«Όταν η σιωπή κάνει τον πλέον εκκωφαντικό θόρυβο» – Πορεία μνήμης την Κυριακή για το Ολοκαύτωμα

Εικόνες: Ευθύμης Βλάχος

Πορεία Μνήμης με αφετηρία τη μαρτυρική πλατεία Ελευθερίας και τερματισμό τον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό διοργανώνει την Κυριακή 17 Μαρτίου ο Δήμος Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος, με αφορμή τη συμπλήρωση 81 χρόνων από την αναχώρηση, από την πόλη, του πρώτου τραίνου του θανάτου για το στρατόπεδο Άουσβιτς – Μπιρκενάου.

Στη φετινή εκδήλωση συμμετέχουν ο διεθνούς φήμης Ισραηλινός συνθέτης με καταγωγή από τη Θεσσαλονίκη Κόμπι Όσρατ και η καθηγήτρια του Τμήματος Θεάτρου του ΑΠΘ και ηθοποιός Έφη Σταμούλη, η οποία θα διαβάσει επιστολές από το βιβλίο του Λεόν Σαλτιέλ «Μη με ξεχάσετε».

«Υπάρχουν στιγμές που η σιωπή κάνει τον πλέον εκκωφαντικό θόρυβο. Μια τέτοια στιγμή θα βιώσουμε όλοι και όλες συμμετέχοντας την Κυριακή 17 Μαρτίου στην Πορεία Μνήμης» υπογράμμισε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου για τη Σιωπηρή Πορεία με σύνθημα «Ποτέ Ξανά».

«Μέσα από πρωτοβουλίες όπως αυτή δεν πρόκειται να επιτρέψουμε τη λήθη να επικρατήσει» επισήμανε ο κ. Αγγελούδης και πρόσθεσε ότι «η σύμπραξη αυτή στέλνει προς πάσα κατεύθυνση ένα μήνυμα ενότητας και ομοψυχίας, πως με μια φωνή, η Θεσσαλονίκη τιμά τα παιδιά της».

«Σε μια εποχή, στην οποία τίποτα δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο, σε μια εποχή, στην οποία τα κηρύγματα του φανατισμού και της μισαλλοδοξίας βρίσκουν και πάλι πρόσφορο έδαφος, η υπενθύμιση της μαρτυρικής θυσίας των 50.000 και πλέον Ελλήνων Εβραίων συμπολιτών μας αποκτά μια δραματική επικαιρότητα. Ο μεγαλύτερος εχθρός μας οφείλει και πρέπει να είναι ο εφησυχασμός. Η σιωπή, η ανοχή και η αδιαφορία δίνουν πολύτιμο οξυγόνο στο τέρας του μίσους» είπε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης.

Τονίζοντας ότι είναι αναγκαίο «τη δέσμευσή μας κατά του αντισημιτισμού, του ρατσισμού και άλλων μορφών μίσους να την επαναβεβαιώνουμε κάθε μέρα» πρόσθεσε ότι «είναι η ελάχιστη υποχρέωσή μας στη μνήμη των συμπολιτών μας, στη μνήμη των έξι εκατομμυρίων Εβραίων θυμάτων της Τελικής Λύσης να ακούσουμε την ιστορία τους, να διδαχθούμε από αυτούς, να θυμόμαστε».

Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης επισήμανε ακόμη ότι ως ελάχιστος φόρος τιμής στην αποδεκατισμένη εβραϊκή κοινότητα της πόλης δημιουργούνται δύο κορυφαία τοπόσημα μνήμης με έντονο κοινωνικό, πολιτιστικό αλλά και εκπαιδευτικό αποτύπωμα. «Το Μουσείο Ολοκαυτώματος και η αναγεννημένη με το Πάρκο Μνήμης πλατεία Ελευθερίας θα υπενθυμίζουν στο διηνεκές το χρέος μας απέναντι στους συμπολίτες μας, τον σεβασμό στη μνήμη τους, την επιβίωση της ιστορικής παρακαταθήκης, τη συνεχή εγρήγορση ώστε να μην επιτρέψουμε στα φαντάσματα να επιστρέψουν, την ανάδειξη των πανανθρώπινων αξιών της ελευθερίας, της ισότητας, της συμπερίληψης, του σεβασμού στη διαφορετικότητα. Τα δύο αυτά φωτεινά σημεία αναφοράς θα αποτελούν την καλύτερη, την πιο πειστική απάντηση της Θεσσαλονίκης στη φρίκη» ανέφερε.

Το 96% των 50.000 Εβραίων της Θεσσαλονίκης εκτοπίστηκε και εξοντώθηκε στο Άουσβιτς, τόνισε ο αντιπρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης Λάζαρος Σεφιχά.

Η περίοδος του Ολοκαυτώματος είναι μία σκοτεινή περίοδος για την πόλη για λόγους, όπως τα βασανιστήρια και τους εξευτελισμούς σε δημόσια θέα που βίωσαν οι άνδρες, μέλη της Ισραηλιτικής Κοινότητας, τον Ιούλιο του 1942 στην Πλατεία Ελευθερίας, την οποία προσπαθούμε σήμερα να επαναφέρουμε στη σωστή της βάση για την πόλη, είπε, προσθέτοντας ότι η πραγματικότητα αυτή δεν προκάλεσε καμία απόφαση καταδίκης, ούτε καν συζήτηση για οργάνωση διαμαρτυρίας, διαδήλωσης ή συντονισμένης αντίδρασης των φορέων και των θεσμικών παραγόντων της Θεσσαλονίκης.

«Μετά από εισήγηση του δημάρχου Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνου Μερκουρίου στις 19 Νοεμβρίου του 1942, όταν δεν υπάρχει καμία ιδέα για εκτοπισμό, τέσσερις μήνες πριν από την αναχώρηση των τραίνων για το Άουσβιτς, καθαιρούνταν όλες οι ταμπέλες σε δρόμους που έφεραν εβραϊκά ονόματα» υπογράμμισε και σημείωσε ότι αυτή ήταν η στάση της πόλης απέναντι στους Εβραίους της «γι’ αυτό δεν μπορεί να απορεί κανείς ως προς το γιατί η εξόντωση των Εβραίων της Θεσσαλονίκης έφτασε σε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά της Ευρώπης.

«Αναλογιζόμαστε τα γεγονότα αυτά, τις 19 αποστολές που αναχώρησαν από τον χώρο του Παλαιού Σιδηροδρομικού Σταθμού και ερχόμαστε στο σήμερα. Βλέπουμε ότι ο αντισημιτισμός, ο ρατσισμός, η μισαλλοδοξία δυστυχώς συνεχίζουν να υπάρχουν και να αυξάνονται, απειλούν όχι μόνο τους Εβραίους, αλλά τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου» παρατήρησε.

«Εδώ και 11 χρόνια, μέσα από τη Σιωπηρή Πορεία Μνήμης, οι πολίτες της Θεσσαλονίκης προσπαθούν να διατρανώσουν μία διαφορετική στάση. Με κάθε βήμα αναμετρούνται με τις οδυνηρές μνήμες και τιμούν τη μνήμη των Εβραίων που εξοντώθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα. Κάθε χρόνο γίνεται όλο και πιο προφανές ότι η πορεία δεν αφορά μόνο την πόλη, συμμετέχουν σε αυτή άνθρωποι που φθάνουν απ’ όλο τον κόσμο» ανέφερε ο κ. Σεφιχά και ανακοίνωσε ότι φέτος συμμετέχει ο διεθνούς φήμης Ισραηλινός συνθέτης που έλκει την καταγωγή του από τη Θεσσαλονίκη, Κόμπι Όσρατ (Kobi Oshrat).

«Όταν, μάλιστα, τη φετινή χρονιά αναμένεται να ξεκινήσει το έργο της δημιουργίας του Πάρκου Μνήμης στην πλατεία Ελευθερίας και η ανέγερση του Μουσείου Ολοκαυτώματος, η πορεία προς τον χώρο από τον οποίο αναχώρησαν τα τραίνα για το Άουσβιτς υπογραμμίζει εμφατικά τα όσα έχουν αλλάξει τα τελευταία χρόνια μέσα από τις πολλές και διαρκείς προσπάθειες της κοινότητας που επιμένει ιδιαίτερα στο θέμα μνήμης και βρίσκει συνοδοιπόρους σε αυτό και τον δήμο Θεσσαλονίκης και τα ακαδημαϊκά ιδρύματα» είπε.

Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης από το 2013 συμμετέχει ενεργά στη διοργάνωση της Πορείας Μνήμης σε συνεργασία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης και τα άλλα δύο πανεπιστημιακά ιδρύματα της πόλης μας, τόνισε ο πρύτανης του ΑΠΘ, Χαράλαμπος Φειδάς.

Δύο μνημεία κοσμούν το ΑΠΘ, αυτό του παλαιού εβραϊκού νεκροταφείου και το εικαστικό έργο που βρίσκεται στην είσοδο της αίθουσας τελετών του κτιρίου διοίκησης για τους Εβραίους φοιτητές που έχασαν τη ζωή τους στο Ολοκαύτωμα, είπε ο κ. Φειδάς, έκανε ειδική αναφορά στα προγράμματα σπουδών του Πανεπιστημίου, στα οποία διδάσκονται αντικείμενα σχετικά με τον ελληνικό Εβραϊσμό, με τον αντισημιτισμό, το Ολοκαύτωμα και γενικά την εβραϊκή κοινότητα Θεσσαλονίκης, και τόνισε ότι η Βιβλιοθήκη και το Κέντρο Πληροφόρησης προσφέρουν σε όλους πρόσβαση στη μεγαλύτερη συλλογή οπτικοακουστικών μαρτυριών επιζώντων.

Ο πρύτανης του ΑΠΘ πρόσθεσε ότι η καθηγήτρια του Τμήματος Θεάτρου και ηθοποιός Έφη Σταμούλη θα διαβάσει επιστολές από το βιβλίο του Λεόν Σαλτιέλ «Μη με ξεχάσετε» και θα παρουσιάσει τους συμμετέχοντες και τους ομιλητές στην εκδήλωση.

«Το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας συμμετέχει ως συνδιοργανωτής μαζί με τα άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα της πόλης στην Πορεία Μνήμης για την τραγική επέτειο της αναχώρησης του πρώτου συρμού του θανάτου» ανέφερε ο πρύτανης του ΠΑΜΑΚ, Στυλιανός Κατρανίδης προσθέτοντας ότι λόγω των συνεχιζόμενων κινητοποιήσεων δεν είναι εφικτή η συνδρομή από το Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης.

«Παρ’ όλα αυτά το Πανεπιστήμιο θα είναι εκεί, καθώς συνειδητοποιούμε απόλυτα μαζί με τους υπόλοιπους συνδιοργανωτές ότι εκπληρώνουμε ένα χρέος βαρύ όχι μόνο έναντι των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, αλλά και έναντι της ιστορίας. Μιας ιστορίας που δυστυχώς απ’ ό,τι φαίνεται με τα δεκάδες περιστατικά βίας και μισαλλοδοξίας πρέπει να θυμίζουμε ξανά και ξανά, κυρίως στους νέους» επισήμανε και εξέφρασε την απόλυτη συμπαράσταση του Πανεπιστημίου στις διακηρυγμένες προθέσεις της νέας Δημοτικής Αρχής να προχωρήσει με όσο το δυνατόν πιο γρήγορους ρυθμούς στην κατασκευή των έργων μνήμης προς τιμήν των χιλιάδων Ελλήνων Εβραίων συμπολιτών μας θυμάτων του Ολοκαυτώματος.

«Το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος συμμετέχει. Εμείς δεν είχαμε καταλήψεις και με χαρά ανακοινώνουμε ότι υπήρχε μεγάλη συμμετοχή από εθελοντικές ομάδες φοιτητών να συνδράμουν σε αυτή την ημέρα» είπε ο πρύτανής του Σταμάτιος Αγγελόπουλος.

«Το Ολοκαύτωμα των Εβραίων στη Θεσσαλονίκη, των δικών μας Εβραίων, όπως έχει ειπωθεί, δοκιμάζει τα όρια της λογικής και ο μόνος τρόπος να το ξεπεράσουμε και να αναμετρηθούμε με όλο αυτό το οποίο συνέβη τότε, είναι να αποδεχτούμε ότι αυτό θα είναι ένα κομμάτι αυτής της πόλης, αυτής της ιστορίας και να το αποδεχτούμε σαν Θεσσαλονικείς, Έλληνες αλλά και Ευρωπαίοι πολίτες. Το Ολοκαύτωμα της Θεσσαλονίκης είναι πιο βαρύς κρίκος σε μια σειρά αλυσίδας βίας και εξανδραποδισμού. Επιθυμούμε, όπως η διοργάνωση των εκδηλώσεων, να αποτελέσουν ένα φάρο γνώσης για να πούμε όλοι “Ποτέ ξανά”» υπογράμμισε.

Η Πορεία Μνήμης για τη συμπλήρωση 81χρόνων από την αναχώρηση του πρώτου συρμού για το στρατόπεδο θανάτου Άουσβιτς – Μπιρκενάου, πραγματοποιείται την Κυριακή 17 Μαρτίου 2024, με αφετηρία στις 11.30πμ, από την Πλατεία Ελευθερίας και κατάληξη στον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ