Ποιος θέλει να ανοίξει μια νέα πληγή στο κέντρο της Θεσσαλονίκης;

Μια νέα απειλή βρίσκεται προ των πυλών, σε σχέση με την περιβόητη ολοκλήρωση της βασικής γραμμής του Μετρό της Θεσσαλονίκης. Μήλον της έριδος και αυτή τη φορά η ολοκλήρωση του σταθμού της Βενιζέλου, που σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του κ. κ. Θεόδωρου Παπαδόπουλου, Διευθύνοντα Συμβούλου της Αττικό Μετρό, θα ολοκληρωθεί οριστικά το 2024. Ο σταθμός που άλλαξε πολλές φορές ημερομηνία παράδοσης και κινδυνεύει να βρεθεί άλλα δυόμιση τουλάχιστον χρόνια πίσω και από το 2024, εξαιτίας της εμμονικής προσπάθειας του βουλευτή Θεσσαλονίκης της Ν.Δ. κ. Στράτου Σιμόπουλου να αποσπάσει τις αρχαιότητες και να τις επανατοποθετήσει, λύση που είχε απορριφθεί πανηγυρικά παλαιότερα.

UPDATE: Διαβάστε εδώ την απάντηση του κ. Σιμόπουλου με επιστολή του στην Parallaxi

Ας ξεκινήσουμε όμως με ένα μικρό χρονικό:

Το χρονικό

28 Ιανουαρίου 2013: Ανοίγει το ζήτημα της μεταφοράς της Μέσης Οδού: έτσι ονομαζόταν η λεωφόρος που διέσχιζε το κέντρο της Θεσσαλονίκης ήδη από τον 4ο αιώνα μ.Χ., κάτω ακριβώς από το οδόστρωμα της σημερινής Εγνατίας από το Συντριβάνι (Κασσανδρεωτική Πύλη) ως το Βαρδάρι (Χρυσή Πύλη). Η μεταφορά των Αρχαίων για να μην καθυστερήσουν οι εργασίες του μετρό διχάζει δημοτικές αρχές, πολίτες και αρχαιολόγους. Ανακοινώνεται η ομόφωνη γνωμοδότηση του ΚΑΣ και στη συνέχεια η βιαστική απόφαση του πρώην αναπληρωτή υπουργού Πολιτισμού Κώστα Τζαβάρα, να μη διατηρηθούν οι αρχαιότητες στο σημείο όπου βρέθηκαν, στη συμβολή των οδών Εγνατίας και Βενιζέλου, και να μεταφερθούν αρκετά χιλιόμετρα μακριά, στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά. Είχε προκαλέσει αίσθηση τότε η πληροφορία ότι τα μέλη του ΚΑΣ γνωμοδότησαν χωρίς καν να έχουν επισκεφθεί τους χώρους του Μετρό.

6 Φεβρουαρίου 2013: Ξεκινά διεθνής ψηφοφορία (petition) για την in situ διάσωση μνημείων εξαιρετικού ενδιαφέροντος των πρωτοβυζαντινών αιώνων στο κεντρικό τμήμα της λεωφόρου ή Μέσης Οδού της Θεσσαλονίκης.

3 Απριλίου 2013: Με διακοπή εκτέλεσης των εργασιών του μετρό της Θεσσαλονίκης, εξαιτίας των σημαντικών καθυστερήσεων στις απαλλοτριώσεις και τις αρχαιολογικές έρευνες, που έχουν ανατρέψει «εκ βάθρων» τον προγραμματισμό, προειδοποιεί με επιστολή του στην Αττικό Μετρό ο επικεφαλής της κοινοπραξίας κατασκευής του έργου Μιχάλης Σίμας.

26 Ιουνίου 2013: Τα κανάλια ανακοίνωσαν απόψε με καμάρι πως τη σύμβαση επέκτασης του Μετρό Θεσσαλονίκης προς την Καλαμαριά υπέγραψαν η Αττικό Μετρό ΑΕ και η ανάδοχος εταιρεία ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ, που αναλαμβάνει πλέον όλα τα μεγάλα έργα της χώρας. Η επέκταση του Μετρό Θεσσαλονίκης προς Καλαμαριά προβλέπεται ότι θα παραδοθεί για λειτουργία εντός του 2018. Καθώς στο σταθμό Βενιζέλου έχει να δουλέψει άνθρωπος από το Δεκέμβρη του 2012 και το θέμα ακόμα περιμένει λύση μετά από πολλαπλές αναβολές στο ΣτΕ, θεωρείται πολύ πιθανόν η γραμμή που θα παραδοθεί πρώτη, το 2018, να είναι αυτή που θα ενώνει Μίκρα με Πανεπιστήμιο μετά την ολοκλήρωση της επέκτασης της Καλαμαριάς.

Ιούλιος 2013: Γίνεται το πρώτο πάγωμα της απόφασης περί μετακίνησης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων χωρίς εγγυήσεις. Ο δήμος Θεσσαλονίκης κάνει προσφυγή στο ΣτΕ για ακύρωση της απόφασης Τζαβάρα που όριζε μετακίνηση των αρχαίων του σταθμού Βενιζέλου με πιθανότερο προορισμό το Στρατόπεδο Παύλου Μελά.

29 Αυγούστου 2013: Πραγματοποιείται σύσκεψη στα γραφεία της Διεύθυνσης Μετρό Θεσσαλονίκης της Αττικό Μετρό Α.Ε. Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Αττικό Μετρό Α.Ε. Χρήστος Τσίτουρας, εξέφρασε και αυτός την ικανοποίησή του για τη λύση που βρέθηκε για το σταθμό Βενιζέλου. «Η Αττικό Μετρό, σε συνεργασία με το ΑΠΘ και το ΤΕΕ/ΤΚΜ, έφτασε σε μία τελική, προτεινόμενη μελέτη, την οποία τόσο το Υπουργείο Πολιτισμού, όσο και η Δημοτική Αρχή, βλέπουν με ικανοποίηση. Είμαστε στη σφαίρα του εφικτού και γίνεται αυτό που λέγαμε εξαρχής, ότι μπορεί να συνυπάρξει Μετρό και Αρχαία. Μάλιστα, η συγκυρία είναι τόσο ευτυχής, που θα ‘χουμε ένα μοναδικό παγκοσμίως σταθμό Μετρό, που συγχρόνως θα είναι και μουσείο».

10 Δεκεμβρίου 2013: Το Τμήμα Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας έκανε δεκτή την προσφυγή που είχε καταθέσει ο Δήμος Θεσσαλονίκης για την παραμονή των αρχαίων στο σταθμό Βενιζέλου. Και η συνεδρίαση για την τελική απόφαση ορίζεται για τον Ιανουάριο.

28 Ιανουαρίου 2014: Έναν ολόκληρο χρόνο μετά τη γνωμοδότησή του υπέρ της απόσπασης και της απομάκρυνσης των αρχαιοτήτων της  Βενιζέλου, στο πλαίσιο των εργασιών του πολύπαθου Μετρό Θεσσαλονίκης, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο συνεδριάζει για να συζητήσει το ίδιο θέμα σε ελαφρά παραλλαγή: την «έγκριση ή μη μελέτης ανάδειξης των  αρχαιοτήτων».

24 Φεβρουαρίου 2014: Η πρόταση του ΚΑΣ από τις 28/1 για απόσπαση των αρχαιολογικών ευρημάτων, εργασίες για την κατασκευή του σταθμού του μετρό, επανατοποθέτησή τους στο ίδιο σημείο και διαμόρφωση επισκέψιμου χώρου εγκρίνεται με υπουργική απόφαση, αλλά ο δήμαρχος εμμένει στην προσφυγή επειδή δεν έγινε ακύρωση της προηγούμενης απόφασης Τζαβάρα και πραγματικά κανείς δεν καταλαβαίνει γιατί μένει ανοιχτό αυτό το “παράθυρο”.

5 Μαρτίου 2014: Εκδικάζεται μετά από αναβολές η προσφυγή του δημάρχου στο ΣτΕ προκειμένου να ακυρωθεί η απόφαση Τζαβάρα για να μην υπάρχει “παραθυράκι” που θα οδηγήσει τα αρχαία της Βενιζέλου εκτός του Σταθμού, αφού η λύση στην οποία συγκλίνουν όλοι είναι η μετακίνηση και επανατοποθέτηση των Αρχαίων στο Σταθμό Βενιζέλου.

14 Μαρτίου 2014: Η ανάδοχος κοινοπραξία δηλώνει ότι αποχωρεί από το έργο. Με αφορμή την «Ειδική δήλωση διακοπής έργων» της αναδόχου κ/ξίας του Μετρό Θεσσαλονίκης, η Αττικό Μετρό δηλώνει ότι το έργο επιβάλλεται να συνεχίσει απρόσκοπτα, χωρίς να χαθεί ούτε μια μέρα, τις κατασκευαστικές εργασίες του σε όλους τους σταθμούς που είναι διαθέσιμοι (Ν. Σιδηροδρομικός Σταθμός, Δημοκρατίας, Σιντριβάνι, Πανεπιστήμιο, Παπάφη, Ευκλείδης, Φλέμινγκ, Ανάληψη, Πατρίκιος, Ν. Ελβετία), στη διακλάδωση Δημοκρατίας και στο Αμαξοστάσιο, όπως προβλέπει η Σύμβαση.

23 Απριλίου 2014: Το έργο έχει παγώσει σε όλα τα μέτωπα, αλλά μετά την εκ νέου εκδίκαση της προσφυγής Μπουτάρη αναμένεται συμφωνία για το θέμα των Αρχαίων του Σταθμού Βενιζέλου. Δήμος Θεσσαλονίκης και Αττικό Μετρό φαίνεται να συμφωνούν στη λύση της απόσπασής τους, της φύλαξής τους σε κατάλληλο αποθηκευτικό χώρο και την επανατοποθέτησή τους σχεδόν στο σύνολό τους στο -1 υπόγειο του σταθμού, όπου θα δημιουργηθεί ένα εντυπωσιακό μουσείο. Οι δύο εμπλεκόμενοι θα καταθέσουν στο ΣτΕ συμπληρωματικά υπομνήματα σχετικά με τις προτάσεις τους για απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων.

16 Δεκεμβρίου 2014: Η μελέτη για τις αρχαιότητες του σταθμού Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης εγκρίθηκε ομόφωνα από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ), επιβεβαιώνοντας τη δυνατότητα συνύπαρξης Αρχαίων και Μετρό. Η μελέτη βασίστηκε στην κοινή πρόταση του δήμου Θεσσαλονίκης και της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ στο πλαίσιο του αρχιτεκτονικού επανασχεδιασμού του Σταθμού Βενιζέλου του Μετρό. Η λύση αυτή διασφαλίζει, σύμφωνα με την ανακοίνωση, τη λειτουργικότητα (υπόγεια διάβαση, διαμπερές πέρασμα των χρηστών του Σταθμού του Μετρό) αλλά και την ανάδειξη του ενιαίου αρχαιολογικού χώρου (οι ελάχιστες δυνατές παρεμβάσεις που εξασφαλίζουν τη δυνατότητα επιτόπιας επίσκεψης αλλά και απρόσκοπτης θέασης των αρχαιοτήτων).

Οκτώβριος 2015: Τότε ο νέος υπουργός Πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς, υπέγραψε απόφαση για την κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων που βρέθηκαν στο σκάμμα του σταθμού “Βενιζέλου”. Και μπορεί με διυπουργική απόφαση να δρομολογείται η ταυτόχρονη κατασκευή του σταθμού με την ολοκλήρωση των αρχαιολογικών εργασιών όμως η απόφαση Μπαλτά τον Οκτώβριο του 2015  ουσιαστικά ακυρώνει το σταθμό αφού δεν επιτρέπει να κουνηθεί πέτρα απ΄ τα Αρχαία της Βενιζέλου. Τελικά βέβαια η κατασκευή του σταθμού Βενιζέλου (και του Μετρό, παρόλο που πολλά ειπώθηκαν) δεν ακυρώνεται αλλά μετατίθεται χρονικά, μέχρι την οριστική διευθέτηση της ανάδειξης και προστασίας των αρχαιοτήτων, μετά από διάλογο και συνεννόηση με το Υπουργείο Πολιτισμού.

16 Ιουνίου 2016: Υπογραφή μνημονίου συναντίληψης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Υπουργείου Μεταφορών Υποδομών και Δικτύων, της «ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε.» και του Δήμου Θεσσαλονίκης με αντικείμενο τη διαμόρφωση ενός πλαισίου συνεργασίας για την κατά χώραν ανάδειξη των σημαντικών αρχαιοτήτων που ανασκάφηκαν κατά τις εργασίες κατασκευής του σταθμού “Βενιζέλου” του Μητροπολιτικού Σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης.

15 Νοεμβρίου 2016: Στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, ο Ανδρέας Κουράκης περιέγραψε το σχέδιο στο οποίο έχουν συμφωνήσει όλες οι πλευρές και αναμένεται η έγκρισή του από το ΚΑΣ ώστε να ξεκινήσουν οι σχετικές μελέτες. Η πρόταση που πήρε το πράσινο φως ήταν η συνύπαρξη των αρχαιοτήτων με τις λειτουργίες του μετρό, με την απόσπαση και επανατοποθέτηση να αφορά μόνο στο 8-10% των αρχαιοτήτων.

24 Ιανουαρίου 2017: Η μελέτη λαμβάνει την έγκριση του ΚΑΣ και αναμένεται και η σχετική απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού. Οι εργασίες εκτιμάται ότι θα ξεκινήσουν και πάλι μέσα στους επόμενους δύο μήνες. Το τεχνικό σκέλος της μελέτης που παρουσιάστηκε τότε στο ΤΕΕ/ΤΚΜ προβλέπει την ανάπτυξη του σταθμού σε τέσσερα υπόγεια επίπεδα.

Μάρτιος 2019: Οι αρχαιολογικές εργασίες στους σταθμούς Αγίας Σοφίας και Βενιζέλου τελειώνουν. Οι αρχαιολόγοι αποχωρούν και παραμένουν μόνο όσοι ασχολούνται με το κομμάτι της κατασκευής.

ΔΕΙΤΕ: Σταθμός Βενιζέλου: 10 βήματα μέχρι την άκρη του τούνελ

ΔΕΙΤΕ: Μετρό: Το χρονικό της ταλαιπωρίας μας

Και φτάνουμε στο σήμερα. Ο κ. Στράτος Σιμόπουλος, νυν βουλευτής Θεσσαλονίκης με τη ΝΔ, στη Θεσσαλονίκη, έδωσε μάχες στο παρελθόν για την απόσπαση των αρχαιοτήτων και την τοποθέτηση τους στο στρατόπεδο Παύλου Μελά. Είχε σχεδόν κάνει σημαία του για χρόνια αυτό τον αγώνα και με την εκλογή του επαναφέρει το ζήτημα με την παρακάτω δήλωση:

”Απόσπαση και επανατοποθέτηση αρχαιοτήτων: Η λύση για τη Βενιζέλου

Η περίπτωση του σταθμού Βενιζέλου του Μετρό ,δυστυχώς, αποδεικνύει πόσο οι ιδεοληψίες και η επικοινωνία μπορούν να οδηγήσουν σε αξεπέραστα προβλήματα ένα έργο και να κρατήσουν σε “ομηρία” το κέντρο μίας πόλης όπως η Θεσσαλονίκη.

Ακόμη και σήμερα να ξεκινούσε η ουσιαστική κατασκευή του σταθμού, με τον τρόπο που επέλεξε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και η Αττικό Μετρό (χωρίς δηλαδή απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων), θα απαιτείτο μία περίοδος τουλάχιστον επιπλέον πέντε χρόνων για την ολοκλήρωση του και η λειτουργία ΟΛΟΥ του Μετρό θα έπρεπε να σταματήσει για ένα χρόνο.

Βέβαια, πριν την κατασκευή θα έπρεπε να υπάρχουν μελέτες εφαρμογής, να γνωρίζουμε δηλαδή πως θα υλοποιηθεί και πόσο επιπλέον θα κοστίσει, κάτι που τα τελευταία τέσσερα χρόνια δεν μάθαμε ποτέ.

Κινδυνεύουμε, λοιπόν, με την «μη λύση» που έχουν επιλέξει αντί για «Μετρό και αρχαία» στη Βενιζέλου στο τέλος να έχουμε «μόνο ή καθόλου αρχαία και σίγουρα καθόλου μετρό».

Η μόνη λύση για να προχωρήσει η κατασκευή του σταθμού είναι να υπάρξει προσωρινή απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων.

Αυτή την λύση είχα υποστηρίξει ως γενικός γραμματέας δημοσίων έργων κατά τη διάρκεια της προηγούμενης κυβέρνησης της ΝΔ.

Η κυβέρνηση, όμως, του ΣΥΡΙΖΑ και η διοίκηση της Αττικό Μετρό έχασαν πάνω από τέσσερα χρόνια και στο τέλος απλώς κατάφεραν να προσθέσουν ταλαιπωρία και καθυστέρηση στις «πλάτες» των πολιτών της Θεσσαλονίκης.

Στο πλαίσιο αυτό συμφωνώ με την τοποθέτηση του νέου δημάρχου Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνου Ζέρβα, περί απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαίων που έχουν αποκαλυφθεί στον σταθμό Βενιζέλου.

Φυσικά, η νέα διοίκηση της Αττικό Μετρό σε απόλυτη συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού, οφείλει προηγουμένως να παρουσιάσει όλα εκείνα τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η επιλεγείσα από τη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ λύση είναι μη βιώσιμη και ότι η λύση της προσωρινής απόσπασης και επανατοποθέτησης είναι συντομότερη, οικονομικότερη και αναδεικνύει επίσης τις αρχαιότητες.

Τέλος, πρέπει άμεσα να σταματήσουν οι εργασίες οροφής στο σταθμό που μοναδικό σκοπό έχουν να εγκλωβίσουν τη νέα διοίκηση στην υπάρχουσα «μη λύση».”

Ο νέος δήμαρχος Θεσσαλονίκης, και μέλος παλαιότερα του ΔΣ της Αττικό Μετρό, είχε υποστηρίξει τη θέση της απόσπασης. Όμως σήμερα παίρνει μια πολύ προσεκτική και μετρημένη θέση. Σε ερώτηση της parallaxi για το τι πρέπει να γίνει μας απάντησε:

”Η υπόθεση αυτή του Μετρό Θεσσαλονίκης και ιδιαίτερα του σταθμού στην οδό Βενιζέλου είναι προβληματική. Νιώθω δικαιωμένος γιατί από το 2013 είχα προειδοποιήσει πως η μέθοδος που επιλέχθηκε ήταν κοστοβόρα και χρονοβόρα. Από τότε είχα επιμείνει πεισματικά για μια άλλη τεχνική μέθοδο με απόσπασης των αρχαιοτήτων, κατασκευής του σταθμού και επανατοποθέτησής τους κατά περίπου 85%.

Τη θέση μου αυτή και την ανέλυσα επανειλημμένα στο Δημοτικό Συμβούλιο, δημόσια αλλά και συγκρούστηκα. Όλοι οι φορείς της πόλης συμφωνούσαν τότε με αυτή. Πρόκειται για λύση άμεσα εφαρμόσιμη, πλήρως νόμιμη σύμφωνα με το Συμβούλιο της Επικρατείας και διαχειρίσιμη, η οποία από τη μία δε θα ανεβάσει το κόστος κατά 50 εκ. και από την άλλη θα δώσει τη δυνατότητα, όλο το έργο, μαζί με τον εξαιρετικά κρίσιμο για την εύρυθμη λειτουργία του κέντρου της πόλης σταθμούς, να παραδοθεί προς χρήση στους κατοίκους και τους επισκέπτες της Θεσσαλονίκης το 2021-22. Η σημασία του σταθμού στη Βενιζέλου είναι κομβική καθώς αποτελεί ίσως τον κυριότερο σταθμό του έργου στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Κατ΄ αναλογία με την Αθήνα είναι ο δικός μας σταθμός στο Σύνταγμα, εξού και το μόνιμο ενδιαφέρον για τις εξελίξεις σε αυτό το τμήμα του έργου.

Ενημερώνομαι τακτικά για τα θέματα εξέλιξης του έργου αλλά και του συγκεκριμένου σταθμού.Είχα χαρακτηρίσει την επιλεγείσα μέθοδο «εξωτική» και πανάκριβη και δυστυχώς το πέρας των ετών αλλά και ο σχεδιασμός που ισχύει σήμερα επιβεβαίωσε εκείνη την άποψη. Και προφανώς δε θα υπάρξει ακόμη και με την εφαρμογή αυτής της λύσης «αρχαιολογική πλάζα» όπως κάποιοι επίμονα επαγγέλλονταν! Σήμερα ελπίζω έστω και την ύστατη στιγμή τα πράγματα να κινηθούν αποδοτικότερα για την πόλη.

Όμως, επειδή οι Θεσσαλονικείς έχουν πληρώσει πολύ ακριβά αυτή την υπερδεκαετή αργοπορία ολοκλήρωσης του έργου, εάν μία τυχόν αλλαγή των σχεδίων ισοδυναμεί με νέες καθυστερήσεις για λόγους γραφειοκρατικούς ή τεχνικούς, προκρίνω και θα υποστηρίξω τη συντομότερη και οικονομικότερη μέθοδο.

Άμεσα θα πρέπει να υπάρξει μία επαναξιολόγηση της πορείας των έργων από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, προφανώς και το Δήμο Θεσσαλονίκης, και να προχωρήσουμε στη βέλτιστη λύση.

Σε κάθε περίπτωση όμως η πόλη αλλά και οι φορολογούμενοι έχουν καταβάλει υψηλό τίμημα όλα αυτά τα χρόνια και αυτό δυστυχώς δεν αλλάζει. Έχω δηλώσει ότι η ημέρα που θα κόψω εισιτήριο για να επιβιβασθώ και μετακινηθώ με το Μετρό Θεσσαλονίκης θα είναι η ευτυχέστερη ημέρα της ζωής μου και ως δήμαρχος Θεσσαλονίκης δεν σκοπεύω να επιβαρύνω ούτε να καθυστερήσω την έλευσή της. Μη χαθεί λοιπόν ούτε μία επιπλέον μέρα ούτε ένα παραπάνω ευρώ για τη λειτουργία του Μετρό! Όλα τα υπόλοιπα θα τα κρίνει η ιστορία.”

Η επίσημη θέση της διοίκησης της Αττικό Μετρό εκφράστηκε στην parallaxi μέσω του προέδρου της καθηγητή Γιάννη Μυλόπουλου:

“Η επιστροφή σε ένα άγονο παρελθόν διαμάχης και σύγκρουσης για τη Θεσσαλονίκη και καθυστερήσεων στο έργο του Μετρό είναι μια αδικαιολόγητη πράξη. Σήμερα τα διλήμματα έχουν ξεπεραστεί, οι λύσεις έχουν δοθεί και το έργο προχωρεί με συγκεκριμένο σχεδιασμό και χρονοδιάγραμμα. Είναι σαφές ότι οποιαδήποτε παρέκκλιση σήμερα από το υπάρχον χρονοδιάγραμμα σημαίνει κόστος σε χρήμα και χρόνο. 

Το 2019 δεν είναι 2014 για να συζητάμε για ένα σταθμό που είχε μόνο αρχαία. Συζητούσαμε τότε 2 ισότιμες λύσεις σε ότι αφορά το χρόνο εκτέλεσης των εργασιών. Ξεκινούσαμε από το μηδέν. Το 2019 δεν ξεκινάμε από το μηδέν. Η λύση της κατά χώρα ανάδειξης των αρχαιοτήτων η οποία εγκρίθηκε από το ΚΑΣ τον Φεβρουάριο του 2017 είχε ως αποτέλεσμα να εκπονηθούν μελέτες και από το 2018 να εφαρμόζεται στο σταθμό Βενιζέλου. 

Η επιστροφή στη λύση της απόσπασης και επανατοποθέτησης σημαίνει: 

• Αποκαθήλωση όσων έχουν κατασκευαστεί στον ενδιάμεσο χρόνο
• Νέες μελέτες
• Νέες εγκρίσεις από το ΚΑΣ 
• Καθαρισμό του δαπέδου των αρχαιοτήτων από τον υδράργυρο 
• Μια νέα αρχαιολογική ανασκαφή την οποία σήμερα δεν έχουμε υποχρέωση να την κάνουμε σε βάθος 4 μέτρων κάτω από το δάπεδο των αρχαιολογικών ευρημάτων.

Αντιλαμβάνεται κανείς ότι οι προαναφερθείσες εργασίες θα χρειαστούν ένα χρονικό διάστημα επιπλέον του σημερινού χρόνου που είναι της τάξεως των 4 ετών. Σύμφωνα με το σημερινό χρονοδιάγραμμα αν πάμε σε μια λύση απόσπασης και επανατοποθέτησης ο σταθμός θα ολοκληρωθεί το 2027 με ότι αυτό σημαίνει σε παραπάνω χρόνο εκτέλεσης έργου, σε ταλαιπωρία της Θεσσαλονίκης και σε κόστος που δεν έχει υπολογιστεί.

Είναι μία ολέθρια λύση. Ο νεοεκλεγείς Δήμαρχος Θεσσαλονίκης δήλωσε υπό την προϋπόθεση η λύση να είναι σύντομη και χωρίς επιπλέον κόστος. Το λέει αυτό επειδή έχει ενημερωθεί από εμένα προσωπικά και κατ’ επανάληψη ότι η λύση της απόσπασης δεν συζητιέται με όρους του 2014. Σήμερα υπάρχουν τετελεσμένα. 

Η λύση της απόσπασης και επανατοποθέτησης είναι απολύτως αδικαιολόγητη και επιστροφή σε ένα κακό παρελθόν. Ο κ. Σιμόπουλος έχει έναν εγωισμό και μία εμμονή να αποδείξει πως η λύση που ο ίδιος πρότεινε προ ετών ήταν η καλύτερη. Δυστυχώς τα χρόνια πέρασαν και ακόμα και αν ήταν η καλύτερη – που δεν το πιστεύω πως ήταν – σήμερα δεν είναι γιατί τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Η εμμονή του τον κάνει να είναι εκτός τόπου και χρόνου και φυσικά δεν έχει ενημερωθεί ποτέ, δεν έχει κανένα στοιχείο στη διάθεση του, σε αντίθεση με τον κ. Ζέρβα τον οποίο έχω ενημερώσει προσωπικά.

Σήμερα δεν έχουμε διλήμματα. Εγώ καταθέτω στοιχεία για το τι θα σήμαινε μια αλλαγή.  Μια λύση απόσπασης και επανατοποθέτησης θα ήταν καταστροφική για το έργο, τη Θεσσαλονίκη και την οικονομία. Αν θέλουν κάποιοι να αυτοκτονήσουν θα αυτοκτονήσουν. Ελπίζω να μην θέλουν.”  

Την απόφαση βέβαια δεν θα την πάρει κανείς άλλος πλην της σημερινής υπουργού Πολιτισμού, κ. Λίνας Μενδώνη, η οποία ως γραμματέας του Υπουργείου είχε ταχθεί υπέρ της απόσπασης, όμως τώρα ζήτησε πληρέστατη ενημέρωση και της παρασχέθηκαν οι σχετικοί φάκελοι τους οποίους και μελετά τις τελευταίες μέρες ώστε να αποφασίσει για την τύχη του θέματος.

Στο μεταξύ ας δούμε τι έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια, τι θα σημάνει μια πιθανή απόφαση απόσπασης και τι πρόκειται να ζήσει η Θεσσαλονίκη:

Βρισκόμαστε πια στο καλοκαίρι του 2019. Στο σταθμό της Βενιζέλου έχουν ήδη ολοκληρωθεί  τα 3/4 της πλάκας οροφής, κάτω από την οποία βρίσκονται προστατευμένες σε ειδικά τσουβάλια οι αρχαιότητες της Εγνατίας Οδού. Όλα αυτά έγιναν βάση ειδικών μελετών που εγκρίθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία και χρηματοδοτεί το έργο του σταθμού και η οποία σε οποιαδήποτε μεταβολή δεν θα μείνει με σταυρωμένα τα χέρια απαιτώντας την επιστροφή των χρημάτων της.

Στην περίπτωση μιας νέας μελέτης αποξήλωσης που θα υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να περιγραφεί με ακρίβεια το τι πρόκειται να συμβεί και πόσο πίσω θα πάει το έργο, καθώς και το νέο κόστος.

Με ένα πρόχειρο υπολογισμό θα χρειαστούν τουλάχιστον 4 μήνες για να αποσπαστούν τα ειδικά προστατευτικά τσουβάλια από τις προστατευμένες αρχαιότητες, θα χρειαστεί να βρεθεί τρόπος να αφαιρεθεί η οροφή που φτιάχτηκε, ή να τρυπηθεί για να αφαιρεθούν τα αρχαία και να μεταφερθούν αλλού,  χρόνος τουλάχιστον 12 μηνών, να δημιουργηθούν συνθήκες φύλαξης σε άλλο χώρο, με άγνωστο κόστος και να είμαστε βέβαιοι πως θα γίνει η επανατοποθέτηση τους σε άγνωστο χρονικό σημείο στο μέλλον.

Να θυμίσουμε απλά ότι στην περίπτωση της Αγίας Σοφίας είχαν αφαιρεθεί το 2012 περίπου 73 συνολικά μέτρα δρόμου, τον οποίο είχαν εκφράσει στο ΚΑΣ εκείνης της εποχής την πρόθεση να τοποθετηθεί νοτιότερα και ψηλότερα από ότι υπήρχε, με τη λογική σκηνικού, όμως λόγω έλλειψης σωστής μελέτης δεν υπάρχει στην πραγματικότητα δυνατότητα επανατοποθέτησης τους.

Στη Βενιζέλου, στα χρόνια που μεσολάβησαν από το 2015, οι αρχαιότητες έχουν ήδη βρει το δρόμο τους όπως και ο σταθμός. Το έργο των αρχαιολόγων έχει ολοκληρωθεί ενώ σε περίπτωση νέας απόφασης θα πιάσουν και πάλι δουλειά, ενώ το κόστος και η συνολική χρονική καθυστέρηση ενός μισοτελειωμένου έργου μοιάζουν εφιαλτικά απρόβλεπτα. Το κόστος μιας νέας καθυστέρησης, που στην καλύτερη περίπτωση θα αφορά σε δυο χρόνια θα είναι για την πόλη εφιαλτικό. Αξίζει για την εμμονή ενός ανθρώπου;

ΔΕΙΤΕ: 10 πράγματα που δεν γνωρίζετε για το Μετρό Θεσσαλονίκης