Πόλη Ανάποδα: Αλήθειες και ψέματα στον δημόσιο διάλογο για το μέλλον της ΔΕΘ
Τι αναφέρει σε ανακοίνωσή της για το θέμα η δημοτική παράταξη
Ανακοίνωση εξέδωσε η δημοτική παράταξη του Δήμου Θεσσαλονίκης «Η Πόλη Ανάποδα» γύρω από τις εξελίξεις στο θέμα της ανάπλασης της ΔΕΘ, αλλά και στη διαδικασία συλλογής υπογραφών προκειμένου να διενεργηθεί δημοψήφισμα για τη μετατροπή του χώρου σε μητροπολιτικό πάρκο.
Η ανακοίνωση της παράταξης αναφέρει:
Από τη στιγμή που ανακοινώθηκε η έναρξη συλλογής υπογραφών προκειμένου να διενεργηθεί δημοψήφισμα ώστε να μετατραπεί ο χώρος της ΔΕΘ σε Μητροπολιτικό Πάρκο, ακούγονται και γράφονται ένα σωρό απόπειρες εκτροπής της συζήτησης, ανακρίβειες, ακόμη και συκοφαντίες ενάντια στην πρόταση αυτή, αλλά και ενάντια στην ίδια την Πόλη Ανάποδα, που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτού του αγώνα των κατοίκων της Θεσσαλονίκης. Σταχυολογήσαμε λοιπόν τις κυριότερες από όσες έχουν πέσει στην αντίληψή μας, ώστε να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους, με νηφαλιότητα και επιχειρήματα, όπως πάντα. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν:
Λένε:
…Οι γνωστοί αρνητές κάθε έργου, κάθε αλλαγής, κάθε νέου νόμου και κάθε νέου μέτρου, βγήκαν και πάλι στο προσκήνιο, αυτήν την φορά με αφορμή την προοπτική ανάπλασης της ΔΕΘ. Μόλις αυτή μπήκε στην τελική φάση της ολοκλήρωσης κι ενόψει της προκήρυξης του διαγωνισμού κατασκευής, θυμήθηκαν να πουν ότι η πόλη χρειάζεται περισσότερο πράσινο και αυτό πρέπει να υπάρξει εκεί, με τον συνακόλουθο εξοβελισμό της ΔΕΘ από το κέντρο της πόλης.
Η πραγματικότητα:
Η κυβέρνηση με το Υπερταμείο της, η διοίκηση της ΔΕΘ και οι εταιρείες είναι οι αρνητές των έργων για τα οποία όλοι οι φορείς της πόλης είχαν συμφωνήσει, έπειτα από ευρεία διαβούλευση, μέχρι το 2014. Ούτε βέβαια το θυμηθήκαμε τώρα· το υποστηρίζαμε εξαρχής. Το Πρόγραμμά μας αναφέρει συγκεκριμένα:
“Ο μητροπολιτικός σχεδιασμός αποτυπώθηκε στο νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Θεσσαλονίκης ορίζοντας ότι: «το Μητροπολιτικό Πάρκο πολιτισμού και πρασίνου Θεσσαλονίκης (ΜΠΘ) εκτείνεται στις περιοχές Λευκού Πύργου, πάρκου ΧΑΝΘ – Θεάτρου Κήπου – Βασιλικού Θεάτρου, Αρχαιολογικού Μουσείου, χώρου ΔΕΘ, Πανεπιστημίων, Γ’ Σώματος Στρατού, Πεδίου του Άρεως, με εκτόνωση στην περιοχή της Ευαγγελίστριας και τους Κήπους του Πασά. Ο περιβαλλοντικός σχεδιασμός του ΜΠΘ στοχεύει στη διασφάλιση της συνέχειας μεταξύ της ακτής και του περιαστικού δάσους, μέσω διαδρόμων πρασίνου και αδόμητων ή αραιοδομημένων περιοχών, ώστε να εξασφαλίζεται ο αερισμός του κέντρου της Θεσσαλονίκης, να εκτονώνεται το φαινόμενο της αστικής νησίδας θερμότητας και να προστατεύεται η αστική οικολογία». Στο ίδιο ακριβώς συμπέρασμα κατέληξε και το ολοκληρωμένο Στρατηγικό και Επιχειρησιακό Σχέδιο για το Πράσινο στη Θεσσαλονίκη. Με δεδομένο ότι η σημερινή ΔΕΘ δεν μπορεί να ανταποκριθεί πλέον στον ρόλο της (διαθέτει 40 στρ. εκθεσιακών χώρων σε σύνολο 176 στρ., που δεν επαρκούν ούτε για τις ανάγκες της έκθεσης Agrotica), ο μητροπολιτικός σχεδιασμός κατέληξε στον «σχεδιασμό και υλοποίηση της μετεγκατάστασης της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) στη Δυτική Περιοχή Θεσσαλονίκης»”.
Λένε:
…Η κυβέρνηση και οι σύμμαχοί της επιδιώκουν και ανάπλαση και
Η πραγματικότητα:
Τα 110 στρέμματα πρασίνου υπάρχουν μόνο στις ανακοινώσεις τους. Όπως έχει παρουσιάσει ξεκάθαρα το Υπερταμείο (δηλ. η κυβέρνηση) θα εκτείνεται το πολύ σε 60 στρέμματα, στα οποία προσμετρούν τους διαδρόμους, τα παρτέρια και το γκαζόν, που θα είναι μάλιστα διάσπαρτα στο χώρο, χωρίς να αποτελούν σε καμία περίπτωση ενιαίο πυκνό Μητροπολιτικό Πάρκο Υψηλού Πρασίνου. Πρόκειται για ανάπλαση με κτίρια μεγαθήρια και μερικά πάρκα τσέπης αντί για Μητροπολιτικό Πάρκο.
Λένε:
…Μα, υπάρχουν πολλά σχέδια για τη ΔΕΘ: της κυβέρνησης, του Δήμου, των πολιτών και άλλα.
Η πραγματικότητα:
Τα σχέδια που αντιπαρατίθενται είναι δύο:
α) Ανάπλαση στην οποία πέρα από τα νέα γιγάντια εκθεσιακά περίπτερα θα προστεθούν τα φαραωνικού μεγέθους κτίρια του εμπορικού-επιχειρηματικού κέντρου και του ξενοδοχείου τα οποία οδηγούν στην τσιμεντοποίηση του συντριπτικά μεγαλύτερου μέρους του χώρου της ΔΕΘ. Οι λειτουργίες τους, μαζί με το σχεδιαζόμενο τεράστιο υπόγειο πάρκινγκ, θα προσελκύουν ακόμη περισσότερα οχήματα στο κέντρο της πόλης, επιβαρύνοντας την ήδη υπάρχουσα κυκλοφοριακή συμφόρηση και την ατμοσφαιρική ρύπανση, που ήδη βρίσκεται πολύ πάνω από τα όρια προστασίας της υγείας. Οι όποιες άλλες προτάσεις υπάρχουν έχουν ασήμαντες διαφορές με αυτό το σχέδιο και δεν αλλάζουν τη βασική του επιλογή.
β) Στον αντίποδα υπάρχει, εδώ και δέκα χρόνια, το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Θεσσαλονίκης (με πλήρη κοινωνική διαβούλευση και συναίνεση) και το ολοκληρωμένο Στρατηγικό και Επιχειρησιακό Σχέδιο για το Πράσινο στη Θεσσαλονίκη (που έγινε για πρώτη φορά στην πόλη), αλλά και εκατό χρόνια πριν, το σχέδιο του Ερνέστ Εμπράρ, τα οποία τεκμηριωμένα καταλήγουν στη μεταφορά της ΔΕΘ εκτός πόλης και στη δημιουργία ενός μεγάλου Μητροπολιτικού Πάρκου στον χώρο της ΔΕΘ με χιλιάδες δέντρα και πυκνότητα αστικού δάσους, που μπορούν να οδηγήσουν σε μείωση της θερμοκρασίας κατά τουλάχιστον 10oC το καλοκαίρι εντός του χώρου και σε μείωση των αιωρούμενων μικροσωματιδίων μέχρι 60%.
Λένε:
…Δεν υπάρχει χώρος στη Σίνδο για μετεγκατάσταση της ΔΕΘ. Πού είναι αυτός ο χώρος;
Η πραγματικότητα:
Υπάρχει ο χώρος στη Σίνδο. Είναι χώρος του δημοσίου στον οποίο είχε προβλεφθεί να γίνει η EXPO 2008, και μάλιστα δεν απαιτούνται να γίνουν απαλλοτριώσεις. Επιπλέον, βρίσκεται δίπλα στους οδικούς άξονες ΠΑΘΕ και Εγνατία Οδό, θα συνδέεται με τον προαστιακό σιδηρόδρομο που είναι έτοιμος για δημοπράτηση, ενώ και η πρόσβαση από το αεροδρόμιο θα είναι πολύ γρήγορη. Η απόσταση του χώρου αυτού θα είναι 15΄ από το κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Λένε:
…Είναι πανάκριβη η μετεγκατάσταση της ΔΕΘ στη Σίνδο.
Η πραγματικότητα:
Όλα αυτά στηρίζονται σε μια πλασματική προσέγγιση του 2013, στην οποία συνέκριναν ανόμοια πράγματα: το κόστος των εγκαταστάσεων της EXPO 2008 στη Σίνδο (που ήταν 284 εκατ. €) με το κόστος των εγκαταστάσεων ανάπλασης μιας απλής έκθεσης στη ΔΕΘ (που ήταν 124 εκ €). Τώρα όμως το Υπερταμείο έχει ανακοινώσει ότι το έργο ανάπλασης στη ΔΕΘ θα κοστίσει 370 εκ. € και από αυτό το σημείο θα ξεκινήσει ο διάλογος με τους επενδυτές, δηλαδή θα ανέβει και άλλο.
Λένε:
…Το 2013, επειδή ήμασταν στα μνημόνια και δεν υπήρχαν δημόσιοι πόροι για να υλοποιήσουμε το σχέδιο μετεγκατάστασης της ΔΕΘ στη Σίνδο (που υποστήριζαν όλοι οι φορείς της πόλης), αποφασίσαμε να κατασκευαστεί η νέα ΔΕΘ επί τόπου με ιδιωτικά κεφάλαια. Τώρα έχουμε μελέτες και επενδυτές, και δεν πρέπει να συζητάμε καν τη μετεγκατάσταση.
Η πραγματικότητα:
Δεν έχουν ούτε μελέτες ούτε επενδυτές. Δεν έχουν τις κατάλληλες μελέτες: πολεοδομική, κυκλοφοριακή, περιβαλλοντική, αρχαιολογική κλπ. και ισχυρίζονται ότι θα τις κάνουν οι ιδιώτες που θα κερδίσουν τον διαγωνισμό. Σκανδαλωδώς, θα δημοπρατήσουν τον διαγωνισμό έχοντας απλά μια προκαταρκτική αρχιτεκτονική μελέτη. Σε ότι αφορά τους επενδυτές, τα 124 εκ. € της επί τόπου ανάπλασης, σύμφωνα με την εκτίμηση του 2013, που θα τα έβαζαν όλα οι ιδιώτες, τώρα έγιναν 370 εκ. € και τα περισσότερα θα τα βάλει το δημόσιο, Επιπλέον, θα κάνει δώρο στους ιδιώτες το οικόπεδο της ΔΕΘ που αξίζει άλλα τόσα εκατομμύρια ευρώ.
Λένε:
…Θα πάρουμε και το Γ΄ Σώμα Στρατού και έτσι θα έχουμε και άλλα 100 στρέμματα πράσινο και συνολικά ένα πάρκο 200 στρεμμάτων.
Η πραγματικότητα:
Όλος ο χώρος του Γ΄ ΣΣ είναι 100 στρέμματα. Τα ιστορικά και διατηρητέα κτίρια που υπάρχουν σε αυτόν καταλαμβάνουν περίπου το 1/3 της έκτασής του, το πράσινο που ήδη υπάρχει μπροστά από το Κτίριο της διοίκησης του Γ΄ ΣΣ επίσης περίπου το 1/3 και άλλο 1/3 είναι το Πολεμικό Μουσείο και άλλες στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Ακόμη και στην περίπτωση που ο χώρος του Γ΄ ΣΣ παραχωρηθεί, δεν βγαίνουν με κανέναν τρόπο 100 στρ. πρασίνου.
Λένε:
…Μα με αυτό που ζητάτε θα εξαφανιστεί η ΔΕΘ από τη Θεσσαλονίκη!
Η πραγματικότητα:
Τα κτίρια που προτείνουμε να διατηρηθούν βρίσκονται στο βόρειο και ανατολικό τμήμα της έκτασης της σημερινής ΔΕΘ. Καλύπτουν το 13% της επιφάνειάς της και αφήνουν ελεύθερη την υπόλοιπη έκταση για τη μετατροπή της σε ένα μεγάλο ενιαίο πάρκο υψηλού πρασίνου. Η συνολική επιφάνεια αυτών των κτιρίων φτάνει τα 52.200 τ.μ. και υπερκαλύπτει τις ανάγκες όλων των μικρότερων κλαδικών εκθέσεων που πραγματοποιούνται σήμερα, όπως η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου, η Kosmima, η Philoxenia κλπ. Καμία από αυτές τις εκθέσεις δεν χρειάζεται πάνω από 20.000 τ.μ., και συνεπώς, χωράνε και πολλές ακόμα δραστηριότητες. Αντίθετα, εκθέσεις όπως η Agrotica ή η Zootechnia απαιτούν μεγαλύτερη έκταση, αλλά και υπαίθριους χώρους, και για αυτό χρειάζεται να μεταφερθούν σε νέο εκθεσιακό κέντρο στη Σίνδο.
Λένε:
…Σε τέτοιες κινήσεις πρωτοστατούν δυνάμεις δήθεν «αριστερές και προοδευτικές», όπως η παράταξη της «Πόλης Ανάποδα», προβάλλοντας ένα κείμενο που δεν θέτει ζήτημα διεκδίκησης του χώρου του Γ΄ ΣΣ και του πρώην 424 ΓΣΝ, ούτε θέτει ως όρο την κατασκευή και συντήρηση του μητροπολιτικού πάρκου και των λοιπών κοινωφελών εγκαταστάσεων με αποκλειστικά κρατική χρηματοδότηση χωρίς καμία ανταποδοτικότητα και εμπλοκή ιδιωτών.
Η πραγματικότητα:
Στο Πρόγραμμά μας διεκδικούμε ακόμα μεγαλύτερο χώρο από τη ΔΕΘ, το Γ΄ ΣΣ και το 424 ΓΣΝ, το ερώτημα του δημοψηφίσματος όμως θα έπρεπε να είναι σαφές και να μπορεί να απαντηθεί χωρίς «ναι μεν, αλλά…». Στο δε ερώτημα του δημοψηφίσματος αναφέρεται ρητά η αποκλειστικά δημόσια χρηματοδότηση: «Συμφωνείτε το εκθεσιακό κέντρο της ΔΕΘ να μετατραπεί με αποκλειστικά δημόσια χρηματοδότηση σε Μητροπολιτικό Πάρκο υψηλού πρασίνου, πολιτισμού και άθλησης, χωρίς νέες κατασκευές, και ταυτόχρονα (α) να διατηρηθούν μόνο τα περίπτερα με θεσμικά αποδεδειγμένη ιστορική αξία και μνήμη, ώστε να αποκατασταθούν και να φιλοξενούν ήπιες εκθεσιακές και πολιτιστικές δραστηριότητες, και (β) οι μεγάλες εκθέσεις να μεταφερθούν σε νέες εγκαταστάσεις σε δημόσια έκταση στη Σίνδο;», ενώ ως προς τη συντήρηση είναι επίσης διαχρονική η θέση μας υπέρ της αποκλειστικά δημόσιας συντήρησης της δημόσιας/δημοτικής περιουσίας.
Λένε:
…Το δημοψήφισμα ενσωματώνει προτάσεις και σχεδιασμούς που απομονώνουν το ζήτημα της ΔΕΘ από τα υπόλοιπα προβλήματα και διεκδικήσεις, προβάλλουν μόνο το ζήτημα του πρασίνου και μάλιστα γενικά, χωρίς όρους που να εξασφαλίζουν τα λαϊκά συμφέροντα.
Η πραγματικότητα:
Στο Πρόγραμμά μας η διεκδίκηση Μητροπολιτικού Πάρκου στη ΔΕΘ εντάσσεται σε έναν ευρύτερο Μητροπολιτικό Σχεδιασμό: «[…] συνεχίζουμε να διεκδικούμε τη μετεγκατάσταση της ΔΕΘ στα δυτικά και τη μετατροπή του χώρου της σε Μητροπολιτικό Πάρκο, με κυρίαρχο το υψηλό πράσινο. Το Πάρκο αυτό θα ενοποιηθεί με τους περιβάλλοντες ελεύθερους χώρους, ως το ΑΠΘ και τη θάλασσα, εξασφαλίζοντας τον ενιαίο διάδρομο πρασίνου που είχε ήδη οραματιστεί ο Εμπράρ. Στην κατεύθυνση αυτή συμφωνούν ακόμα δεκάδες πανεπιστημιακοί κι ενεργοί πολίτες, επτά δήμοι της Δυτικής Θεσσαλονίκης, που αντιπροσωπεύουν πάνω από τον μισό πληθυσμό της περιοχής, αλλά και το 78,4 % των πολιτών της Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Πολυτεχνείου του ΑΠΘ. Μία τέτοια προοπτική θα αυξήσει σημαντικά τους ελεύθερους χώρους πρασίνου, ειδικά στο υπερφορτωμένο κέντρο, θα αμβλύνει τα κυκλοφοριακά προβλήματα και θα βελτιώσει το κλίμα και την ατμόσφαιρα και τελικά, την ποιότητα ζωής και την υγεία των κατοίκων.»
Λένε:
…Το δημοψήφισμα φέρνει σε πρώτο πλάνο και το ζήτημα της μετεγκατάστασης της ΔΕΘ σε νέες σύγχρονες εγκαταστάσεις εκτός πολεοδομικού συγκροτήματος. Είναι όμως υπαρκτό το ενδεχόμενο να ιεραρχηθεί η μετεγκατάσταση αντί για το μητροπολιτικό πάρκο και να χρηματοδοτηθεί με εκατοντάδες εκατομμύρια, αφήνοντας τα κουφάρια των πρώην εκθεσιακών περιπτέρων στη θέση τους μέχρι να βρεθεί το επόμενο «χρηματοδοτικό εργαλείο».
Η πραγματικότητα:
Η επιτυχής κατάληξη του δημοψηφίσματος δεν είναι σε καμία περίπτωση το τέλος αυτού του αγώνα. Επιπλέον, τόσο αυτή όσο και η εφαρμογή εντέλει του σχεδίου δημιουργίας Μητροπολιτικού Πάρκου Υψηλού Πρασίνου και Πολιτισμού στον χώρο της ΔΕΘ εξαρτώνται από τον βαθμό ανάπτυξης μαζικού κινήματος ικανού να τα επιβάλλει. Οι νίκες που ήδη έχουν πετύχει τα κινήματα των πολιτών –ενδεικτικά– για την προστασία του ρέματος Κρυονερίου στην Τούμπα, για την προστασία του πρασίνου στην περιοχή Αλυσίδα στη Χαριλάου, δείχνουν ότι αυτός είναι ο μόνος δρόμος σε κάθε περίπτωση. Η Πόλη Ανάποδα για αυτόν τον δρόμο αγωνίζεται.
Λένε:
…Το κόστος συντήρησης ενός τόσο μεγάλου Μητροπολιτικού Πάρκου είναι τεράστιο. Πού θα βρεθούν τα χρήματα;
Η πραγματικότητα:
Δεν είναι καθόλου τεράστιο. Το κόστος συντήρησης του Μητροπολιτικού Πάρκου στη ΔΕΘ που διεκδικούμε δεν ξεπερνά το 1,5 εκατ. € τον χρόνο και αντιστοιχεί όλο κι όλο στο 0,3% του προϋπολογισμού του Δήμου ή περίπου σε 5 ευρώ τον χρόνο ανά κάτοικο. Θα χρειαστεί δηλαδή μια αύξηση 25% στον προϋπολογισμό της Διεύθυνσης Πρασίνου του Δήμου. Και με αυτά τα χρήματα, ο Δήμος Θεσσαλονίκης θα έχει μια αύξηση κατά 27% του συνολικού του πράσινου, ενώ το κέντρο, η Α΄ Κοινότητα, θα δει υπερδιπλασιασμό.
Λένε:
…Κάποιοι ισχυρίζονται ότι θα λυθούν όλα τα ζητήματα με ένα δημοψήφισμα και τον λαό στη γωνία.
Η πραγματικότητα:
Κανείς δεν το ισχυρίζεται αυτό. Η Πόλη Ανάποδα αγωνίζεται για την ανάπτυξη μαζικού κινήματος ικανού να επιβάλλει τόσο την επιτυχή κατάληξη του δημοψηφίσματος όσο και την εφαρμογή εντέλει του σχεδίου δημιουργίας Μητροπολιτικού Πάρκου Υψηλού Πρασίνου και Πολιτισμού στον χώρο της ΔΕΘ. Μέσα στον πρώτο μήνα, μετά από μια μεγάλη λαϊκή κινητοποίηση, έχουν ήδη συλλεγεί οι μισές υπογραφές από όσες απαιτούνται για τη διενέργεια δημοτικού δημοψηφίσματος για το μέλλον του χώρου της ΔΕΘ. Οι πολίτες της Θεσσαλονίκης πήραν στα χέρια τους την υπόθεση και υπογράφουν με ενθουσιασμό είτε ηλεκτρονικά είτε έντυπα, στους δρόμους, στις γειτονιές, πόρτα-πόρτα. Όλα αυτά σημαίνουν ότι ο λαός βγαίνει όντως στο προσκήνιο, όσο κι αν αυτό ενοχλεί διαφόρους.
