Όταν η πόλη γιόρταζε στην Έκθεση

Λέξεις: Νίκος Κουζίνης

Ένα κομμάτι των παιδικών μας αναμνήσεων, τον μήνα Σεπτέμβριο, ήταν και η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης. Ερχότανε να συμπληρώσει το παζλ του παιδικού καλοκαιριού μας, όπου μετά από τα καλοκαιρινά μας μπάνια, στην πλαζ της Περαίας, στο Μπαξέ-τσιφλίκι και στα Απολυμαντήρια, με εκείνες τις ονειρεμένες διαδρομές με τα καραβάκια που ξεκινούσαν από τον Λευκό Πύργο και τις γεύσεις των λουκουμάδων και των βραστών καβουριών, περιμέναμε τις άλλες γεύσεις,τις μυρωδιές και τα πρωτότυπα θεάματα για το παιδικό μυαλό μας που μας πρόσφερε απλόχερα η ΔΕΘ.

Παιδί των Δυτικών συνοικιών, μεγαλωμένος στις αλάνες, άγιοι τόποι, με τα πλεονεκτήματα του παιδικού συγχρωτισμού της παρέας, χαραγμένα έντονα στη μνήμη μου, το άκουσμα, «Άντε σηκωθείτε να πάμε στην Έκθεση», ήταν το κάλεσμα για το ταξίδι στη «Γη της Επαγγελίας».

Οι δρόμοι φωτισμένοι, κυκλοφοριακή συμφόρηση, λεωφορεία στολισμένα με σημαιούλες, τα εισιτήρια των 1,20 δεν τερματίζανε στην Αριστοτέλους αλλά κάπου πιο κάτω από τη ΔΕΘ. Κοσμοπλημμύρα στις στάσεις στα πεζοδρόμια της Εγνατίαςκαι στις εισόδους της ΔΕΘ. Επιβλητική η πλατεία ΧΑΝΘ με τις σημαίες των κρατών. Οι είσοδοι της ΔΕΘ φωτισμένες και πολύβουες, περίμενες στην ουρά να περάσεις τα μεταλλικά κιγκλιδώματα και όταν έμπαινες αίφνης ένας γοητευτικός κόσμος απλωνότανε μπροστά σου.

Η τεράστια ρόδα του λούνα παρκ γύριζε γεμάτη κόσμο, το τρενάκι, τα καρτ, τα ποδοσφαιράκια, η σκοποβολή. Ο γύρος του θανάτου, οι περιστρεφόμενες κούνιες και άλλα που ήθελες να τα περάσεις. Μέχρι και ταριχευμένη φάλαινα είχαν φέρει κάποτε που μύριζε έντονα φορμόλη. Δίπλα ο πύργος του ΟΤΕ αγέρωχος και φωτεινός. Το ότι γύριζε το πάτωμα της καφετέριας μας φαινότανε απίστευτο. Εκεί το 1972 μίλησα από τον δεύτερο όροφο στον πρώτο, στο τηλέφωνο, βλέποντας το συνομιλητή μου.

Κι αρχιζες να ανεβαίνεις χαζεύοντας τα περίπτερα αριστερά και δεξιά. Ήθελες να τα επισκεφτείς όλα. Τα προιόντα τοποθετημένα σε ευρύχωρους χώρους μας γοήτευαν για την τεχνολογία της τότε εποχής. Κι ερχότανε οι αξεπέραστες μυρωδιές, με πρώτη εκείνη από τα διαφημιστικά φυλλάδια και δεύτερη από τα λουκάνικα και τη μαύρη μπύρα. Κονκάρδες, διαφημιστικά δωράκια, σημαιάκια των κρατών που συμμετείχαν, μας διέγειραν την παιδική μας βουλιμία και γεμίζαμε τσάντες από δαύτα για να τα δούμε με την ησυχία μας στο σπίτι.

Το Παλαί ντε σπορ γεμάτο αυτοκίνητα στο υπόγειό του, οι πλησίον της Αγγελάκη χώροι, γεμάτοι αγροτικά μηχανήματα, φορτηγά, χωματουργικά, λεωφορεία και ότι άλλο είχε να επιδείξει η βαριά αυτοκινητοβιομηχανία.

Το βραδάκι, αρχίζανε τα ακροβατικά, ισορροπιστές και ποδηλάτες στα σχοινιά, ακροβάτριες με αιωρούμενα μονόζυγα, κλόουν και τέλος σαν επισφράγισμα της νυχτερινής γιορτής τα πυροτεχνήματα. Τα έβλεπες ακόμα κι αν δεν ήσουν στην Έκθεση. Τότε η πόλη είχε χαμηλά κτίρια μεταξύ παρυφών κέντρου και συνοικιών. Ανεβαίναμε στις ταράτσες και άκουγες ένα ομαδικό «Ααααα» σε κάθε έκρηξη.

Ένα εκατομμύριο κόσμος ερχότανε για την ΔΕΘ. Η πλησίον της Θεσσαλονίκης επαρχία ήταν πάντα παρούσα στην ΔΕΘ.

Και σήμερα; Τι μπορεί να μας γοητεύει από τη ΔΕΘ; Νομίζω ότι έχει χάσει εκείνη την αίγλη και δεν πρόκειται να την ξαναβρεί.

Η πόλη αδιάφορη για το γεγονός προσπερνά μονότονη, μουντή, αδιάφορη, βαριεστημένη και μποτιλιαρισμένη από τα ΜΑΤ και τα σούρτα φέρτα των πολιτικών που την μετέτρεψαν σε βιλαέτι τους. Η σημερινή τεχνοκρατική αντίληψη, φρενάρισε παρά απογείωσε την ΔΕΘ. Διακόσιες πενήντα χιλιάδες επισκεπτών θεωρείται μεγάλο επίτευγμα εκεί που άλλοτε γινότανε το αδιαχώρητο. Και τώρα αν μου πεις «πάμε Έκθεση;», θα σου απαντούσα με την ατάκα του Αυλωνίτη προς το Ρίζο, στην κωμωδία οι γαμπροί της Ευτυχίας, «Θέλεις καφε; Θες μια βυσινάδα με παγάκια; Θες ένα νερατζάκι;

*Ο Νίκος Κουζίνης είναι αξιωματικός της πολεμικής αεροπορίας εν αποστρατεία.

Διαβάστε ακόμη: 80 στιγμιότυπα από την ιστορία της ΔΕΘ