Οι συνταγές του Γιώργου μας «βάζουν» στις πιο «ανεξερεύνητες» σχολικές αίθουσες της χώρας
Μας άνοιξε το σπίτι του στο Τσινάρι και μιλήσαμε για τις αναπάντεχα διαφορετικές διαστάσεις πίσω από το «Απλά και διαφορετικά».
Συνέντευξη στην Έλενα Ταξίδου | Φωτογράφιση Ελπίδα Νικολαΐδου, Οι ενσωματωμένες εικόνες των μαθητών και των εργαστηρίων από την σελίδα «Eύγε» στο Instagram
Ο Γιώργος Ευγενειάδης βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη για την παρουσίαση του βιβλίου του «Απλά και διαφορετικά» το οποίο συζητιέται έντονα, βρισκόμενο ήδη στη δεύτερη έκδοσή του στους πρώτους μήνες κυκλοφορίας από τις Εκδόσεις Πεδίο.
Mας άνοιξε το σπίτι του στο Τσινάρι για να μιλήσουμε σχετικά με τις διαφορετικές διαστάσεις πίσω από τις συγκεκριμένες 20 συνταγές αρτοζαχαροπλαστικής που παρουσιάζονται στο βιβλίο, το πρότζεκτ «Εύγε», την διαφορετικότητα και το πεδίο της Ειδικής Εκπαίδευσης εκ των έσω όπως το βιώνει ένας αναπληρωτής εκπαιδευτικός της.
Ένας νέος άνθρωπος στον τομέα της ειδικής εκπαίδευσης που επιχειρεί την τελευταία δεκαετία παρακινούμενος από το πάθος του για αυτό που κάνει, να ξεπεράσει όσα προβλήματα συνεπάγεται η θέση του αναπληρωτή και να φωτίσει το έργο και τις ιστορίες που γράφονται στις πιο «ανεξερεύνητες» για τους περισσότερους μέχρι και σήμερα σχολικές αίθουσες της χώρας -στην περίπτωσή του- αυτές των ΕΕΕΕΚ (Εργαστήρια Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης).
Εργάζεται στην κατεύθυνση μιας σύγχρονης προσέγγισης της εκπαιδευτικής διαδικασίας επιχειρώντας να αλλάξει τον τρόπο αντίληψης της αναπηρίας, να μαλακώσει την ακαμψία των στερεότυπων αλλά και να δώσει μια διαφορετική διάσταση και στην αντίληψη της γαστρονομίας.
Είναι Καθηγητής Ειδικής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Καθηγητής Μεταδευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Εκπαιδευτής ΕΦΕΤ Υγιεινής και Ασφάλειας Χειριστών των Τροφίμων και ξεκαθαρίζει πως δεν είναι μάγειρας ή σεφ.
Τα πέντε τελευταία χρόνια βρίσκεται στην Αθήνα και το ΕΕΕΕΚ Νέου Ηρακλείου Αττικής ενώ έχει περάσει από αντίστοιχες εκπαιδευτικές μονάδες στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας, την Λακκιά Θεσσαλονίκης και την Ελευσίνα.
Μέσα στα εργαστήρια, στον τομέα του, επιχειρείται με βάση την επιστήμη των τροφίμων, την μαγειρική, την εκτέλεση συνταγών και άλλα, αφενός η ημιαυτονόμηση και αυτονόμηση των παιδιών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και αφετέρου η επίτευξη ουσιαστικής επικοινωνίας μέσω της διαδικασίας. Από την ζαχαροπλαστική και την εκτέλεση συνταγών εντός αίθουσας και τη δημιουργία εικονικών επιχειρήσεων μέχρι και την συνεργασία με σχολεία τυπικής εκπαίδευσης και άλλα πολλά.
Στην κουβέντα μας αναφέρει πως λαμβάνει πολλά μηνύματα από γονείς και εξηγεί πως είναι βαθιά συγκινητικό να χαίρεσαι τελικά την εξωστρέφεια και την αλλαγή ενός μαθητή σου ως αποτέλεσμα της δουλειάς και της επιμονής σε αυτό που συμβαίνει εντός των εκπαιδευτικών εργαστηρίων.
Το «Απλά και διαφορετικά» περιέχει 20 συνταγές αρτοζαχαροπλαστικής δοσμένες όπως ακριβώς έχουν εκτελεστεί και μέσα στα εργαστήρια με τους μαθητές του μία τυπική ημέρα στο σχολείο. Τα υλικά είναι γνώριμα σε όλους χωρίς να απαιτείται ιδιαίτερος εξοπλισμός πέραν των βασικών που υπάρχουν σε κάθε σπίτι και η εκτέλεση των συνταγών είναι διαφορετική καθώς παρουσιάζεται σκιτσαρισμένα και φωτογραφημένα εξαιρετικά από την Δέσποινα Παπαχριστούδη βήμα – βήμα. Άλλο ένα στοιχείο που φανερώνεται για την εκπαιδευτική προσέγγιση εντός εργαστηρίου σε ένα ΕΕΕΕΚ. Ο Γιώργος εξηγεί δίνοντάς μας ένα παράδειγμα πως “…στους μαθητές μου δεν μπορείς να πεις “εδώ θα βάλεις δύο αυγά”, δεν τους λέει τίποτα αυτό. Θα πρέπει να σχεδιάσεις δύο αυγά…».
Η αφορμή και η πηγή έμπνευσης του βιβλίου ήταν οι ίδιοι οι μαθητές, ωστόσο βάσει της απλότητας στη διαδικασία και του τρόπου που είναι δοσμένο απευθύνεται σε όλους κυριολεκτικά καταρρίπτοντας τα στερεότυπα.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
“Γεννήθηκα στις Σέρρες και μεγάλωσα στο Σιδηρόκαστρο και τη Βυρώνεια Σερρών μέχρι τα 15 μου. Λύκειο και σπουδές συνέχισα στην Θεσσαλονίκη. Έζησα τα περισσότερα μου χρόνια στη Θεσσαλονίκη, αλλά την πιο όμορφη ηλικία και τις πιο έντονες αναμνήσεις στην επαρχία.”
Σπούδασε Τεχνολογία Τροφίμων στο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης στην Σίνδο και ολοκλήρωσε δυο μεταπτυχιακά προγράμματα στη Διασφάλιση της Ποιότητας και στην Εκπαίδευση των Ατόμων με Αναπηρία και Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες. Γνωρίζει την Ελληνική Νοηματική Γλώσσα και την γραφή Braille και έχει παρακολουθήσει αρκετά σεμινάρια κατέχοντας πολλά πιστοποιητικά γύρω από αυτούς τους τομείς.
Πώς ξεκίνησες να ασχολείσαι με την εκπαίδευση;
Γ.Ε: Προέρχομαι από καθηγητική οικογένεια οπότε το μικρόβιο ήδη είχε μπει από μικρή ηλικία.
Γιατί επέλεξες συγκεκριμένα την Ειδική Εκπαίδευση;
Γ.Ε: Δεν την επέλεξα βρέθηκε μπροστά μου, σαν να με περίμενε κατά τη διάρκεια της αναζήτησης μου για την απασχόληση στους τομείς της εκπαίδευσης.
Τι θυμάσαι από την πρώτη σου φορά σε εργαστήριο;
Γ.Ε: “Πέντε μαθητές να με κοιτάνε βαθιά στα μάτια και να περιμένουν κάτι από μένα… κάτι διαφορετικό.”
Υπάρχουν πρακτικά οι πόροι, οι υποδομές για να υλοποιήσει ένας εκπαιδευτικός στην ειδική εκπαίδευση, όσα σκέφτεται;
Γ.Ε: Όχι. Αν σκεφτεί κανείς ότι όταν πρωτομπήκα σε ένα εργαστήριο μαγειρικής το μόνο που είχε ήταν θρανία και μια βρύση με ηλεκτρική κουζίνα. Μετά από τρία χρόνια η ίδια τάξη μοιάζει με ένα σύγχρονο επαγγελματικό εργαστήριο όπου μάλιστα ο εξοπλισμός είναι απόκτημα των ίδιων των μαθητών με χρήματα που έχουν κερδίσει από τα πρότζεκτ (Special Sticks και Healthy Bites) που κάναμε μαζί.
Ποια είναι η εικόνα της Ειδικής Εκπαίδευσης σήμερα στην Ελλάδα;
Γ.Ε: Στην Ειδική Εκπαίδευση υπάρχουν τα Ειδικά Σχολεία Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (Ειδικά Νηπιαγωγεία και Δημοτικά) και τα Ειδικά Σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση όπου και ανήκω τα σχολεία χωρίζονται στα Ενιαία Ειδικά Επαγγελματικά Γυμνάσια- Λύκεια (ΕΝΕΕΓΥΛ) και τα Εργαστήρια Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΕΕΕΕΚ). Τα δεύτερα υπάρχουν σχεδόν σε όλους τους νομούς τις χώρας και τα ΕΝΕΕΓΥΛ έχουν αρχίσει να ιδρύονται κυρίως τα τελευταία χρόνια. Για την πόλη της Αθήνας όπου και εργάζομαι τα τελευταία πέντε χρόνια οι ήδη υπάρχουσες δομές δεν αρκούν καθ’ ότι υπάρχουν σχολεία που υπερβαίνουν τον αριθμό των μαθητών που μπορούν να δεχτούν με αποτέλεσμα τον υπερπληθυσμό.
Το πεδίο της Ειδικής Εκπαίδευσης στη Θεσσαλονίκη;
Γ.Ε: Στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν αρκετά ΕΕΕΕΚ και κάποια που ιδρύθηκαν και θα ιδρυθούν άμεσα. Δεν υπάρχει όμως σε κανένα από αυτά η ειδικότητα της μαγειρικής – Αρτοζαχαροπλαστικής, σε αντίθεση με την Αθήνα υπάρχει σε όλες. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που το “σύστημα” με έστειλε μέσα σε μια νύχτα στην Αθήνα.
Τι χρειάζεται για να διδάξεις και να εισέλθεις στα EEΕΕΚ;
Γ.Ε: Στα τυπικά προσόντα χρειάζεται ένα μεταπτυχιακό στην Ειδική Εκπαίδευση ώστε να αποκτήσεις μια ολοκληρωμένη κατάρτιση στην προσέγγιση αυτό του τομέα εκπαίδευσης. Αυτό που χρειάζεται όμως πάνω από όλα είναι να διαθέτεις «ψυχή» και αγάπη για την διαφορετικότητα.
Πόση ελευθερία υπάρχει στους εκπαιδευτικούς της Ειδικής Εκπαίδευσης σε σχέση με την “γραμμή” του υπουργείου για την ανάπτυξη πρότζεκτ όπως το Εύγε;
Γ.Ε: Η δημιουργία του βιβλίου είναι μια ιδιωτική πρωτοβουλία η οποία ήρθε μέσα από την δουλειά μου ως εκπαιδευτικός αν και μπορεί να αποτελέσει και εκπαιδευτικό βιβλίο στις μονάδες ειδικής εκπαίδευσης.
Γενικά τα προγράμματα στην ειδική εκπαίδευση ενθαρρύνονται από το υπουργείο και τα αναζητούμε και εμείς οι εκπαιδευτικοί διότι έτσι μπορούμε να προάγουμε το δημιουργικό ταλέντο των μαθητών μας και να ασχοληθούμε με κάτι πρακτικό μιας και το θεωρητικό κομμάτι είναι πολύ πιο δύσβατο.
Επίσης υπάρχουν και οι εικονικές επιχειρήσεις όπως τα Special Sticks και τα Healthy Bites που δημιουργήσαμε με του μαθητές του ΕΕΕΕΚ Ν. Ηρακλείου Αττικής τα προηγούμενα δύο χρόνια. Ήταν εικονικές επιχειρήσεις σύμπραξης με σχολεία τυπικής εκπαίδευσης που έδωσαν τη δυνατότητα στους μαθητές να αναπτύξουν το δικό τους προϊόν μέσα από μια εικονική επιχείρηση.
Μόνο η γραφειοκρατία και οι καθυστερήσεις πολλές φορές μπορούν να αποτελέσουν φρένο στην ανάπτυξη δράσεων και την προβολή και συνεργασία των σχολείων με εξωσχολικούς φορείς.
Η προσέγγιση την οποία ακολουθείς, βασίζεται στην «πρωτοβουλία» του εκπαιδευτικού; Ποιο θα ήταν το πεδίο της εργασίας σου αν δεν υπήρχε για παράδειγμα η προσωπική σου διάθεση για κάτι παραπάνω;
Γ.Ε: Ναι φυσικά, υπάρχουν πολλές εργατοώρες έξω από το σχολικό πλαίσιο. Το πεδίο της εργασίας θα μπορούσε διαφορετικά να βασιστεί στερεοτυπικά στην ασφάλεια της τάξης και σε μια δεδομένη και ιεραρχημένη ύλη.
Η εκπαίδευση σύμφωνα με τα σύγχρονα δεδομένα θα πρέπει να είναι πλέον βιωματική και να καθοδηγείται και έξω από τα όρια της τάξης με οδηγό τον εκπαιδευτικό ο οποίος πλέον δεν θεωρείται αυθεντία αλλά μαθαίνει και αυτός από τους μαθητές του και η μάθηση να μη συντελείται αποκλειστικά μέσα από την μελέτη σημειώσεων και εγχειριδίων αλλά μέσα από την διαδικασία επίλυσης προβλημάτων και την προαγωγή καινοτόμων ιδεών.
Δυστυχώς όμως, τα πρότζεκτ και γενικότερα οι δράσεις προσφέρουν μόνο ηθική ικανοποίηση στου εκπαιδευτικούς μιας και δεν αποτελούν κριτήριο μοριοδότησης σε περίπτωση διορισμού, αλλά κριτήριο μπορεί να αποτελεί το αν έχεις παιδιά ή όχι.
Ποιος είναι ο στόχος της δουλειάς που γίνεται με τα παιδιά που έχουν ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες; Τι επιτυγχάνεται δηλαδή -στην περίπτωσή σου για παράδειγμα- με την ενασχόληση των μαθητών με τα τρόφιμα και την μαγειρική;
Γ.Ε: Οι στόχοι είναι πολλοί, όπως να αναπτύξουμε τις δεξιότητες και ικανότητες των μαθητών γύρω από την επιστήμη των τροφίμων και τη μαγειρική με στόχο την ημιαυτονόμηση, την αυτονόμηση αλλά και φυσικά της εργασίας τους. Σίγουρα όλο αυτό μπορεί να γίνει εύγευστα και να αποτελέσει πηγή χαράς για τους μαθητές.
Πόσο μπορεί να επενδύσει στο έργο του και στη συνέχεια/εξέλιξή του ένας εκπαιδευτικός ο οποίος καλείται να αλλάζει σχολικά περιβάλλοντα ως αναπληρωτής;
Γ.Ε: Πάρα πολύ δύσκολα, αποτελεί αναλώσιμο προϊόν και γνωρίζει ότι θα βρεθεί στην ανεργία μια συγκεκριμένη ημερομηνία χωρίς να γνωρίζει ποια ημερομηνία και αν θα εργαστεί ξανά.
Το “Εύγε” ακολουθεί τα πρότζεκτ και την πορεία σου με τους μαθητές σε συνέχεια; Επειδή δεν υπάρχει ουσιαστικά η μονιμότητα, το εξελίσσεις συγκεντρώνοντας όλες τις δράσεις υπό αυτό ως μία μορφή κοινότητας;
Γ.Ε: Η σελίδα evgegeorge.weebly.com, Εύγε στο facebook και Evgespecialeducation στο instagram ήταν μια εσωτερική ανάγκη δική μου και των μαθητών, μέσα από την οποία ήθελα να κάνω εξωστρέφεια της δουλειάς μου και κατοχύρωσής της όπως επίσης και προβολής της δουλειάς άλλων συναδέρφων λέγοντας “Εύγε στη Διαφορετικότητα” και προβάλλοντας μια διαφορετική πλευρά – τελείως διαφορετική από εκείνη που είχαμε συνηθίσει, παραγκωνίζοντας τις στερεοτυπικές ιδέες γύρω από το δημόσιο και την αναπηρία.
Τι σημαίνει για εσένα η μαγειρική και τι είναι το φαγητό και τα τρόφιμα τελικά;
Γ.Ε: “Μαγειρική και φαγητό για μένα θα πει επικοινωνία, αγάπη για δημιουργία και φαγητό γύρω από το τραπέζι. Ό,τι υπάρχει άλλωστε στη βάση της σύγχρονης πυραμίδας της μεσογειακής διατροφής. Σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί για εμένα επιστήμη, ένδειξη κοινωνικού status, ανάπτυξη ανταγωνιστικότητας και προαγωγή αυθεντιών.”
Σε ποιους απευθύνεται το “Απλά και διαφορετικά”; Και “διαφορετικά” από τι;
“Σε όλο τον κόσμο.
Διαφορετικά, στην διαφορετική παρουσίαση συνταγών.
Διαφορετικά, στον τρόπο αντίληψης της αναπηρίας.
Διαφορετικά, στην έπαινο της διαφορετικότητας.
Διαφορετικά, στην αντίληψη της γαστρονομίας.
Διαφορετικά σε όλα!”
Τι φαντάζεσαι για το “Εύγε” στο μέλλον;
Γ.Ε: Το μέλλον δεν το γνωρίζει κανείς, το «Εύγε» εξελίσσεται και αναπτύσσεται μαζί με τους μαθητές. Στόχος η αλλαγή στα δεδομένα και τα πρότυπα για τους μαθητές, πρότυπα που ίσως έρχονται από άλλο περιβάλλον, από αυτό που έχουμε συνηθίσει, όπως από την εκπαίδευση, την επιστήμη, την ιατρική. Διαφορετικό και απλό τελικά – Σκεφτείτε το!
*Μπορείτε να παρακολουθήσετε την πορεία όσων συμβαίνουν στα εργαστήρια του Γιώργου Ευγενειάδη αλλά και των συναδέλφων του όπως ανέφερε, στα κοινωνικά δίκτυα ακολουθώντας το Εύγε σε Website / Facebook / Instagram
