να σχεδιάσω ένα αυθεντικό barber και να κουρεύω είναι το πάθος μου.»

Ο Ραφαήλ Μαργαριτίδης ασχολείται με την διοργάνωση και την διακόσμηση εκδηλώσεων. Γάμοι, αρραβώνες, παιδικά πάρτι, εγκαίνιά. Είναι ο άνθρωπος που επιλέγει η γειτονιά του και όχι μόνο για να ομορφύνει τος χώρους μιας σημαντικής κοινωνικής τους στιγμής. 

«Αποφάσισα να ασχοληθώ με την διακόσμηση αρχικά σαν πλάκα όταν στον αρραβώνα της ξαδέλφης μου μια διακοσμήτρια της ζήτησε πολλά χρήματα και στο τέλος πήραμε τα υλικά και στολίσαμε εμείς το χώρο. Το αποτέλεσμα ήταν ωραίο και ένα ζευγάρι από την γειτονιά μου πρότεινε να στολίσω και γ αυτούς. Τους εξήγησα πως δεν το κάνω επαγγελματικά, παρ’ όλα αυτά επέμεναν και αυτή ήταν η πρώτη δουλειά που έκλεισα. Από εκεί και πέρα μετά από κάθε στολισμό βρισκόταν κάποιος άλλος που ήθελε να συνεργαστούμε. Με τα πρώτα χρήματα πήρα υλικά, υφάσματα, γάζες και ανέβαζα φωτογραφίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να διαφημίσω την δουλειά μου. Με στήριξε και με εμπιστεύτηκε πάρα πολύ ο Δενδροπόταμος γιατί μέσα από εκείνες τις πρώτες δουλειές, έμαθα, εξελίχθηκα, διόρθωσα τα λάθη μου, έγινα καλύτερος και έχω φτάσει να συνεργάζομαι με ζαχαροπλαστεία, φούρνους, μαγαζιά με μπαλόνια. Στόχος μου είναι στο μέλλον να αποκτήσω ένα δικό μου γραφείο με έναν χώρο όπου θα μπορώ να κλείνω δουλειές, να σχεδιάζω και να κατασκευάζω. Είχα συνεργασίες και εκτός γειτονιάς με μη ρομά αλλά δεν είναι ακόμα πολλές και θα ήθελα να τις διευρύνω». 

Ο  Γιώργος Μπαχάρης από νωρίς μπλέχτηκε με την εστίαση. Στα δεκαπέντε για να βγάλει ένα χαρτζιλίκι ξεκίνησε ως υπάλληλος στο μαγαζί που σήμερα διαχειρίζεται. Όταν το αφεντικό του αποφάσισε να φύγει στην Αθήνα για  να δραστηριοποιηθεί επαγγελματικά άρπαξε την ευκαιρία και αποφάσισε να αναλάβει την διαχείριση του χώρου. 

«Μου άρεσε από την πρώτη στιγμή αυτή η δουλειά η εμπλοκή με το φαγητό την μαγειρική. Δουλεύοντας και δύο χρόνια σεζόν το καλοκαίρι μου δόθηκε η ευκαιρία να μάθω πολύ καλά τα μυστικά της. Στο μέλλον θα ήθελα να κάνω και ένα δεύτερο μαγαζί είτε στο Δενδροπόταμο είτε ακόμα και εκτός γειτονιάς που θα έχει να κάνει με το φαγητό. Να προσφέρω όπως και τώρα κρέατα με τα συνοδευτικά τους. Στην  γειτονιά μας όπως και σε  όλες τις άλλες θα υπάρχουν φορές που θα έχει δουλειά και άλλες όχι και αυτό εξαρτάται από την άνεση του κόσμου να παραγγείλει, από την οικονομική του δυνατότητα.»

Ο Βασίλης Τσακίρης και ο δίδυμος αδελφός του Χρήστος προέρχονται από μια οικογένεια που τους ώθησε από μικρή ηλικία στην παρακολούθηση μαθημάτων τυπικής και μη τυπικής μάθησης.  Ο Βασίλης συμμετείχε ως αρχηγός στην ομάδα Ρομποτικής του Φάρου του κόσμου, αποφάσισε να σπουδάσει γραφιστική και ανέλαβε πολλά από τα σχεδιαστικά project στον Δενδροπόταμο και όχι μόνο. Φυλλάδια καταστημάτων, εμπορικά σήματα καθώς και την επιμέλεια των γραφιστικών του Συλλόγου γυναικών Ρομά Δενδροποτάμου. Παρ όλο που συνεχίζει να ασχολείται με το αντικείμενο αποφάσισε να δώσει μεγάλο βάρος και στην οικογενειακή επιχείρηση. Η μητέρα του Βαγγελιώ, φίλοι και στενοί συγγενείς αποτελούν την ομάδα του «George» που συστήθηκε στην γειτονιά του Δενδροποτάμου ως ένα μαγαζί που προσφέρει πολλές εναλλακτικές προτάσεις. Το πρωί καφές και σφολιατοειδή προϊόντα, από το απόγευμα πίτσες, μακαρονάδες μπέργκερ. Φτιαγμένα με μεράκι αγνά υλικά πολλά από αυτά χειροποίητα. Ο Βασίλης ρίσκαρε και με επιμονή επιμελήθηκε τον εξωτερικό χώρο μεγάλων διαστάσεων ο οποίος έγινε σήματα κατατεθέν της νεολαίας. Συναντήσεις για παρακολούθηση σημαντικών αθλητικών γεγονότων, εκδηλώσεις, παιδικά πάρτι πολλά είναι αυτά που φιλοξένησε ο χώρος που διαμορφώθηκε με τέτοιο τρόπο ώστε να καλύπτει κάθε ανάγκη. 

«Αποφάσισα να σπουδάσω γραφιστική γιατί αγαπούσα το σχέδιο και μου άρεσε η εφαρμοσμένη τέχνη. Μετά την αποφοίτηση μου, έκανα πρακτική άσκηση σε διαφημιστικό γραφείο και έπειτα σε δημιουργικό γραφείο για να δω την διαφορά. Στην συνέχεια ασχολήθηκα με γραφιστικά που μου ζητούσαν εντός γειτονίας. Δούλεψα σε διαφημιστική εταιρία και μετά ως ελεύθερος επαγγελματίας. Πριν από δύο χρόνια η οικογένεια αποφάσισε να ξεκινήσει μια επιχείρηση φαγητού. Το πρωί τυρόπιτες καφές και το βράδυ πίτσες μπέργκερ και ντελίβερι που εξυπηρετούσε την γειτονία. Στο μαγαζί αυτό υπήρχε μια ανεκμετάλλευτη αυλή 100τμ. την οποία αποφάσισα να αξιοποιήσω. Με τον καιρό ο χώρος αυτός εξοπλίστηκε έτσι που να καλύπτει κάθε ανάγκη της γειτονιάς σε θέματα φιλοξενίας εκδηλώσεων, γιορτών, γενεθλίων. Με τον καιρό όλο και περισσότεροι νέοι του Δενδροποτάμου αλλά και φίλοι εκτός γειτονίας επέλεξαν το μαγαζί για να δουν έναν αγώνα, να γιορτάσουν μια σημαντική τους στιγμή. Φιλοξενήθηκαν δράσεις του Συλλόγου Γυναικών Ρομά  και συναντήσεις οργανώσεων. Τα πράγματα είναι αισιόδοξα, όσο προσπαθώ τόσο βλέπω ανταπόκριση. Όταν τα παιδιά του Δενδροποτάμου κάνουν ανοίγματα και εντός και εκτός γειτονιάς υπάρχει ανταπόκριση και ο κόσμος αρχίζει και βλέπει διαφορετικά την περιοχή που μέχρι τώρα την ήξερε μόνο μέσα από στερεότυπα. Όσο θα αλλάζουμε εμείς θα αλλάζει και η εικόνα μας προς τα έξω. Αγαπώ και τα δύο η γραφιστική είναι η μεγάλη μου αγάπη και με κάνει δημιουργικό το μαγαζί είναι κάτι που επιχειρηματικά με καλύπτει και θέλω να γίνομαι όλο και καλύτερος».

Ο Χρήστος Τσακίρης αδελφός του Βασίλη από νωρίς έδειξε την κλίση του για την κομμωτική. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του συνεχίζει μέχρι και σήμερα να παρακολουθεί  σεμινάρια για τις νέες τάσεις καθώς και να συμμετέχει σε διαγωνισμούς κομμωτικής με σημαντικές διακρίσεις. Αποφάσισε να καλύψει ένα κενό της γειτονιάς και να ανοίξει μια επιχείρηση με αυξητικές τάσεις σε όλη την Ελλάδα βελτιώνοντας συνεχώς τους χώρους και τις υπηρεσίες του. Ήταν ο πρωτοπόρος της γειτονιάς μιας και ήταν ο πρώτος κομμωτής. Μετά από αυτόν αρκετά νεαρά παιδιά σήμερα στρέφονται στην κομμωτική, κάποιοι έχουν μαθητεύσει δίπλα του και πλέον εργάζονται σε άλλα μπαρμπέρικα η προσπαθούν να ανοίξουν τα φτερά τους. 

«Πριν ακόμα ολοκληρώσω το σχολείο, παρακολουθούσα σχολή ελευθέρων σπουδών για να προετοιμαστώ. Μου άρεσε πάντα το ωραίο μαλλί, το styling στον άντρα και χωρίς δεύτερη σκέψη είπα ότι θα σπουδάσω κομμωτική. Ως ο πρώτος κομμωτής του Δενδροποτάμου πιστεύω πως ήμουν πρότυπο και επηρέασα τα μικρότερα παιδιά. Όταν είσαι σε μια κλειστή κοινωνία και βλέπουν οι γύρω σου ότι πέτυχες κάτι τότε είσαι μια θετική επιρροή και πιστεύω ότι χρειαζόμαστε αυτά τα πρότυπα. Μου αρέσει να δημιουργώ και να δίνω χαρά μέσα από την κομμωτική αλλάζοντας την εμφάνιση άρα και την ψυχολογία του άλλου. Η δουλειά με φέρνει σε επαφή με πολύ κόσμο. Το αντρικό κούρεμα στην εποχή μας αλλάζει, γίνεται κυρίαρχο και φέρνει συνεχώς διαφορετικές τάσεις, μια πρόκληση που με κάνει συνεχώς να τις αναζητώ. Συμμετέχω σε σεμινάρια και διαγωνισμούς και έχω διακριθεί σε κάποιους από αυτούς. Κέρδισα γρήγορα την εμπιστοσύνη του κόσμου και της γειτονιάς και κατάφερα να εξελίξω την επιχείρηση μου κάτι που θέλω να συνεχίσω»

Τα παραδείγματα πολλά το επιχειρείν και οι σπουδές από εξαίρεση τα προηγούμενα χρόνια, αποτελούν πλέον τον κανόνα. Κανένα παιδί αυτής της γενιάς δεν θέλει να μείνει έξω από την εκπαίδευση και τις σπουδές και είναι πρόδηλο πως οι ευκαιρίες για εκπαίδευση έφεραν θεαματικά αποτελέσματα.

Ο Δενδροπόταμος αλλάζει, οι τσιγγάνοι αλλάζουν μέσα από τις κοινωνικές αλλαγές και τις συνθήκες. Αυτό που μένει είναι να τους βγάλουμε έξω από το στερεοτυπικό πλαίσιο το φορτωμένο με προκαταλήψεις που δεν βοηθάει να τους δούμε στις πραγματικές τους διαστάσεις και να τους γνωρίσουμε όπως πραγματικά είναι.

Οι δυτικές συνοικίες επεκτείνονται, έρχονται ακόμα πιο κοντά στην πόλη και οι Ρομά είναι ένα από τα πιο ζωντανά της κομμάτια.