Όσα έζησα στο TEDx Thessaloniki 2018

Για όσους δε γνωρίζουν, η φιλοσοφία των συνεδρίων του TEDx είναι: ιδέες που αξίζει να διαδοθούν, με στόχο να ενθαρρύνουν την καινοτομία, την ηγετική σκέψη και γενικότερα να κινητοποιήσουν τους ανθρώπους μέσα από τη δύναμη των ιδεών. Το φετινό θέμα ήταν οι Λεωφόροι (Avenues). Κάθε μέρα ταξιδεύουμε σε πραγματικές και φανταστικές λεωφόρους. Επισκεπτόμαστε καινούρια μέρη ή επιστρέφουμε σε άλλα πιο οικεία. Ερχόμαστε κοντά σε ανθρώπους ή φεύγουμε μακριά από αυτούς. Οι ιδέες, όπως και οι λεωφόροι, έχουν τη δύναμη να γεφυρώνουν αποστάσεις. Έτσι, αποσκοπώντας στο χάραγμα νέων λεωφόρων, πραγματοποιήθηκε χτες για ένατη συνεχή χρονιά το TEDx Thessaloniki στο κτίριο Μ2 του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης.

14 ομιλητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό έδωσαν το παρόν και μοιράστηκαν τις ιδέες του, τις εμπειρίες τους και τα βιώματά τους. Παρακάτω παρουσιάζουμε συνοπτικά το τι πραγματεύτηκε o κάθε ένας από αυτούς, καθώς και σημαντικές φράσεις από τις ομιλίες τους.

Την έναρξη του event σηματοδότησε, η σύντομη παράσταση σύγχρονου χορού που έδωσαν τρεις χορευτές της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, σε χορογραφία του πρώτου ομιλητή του φετινού TEDx Thessaloniki, Κωνσταντίνου Ρήγου.

1. Κωνσταντίνος Ρήγος (Σκηνοθέτης, χορογράφος)

Ο Κωνσταντίνος Ρήγος, μίλησε για το τι είναι ο χορός στη ζωή του, με γενικότερες επεκτάσεις στην τέχνη. Μόλις, εμφανίστηκε μπροστά στο κοινό έκανε μια υπόκλιση, τονίζοντας πως μια υπόκλιση είναι αυτή που συνδέει το κοινό με τον καλλιτέχνη.

“Για μένα, ο χορός και η τέχνη, αλλά ο χορός πρωταρχικά, είναι αναπνοή. Είναι ο τρόπος με τον οποίο αναπνέω και ζω. Ο χορός είναι ελευθερία. Είναι εκείνη η καλλιτεχνική διαδρομή, που σε αφήνει να έχεις όποιο μονοπάτι θέλεις για να ακολουθήσεις, διότι δε δεσμεύει τη νόηση, δεσμεύει το σώμα. Ο χορός είναι ένστικτο. Τον αντιλαμβανόμαστε και τον καταλαβαίνουμε μόνο μέσα από το τι αισθανόμαστε εκείνη τη στιγμή που τον βλέπουμε. Η τέχνη, είναι αναγκαία, για ένα και μόνο λόγο. Για να υποκλιθούμε μπροστά της.”

2. Μιχάλης Βίτος (Προγραμματιστής)

O Μιχάλης Βίτος, ξεκίνησε το λόγο του, αναφερόμενος σε ένα από τα μεγαλύτερα παγκοσμίως οικοσυστήματα, το δάσος του Κονγκό. Εκτείνεται σε έξι αφρικανικές χώρες, και παρόλο που σε εμάς φαντάζει σαν άγρια φύση, μέσα στο δάσος ζουν περισσότεροι από 29 εκατομμύρια άνθρωποι. Τουλάχιστον 500.000 από αυτούς είναι ιθαγενείς και βασίζονται αποκλειστικά στο δάσος για τον βιοπορισμό τους. Όμως, η φωνή τους δεν ακούγεται ποτέ την ώρα λήψης αποφάσεων, για τη διαχείριση και το μέλλον της περιοχής τους. Η μεγαλύτερη απειλή αυτή τη στιγμή για το δάσος είναι η εξόρυξη πόρων, όπως η ξυλεία και τα μέταλλα. Έτσι, τα τελευταία πέντε χρόνια  ο Μιχάλης αναπτύσσει πρωτοποριακά  εργαλεία για κινητές συσκευές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από νομαδικές και αναλφάβητες φυλές τους δάσους. Αυτά τα εργαλεία στοχεύουν στην προστασία και διαφύλαξη ορισμένων δέντρων και τόπων, που έχουν ζωτική, συναισθηματική, ή θρησκευτική αξία για τους ανθρώπους τους δάσους. Ο Μιχάλης και οι συνεργάτες του, έχοντας κατά νου πως αυτοί οι άνθρωποι εκτός από αναλφάβητοι, δεν είχαν έρθει σε επαφή με την τεχνολογία, προσπάθησαν να κάνουν τις εφαρμογές τους όσο πιο πρακτικές και εύχρηστες γίνεται. Βασισμένος στα λόγια του Don Orman (ερευνητής ψυχολογίας και τεχνολογίας) τόνισε:

“Η τεχνολογία για να λειτουργήσει, πρέπει να έχει βασικό επίκεντρο το χρήστη και τις ανάγκες του. Η αδυναμία στο να χειριστεί κάποιος ένα πληροφοριακό σύστημα, δε δείχνει αδυναμία ικανοτήτων ή αντίληψης, αλλά δείχνει πολύ κακό σχεδιασμό από τη μεριά των προγραμματιστών. Η τεχνολογία, πρέπει να σχεδιάζεται πάντα ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες και τις ικανότητες του χρήστη. Άραγε, αναρωτηθήκατε ποτέ, αν φταίνε οι γονείς μας που είναι τόσο αργοί με τα κινητά; Ή μήπως είναι τα κινητά σχεδιασμένα για ένα τελείως διαφορετικό χρήστη ως επίκεντρο.”

3. Μαριάννα Ρέντζου (Αρχιτέκτονας)

Η Μαριάννα, μας μίλησε για την ξεχασμένη σημασία των δρόμων.  Ένας δρόμος μπορεί να γίνει το κάδρο μιας πόλης. Γίνεται αξιοθέατο. Πολλοί ταξιδεύουν για δουν και να περπατήσουν σε ένα δρόμο κάποιας πόλης. Όμως στην Ελλάδα δεν έχουμε ένα δρόμο παγκοσμίως γνωστό, με μεγάλη αρχιτεκτονική και συναισθηματική σημασία όπως τo Broadway της Νέας Υόρκης, τη Las Ramblas της Βαρκελώνης, ή τη Λεωφόρο Ηλυσίων Πεδίων του Παρισιού. Έτσι, η Μαριάννα, εκτός από το ότι αναφέρθηκε σε διάφορους γνωστούς δρόμους, υπενθυμίζοντας μας ταυτόχρονα την αξία του να περιπλανιέσαι σε ένα δρόμο, μοιράστηκε μαζί μας την ιδέα που είχε αυτή και οι συνεργάτες της. Η ιδέα αυτή ήταν ο επανασχεδιασμός της Λεωφόρου Συγγρού, που συνδέει το κέντρο της Αθήνας με τη θάλασσα. Σύμφωνα με την ίδια, το project αυτό θα μετονόμασει τη Συγγρού σε Αιγαίου, και ολόκληρη η λεωφόρος θα αποτελεί γιορτή του γεγονότος ότι κατευθυνόμαστε στη θάλασσα.

“Οι δρόμοι των πόλεων είναι κάτι πολύ περισσότερο από το καυσαέριο, και το μποντιλιάρισμα. Ένας δρόμος μπορεί να είναι ιδιαίτερος, μαγικός και συναρπαστικός. Οι δρόμοι αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό του δημόσιου χώρου μιας πόλης. Είναι η καρδιά της πόλης. Είναι εκεί που συμβαίνει το τυχαίο, το αυθόρμητο και το αληθινό.”

4. Rosalind Eggo (Ερευνήτρια μαθηματικής μοντελοποίησης)

Η Rosalind, ασχολείται με τη δημιουργία μαθηματικών μοντέλων, προκειμένου να μπορέσει να μελετήσει την πορεία των μολυσματικών ασθενειών. Δηλαδή χρησιμοποιεί υπολογιστικές και μαθηματικές μεθόδους για να καταλάβει πως μεταδίδονται τα παθογόνα δια μέσου των  πληθυσμών, ώστε να σχεδιαστούν οι κατάλληλες παρεμβάσεις που θα αποτρέψουν ή θα σταματήσουν την εξάπλωσή τους. Άραγε μπορεί μια επιδημία να εξαφανίσει την ανθρωπότητα; Αναλύοντας τις θεωρίες της, και εξηγώντας πως δεν είναι ικανή μια επιδημία να αφανίσει την ανθρωπότητα, έκλεισε την ομιλία της χιουμοριστικά λέγοντας:

“Η μόνη επιδημία που θα μπορούσε να μολύνει τους πάντες και να αφανίσει την ανθρωπότητα θα ήταν μια αποκάλυψη ζόμπι. Αλλά σας έχω καλά νέα. Τα ζόμπι δεν είναι αληθινά.”

5. Πάνος Γεωργιάδης (Ταξιδιωτικός συντάκτης)

Ο Πάνος εκφώνησε την πιο συγκινητική και συναισθηματικά δυνατή ομιλία του φετινού event. Μίλησε για τον εικοσάχρονο γιο του Δημήτρη, ο οποίος όταν ήταν έξι μηνών, διαγνώστηκε με λυσεγκεφαλία, μια μορφή εγκεφαλικής παράλυσης. Πέρασε ένα ισχυρό μήνυμα, ευαισθητοποιώντας το κοινό για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, γεμίζοντας την αίθουσα με αισιοδοξία. Παρά τα προβλήματα και τις δυσκολίες, η θέληση για ζωή του Δημήτρη είναι πολύ ισχυρή. Πλέον ο Πάνος νιώθει τυχερός που εξακολουθεί να διδάσκεται μαθήματα ζωής από τον γιο του.

“Προτρέψτε τα παιδιά σας, μια φορά στη ζωή τους να πάρουν ένα παιδάκι σαν τον Δημήτρη και να τον βγάλουν μια βόλτα. Είναι σίγουρο ότι στην αρχή θα γκρινιάξουν. Αν όμως το καταφέρετε, σας ορκίζομαι ότι την επόμενη φορά, θα παρακαλάτε να βγούμε ξανά μαζί έξω. Διότι θα νιώσετε αυτή την απερίγραπτη χαρά που λέγεται προσφέρω.” 

6. Γιώργος Μπαλαφούτης (Σύμβουλος ασφάλειας κυβερνοχώρου)

Ως ειδικός στο χώρο της κυβερνοασφάλειας, ο Γιώργος, μας μίλησε για τους κινδύνους του διαδικτύου, και πως μπορούμε να φυλαχτούμε από αυτούς. Μας παρότρυνε να είμαστε πιο προσεκτικοί και καχύποπτοι όταν βρισκόμαστε online, και να χρησιμοποιούμε όσους περισσότερους τρόπους μπορούμε για τη διαφύλαξη των στοιχείων μας.

“Σύμφωνα με έρευνες, το 81% των διαδικτυακών επιθέσεων γίνεται λόγω κλεμμένων, αδύναμων, ή χαμένων κωδικών πρόσβασης. Οπότε αυτοί που διαπράττουν την επίθεση, δε χρησιμοποιούν ακριβούς ή δύσκολους τρόπους για να πετύχουν το σκοπό τους, επειδή δε χρειάζεται. Γιατί να παραβιάσεις ένα χρηματοκιβώτιο ή μια πόρτα, όταν μπορείς απλά να δανειστείς το κλειδί;”

7. Kanta Dihal (Science communicator)

Δίνοντας ένα δυναμικό λόγο για την ισότητα και την ελευθερία στην απόλαυση των δικαιωμάτων, η Kanta εξέφρασε τις ανησυχίες της για διάφορες παραμέτρους του θέματος. Έκανε μάλιστα νύξη στο γεγονός ότι το robot Sophia, λαμβάνει καλύτερης μεταχείρισης συγκριτικά με πραγματικούς ανθρώπους, αφού πρόσφατα τιμήθηκε με υπηκοότητα, τη στιγμή που χιλιάδες άτομα δεν έχουν κάποιο μέρος για να το αποκαλούν “πατρίδα”.

“Σε πολλούς από εσάς θα φανεί απόλυτα φυσιολογικό το γεγονός ότι είστε αυτόνομοι άνθρωποι με δικαιώματα και υποχρεώσεις. Εγώ όμως δεν το θεωρώ δεδομένο.  Υπάρχουν πολλά μέρη στον κόσμο, που οι άλλοι δε θα με θεωρούσαν άνθρωπο, επειδή είμαι γυναίκα ή επειδή έχω το λάθος χρώμα.”

8. Αντώνης Δαρζέντας (Παιδίατρος – Νεογνολόγος)

Ο Αντώνης μέσα από το λόγο του, προσπάθησε να καταρρίψει μύθους και παρανοήσεις γύρω από την ιατρική, και ιδιαίτερα τον εμβολιασμό. Εξήγησε πως δημιουργήθηκε ο μύθος για τις παρενέργειες των εμβολίων. Με τις παρεμβάσεις του στοχεύει, μεταξύ άλλων, να απαντήσει στο αντιεμβολιαστικό κίνημα, και να ενημερώσει το κοινό, ειδικά μετά την πρόσφατη επιδημία ιλαράς στην Ευρώπη.

“Ξαφνικά, ήρθε η μόδα του αντιεμβολιασμού. Κι ενώ στις αναπτυσσόμενες χώρες τα παιδιά κάνουν ουρές για να κάνουν τα σωτήρια αυτά εμβόλια, στις χώρες της δύσης βλέπουμε αναστροφή της πορείας. Ήμουν αρκετά χρόνια γιατρός σε μονάδα εντατικής νεογνών και παίδων. Έχω δει παιδιά σαν τα δικά σας και τα δικά μου, να πεθαίνουν μπροστά μου σε διάστημα λίγων ωρών, από πνευμονιόκοκκο και ιλαρά. Δε θα ξαναδώ. Χάρη στα εμβόλια.”

9. Γιώργος Χατζηγεωργίου (Μηχανικός Λογισμικού)

Προσπαθώντας να δώσει λύση στο δικό του πρόβλημα, ο Γιώργος κατέληξε να έχει δημιουργήσει το μεγαλύτερο “εμπορικό κέντρο” του διαδικτύου. Ιδρυτής, της γνωστής ιστοσελίδας σύγκρισης τιμών, μοιράστηκε μαζί μας την ιστορία του, τονίζοντας πως η ανάγκη είναι αυτή που πολλές φορές αποτελεί το εναρκτήριο λάκτισμα της δημιουργικότητας.

“Η ιδέα είναι μόνο η αρχή. Οι ιδέες υπάρχουν παντού με τη μορφή αναγκών, στην καθημερινότητά σας. Είναι εύκολο να τις εντοπίσετε και να τις αναγνωρίσετε, αρκεί να κοιτάτε προς τα ‘κει. Σκεφτείτε πόσα πράγματα κατάφεραν άνθρωποι, από ένα γκαράζ, 50 χρόνια πριν, με ελάχιστα μέσα. Σήμερα, ανάμεσά μας, είναι πολύ πιθανό να βρίσκεται κάποιος που θα αλλάξει τον κόσμο τα επόμενα χρόνια. Ας μη φοβηθεί να το κάνει.”

10. Ανδρέας Πετρουλάκης (Σκιτσογράφος)

Ο Ανδρέας, που εργάζεται ως πολιτικός γελοιογράφος, μας εξήγησε τις ιδιαιτερότητες,  καθώς και το πως η κρίση άλλαξε τη φύση του επαγγέλματος.

“Αρχίζω να ψάχνω τα ανθρωπάκια στους λαβυρίνθους του μυαλού μου. Καμιά φορά βλέπω το λάθος ανθρωπάκι, που λέει τα λάθος πράγματα. Συνεχίζω το ψάξιμο. Κάποιες φορές, ελπίζω λίγες, δε βρίσκω αυτό που ξέρω ότι υπάρχει κάπου. Αυτό είναι η γελοιογραφία. “

11. Κωνσταντίνος Κωμαΐτης (Οπαδός του διαδικτύου)

Ο Κωνσταντίνος έχει εκτεταμένη εμπειρία σε θέματα διακυβέρνησης και διαδικτυακών πολιτικών. Ασχολείται με την ανάπτυξη πολιτικών και στρατηγικής για την ψηφιακή οικονομία, την πρόσβαση σε αυτήν και τον ανταγωνισμό, την πνευματική ιδιοκτησία, το εμπόριο τεχνολογίας και τη διακυβέρνηση του διαδικτύου. Πιστεύει πως το διαδίκτυο είναι ένα τρομερό επίτευγμα, το οποίο με τη σωστή λειτουργία, κάνει θαύματα.

“Το διαδίκτυο είναι ελπίδα. Το διαδίκτυο είναι δύναμη. Το διαδίκτυο μπορεί να απαλλάξει τον κόσμο από τη φτώχεια. Μπορεί να μορφώσει τους ανθρώπους. Μπορεί να τους δώσει μια φωνή, όταν δεν έχουν. Το διαδίκτυο είναι δημοκρατία. Σας παρακαλώ, παλέψτε για το διαδίκτυο.”

12. Ναυσικά Αντωνιάδου (Διδάκτορας εκπαιδευτικής ψυχολογίας)

Η Ναυσικά μας μίλησε για το πρόβλημα του κυβερνοεκφοβισμού (cyber bullying) στο διαδίκτυο. Ένα πρόβλημα που δυστυχώς στις μέρες μας αποτελεί συχνό φαινόμενο. Το καλύτερο που πράγμα μπορούμε να κάνουμε είναι να παρέχουμε μια σωστή ενημέρωση στα παιδιά μας γύρω από το θέμα, ώστε αν τυχόν πέσουν θύματα εκφοβισμού στο διαδίκτυο, να ξέρουν πως να αντιδράσουν.

“Για να θεωρηθεί ένα περιστατικό ως κυβερνοεκφοβισμός, θα πρέπει ο θύτης να είναι πιο ισχυρός από το θύμα, και να έχει πρόθεση να το βλάψει, ενώ το θύμα να βιώνει πόνο και να αδυνατεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Κατά την ηλεκτρονικά διαμεσολαβούμενη επικοινωνία, ευδοκιμούν τέτοιες συμπεριφορές αφού η φυσική απόσταση και η ανωνυμία που δύναται να παρέχει το διαδίκτυο, συμβάλουν στη μείωση των αναστολών.”

13. Brian Klaas (Πολιτικός επιστήμων – Συγγραφέας)

Ο Brian ειδικεύεται σε θέματα δημοκρατίας και πολιτισμού, και μας μίλησε για την κρίση και τη δοκιμασία που περνάει η δημοκρατία στο σύγχρονο κόσμο, και πως μπορεί να βγει από αυτή, σε μια εποχή που τα πολιτικά πράγματα είναι αρκετά τεταμένα σε όλο τον κόσμο με όλο και περισσότερα ακροδεξιά κόμματα να κερδίζουν πολιτικό έδαφος.

“Γείτονες σταματάνε να μιλάνε, φιλίες τελειώνουν, και ολόκληρες οικογένειες διαλύονται λόγω της πολιτικής. Θέλει κανείς από εμάς να ζει σε έναν τέτοιο κόσμο; Εγώ όχι. Πρέπει να ζήσουμε σε έναν τέτοιο κόσμο; Όχι. Όμως πρέπει να προσπαθήσουμε περισσότερο να σώσουμε τους εαυτούς μας, από τον πολιτικό εξτρεμισμό, που διαλύει την κοινωνία μας. Αυτή τη στιγμή η δημοκρατία απειλείται, και για να τη σώσουμε πρέπει να νικήσουμε τον πολιτικό εξτρεμισμό.”

14. Earl Maize (Επιστήμονας στη NASA)

Ο δόκτωρ Earl Maize είναι ο επικεφαλής του προγράμματος Cassini της NASA, μιας αποστολής που ξεκίνησε την εξερεύνηση του πλανήτη Κρόνου και των δορυφόρων του το 2004, και  έφτασε στο τέλος του το Σεπτέμβριο του 2017. Μας μίλησε για την πορεία της αποστολής Cassini, και τη συγκινητική στιγμή, που το διαστημόπλοιο, φέροντας εις πέρας την αποστολή του, αυτοκαταστράφηκε στο χάος του Κρόνου.

“Αυτή η αποστολή, μας επέτρεψε να εξερευνήσουμε μέρη που ποτέ πριν δεν είχαμε δει. Όταν καταστράφηκε το αεροσκάφος, Cassini, ένιωσα σαν να χάνω ένα φίλο.”

Το κλείσιμο της ημέρας, δε θα μπορούσε να ήταν καλύτερο, αφού η Ρένα Μόρφη, μας ταξίδεψε σε νέες λεωφόρους με τα τραγούδια της από τον δίσκο της “Σούλη Ανατολή”.