Όταν η Θεσσαλονίκη εκλέγει δήμαρχο

Στις κάλπες προσέρχονται οι Έλληνες πολίτες την Κυριακή 8 και 15 Οκτωβρίου για τις Αυτοδιοικητικές Εκλογές του 2023 και την ανάδειξη των τοπικών αρχόντων στους Δήμους και τις Περιφέρειες της χώρας.

Με αφορμή λοιπόν την -διπλή όπως όλα δείχνουν- εκλογική διαδικασία που μας περιμένει στο Δήμο Θεσσαλονίκης κάνουμε ένα «ταξίδι» στο παρελθόν καταγράφοντας τις εκλογικές διαδικασίες για τον κεντρικό Δήμο της πόλης από την Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα.

Τα εκλογικά θρίλερ, τα απρόσμενα των θητειών, οι παραιτήσεις και εκείνοι που κάθισαν στον δημαρχικό θώκο για αρκετά χρόνια.

1975: Δήμαρχος με διαφορά 914 ψήφων

Μετά την πτώση της Χούντας και την ανάληψη της κυβέρνησης εθνικής ενότητας του Κωνσταντίνου Καραμανλή, προσωρινά τοποθετούνται ο Δημήτριος Ζάννας και κατόπιν ο εφέτης Στέργιος Βάλλας.

Ο πρώτος αιρετός δήμαρχος Θεσσαλονίκης μετά τη μεταπολίτευση είναι ο δικηγόρος Μιχάλης Παπαδόπουλος.

Οι δημοτικές εκλογές του 1975 διεξάγονται στις 30 Μαρτίου και 6 Απριλίου.

Στον πρώτο γύρο της εκλογικής διαδικασίας συμμετέχουν έξι συνολικά συνδυασμοί και υποψήφιοι.

Η παράταξη «Δημοκρατική Θεσσαλονίκη» του Μιχάλη Παπαδόπουλου με 26.99% περνάει στο δεύτερο γύρο, μαζί με τον τότε δήμαρχο Θεσσαλονίκης, Δημήτριο Ζάννα που συγκέντρωσε 24,3%.

Τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου, όπως καταγράφονται στα αρχεία του υπουργείου Εσωτερικών

• Βλάσιος Γωγώσης 12,31%
• Εθνική Ενότης 16,98%
• Δημοκρατική Θεσσαλονίκη 26,99%
• Σταύρου Α. Πάσχου 16,92%
• Ζάννας Δημήτριος 24,30%
• Πρόοδος 2,5%

Η δεύτερη Κυριακή οδηγεί σε εκλογικό θρίλερ με την δημαρχία της Θεσσαλονίκης να κρίνεται με διαφορά 914 ψήφων.

Πρώτος το νήμα κόβει ο Μ. Παπαδόπουλος που συγκεντρώνει ποσοστό 50,37% (62.031 ψήφοι) έναντι 49,63% του Δ. Ζάννα (61.117 ψήφοι).

1978: Η Θεσσαλονίκη εξαίρεση στον… κανόνα

Ο πρώτος γύρος των ελληνικών αυτοδιοικητικών εκλογών του 1978 σημαδεύεται από το πολύ μεγάλο ποσοστό αποχής ανά την περιφέρεια.

Σε όλους τους μεγάλους Δήμους της χώρας οι κάλπες στήθηκαν και δεύτερη Κυριακή κάτι που όμως δε συνέβη στην περίπτωση της Θεσσαλονίκης.

Στον κεντρικό Δήμο ο Μιχάλης Παπαδόπουλος ανανεώνει τη θητεία του με την υποστήριξη των κομμάτων της τότε αντιπολίτευσης (ΠΑ.ΣΟ.Κ., Κ.Κ.Ε., Ε.ΔΗ.Κ., Κ.Κ.Ε. Εσωτερικού και Ε.Δ.Α.).

Ο τότε δήμαρχος συγκεντρώνει ποσοστό 52,14 (67.340 ψήφοι) και κερδίζει τους Τσίρο Πάσχο, Τσίρο Κωνσταντίνο που συγκέντρωσαν 47,86% με 61.820 ψήφους.

Η δεύτερη θητεία του Παπαδόπουλου λήγει άδοξα καθώς απεβίωσε από ανακοπή της καρδιάς στις 31 Ιανουαρίου 1982.

Μετά τον θάνατο του δημάρχου, ξέσπασαν εσωτερικές συγκρούσεις για τη διαδοχή του. Δήμαρχος εξελέγη τελικά στις 6 Φεβρουαρίου ο πλειοψηφήσας δημοτικός σύμβουλος, με υπηρεσιακά καθήκοντα, ο συγγραφέας Κωστής Μοσκώφ, για να τον διαδεχθεί στις 17 Φεβρουαρίου ο Θανάσης Γιαννούσης.

1982: Ο Μανάβης κερδίζει με… ανατροπή τον Κούβελα

Στις 17 και 24 Οκτωβρίου 1982 στήνονται οι κάλπες στη χώρα για τις αυτοδιοικητικές εκλογές του 1982.

Ο Θεοχάρης Μανάβης, για πολλά χρόνια δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Θεσσαλονίκης και μετέπειτα βουλευτής, αναδεικνύεται τη δεύτερη Κυριακή, Δήμαρχος Θεσσαλονίκης κερδίζοντας τον Σωτήρη Κούβελα.

Ο Κούβελας αναδείχτηκε πρώτος στις 17 Οκτωβρίου συγκεντρώνοντας 10.000 περισσότερες ψήφους από τον Μανάβη, ο οποίος όμως κερδίζει με διαφορά 16.000 ψήφων στις 24 Οκτωβρίου.

Τα αποτελέσματα της πρώτης Κυριακής όπως καταγράφονται από τα επίσημα αρχεία του υπουργείου Εσωτερικών

• Συνδυασμός Σωτήριου Κούβελα (Σωτήρης Κούβελας) 40,83%
• Δημοκρατική Θεσσαλονίκη (Αθανάσιος Γιαννούσης) 23,65%
• Δημοκρατικός Ανεξάρτητος Συνδυασμός (Αναστάσιος Θεοδωρίδης) 1,49%
• Δημοκρατική Παράταξη Θεσσαλονίκης (Θεοχάρης Μανάβης) 34,02%

Τα αποτελέσματα της δεύτερης Κυριακής

Δημοκρατική Παράταξη Θεσσαλονίκης (Θεοχάρης Μανάβης) 55,53%

Συνδυασμός Σωτήριου Κούβελα (Σωτήρης Κούβελας) 44,57%

1986: Η ρεβάνς του Κούβελα από τον Μανάβη

Οι «δρόμοι» Μανάβη, Κούβελα συναντώνται ξανά στις εκλογές του 1986 που επίσης πραγματοποιήθηκαν τον Οκτώβριο.

Αυτή τη φορά το αποτέλεσμα είναι διαφορετικό, καθώς ο Σωτήρης Κούβελας κερδίζει τον Μανάβη και αναλαμβάνει τα ηνία του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Τα αποτελέσματα στην πρώτη και δεύτερη Κυριακή:

Υποψήφιοι		Κόμμα	Ψήφοι	Ποσοστό	Έδρες	Ψήφοι	Ποσοστό	Έδρες
Σωτήρης Κούβελας		Νέα Δημοκρατία	72.837	45,78%	→	82.239	52,13%	24
Θεοχάρης Μαναβής (Δ)		ΠΑΣΟΚ	44.656	28,07%	→	75.504	47,87%	10
Στέλιος Νέστωρ		ΚΚΕ, ΚΚΕ Εσ., ΚΟΔΗΣΟ	37.029	23,27%	5
Τάσος Καλαμπόκης		ΔΗΑΝΑ, ΕΠΕΝ	2.802	1,76%	–
Τάσος Μαραντζίδης		Ανεξάρτητος	1.308	0,82%	–
Γιώργος Βερβέρης		Τροτσκιστές	462	0,29%	–

Ο εκλεγείς Δήμαρχος Σωτήρης Κούβελας παραιτήθηκε τον Μάιο του 1989 προκειμένου να κατέλθει ως υποψήφιος βουλευτής στις Βουλευτικές Εκλογές.

1990: Ντέρμπι με νικητή Κοσμόπουλο

Με τον Σωτήρη Κούβελα να είναι πλέον βουλευτής Θεσσαλονίκης, η αλλαγή στον δημαρχικό θώκο της πόλης ήταν αναμενόμενη.

Ντίνος Κοσμόπουλος και Δημήτρης Φατούρος δίνουν μια δυνατή εκλογική μάχη με τη δημαρχία να κρίνεται τη δεύτερη Κυριακή για 3.000 ψήφους.

Υποψήφιοι		Κόμμα	Ψήφοι	Ποσοστό	Έδρες	Ψήφοι	Ποσοστό	Έδρες
Κων. Κοσμόπουλος (Δ)		Νέα Δημοκρατία	78.073	48,26%	→	84.057	50,91%	24
Δημήτρης Φατούρος		ΠΑΣΟΚ, Συνασπ., ΔΗΑΝΑ	76.023	46,99%	→	81.055	49,09%	15
Γιάννης Τζιώλας		Οικολ. Εν., ΚΚΕ Εσ.-Α.Α.	4.180	2,58%	–
Νίκος Παπαποστόλου		Ανεξάρτητος	3.503	2,17%	–

1994: Άνετη επανεκλογή Κοσμόπουλου με επεισοδιακό φινάλε

Σε αντίθεση με την αμφίρροπη μάχη του 1990, τα πράγματα ήταν πιο εύκολα για τον Ντίνο Κοσμόπουλο στις εκλογές του 1994, με τον ίδιο να ανανεώνει τη θητεία του και μάλιστα από την πρώτη Κυριακή.

Έχοντας ξανά την στήριξη της Νέας Δημοκρατίας ο Κοσμόπουλος συγκεντρώνει 52,6% αφήνοντας πίσω του τους Ν. Ακριτίδη (ΠΑΣΟΚ) που απέσπασε το 31,9%, τον Θ. Γιαννούση (ΚΚΕ) με 5,5% και τον υποψήφιο του Συνασπισμού, Στ. Νέστορα με 5,4%.

Ο Κοσμόπουλος παραιτήθηκε από τη θέση του Δημάρχου στις 19 Μαρτίου 1998 καταγγέλλοντας την παράταξή του και έχοντας γίνει στόχος κριτικής για οικονομικές ατασθαλίες, παρατυπίες και σκάνδαλα.

1998: Η έναρξη της εποχής Παπαγεωργόπουλου

Στη Θεσσαλονίκη επικράτησε στον δεύτερο γύρο ο Βασίλης Παπαγεωργόπουλος με 54,2% (στον πρώτο γύρο είχε συγκεντρώσει 44,47%) έναντι 45,8% του Θρασύβουλου Λαζαρίδη. Ο Σπύρος Βούγιας με την υποστήριξη του Συνασπισμού, ξεπέρασε το 15%.

2002: Παραμονή στο θώκο με νίκη από τον πρώτο γύρο

Ο Βασίλης Παπαγεωργόπουλος με 95.701 ψήφους και ποσοστό 54,20% επικράτησε στις δημοτικές εκλογές του 2002 και μάλιστα από τον πρώτο γύρο, με την υποστήριξη της ΝΔ. Δεύτερος αναδείχθηκε ο Σπύρος Βούγιας (ΠΑΣΟΚ) και τρίτος ο Αγάπιος Σαχίνης (ΚΚΕ), αφήνοντας στην τέταρτη θέση τον Τάσο Κουράκη (Συνασπισμός), ενώ μικρότερα ποσοστά συγκέντρωσαν ο Ιωάννης Κουριανίδης του «Εθνικού Μετώπου» και η Αναστασία Θεοδωροπούλου.

2006: Τρίτη σερί εκλογική νίκη Παπαγεωργόπουλου

Το 2006 ο Παπαγεωργόπουλος ανανεώνει για τρίτη διαδοχική φορά τη θητεία του στο Δήμο Θεσσαλονίκης, αυτή τη φορά όμως στο δεύτερο γύρο.

Ο τότε δήμαρχος Θεσσαλονίκης την πρώτη Κυριακή συγκέντρωσε 41,43%, ενώ το «εισιτήριο» για τη δεύτερη Κυριακή πήρε και η Χρύσα Αράπογλου με ποσοστό 21,6%.

Τη δεύτερη Κυριακή ο Παπαγεωργόπουλος με 52,62% αναδεικνύεται ξανά δήμαρχος Θεσσαλονίκης.

	Υποψήφιος	Ψήφοι	%	Έδρες		Ψήφοι	%	Έδρες
	Παπαγεωργοπουλος Βασιλειος Νικητα	68.319	41,43	9		72.696	52,62	16
	Αραπογλου Χρυση Ανεστη	35.623	21,60	5		65.455	47,38	4
	Μπουταρης Ιωαννης Στυλιανου	26.334	15,97	3
	Καρατζαφερης Γεωργιος Ιωαννη	12.371	7,50	2
	Σαχινης Αγαπιος Δημητριου	12.249	7,43	1
	Κουρακης Αναστασιος (Τασος) Στυλιανου	8.349	5,06	1
	Αγαπητος Αθανασιος Νικολαου	1.657	1,00	0

Ο “φτερωτός γιατρός”, ο “Λουδοβίκος”, ο “ατσαλάκωτος” βρίσκεται σήμερα εκτός φυλακής (αποφυλακίστηκε για λόγους υγείας, αφού εξέτισε ποινή 2,5 ετών από τη συνολική δωδεκαετή κάθειρξη που του επεβλήθη για την υπόθεση υπεξαίρεσης από τα ταμεία του δήμου Θεσσαλονίκης).

2010: Εποχή Μπουτάρη με διαφορά 329 ψήφων

Με τον Βασίλη Παπαγεωργόπουλο να φεύγει από το προσκήνιο μετά από 12 χρόνια και τρεις σερί εκλογικές νίκες, ο δημαρχικός θώκος του Δήμου Θεσσαλονίκης περνάει στον Γιάννη Μπουτάρη, παρά την πρωτιά του Κωνσταντίνου Γκιουλέκα την πρώτη Κυριακή.

Στον α’ γύρο ο Γκιουλέκας συγκέντρωσε 37,91% έναντι 33,58% του Γ. Μπουτάρη.

Η ανατροπή έγινε στον β’ γύρο με την παράταξη Μπουτάρη να κερδίζει με διαφορά 329 ψήφων (52.174 έναντι 51.845).

2014: Το «τιμόνι» παραμένει στον Μπουτάρη

Το 2014 ο Γιάννης Μπουτάρης ήταν και πάλι νικητής των εκλογών για το Δήμο Θεσσαλονίκης. Ο συνδυασμός του «Πρωτοβουλία για τη Θεσσαλονίκη» κατέβηκε ως ανεξάρτητος με τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ, της Δημοκρατικής Αριστεράς και της Δράσης. Στον πρώτο γύρο των εκλογών, στις 18 Μαΐου 2014, συγκέντρωσε ποσοστό 36,04% το άθροισμα δηλαδή περίπου των ψήφων των δύο υποψηφίων που στηρίχθηκαν από τα δύο μεγάλα κόμματα της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ.

Στον δεύτερο γύρο, στις 25 Μαΐου 2014, συγκέντρωσε ποσοστό 58,11% των ψήφων αφήνοντας πίσω του τον υποψήφιο της ΝΔ Σταύρο Καλαφάτη.

Ύστερα από 9 χρόνια ως δήμαρχος πήρε την απόφαση να γνωστοποιήσει τον Νοέμβριο του 2018 ότι δεν θα είναι υποψήφιος στις εκλογές του 2019, με τη θητεία του να λήγει στις 31 Αυγούστου 2019.

2019: 19 παρατάξεις, ανατροπή προγνωστικών και νίκη Ζέρβα

Στις τελευταία χρονικά δημοτικές εκλογές, το 2019, την πρώτη Κυριακή συμμετέχουν 19 παρατάξεις.

Ο Νίκος Ταχιάος παίρνει την πρωτιά με 22,41%, με τον Κωνσταντίνο Ζέρβα να τον ακολουθεί τη δεύτερη Κυριακή με 14,98%.

Εκτός κούρσας μένει ο Γιώργος Ορφανός με το 14,56%, με Νοτοπούλου και Βούγια να ακολουθούν στην πρώτη πεντάδα.

Ο Ζέρβας ανατρέπει πλήρως τα προγνωστικά και με χαρακτηριστική άνεση (66,79%) επικρατεί του Ταχιάου (33,21%) και αναδεικνύεται Δήμαρχος Θεσσαλονίκης.