Οι προβολές του 25ου ΦΝΘ ξεκίνησαν κάτω από τη βαριά σκιά της τραγωδίας στα Τέμπη

Με συνέπεια και αφοσίωση στο όραμα της προσβασιμότητας στην κινηματογραφική εμπειρία, πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 3 Μαρτίου στο Ολύμπιον η προβολή του ντοκιμαντέρ Αγέλαστος Πέτρα του Φίλιππου Κουτσαφτή. Η προβολή εντάσσεται στο πρόγραμμα καθολικά προσβάσιμων προβολών του Φεστιβάλ, με τίτλο «Σινεμά για όλους», το οποίο πραγματοποιείται με την υποστήριξη της Alpha Bank, επίσημου χορηγού προσβασιμότητας του Φεστιβάλ. Η ταινία προβλήθηκε με ακουστική περιγραφή [AD: Audio Description] για τυφλούς και άτομα με προβλήματα όρασης, καθώς και με υπότιτλους για Κ/κωφούς και βαρήκοους [SDH: Subtitles for the Deaf or Hard of Hearing].

Στο ντοκιμαντέρ Αγέλαστος Πέτρα, ο Φίλιππος Κουτσαφτής κινηματογραφεί την Ελευσίνα. Το ντοκιμαντέρ προβάλλεται στο πλαίσιο της συνεργασίας του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με την Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2023.

Την προβολή του ντοκιμαντέρ προλόγισε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης. «Υπάρχουν κάποιες ταινίες που έχουν ανακουφιστική, επουλωτική, σχεδόν μαγική δράση σε στιγμές όπως αυτή, της οδύνης και του πένθους που ζούμε. Μια τέτοια ταινία είναι η Αγέλαστος Πέτρα του Φίλιππου Κουτσαφτή. Κυκλοφόρησε στις αίθουσες πριν 23 χρόνια, και όπως μας θύμισε πριν λίγο ο διανομέας και φίλος του Φεστιβάλ, Ζήνος Παναγιωτίδης της Rosebud.21, είχε παιχτεί για 16 συνεχείς εβδομάδες και είχε κόψει 60.000 εισιτήρια, αριθμό ρεκόρ τόσο για ντοκιμαντέρ όσο και για πολλές ελληνικές ταινίες. Άλλαξε θα λέγαμε την πορεία του ελληνικού ντοκιμαντέρ» είπε.

Ο κ. Ανδρεαδάκης αναφέρθηκε, επίσης, στη νέα συνεργασία που έχει συνάψει το Φεστιβάλ Κινηματογράφου και το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης με την «2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης», ενώ προανήγγειλε και επόμενες δράσεις του Φεστιβάλ που θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας. «Στο πλαίσιο των κοινών δράσεων και ενεργειών που κατά κάποιον τρόπο ενώνουν μέσω της τέχνης δυο εμβληματικά λιμάνια της Μεσογείου, τη Θεσσαλονίκη και την Ελευσίνα, θα γίνει και μια συζήτηση την Κυριακή στις 17:00, στο Πράσινο Δωμάτιο, με τον καλλιτεχνικό διευθυντή της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, Μιχαήλ Μαρμαρινό, τον Φίλιππο Κουτσαφτή, αλλά και τον Σύλλα Τζουμέρκα».

Ο κ. Ανδρεαδάκης αναφέρθηκε και στο νέο έργο του Φίλιππου Κουτσαφτή, Οι Ελευσίνιοι, το οποίο συνιστά συνέχεια της Αγέλαστου Πέτρας και θα κάνει πρεμιέρα φέτος, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Οι θεατές είχαν μάλιστα την ευκαιρία να πάρουν και μια πρώτη γεύση του νέου έργου μέσα από την προβολή ενός σύντομου αποσπάσματος, το οποίο προβλήθηκε και αυτό με όρους καθολικής προσβασιμότητας.

«Ο Φίλιππος Κουτσαφτής μάς έστειλε ένα αποκλειστικό απόσπασμα από την καινούρια του ταινία. Και αυτή διαδραματίζεται στην Ελευσίνα. Θα είστε οι πρώτοι που θα το δείτε. Η ταινία αυτή θα προβληθεί στο πλαίσιο της Ελευσίνας Πολιτιστικής Πρωτεύουσας. Και υπάρχει και μια έκπληξη, την οποία όμως δε θα σας αποκαλύψουμε ακόμα, με την οποία έχει σχέση το Φεστιβάλ μας».

Τέλος ο κ. Ανδρεαδάκης σημείωσε ότι η ταινία Ζάκρος του Φίλιππου Κουτσαφτή συμμετέχει στο διεθνές διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ και θα προβληθεί τη Δευτέρα και την Τρίτη.

*Η Αγέλαστος Πέτρα θα είναι διαθέσιμη και για διαδικτυακή προβολή στην πλατφόρμα του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, από τις 4 έως και τις 12 Μαρτίου, με ακουστική περιγραφή [AD: Audio Description] για τυφλούς και άτομα με προβλήματα όρασης, καθώς και με υπότιτλους για Κ/κωφούς και βαρήκοους [SDH: Subtitles for the Deaf or Hard of Hearing].

Climate Hub: «Η εξελισσόμενη φύση της περιβαλλοντικής αφήγησης»

To Climate Hub είναι η νέα δράση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στην προσπάθειά του να γίνει πιο βιώσιμο. Περιλαμβάνει μια σειρά ομιλιών με τη συμμετοχή σημαντικών οργανισμών, ομάδων και εμπειρογνωμόνων με εμπειρία σε θέματα περιβαλλοντικής και κοινωνικής βιωσιμότητας. Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Climate Hub του 25ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 3 Μαρτίου, στην Αποθήκη Γ, συζήτηση με θέμα «Η εξελισσόμενη φύση της περιβαλλοντικής αφήγησης» και ομιλήτρια την Ελένη Στεφάνου – παραγωγό multimedia περιεχομένου και πρώην συντάκτρια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης του The Guardian. Τη συζήτηση συντόνισε η sustainability coordinator του Φεστιβάλ, Έμμα Δοξιάδη.

«Σας καλωσορίζουμε στη πρώτη συζήτηση για το Climate Hub. Στόχος του Φεστιβάλ ήταν ανέκαθεν η φιλοξενία ταινιών που θίγουν επίκαιρα κοινωνικά ζητήματα παγκόσμιας κλίμακας. Άλλωστε ο τρόπος με τον οποίο μιλάμε για την κλιματική κρίση έχει αλλάξει δραστικά τα τελευταία πέντε χρόνια» ανέφερε αρχικά η κ. Δοξιάδη. Τον λόγο πήρε έπειτα η κ. Στεφάνου. «Μέσω της εμπειρίας μου, θα μοιραστώ τις σκέψεις μου μαζί σας και θα σας παρουσιάσω κάποια παραδείγματα και ιστορίες σχετικές με την κλιματική κρίση. Ξεκίνησα να ασχολούμαι με το storytelling στο Λονδίνο για περίπου επτά χρόνια και μετά εργάστηκα στον Guardian για πέντε χρόνια, όπου εκεί διεύθυνα την ομάδα των social media. Με τις ομάδες των multimedia και social media δημιουργούσαμε πρωτότυπο υλικό και ιστορίες σχετικά με την περιβαλλοντική κρίση».

Η ίδια αναφέρθηκε στη συνέχεια στην περίοδο της πανδημίας. «Ανακαλύψαμε πως στην αρχή της πανδημίας, η οποία επηρέασε το κοινό σε όλο τον πλανήτη, υπήρχε ανάγκη να πούμε στον κόσμο ιστορίες τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, και να τους ενημερώσουμε για το τι συμβαίνει. Έτσι φτιάξαμε μια πλατφόρμα που τόνιζε τις σημαντικότερες ιστορίες της ημέρας. Η ανταπόκριση του κοινού στα social media ήταν εκπληκτική. Μας ευχαριστούσαν για τις ιστορίες και το feedback ήταν θετικό. Έπειτα από τρεις μήνες, ανακαλύψαμε πως η ανταπόκριση έπεσε και το κοινό δεν ενδιαφερόταν πλέον για τις ιστορίες που μέχρι πριν έβρισκε πολύτιμες. Ο λόγος ήταν πως οι ιστορίες αυτές αντί να βοηθούν τον κόσμο στην καθημερινότητά του, προκαλούσαν άσχημα συναισθήματα».

Όπως τόνισε η κ. Στεφάνου, «Τις ιστορίες για την κλιματική κρίση μάλλον θα τις λέμε για πάντα, έτσι δημιουργήσαμε μια σειρά από άρθρα που στο επίκεντρό τους είχαν κάποιες λύσεις σχετικές με το θέμα. Όπως οι ιστορίες για τις δράσεις μικρών κοινοτήτων που έκαναν τη διαφορά σε τοπικό ή παγκόσμιο επίπεδο. Η δημοσιογραφία που περιλαμβάνει λύσεις αποδείχθηκε πιο αποδοτική και ενημερωτική για το κοινό. Υπάρχει μια τεράστια ευκαιρία να εξελιχθούν οι ιστορίες που αφηγούμαστε χωρίς να αφήνουμε το κοινό σε μια παθητική απελπισία. Σε αυτό το πλαίσιο είχαμε μια σειρά από διαδικτυακές εκπομπές στις οποίες παρουσιάζαμε vegan συνταγές. Το κοινό μπορούσε να ενσωματώσει πρακτικά αυτές τις συνταγές στη διατροφή του. Είναι πιο εύκολο λοιπόν να λέμε ιστορίες για την κλιματική κρίση γιατί ακόμη και σε πέντε χρόνια θα είναι ένα σημαντικό θέμα. Σύμφωνα με έρευνες, έχουμε δώδεκα χρόνια ακόμη για να δράσουμε πριν την καταστροφή. Βλέπουμε νέους ανθρώπους να βγαίνουν στους δρόμους και να κάνουν σχολικές απεργίες για το κλίμα, κάτι που δεν είχαμε ξαναδεί στο παρελθόν. Ακραία καιρικά φαινόμενα ξεσπούν από την Αυστραλία έως την Ευρώπη. Το storytelling έρχεται να ενώσει το κενό, ανάμεσα σε αυτό που βλέπουμε μπροστά μας και εκείνο που μπορούμε να φανταστούμε ότι έρχεται».

Η Ελένη Στεφάνου ανέφερε στη συνέχεια κάποια παραδείγματα. «Είναι δύσκολο να λέμε περίπλοκες ιστορίες. Μπορούμε όμως να ενσωματώσουμε την κλιματική κρίση σε ιστορίες που δεν έχουν καμία σχέση με το θέμα και περιλαμβάνουν λύσεις που χαρίζουν ελπίδα και έμπνευση για δράση. Ένα παράδειγμα είναι το ντοκιμαντέρ Ο δάσκαλος μου, το χταπόδι. Πρόκειται για ένα συγκινητικό ντοκιμαντέρ για την άγρια ζωή, αλλά και μια μοναδική ιστορία για τη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε έναν άντρα, ο οποίος βιώνει μια δύσκολη περίοδο στη ζωή του, και ένα χταπόδι. Ήδη στα πρώτα λεπτά της ιστορίας γνωρίζουμε τον άνθρωπο-πρωταγωνιστή. Μέσα από αυτή την ιστορία μαθαίνουμε πόσο εκπληκτική είναι η φύση και τα χταπόδια. Άλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ντοκιμαντέρ 20/40 του Αυστραλού δημιουργού Damon Gameau. Η ταινία εξετάζει μέσα από παραδείγματα, τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης τα επόμενα 20 χρόνια και το ποιες τεχνολογίες υπάρχουν σήμερα που μπορούν να αντιστρέψουν τις επιπτώσεις. Το βασικό ερώτημα του δημιουργού είναι το πώς θα είναι το μέλλον για τη νεαρή κόρη του. Άλλο ένα καλό παράδειγμα είναι το ριάλιτι Love is blind. Λατρεύω τα ριάλιτι με παίκτες που ψάχνουν την αγάπη. Σύμφωνα με το παιχνίδι, οι παίκτες μένουν σε ένα σπίτι για μια εβδομάδα και μιλούν μέσα από έναν τοίχο. Αν υπάρχει κάποια επαφή μεταξύ τους, γίνεται πρόταση, το ζευγάρι συναντά ο ένας τον άλλον και φεύγει για μήνα του μέλιτος για τριάντα μέρες. Συνήθως πηγαίνει σε πολυτελέστατα θέρετρα. Ωστόσο στη βερσιόν της Βραζιλίας, το ζευγάρι ταξιδεύει στον Αμαζόνιο. Υπάρχουν πολλά πλάνα από την άγρια ζωή και μέσω της εκπομπής, περνά το μήνυμα για την καταστροφική αποψίλωση του Αμαζονίου. Αν μπορούν οι ιστορίες να επηρεάσουν την ψυχή και την καρδιά του κόσμου, η ανταπόκριση είναι μεγάλη».

Σε ερώτηση για το αν κάθε ιστορία μπορεί να ενσωματώσει την κλιματική κρίση στο θέμα της ή χρειάζεται να είναι ένα συγκεκριμένο είδος ταινιών, η κ. Στεφάνου εξήγησε πως: «Μπορεί, αλλά όχι επιτακτικά. Το κοινό δεν θέλει να εξαναγκάζεται. Πρέπει το ζήτημα της κλιματικής κρίσης να κυλά ομαλά και να ταιριάζει με την καρδιά της ιστορίας». Όσο για τον αν παρουσιάζονται περισσότερες ιστορίες επιτυχίας σε σχέση με ιστορίες καταστροφής; «Οι ιστορίες που μιλούν για την κλιματική κρίση αναφέρουν διαρκώς το πόσο καταστροφικό θα είναι αν δε δράσουμε. Το σημαντικό είναι να δίνουμε ελπίδα και λύσεις στο κοινό, και όχι να παρουσιάζουμε το τέλος της ιστορίας. Η δουλειά μας είναι να τους δείξουμε πώς μπορούμε να κάνουμε κάτι. Πρέπει απλώς όλοι μας να προσαρμοστούμε σε αυτή την πραγματικότητα και να βρούμε λύσεις από το να αρνούμαστε πως συμβαίνει. Σε εκείνο που το κοινό συμφωνεί, όπως για παράδειγμα το 1/3 των Αμερικανών, είναι πως οι κυβερνήσεις πρέπει να κάνουν περισσότερα και αυτή είναι μια κοινή γραμμή από όλους».

Αφιέρωμα Άντριαν Πάτσι

Στο πλαίσιο του 25ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, παρουσιάστηκε την Παρασκευή 3 Μαρτίου στην αίθουσα Παύλος Ζάννας, το κινηματογραφικό έργο του διάσημου αλβανού καλλιτέχνη Άντριαν Πάτσι μέσα από ένα spotlight με τις βίντεο δημιουργίες του. 

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης καλωσόρισε τον καλλιτέχνη. «Είναι μεγάλη μας τιμή να έχουμε εδώ σήμερα μαζί μας, τον Άντριαν Πάτσι. Έναν σημαντικό καλλιτέχνη, πολύ καλό φίλο και γείτονα. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω την γκαλερί Καλφαγιάν για την υποστήριξη».

Τον λόγο πήρε ο Άντριαν Πάτσι. «Κυρίως είμαι ζωγράφος και όχι κινηματογραφιστής, αν και ασχολούμαι με τις κινούμενες εικόνες. Ξεκίνησα το 1997 με μερικά βίντεο στα οποία κινηματογραφούσα την κόρη μου που έλεγε κάποιες ιστορίες. Μου άρεσε η διαδικασία και συνέχισα να το κάνω. Η δουλειά μου εκτίθεται σε μουσεία, γκαλερί και εκθέσεις, αλλά συχνά με καλούν και σε κινηματογραφικά φεστιβάλ».

Μετά την προβολή των βίντεο δημιουργιών του ο κ. Πάτσι μίλησε για το νέο του εικαστικό έργο που θα κάνει εγκαίνια στις 25 Ιουνίου. «Θα παρουσιαστεί στην Ελευσίνα στο πλαίσιο της 2023 Ελευσίς. Πρόκειται για μια εικαστική εγκατάσταση που εντάσσεται στην έκθεση Elefsina mon Amour, σε επιμέλεια της Κατερίνας Γρέγου. Έχω μια ψύχωση με τον θάνατο, είναι βέβαια κάτι που πρέπει να καταλάβω καλύτερα. Μου αρέσει να τοποθετώ σώματα σε διάφορα σημεία ή να βρίσκονται σε κίνηση και να τα κινηματογραφώ. Μία από τις επιθυμίες μου σε σχέση με αυτή την εγκατάσταση ήταν να μιλώ με τους ανθρώπους και να τους ρωτώ για το πως φαντάζονται τον τελευταίο τόπο ανάπαυσής τους. Η Κατερίνα μου μίλησε για την Ελευσίνα και τους μύθους της. Πέρασα χρόνο εκεί και θα επιστρέψω για να ασχοληθώ με τη νέα δουλειά, η οποία επίσης θα κινηματογραφηθεί. Έχω πολλές ιστορίες και πολλά σχέδια στο σημειωματάριο μου, ελπίζω να προλάβω ως τα εγκαίνια».

Σε σχέση με τον θάνατο που είναι μία από τις βασικές θεματολογίες του έργου του, ο Άντριαν Πάτσι εξήγησε: «Όλα τα μυστήρια και τα αινίγματα σχετικά με τη ζωή μας ολοκληρώνονται με το ότι ο τελικός μας προορισμός είναι ο θάνατος. Είναι κάτι πολύ φυσιολογικό. Το ζήτημα είναι πως αντιμετωπίζουμε τον θάνατο. Η ανθρωπότητα έχει χτίσει γύρω από το θάνατο πολλά τελετουργικά, θεατρικά και κινηματογραφικά έργα και ένα από τα νεότερα έργα μου δείχνει μια γυναίκα να θρηνεί πάνω από το σώμα μου. Δημιουργείται μια φανταστική σκηνή γύρω από τη στιγμή του θανάτου. Όταν η μυθοπλασία είναι τόσο σημαντική για μια τέτοια στιγμή, τότε γίνεται σημαντική για την τέχνη, το σινεμά και το θέατρο. Έχω ακόμη πολλές ερωτήσεις γύρω από το θέμα. Δεν έχω όλες τις απαντήσεις».

«Άρχισα να κινηματογραφώ, καθώς για κάποιες ιστορίες οι φωτογραφίες δεν ήταν αρκετές. Ήθελα να αποτυπώνω όσα συμβαίνουν […] Ανακάλυψα ότι το βίντεο έχει το δικό του σώμα και γλώσσα».

Τον λόγο πήρε στη συνέχεια ο κ. Ρουπέν Καλφαγιάν και μίλησε για την συνεργασία του με τον καλλιτέχνη. «Δουλεύουμε εδώ και αρκετό καιρό με τον Άντριαν. Στόχος της γκαλερί ήταν να επικεντρωθούμε σε καλλιτέχνες της περιοχής μας. Ο Άντριαν είναι γείτονας και αρχίσαμε να συνεργαζόμαστε γιατί μας άρεσε η δουλειά του. Στην γκαλερί μας υπάρχει η δεύτερη έκθεσή του και βρίσκουμε τη δουλειά του πολύ ενδιαφέρουσα και πολύ κοντά στη δική μας λογική. Είναι βέβαια ένας διεθνής καλλιτέχνης και ασχολείται με θέματα που ενδιαφέρουν τους πάντες».

Σχετικά με τη γλώσσα ως μέσο επικοινωνίας, η οποία απουσιάζει από αρκετά έργα του ο κ. Πάτσι εξήγησε: «Ως ζωγράφος δουλεύω με τα χρώματα και τα πινέλα και ζώντας στη δικτατορία του Χότζα, όλη αυτή η αφήγηση που δημιουργήθηκε μέσω της γλώσσας αποδείχτηκε τελικά αναληθής. Μετά την Αλβανία πήγα να ζήσω στην Ιταλία και έτσι είχα μια προβληματική σχέση με τη γλώσσα. Την χρησιμοποιώ όλο και λιγότερο και όταν γίνεται αυτό, την παρουσιάζω ως προβληματική».

Στην ερώτηση τι είναι σινεμά για εκείνον, ο Άντριαν Πάτσι απάντησε: «Δεν γνωρίζω ακόμη τι είναι η ζωγραφική. Αλλά αγαπώ αυτές τις στιγμές που είμαι σε ένα δωμάτιο και με το κοινό μπαίνουμε σε έναν άλλο κόσμο. Υπάρχει μια πρόταση του Μπόρις Γκρόις που μιλά για την διαφορά μεταξύ του σινεμά και της τέχνης. Το σινεμά κινείται και το κοινό μένει σταθερό και στην τέχνη συμβαίνει το αντίθετο. Καθώς ασχολούμαι και με τα δύο, απολαμβάνω να βιώνω αυτή τη διαφορά».

Προβολή La Singla και Q&A

Την Πέμπτη 2 Μαρτίου, στο Ολύμπιον, πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της η ταινία La Singla, σε σκηνοθεσία της Παλόμα Θαπάτα στο 25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Την προβολή της ταινίας προλόγισε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης, ο οποίος αναφέρθηκε στην τραγωδία που συγκλόνισε τη χώρα.  «Μέσα σε κλίμα οδύνης και πένθους το  25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης ξεκίνησε τις προγραμματισμένες προβολές του, αποφασίζοντας να ματαιώσει την προγραμματισμένη τελετή έναρξης, καθώς και όλες τις εορταστικές εκδηλώσεις και συναυλίες, στο πλαίσιο του τριήμερου εθνικού πένθους. Εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου, της διεύθυνσης και όλων των εργαζομένων θέλω να εκφράσω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στις οικογένειες των θυμάτων. Αυτή η τραγωδία ήταν ανείπωτη, που σημαίνει ακριβώς αυτό το πράγμα: ότι δεν υπάρχουν λόγια για να την περιγράψουν». Ο κ. Ανδρεαδάκης αναφέρθηκε, στη συνέχεια, στην παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας: «Η ταινία προβάλλεται σε παγκόσμια πρεμιέρα, που σημαίνει ότι είστε οι πρώτοι θεατές σε όλο τον κόσμο που θα τη δείτε, μαζί με τους συντελεστές. Λέγεται La Singla και αποδεικνύει ότι το σινεμά μπορεί να μας παρηγορήσει ακόμα και στις πιο δραματικές στιγμές».

Τον λόγο πήρε έπειτα η σκηνοθέτιδα και παραγωγός της ταινίας, Παλόμα Θαπάτα, καθώς και η συμπαραγωγός Νάντια Σμιθ, οι οποίες απηύθυναν σύντομο χαιρετισμό προς το κοινό. «Χαιρόμαστε που είμαστε εδώ σήμερα, κάτω από πολύ ιδιαίτερες συνθήκες, βέβαια. Είμαστε βαθιά σοκαρισμένες από αυτό που συνέβη στη χώρα σας. Δεν υπάρχουν λόγια», είπε η σκηνοθέτιδα και παραγωγός της ταινίας. «Σας ευχαριστούμε που είστε εδώ σήμερα. Γνωρίζουμε ότι είναι μια πολύ ειδική περίσταση για εσάς και για τη χώρα σας, άρα είναι και για εμάς. Θα σας δείξουμε τη σπαρακτική και άγνωστη έως σήμερα ιστορία της Αντόνια Σίνγκλα, μιας μοναδικής και εκπληκτικής καλλιτέχνιδος. Θα είστε οι πρώτοι που θα τη συναντήσετε στην οθόνη», δήλωσε η γερμανίδα συμπαραγωγός της ταινίας, Νάντια Σμιθ.

Η ταινία La Singla ξεδιπλώνει την απίστευτη τη ζωή της χορεύτριας φλαμένκο, Αντόνια Σίνγκλα. Παρότι είχε χάσει την ακοή της σε πολύ νεαρή ηλικία, η Αντόνια Σίνγκλα κατόρθωσε όχι μόνο να γίνει χορεύτρια, αλλά και να γράψει το όνομά της στη χρυσή ιστορία του φλαμένκο, στη δεκαετία του ’60, προτού αποσυρθεί ξαφνικά από το προσκήνιο και τα φώτα της δημοσιότητας. 

Μετά την προβολή της ταινίας ακολούθησε Q&A, όπου το κοινό απηύθυνε ερωτήσεις τόσο στην Παλόμα Θαπάτα και στη συμπαραγωγό Νάντια Σμιθ όσο στην ηθοποιό που υποδύεται την Σίνγκλα σε κάποια σημεία του ντοκιμαντέρ, Ελένα Καϊτάνι, την υπεύθυνη για τη μουσική της ταινίας, Γιουλιάνε Χάινεμαν, τον υπεύθυνο για τον ήχο, Χάνες Σούλτσε, καθώς και τον διευθυντή φωτογραφίας, Ινιάκι Γκοραΐθ. «Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν να βρω τον τρόπο να διηγηθώ αυτή την υπέροχη ιστορία για αυτή τη φανταστική καλλιτέχνιδα. Ήθελα να κάνω μια μίξη μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ και να βρω τον καλύτερο τρόπο ώστε να εισαγάγω τη Ελένα ως επαγγελματία ηθοποιό σε αυτόν τον τόσο διαφορετικό κόσμο. Μας πήρε τέσσερα χρόνια να κάνουμε την ταινία. Μεσολάβησε και η πανδημία. Χρειάστηκε να βιαστούμε, ασφαλώς, γιατί η ταινία αφορούσε μια ηλικιωμένη γυναίκα», δήλωσε η Παλόμα Θαπάτα. 

Στη συνέχεια η Γιουλιάνε Χάινεμαν σημείωσε: «Εγώ μεγάλωσα στο Βερολίνο, αλλά ζω στη Βαρκελώνη τα τελευταία 20 χρόνια. Είμαι μουσικός. Δεν ειδικεύομαι στο φλαμένκο, αλλά δεν παύει να είναι μια μουσική ιδιαιτέρως οικεία στα αυτιά μου. Η μουσική της ταινίας, βέβαια, δεν είναι παραδοσιακό φλαμένκο, θα μπορούσε ίσως να χαρακτηριστεί ως ροκ φλαμένκο. Το κομμάτι στο τέλος δημιουργήθηκε με δική μου μουσική και τους στίχους από ένα ποίημα του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα. Έκανα μόνο μια μικρή προσαρμογή σε κάποιους από αυτούς», εξήγησε σχετικά.

Ακολούθως, η Ελένα Καϊτάνι εξομολογήθηκε στο κοινό πως ήρθε σε επαφή με το φλαμένκο από πολύ νεαρή ηλικία. «Έμαθα να χορεύω πολύ πριν γίνω ηθοποιός. Ξεκίνησα να χορεύω από 3-4 χρονών στην Κόρντομπα της Ισπανίας, όπου μεγάλωσα. Θα έλεγε κανείς ότι ξεκίνησα να χορεύω από τη στιγμή που άρχισα να περπατάω. Νιώθω τυχερή γιατί μεγάλωσα πολύ κοντά σε αυτό το είδος μουσικής και χορού. Οπότε, με έκανε πολύ χαρούμενη το ότι κατάφερα σε αυτό το φιλμ να συνδυάσω τις δύο μεγάλες αγάπες της ζωής μου, τον χορό και την υποκριτική», δήλωσε η ίδια.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση του κοινού, μίλησε και για την εμπειρία τού να εργάζεσαι ως επαγγελματίας ηθοποιός δίπλα σε καθημερινούς, απλούς ανθρώπους. «Ήταν μια μοναδική εμπειρία για μένα, ως ηθοποιό, ως γυναίκα και ως άνθρωπο. Με βοήθησε να εξελιχθώ. Έμαθα τόσα πολλά από αυτούς τους ανθρώπους. Ήταν τόσο επικοινωνιακοί και συνεργάσιμοι όταν κάναμε μαζί τα γυρίσματα. Είναι ανοιχτοί άνθρωποι με μεγάλες καρδιές που μοιράζονται ελεύθερα αυτά που σκέφτονται και νιώθουν. Μοιράστηκαν την ιστορία της ζωής τους μαζί μας με τόση γενναιοδωρία. Δεν σας κρύβω ότι έκλαιγα στη θέση μου όσο παρακολουθούσα την ταινία. Είναι, άλλωστε, και η πρώτη φορά που την είδα σε μεγάλη οθόνη, σε κινηματογραφική αίθουσα».

Στη συνέχεια, το κοινό ρώτησε τη σκηνοθέτιδα για το πώς διαχειρίστηκε τις επώδυνες στιγμές που έζησε η  Αντόνια Σίνγκλα. «Ήταν σημαντικό για εμάς να σεβαστούμε ότι η Αντόνια δεν ήθελε να θυμηθεί τις επώδυνες στιγμές της ζωής της», εξήγησε η Παλόμα Θαπάτα. Σε ερώτηση για τον τρόπο προσέγγισης της Αντόνια, για το κατά πόσο η ίδια ήταν πρόθυμη εξαρχής να συμμετάσχει στην ταινία, αλλά και για το αν παραμένει ακόμη άγνωστη στους χορευτικούς κύκλους του φλαμένκο, η Παλόμα Θαπάτα απάντησε σχετικά: «Το φιλμ είναι στην ουσία η ιστορία της ανακάλυψης και της αναζήτησης της La Singla. Δείχνει στην ουσία τη δική μου έρευνα. Την Αντόνια τη βρήκαμε πριν τα γυρίσματα. Δεν ήθελε αρχικά να συμμετάσχει στην ταινία, αλλά συναντηθήκαμε δύο-τρεις φορές, της εξηγήσαμε το πρότζεκτ και τελικά συμφώνησε. Παραμένει ακόμα άγνωστη στους κύκλους του φλαμένκο». 

Αμέσως μετά, η Παλόμα Θαπάτα μίλησε για τη διασύνδεση φλαμένκο και τζαζ στην ταινία: «Η ιστορία της σύνδεσης είναι ιδιαίτερη. Όλα ξεκίνησαν από ανθρώπους στη Γερμανία που αγαπούσαν την τζαζ και εντόπισαν κοινά στοιχεία μεταξύ του φλαμένκο και της τζαζ, όπως ότι αμφότερες οι μουσικές αποτελούν μια μορφή αυτοσχεδιασμού, εκφράζοντας την επιθυμία για ελευθερία. Η ζωή της Αντόνια ήταν πολύ δύσκολη με τον πατέρα της, ήταν πολύ απομονωμένη από τον υπόλοιπο κόσμο. Επομένως, η επαφή της με τη τζαζ μουσική ήταν ιδιαιτέρως σημαντική για την ίδια». Τέλος, το κοινό αναρωτήθηκε αν έχουν γυριστεί κι άλλες ταινίες για την Αντόνια. «Υπάρχει μια υπέροχη γερμανική ταινία του 1964, μια μίξη ταινίας τεκμηρίωσης και φαντασίας. Πραγματεύεται κυρίως την προσπάθεια της Αντόνια να ανακτήσει την ακοή της», δήλωσε η Παλόμα Θαπάτα, κλείνοντας τη βραδιά. 

Ατζέντα για Κυριακή 5 Μαρτίου

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΕ ΕΙΚΟΝΕΣ – ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΒΑΣΕΙΣ Μια συζήτηση με τον Στάθη Καλύβα Κυριακή 5 Μαρτίου, 11:00 Αίθουσα Παύλος Ζάννας

Μια συζήτηση με τον Στάθη Καλύβα, Καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, θα αναδείξει μια σειρά ζητημάτων γύρω από το θέμα της Iστορίας και του ντοκιμαντέρ, με άξονα τη μεταφορά του βιβλίου του Καταστροφές και Θρίαμβοι (εκδ. Παπαδόπουλος 2015) στην ομότιτλη σειρά ντοκιμαντέρ. Ενδεικτικά, θα συζητηθεί η σχέση ακαδημαϊκής και οπτικοακουστικής ιστορίας, οι δυνατότητες που προσφέρει η φόρμα του ντοκιμαντέρ για την παραγωγή και διαχείριση ιστορικής γνώσης αλλά και η δυσκολία μεταφοράς αφηρημένων εννοιών σε εικόνες και ήχους. Τη συζήτηση συντονίζει η Ελευθερία Θανούλη (Καθηγήτρια Θεωρίας Κινηματογράφου στο Τμήμα Κινηματογράφου του ΑΠΘ και Πρόεδρος του ΔΣ του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης).

FISHING FOR LITTER: ΑΝΟΙΧΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ Κυριακή 5 Μαρτίου, 13:00 Πράσινο Δωμάτιο

Με αφορμή την πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ Fishing for Litter του Σωτήρη Δανέζη, θα πραγματοποιηθεί μια συζήτηση με θέμα τη θαλάσσια ρύπανση και το ρόλο της αλιείας με τους Δρ. Αγγελική Κοσμοπούλου (εκτελεστική Διευθύντρια, Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης), Σωτήρη Δανέζη (παραγωγό κα σκηνοθέτη), Ρωξάνη Ναασάν Άγα-Σπυριδοπούλου (υπεύθυνη προγραμμάτων, iSea) και Δημήτρη Σακάτη (αλιέα). Η συζήτηση θα πραγματοποιηθεί στα ελληνικά.

Climate Hub: Κυκλική οικονομία από κάτω προς τα πάνω, επιτρέποντας τη δημιουργία με αντίκτυπο Κυριακή 5 Μαρτίου, 17:00 Αποθήκη Γ

Οι SKG Makers αποτελούν μία πρωτοβουλία συνεργατικού πολυχώρου δημιουργίας και εκπαίδευσης του Δήμου Θεσσαλονίκης που αποσκοπεί στη συσπείρωση, την ενδυνάμωση και την ενίσχυση του κινήματος των δημιουργών. Με βάση τις αρχές της κυκλικής οικονομίας και παρέχοντας πρόσβαση σε εξοπλισμό και τεχνογνωσία, έχει ως στόχο να αναδείξει δημιουργικές και επιχειρηματικές προσπάθειες που μπορούν να είναι βιώσιμες αλλά ταυτόχρονα να έχουν και αντίκτυπο. Ανοίγουμε τη συζήτηση για την κοινωνική περιβαλλοντική καινοτομία, επαναπροσδιορίζοντας τις αντιλήψεις για την επανάχρηση, τον σχεδιασμό, και την ανακύκλωση υλικών με εφαλτήριο τους δημιουργούς της πόλης.

Ομιλητής: Νίκος Τσονιώτης – SKG Makers

Προβολή: Η συμμαχία της Νέας Ορλεάνης της Barbara Kopple / Q&A Κυριακή 5 Μαρτίου, 20:00 Ολύμπιον

Ένα instant classic διά χειρός μιας από τις επιφανέστερες σύγχρονες δημιουργούς ντοκιμαντέρ, που επιστρέφει στην παράδοση του direct cinema για να ανιχνεύσει τα πολλαπλά πρόσωπα του παρόντος της Αμερικής και να φανταστεί ένα άλλο, καλύτερο μέλλον για τη χώρα. Η πολυβραβευμένη ντοκιμαντερίστρια Μπάρμπαρα Κοπλ (που έχει ήδη διακριθεί με δύο Όσκαρ) ακολουθεί δύο οραματιστές εκπροσώπους της κοινωνικής δικαιοσύνης: ο Μαρκ Μόριαλ της ιστορικής οργάνωσης National Urban League και η Τζάνετ Μουργκία της ΜΚΟ UnidosUS προσπαθούν με μια συντεταγμένη, μικρής κλίμακας, εξαιρετικά «χειροποίητη» εκστρατεία, να ενδυναμώσουν τις αφροαμερικανικές και λατινοαμερικανικές κοινότητες των Ηνωμένων Πολιτειών, άρα και να αποδυναμώσουν τον δομικό ρατσισμό της χώρας, ο οποίος έχει μια μακρά και οδυνηρή παράδοση. Τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν το 2018, όταν οι ΗΠΑ βρίσκονταν υπό την ηγεσία του Ντόναλντ Τραμπ, παραδομένες σε μια ακατάσχετη, επικίνδυνη αναζωπύρωση της πιο στυγνής έκφρασης της Λευκής Υπεροχής, και ακολουθεί τη συναρπαστική πορεία του κινήματος για τη φυλετική δικαιοσύνη, αλλά και της υγειονομικής κρίσης τα χρόνια που ακολούθησαν. Ένα δυνατό και δυναμικό τεκμήριο μιας εποχής που αλλάζει.