Ομαδικός τάφος νηπίων του 5ου αιώνα αποκαλύφθηκε στη Θεσσαλονίκη

Μακραίνει ο κατάλογος των αναπάντεχων αρχαιολογικών ευρημάτων σε σκάμματα δημόσιων τεχνικών έργων. Μετά τον Ερμή της Αθήνας, οι εκπλήξεις έρχονται από τον πολεοδομικό ιστό της Θεσσαλονίκης όπου οι εκσκαφές του ΔΕΔΔΗΕ για τον εκσυγχρονισμό και τη συντήρηση του δικτύου αποκάλυψαν πλήθος κινητών και ακίνητων αρχαιοτήτων, κυρίως ταφικών, το συνηθέστερο κατάλοιπο που σηματοδοτεί το τέλος της ζωής.

Ποικίλες ταφές, απλές ή πολυτελείς, επιτύμβιες στήλες, τμήματα επιγραφών, καθώς και σπαράγματα υδροδοτικών αγωγών που διέτρεχαν το περιαστικό δάσος του Σέιχ Σου με κατεύθυνση τον στρατηγικής σημασίας κόμβο του Επταπυργίου, δίνουν μια εικόνα της διαχρονικής ιστορίας της Θεσσαλονίκης από περιοχές για τις οποίες ελάχιστα γνωρίζουμε. Το συγκλονιστικό εύρημα όλων ήταν μια ομαδική ταφή νηπίων και βρεφών της ύστερης πρωτοβυζαντινής περιόδου (5ου αιώνα μ.Χ.) που αντίκρισαν οι επιβλέποντες αρχαιολόγοι σε σκάμμα στη διασταύρωση των οδών Δραγουμάνου και Λαγκαδά. Από τους έξι συνολικά λιτούς παιδικούς τάφους, συνταρακτικοί ήταν οι εγχυτρισμοί δύο βρεφών. Το ένα ενταφιάστηκε σε αμφορέα εισαγόμενο πιθανότατα από αιγιακό κέντρο, ενώ το δεύτερο σε αμφορέα τύπου Γάζας. Τι προκάλεσε άραγε τον θάνατο των νηπίων για να ταφούν ομαδικά δυτικά της Θεσσαλονίκης; Αγνωστο. Φως στο ερώτημα μπορεί να ρίξει η μελέτη τόσο του αρχαιολογικού όσο και του οστεολογικού υλικού.

Οι παιδικές ταφές αποτελούν μερικά μόνο από τα απρόσμενα ευρήματα που εντόπισαν οι αρχαιολόγοι της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης κατά την τελευταία πενταετία σε έργα του ΔΕΔΔΗΕ στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης και ευρύτερα. Τα ευρήματα που συγκεντρώθηκαν χρονολογούνται από τους πρώτους αιώνες της ίδρυσης της πόλης έως τα ύστατα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας, όπως διευκρίνισαν οι αρχαιολόγοι Μ. Μανδάκη, Στ. Βασιλειάδου, Χ. Γουίδης, Α. Λίνδα, Ι. Νίνου και Α. Κωστοπούλου που χαρτογράφησαν χθες τις αρχαιότητες στα σκάμματα του ΔΕΔΔΗΕ σε διημερίδα για το έργο των υπηρεσιών του ΥΠΠΟ στη Θεσσαλονίκη την τριετία 2022-2024. Ορισμένα από τα ευρήματα, υπογράμμισαν, όπως στην περιοχή Αλλατίνη όπου βρέθηκαν τμήματα τοιχοποιίας –πιθανόν κατάλοιπα εργαστηριακών εγκαταστάσεων με χρήση από τους υστεροελληνιστικούς χρόνους– αποτελούν χρήσιμες μαρτυρίες για την ανατολική πλευρά της πόλης.

Στην ενότητα των ταφικών ευρημάτων, τα πρωιμότερα εντοπίστηκαν στην οδό Διδασκαλίσσης Παπαθανασίου πριν από τη συμβολή της με τη Δραγουμάνου πίσω από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό Θεσσαλονίκης. Ενας κτιστός κιβωτιόσχημος τάφος περίπου του 2ου αιώνα π.Χ. παρά τη σύλησή του από την αρχαιότητα διέσωζε ευρήματα (πήλινα μυροδοχεία) των ελληνιστικών χρόνων. Θεωρείται πολύτιμο εύρημα καθώς, όπως επισημαίνουν αρχαιολόγοι, η ανασκαφική έρευνα έχει εντοπίσει ελάχιστους τάφους της ελληνιστικής περιόδου στον πολεοδομικό ιστό της πόλης. Στον ίδιο δρόμο ένα άλλο σκάμμα αποκάλυψε πολυτελές ταφικό μνημείο, με διάφορους χώρους, πολύχρωμα μάρμαρα και σπαράγματα προγενέστερων επιγραφών σε επανάχρηση. Το ταφικό οικοδόμημα χρονολογείται ενδεχομένως στη μεταβατική περίοδο από τους υστερορωμαϊκούς στους πρωτοβυζαντινούς χρόνους. Στους τελευταίους ανήκει και μια συστάδα τάφων με ποικίλες μορφές, μεταξύ αυτών ένας καμαροσκεπής που βρέθηκε κοντά στις παιδικές ταφές, στην πλατεία Γαλοπούλου της Ξηροκρήνης.

Πηγή, φωτογραφία: kathimerini.gr