Πλατεία Ελευθερίας: Parking μνήμης

Λέξεις: Παντελής Μπακατσέλος

Όσοι επισκέπτες της Θεσσαλονίκης αποφασίσουν να περπατήσουν λίγο πέρα από εκεί που τους άφησε το κρουαζιερόπλοιο, θα αντικρύσουν ένα χάλκινο μνημείο προς τιμήν των θυμάτων του Ολοκαυτώματος και ίσως να αναρωτηθούν γιατί αυτό βρίσκεται στην κάτω πλευρά ενός πάρκινγκ αυτοκινήτων.

Οι Θεσσαλονικείς φυσικά ξέρουν ότι δεν πρόκειται για πάρκινγκ, αλλά για την Πλατεία Ελευθερίας, μια πλατεία αφιερωμένη στη στάθμευση οχημάτων.

Πριν μερικούς μήνες μια ομάδα πολιτών της Θεσσαλονίκης – η ομάδα μας – ξεκίνησε να ερευνά το ζήτημα της Πλατείας, την ιστορία της, τη χρήση της, την εκμετάλλευση της. Και επειδή βρήκαμε ότι ήμασταν προκατειλημμένες και προκατειλημμένοι εναντίον του πάρκινγκ, μπήκαμε στη θέση όσων δεν είναι, για να κοιτάξουμε τα επιχειρήματά μας από την αντίπερα όχθη.

Έτσι δημιουργήσαμε τον φανταστικό «Όμιλο Φίλων Πάρκινγκ Ελευθερίας» και, το Σάββατο 17 Ιουνίου, ως Όμιλος προσκαλούμε τους κατοίκους και τις επισκέπτριες της πόλης σε μια ξενάγηση στον αγαπημένο μας χώρο στάθμευσης, εκεί όπου οι ανάγκες του παρόντος πατούν με τις ρόδες τους την ανάγκη για σύνδεση με το παρελθόν.

Περπατώντας γύρω από το πάρκινγκ θα σας μιλήσουμε για τη χρησιμότητα της διατήρησης του χώρου στάθμευσης, σε μια προσπάθεια να περάσουμε ανάμεσα από τα εμπόδια της μνήμης που είναι δύσκολο να αγνοήσουμε.

Στην έρευνά μας διαπιστώσαμε ότι σε κάποια φάση το νήμα που συνέδεε την Πλατεία Ελευθερίας με την ιστορία της πόλης κόπηκε, σαν η Ιστορία να πέθανε ανάμεσα στην Ίωνος Δραγούμη και τη Βενιζέλου, αφού εκεί σίγουρα δε μοιάζει καθόλου ζωντανή.

Μόνο ως φάντασμα μπορεί να επιστρέψει. Όχι από εκείνα που φοράνε ένα σεντόνι και στοιχειώνουν κάποιον πύργο, αλλά σαν ένα από τα φαντάσματα που κατοικούν μέσα μας και δε μας αφήνουν να ησυχάσουμε.

Σκεφτήκαμε, βέβαια, μήπως κάποια στοιχειά είναι καλύτερο να τα αφήνεις να αργοσβήνουν στη σιωπή. «Τι ενδιαφέρει τον 17χρονο για τον Λαμπράκη; Τι τον ενδιαφέρει τι έγινε το 1963;», είχε αναρωτηθεί πριν λίγα χρόνια ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφερόμενος σε ένα άλλο φάντασμα της πόλης. Αλλά και πιο πρόσφατα, δήλωσε ότι το ΕΑΜ ανήκει στις χειρότερες στιγμές της ελληνικής ιστορίας. Μήπως κι εμείς πηγαίναμε να ασχοληθούμε με κάτι αδιάφορο για τους συμπολίτες μας; Μήπως θα ανακινούσαμε πάθη του παρελθόντος που οι Έλληνες θα έπρεπε να ξεχάσουν;

Αν το ΕΑΜ θυμίζει «εμφύλιους διχασμούς», τότε ίσως οι δωσίλογοι και οι συνεργάτες των ναζί που στέκονταν γύρω από την Πλατεία Ελευθερίας την 11η Ιουλίου του 1942 να ήταν δείγμα εθνικής ενότητας.

Σε κάθε περίπτωση ίσως αυτές οι μνήμες είναι πλέον κάτι παλιό, που δεν πουλάει, τουλάχιστον όχι όσο η ανάπτυξη της πόλης, τα κρουαζιερόπλοια, τα κουλούρια και το μετρό που up and running όπως είναι, σύντομα θα καταργήσει την ανάγκη για ένα ακόμα πάρκινγκ.

Με αυτές τις σκέψεις και τις αμφιβολίες στο μυαλό, αποφασίσαμε να αμφιβάλλουμε παραπάνω για το παρόν και να σκεφτούμε ακόμη περισσότερο για το παρελθόν.

Μέσα από αφηγήσεις του χθες και από επιστημονικά επιχειρήματα του σήμερα, ανάμεσα από σεφαραδίτικα τραγούδια, δέντρα που δεν κόπηκαν ακόμα και αυτοκίνητα που μόλις πάρκαραν, φιλοδοξούμε με τα σώματα και τις φωνές μας να γίνουμε -performers και κοινό μαζί- η ζωντανή βίωση της Ιστορίας.

Έστω για 45 λεπτά, μέχρι η Πλατεία να επιστρέψει πάλι στους τετράτροχους ενοίκους της.

Ο Παντελής Μπακατσέλος είναι σκηνοθέτης, τελειόφοιτος του Τμήματος Θεάτρου του Α.Π.Θ.

*Η περιπατητική performance Πλατεία Ελευθερίας: Parking Μνήμης θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 17 Ιουνίου στις 19:00 στην Πλατεία Ελευθερίας, πλησίον της στάσης του 33, με ελεύθερη προσέλευση