Παλιά γέφυρα Αξιού ποταμού: Μια ακόμα χαμένη ευκαιρία
Στα παιδικά μας μάτια φάνταζε τεράστια, μας προκαλούσαν δέος τα σιδερένια δοκάρια και ο ήχος από τις ρόδες καθώς πατούσε το αυτοκίνητο
Κεντρική Εικόνα: Στέφανος Πασβάντης
Όσοι ανήκουν στην γενιά του 1980-1990 θα έχουν σίγουρα ζωντανές μνήμες από την παλιά σιδερένια γέφυρα του Αξιού ποταμού. Μαθητής δημοτικού μου προκαλούσαν δέος τα σιδερένια δοκάρια και ο ήχος από τις ρόδες καθώς πατούσε το αυτοκίνητο για να περάσει στην απέναντι όχθη.
Στα παιδικά μου μάτια φάνταζε τεράστια ενώ με τα χρόνια κατάλαβα πως δεν ήταν. Λόγω στενότητας της γέφυρας δεν μπορούσαν να περάσουν δύο οχήματα ταυτόχρονα με αποτέλεσμα να σταματά για λίγα λεπτά η κυκλοφορία σε κάθε ρεύμα της Εθνικής Οδού Θεσσαλονίκης- Γιαννιτσών.
Σε ώρες αιχμής συναντούσες συχνά μποτιλιάρισμα που ακινητοποιούσε τα αυτοκίνητα. Ένας πλανόδιος πωλητής τα καλοκαίρια πουλούσε πορτοκαλάδες χωρίς ανθρακικό με μια ιδιαίτερη γεύση που θυμίζουν Ελλάδα περασμένων δεκαετιών, ροξάκια και τουλούμπες.
Όταν πρώτη φορά περάσαμε από τον καινούργιο δρόμο προσπερνώντας την παλιά σιδερένια γέφυρα ο θείος μου είπε όλο καμάρι «Είδες τι έκανε ο Αντρέας είδες έργα το ΠΑΣΟΚ, που καθόμασταν και περιμέναμε με τις ώρες να περάσουμε από τη γέφυρα. Τώρα σε 40 λεπτά είσαι από την Θεσσαλονίκη στα Γιαννιτσά». Και πράγματι κάποια έργα στο οδικό δίκτυο έφεραν πολύ κοντά περιοχές της Ελλάδος που φάνταζαν ταξίδι ολόκληρο ενώ σήμερα πλέον μπορείς να τα επισκεφθείς ακόμα και για μονοήμερη απόδραση.
Παρ όλα αυτά η θέα της γέφυρας που ρήμαζε παρατημένη μου προκαλούσε θλίψη ίσως γιατί μου έφερνε μνήμες παιδικές που χάθηκαν ανεπιστρεπτί.
Τα τελευταία χρόνια οι αρχές έφραξαν τις δύο εισόδους της για λόγους ασφαλείας και η ιστορική γέφυρα αφέθηκε στην τύχη της. Έχουν γίνει επανειλημμένα προσπάθειες για την απομάκρυνση των υλικών της με το συστηματικό ξήλωμα όσων άφησε το ποτάμι και οι καιρικές συνθήκες όρθιο κάτι που κρίθηκε απαραίτητο μιας και είχαν σημειωθεί ατυχήματα με οδηγούς που εν αγνοία τους προσπάθησαν να περάσουν την γέφυρα χωρίς να γνωρίζουν ότι έπαψε να χρησιμοποιείται. Πολύ λογική λοιπόν η απαίτηση των κατοίκων και οι ενέργειες της περιφέρειας. Τι αξία έχει άλλωστε μια παλιά σιδερένια γέφυρα.
Αντί όμως να αφεθεί στη φθορά του χρόνο μήπως θα μπορούσε να συντηρηθεί και να αποκατασταθεί έστω για να αποτελέσει ένα ιστορικό μνημείο.
Δεν είναι λίγες άλλωστε οι φορές που γέφυρες γίνονται αξιοθέατα και χιλιάδες τουρίστες φωτογραφίζονται σε αυτές, αφήνουν κλειδαριές αγάπης, κάνουν μια στάση για να θαυμάσουν το τοπίο, γίνονται πόλος έλξης.
Τα σιδερένια δοκάρια της που παλαιότερα ήταν ξύλινα έχουν να μας διηγηθούν πολλές ιστορίες που αξίζει να διασωθούν όπως το άξιζε και αυτή η μικρή παλιά γέφυρα. Από πάνω τις περάσαν Έλληνες στρατιώτες, Γερμανοί, Βρετανοί, αντάρτες, πολιτικοί, έμποροι, πλανόδιοι μουσικοί.
Η ιστορία της ξεκινά το 1908 όταν η αρχικά ξύλινη γέφυρα που χρησιμοποιείται ως πέρασμα πυρπολείται από τους Τούρκους αναγκάζοντας τους κατοίκους να ενώσουν τσουβάλια, βαρέλια και βάρκες για να περάσει ο Ελληνικός στρατός.
Την περίοδο 1920-1935 η αμερικανική εταιρεία Τhe Νear Εast Foundation Company, κατασκεύασε πολλές γέφυρες εν Ελλάδι και το 1933 μια από αυτές ήταν στον ποταμό Αξιό. Η γέφυρα είχε μήκος 560 και πλάτος 5 μέτρα, ενώ χαρακτηρίστηκε πρωτοποριακό έργο που έλυσε το ζήτημα των πλημμυρών και συντέλεσε στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Το 1941 οι Άγγλοι κατέστρεψαν τη γέφυρα.
Οι Γερμανοί την αναστήλωσαν και στην συνέχεια το 1944 την ανατίναξαν κατά την αποχώρηση τους. Το 1945 στρατιώτες του 228ου τάγματος του αγγλικού στρατού ανακατασκεύασαν τη γέφυρα στην μορφή που είχε πριν σταματήσει να λειτουργεί το 1990 όταν πλέον άρχισε να χρησιμοποιείται το νέο οδικό δίκτυο.
Κατά την διάρκεια της Χούντας ήταν ένα από τα σημεία που διενεργούνταν τακτικός ελέγχους στους περαστικούς και τα εμπορεύματα τους.
Όταν σταμάτησε να χρησιμεύει ως πέρασμα κανείς δεν φάνηκε διατεθειμένος να ασχοληθεί με την συντήρηση και την ανάδειξη της με αποτέλεσμα να καταρρεύσει δημιουργώντας μπάζα μεγάλου μεγέθους μέσα στον ποταμό αλλά και ατυχήματα από την άγνοια των περαστικών οδηγών που βρέθηκαν να κινδυνεύουν να πέσουν στον ποταμό.
Σήμερα δεν υπάρχει τίποτα σχεδόν που να θυμίζει πως εκείνο ήταν το σημείο της παλιάς γέφυρας του Αξιού. Μια ακόμα χαμένη ευκαιρία για την ανάδειξη της ιστορικότητας της περιοχής που στην συνέχεια κατέληξε σε αμέλεια καθαρισμού από τα σιδερένια μπάζα που κατέληξε να είναι η γέφυρα.
