Περάσαμε μια μέρα στο Ορφανοτροφείο Μέλισσα

Εικόνες: Δημήτρης Τσίπας

Ένα χειμωνιάτικο πρωϊνό στο Πανόραμα της Θεσσαλονίκης. Στο ορφανοτροφείο κοριτσιών Μέλισσα.

Ένα μικρό κορίτσι η Μαρία ανοίγει την πόρτα ενός νέου σπιτιού. Εκεί συναντά την νέα της οικογένεια και όπως είναι αναμενόμενο έχει πολλές απορίες να λύσει και κάποιες σκέψεις να διαχειριστεί.

Τακτοποιείται στο καινούριο της δωμάτιο και μετά με την νέα της φίλη Δέσποινα, πλησιάζει την μεγαλύτερη του σπιτιού και την ρωτάει ”Κυρία είστε παντρεμένη;” εκείνη απαντά θετικά. Η επόμενη ερώτηση είναι προβλεπόμενη, ”Και πόσα παιδιά έχετε;” η απάντηση όμως δεν είναι, ”Δεν έχω παιδιά πουλάκι μου.” ”Τι δηλαδή δεν έχετε παιδιά;” ρωτάει ξαφνιασμένη.

Και εκεί που πάει να της εξηγήσει η μεγαλύτερη γυναίκα πετάγεται η φίλη της η Δέσποινα και της λέει ”Τι θες καλέ ναι δεν έχει παιδιά η κυρία. Έχει εμάς για παιδιά. Άντε πάμε να παίξουμε τώρα.” Αυτή είναι μία από τις πολλές αναμνήσεις που θυμάται με συγκίνηση και αγάπη η κυρία Βασιλεία Μαύρου, η Διευθύντρια του ορφανοτροφείο θηλέων ”Μέλισσα”.

”Είναι δύσκολο ένα παιδί να εισαχθεί σε ένα ίδρυμα, όσο κακοποιητικές και βάρβαρες να είναι οι συνθήκες στο σπίτι το παιδί θέλει να μένει με τους γονείς του. Το γεγονός ότι κάποιος αποφασίζει να το μεταφέρει σε ένα καλύτερο περιβάλλον δεν μπορεί να το πιστέψει τόσο εύκολα επομένως η προσαρμογή, σε μία τέτοιου είδους δομή είναι ιδιαιτέρως δύσκολη.”

Το πρόγραμμα έχει ως εξής: ”Ξυπνάμε το πρωί, τρώμε το πρωινό μας, οι πιο μεγάλες θα πάνε με το λεωφορείο στο σχολείο οι πιο μικρές με το σχολικό. Θα επιτρέψουμε θα φάμε το μεσημεριανό μας, θα μαλώσουμε θα αγκαλιαστούμε, θα αγαπηθούμε, θα παίξουμε, θα ζητήσουμε διάφορα πράγματα. Mετά θα έρθει το δίκτυο εθελοντών μας που κάνει ενισχυτική διδασκαλία στα κορίτσια και παράλληλα υπάρχουν και εξωσχολικές δραστηριότητες που επιλέγονται σύμφωνα με τις επιδεξιότητες τους για να μπορέσουν να αναπτυχθούν. Θέλουμε να έχουν μία καθημερινότητα όπως το κάθε σπίτι.”

Μεταξύ τους είναι πολύ δεμένες, έχουν χτίσει μία σχέση  όπως είναι τα αδέρφια. Είναι πολύ δύσκολο ωστόσο, γιατί πάντα όταν υπάρχουν εντάσεις προκύπτουν ερωτήσεις του τύπου ”δεν θέλω να είμαι με αυτό το κορίτσι, δεν το ξέρω και γιατί να μεγαλώνω μαζί της”. Δημιουργούνται όμως πολύ στενές φιλίες, οι περισσότερες κρατούν και σε βάθος χρόνου. Είναι φοβερό πως οι ιστορίες μεταξύ των κοριτσιών μοιάζουν κι όταν αυτές οι ιστορίες μοιάζουν τότε συνδέονται περισσότερο.

Η πιο δύσκολη ηλικία είναι αυτή της εφηβείας. Ξαφνικά φεύγει η επιμέλεια από τους γονείς και την έχει ένα ίδρυμα. Όταν συμβουλεύουν οι υπεύθυνοι του ιδρύματος το τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουν τα παιδιά, συχνά  απαντούν τους απαντούν ότι αυτοί δεν είναι οι γονείς τους επομένως δεν θέλουν να ακούσουν.

”Δεν γίνεται έτσι απλά να αλλάξει τον χαρακτήρα του ένα παιδί και να καταλάβει τι είναι σωστό και τι όχι, δεν γίνεται εύκολα να σεβαστεί και να ακολουθήσει τους κανόνες της δομής. Τα παιδιά που έρχονται εδώ είναι μεγάλης ηλικίας 13-16 και πολύ δύσκολα παρεμβαίνεις στην πορεία και στην ιστορία του. Είναι έφηβες έχουν χαράξει τον δρόμο τους, παρόλες τις δυσκολίες τα καταφέρνουμε όχι με όλες, αλλά ακόμα και ένα παιδί να καταφέρεις να σώσεις και να του δώσεις την έννοια να κάνει κάτι διαφορετικό είσαι κερδισμένος.”

Μία μορφή παραμέλησης που διαπιστώνεται τα τελευταία χρόνια είναι το γεγονός ότι οι γονείς δεν στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο. Αυτό σημαίνει ότι το παιδί δεν έχει επαφή με την γνώση, δεν γνωρίζει την αξία της εκπαίδευσης, δεν έχει ενημερωθεί ποτέ για τους σκοπούς αυτών και τι μπορεί να προσφέρει κι έτσι πολύ δύσκολα γίνεται η σύνδεση του σχολείου με το μέλλον.

Δεν είναι έντονο το φαινόμενο του bullying προς στα κορίτσια, όμως πολλά το αισθάνονται. Δύσκολα το διαχειρίζονται, τους πονάει και τους στεναχωρεί, ωστόσο ”στηρίζουμε σε κάθε δύσκολη μέρα. Δεν είναι όλες μαζί στο σχολείο, γιατί δεν είναι καλό να στιγματίζονται.

Υπάρχει μια δυσκολία σε σχέση με τα όνειρα τους:” τι θα σπουδάσω και τι θα γίνω,”. Αντιλαμβάνονται και νιώθουν τις αδυναμίες και τα μαθησιακά κενά κι αυτό τις δυσκολεύει να ονειρεύονται. Ότι και να επιλέξουν έχουν στο πίσω μέρος του μυαλού τους ότι πρέπει να βοηθήσουν την οικογένεια τους. Συνήθως οι συνθήκες των οικογενειών των κοριτσιών που έρχονται εδώ είναι δύσκολες. Έχουν σχέσεις με τους γονείς τους όσο καιρό βρίσκονται στην Μέλισσα.

”Είναι σημαντικό να έχεις ρίζες, να ξέρεις που ανήκεις. Γιατί όταν φεύγεις από εδώ πρέπει να έχεις μία σύνδεση με το παρελθόν σου. Είναι σημαντικό να ξέρεις ότι ανήκεις κάπου. Δεδομένα πράγματα για εμάς, όπως είναι η οικογένεια, δεν υπολογίζουμε την αξία τους μέχρι να καταλάβουμε ότι δεν είναι τόσο τόσο δεδομένα.”

Όταν τα κορίτσια ενηλικιωθούν επιλέγουν να φύγουν από την δομή και να ξεκινήσουν κάτι δικό τους ενώ μερικές φορές παραμένουν εδώ. Η Μέλισσα τους παρέχει 2 διαμερίσματα στα οποία μπορούν να μείνουν όταν ενηλικιωθούν για άλλα τρία χρόνια.

Μέχρι να μπορέσουν να στηριχθούν στον εαυτό τους και στις αποφάσεις τους, να κοινωνικοποιηθούν και να ενταχθούν στον κοινωνικό ιστό με την βοήθεια κοινωνικής λειτουργού, για να βγουν στην κοινωνία.

”Όλες φεύγοντας από εδώ μας κάνουν περήφανους. Μία ιστορία που την θυμάμαι και συγκινούμαι ήταν από ένα κορίτσι μας πέρσι που έγραψε στην εφημερίδα του σχολείου της ένα άρθρο για την ”Μέλισσα” λέγοντας πως είναι το σπίτι της. Είναι μία αίσθηση ότι κάνουμε κάτι σωστά και θέλουμε να το συνεχίσουμε.”

Υπάρχουν στο ίδρυμα 18 χρόνια τώρα, δύο γυναίκες οι οποίες έχουν μεγαλώσει πάρα πολλά κορίτσια. Είναι αυτονόητο πως κάποιες τις θεωρούν κομμάτι της ζωής τους. Γιατί πέρα από επάγγελμα είναι ένα εξαιρετικό λειτούργημα που προσφέρουν οι παιδαγωγικοί στις δομές. ”Είναι μία ιδιαίτερη σχέση και συνθήκη όταν πια τα παιδιά σου μεγαλώσουν και έρθουν να σε δουν, θυμούνται τους ανθρώπους που τις μεγάλωσαν.”

”Ωστόσο μερικές τις πληγώνει ή δεν θέλουν να κρατήσουν επαφές με το ίδρυμα, αντιλαμβάνεσαι την φροντίδα που παίρνεις από την δομή μετά τα 18 συνήθως όταν είσαι έφηβος και βρίσκεσαι σε αυτή την ένταση δεν μπορείς να δεχτείς τους κανόνες και τη σοβαρότητα, θεωρείς την φροντίδα δεδομένη. Όταν όμως ενηλικιώνεσαι, φεύγεις και ξεκινάς την ζωή σου μόνος σου λείπουν όλα αυτά που είχες εδώ.”

Μέσω social media κορίτσια, που μεγάλωσαν στην Μέλισσα, ή στο νεοκλασικό κτίριο στη Βασιλίσσης Όλγας, επιδιώκουν να κρατούν στενές σχέσεις με το προσωπικό. Κάποιες από αυτές γίνονται εθελόντριες.

”Είναι πολύ σημαντικό να θέλουν να έρχονται τα παιδιά να μας βλέπουν, είναι γοναϊκός ο ρόλος αναπόφευκτα γιατί στην ουσία εμείς μεγαλώνουμε το παιδί εμείς είμαστε κοντά του σε όλες τις στιγμές του. Όλοι εμείς εδω πέρα γινόμαστε κομμάτι της καθημερινότητας τους και των αναμνήσεων τους.”

Η Μέλισσα είναι ένας από τους παλαιότερους φορείς της Θεσσαλονίκης, ανεπίσημα λειτουργεί από το 1916 επίσημα από το 1921 (100 χρόνια). Η Μέλισσα πάντα είχε σκοπό να φροντίσει τα παιδιά που το έχουν ανάγκη ή βρίσκονται σε κίνδυνο.

Παλιότερα φρόντιζε παιδιά που ερχόντουσαν από πόλεμο και από κακουχίες σήμερα υπάρχει και το θέμα της παραμέλησης και της κακοποίησης και συνεχίζει να κάνει αυτό που έκανε και τότε. Να στέκεται δηλαδή στα παιδιά που το έχουν ανάγκη στα παιδιά που βρίσκονται σε κίνδυνο και να προσφέρει ότι καλύτερο μπορεί.

Ο στόχος της Μέλισσας εδώ και 100 χρόνια είναι να προσφέρει τα απαραίτητα που πρέπει να έχει κάθε παιδί. Ένα σπίτι με ζεστασιά επί της ουσίας, την δυνατότητα να χαρίζεις υποστήριξη και αγάπη, να νιώσεις σιγουριά, ασφάλεια και να αρχίσεις να ονειρεύεσαι και να βλέπεις το μέλλον του για να πιστέψεις στον εαυτό σου.

Διαβάστε επίσης: