Η πόλη μου το 2016

Εικόνα: Γιάννης Σημιτόπουλος

Η πόλη πρωταθλήτρια σε σύσταση μελετών και σχεδίων που ξεσκονίζει κάθε που θυμάται σενάρια αστικού σχεδιασµού και αρχιτεκτονικές µελέτες, και συλλέγει µοντέλα πρότυπης αστικής ανάπτυξης (από τη Βαρκελώνη και την Κοπέγχάγη έως το Αμβούργο και το Σιάτλ) είναι ουσιαστικά µια τσιµεντούπολη που αποστρέφεται ως ο διάολος το λιβάνι το πράσινο, έχει μετατρέψει τον δημόσιο χώρο της σε ανέκδοτο και αρέσκεται να θέτει σε δημόσια διαβούλευση φαραωνικά σχέδια χωρίς αντίκρισμα ενώ συγχρόνως αντιμετωπίζει αποσπασματικά τον αστικό σχεδιασμό που θα την βγάλει πραγματικά από τα αδιέξοδα. Κάναμε τη λίστα με όσα θα θέλαμε να δούμε εμείς μέσα στο 2016 (όχι τα ανέφικτα) και θέλουμε επιτέλους μια χρονιά με happy end.

Τα βασικά

Φάκελος σκουπίδια: Έχουμε πάψει να ελπίζουμε σε συστηματικό πλύσιμο και αντικατάσταση των υπαρχόντων κάδων εκ των οποίων μερικοί είναι τόσο άθλιοι ώστε απαιτείται απολύμανση μετά το άνοιγμα (ναι τους περισσότερους βάζεις χεράκι να τους ανοίξεις, ο μηχανισμός ποδιού δεν λειτουργεί). Είμαστε αισιόδοξοι όμως και ελπίζουμε στην υπογειοποίησή τους (στην Καρόλου Ντήλ και την Αγίας Σοφίας, τα σημεία έχουν ετοιμαστεί αλλά δεν έχουν τεθεί σε λειτουργία ακόμη). Μην παρκάρεις λέμε: Κουράστηκε μέχρι κι ο Άι Βασίλης να το ακούει (που στιγμές μοιάζει η μόνη μας ελπίδα, πραγματοποίησης ευχών). Για το παράνομο πάρκινγκ ευθύνονται εξίσου οι πολίτες (που παίρνουν μηδέν στο θέμα δημόσιος χώρος αφού οι μεν επαγγελματίες καταπατούν μονίμως τα ωράρια φορτοεκφόρτωσης και οι υπόλοιποι παραμένοντας απολύτως εξαρτημένοι από το τετράτροχό τους για τις μετακινήσεις τους), δημοτική αρχή (που δεν έχει μεριμνήσει ακόμη για αύξηση των θέσεων πάρκινγκ και που πρέπει απαραιτήτως να αυξήσει τον αριθμό των δημοτικών αστυνομικών) και φυσικά το κράτος που κάποια στιγμή αποφάσισε πως η πόλη τα καταφέρνει μια χαρά με έναν μόνο φορέα αστικής μετακίνησης (μονοπώλιο με τη βούλα) ενώ το μετρό που θα άλλαζε την κατάσταση μετατράπηκε σε παραμύθι χωρίς τέλος. Για βελτίωση του δικτύου (;) ποδηλατόδρομων δεν τολμούμε πια να ευχηθούμε, αλλά η πεζοδρόμηση της Λεωφόρου Νίκης παραμένει μόνιμη ευχή.

Η αρχιτεκτονική μας κληρονομιά

Πανηγυρίσαμε όλοι για την ολοκλήρωση, μετά από πολλές καθυστερήσεις, της υπέροχης Βίλας Πετρίδη, για να την θωρούμε άδεια και αμπαρωμένη αφού δεν έχει δρομολογηθεί ακόμη η χρήση της πέραν περιστασιακών (πολύ περιστασιακών όμως) εκθέσεων. Είδαμε την Βίλα Μπιάνκα να αδειάζει πριν 2 χρόνια (στέγαζε τη δημοτική Πινακοθήκη) και εξακολουθούμε να την βλέπουμε κλειστή με επίσης μικρές εξαιρέσεις. Τα Σφαγεία δεν έχουν αποδοθεί ακόμη στους πολίτες ως μόνιμος χώρος άθλησης ή πολιτισμού. Τα μνημεία του Επταπυργίου και του Βυζαντινού λουτρού στην Άνω Πόλη, του οποίου πρόσφατα ολοκλήρωθηκε η αναστήλωσή του, παραμένουν κλειστά για το κοινό λόγω έλλειψης προσωπικού. Το κτίριο που τελεί υπό της κατάληψης Libertatia στη Λεωφόρο Στρατού και ανήκει στο Δήμο κινδυνεύει άμεσα και πρέπει να μπει πρώτο στη λίστα του δήμου προς αναστήλωση. Κι εκείνο το Παλατάκι, το βλέπουμε να ρημάζει και κάνουμε μια ευχή: να τα δούμε όλα να ζωντανεύουν με μόνιμες χρήσεις.

Όχι άλλα επικίνδυνα αφύλακτα κτίρια

Το έτος κλείνει με τραγικό απολογισμό. Ευχή και απαίτηση να μην ξαναθρηνήσουμε θύματα στο συγκρότημα Αλλατίνη. Το θέμα να πάει στη δικαιοσύνη και εντός του σωτήριου έτους 2016 να αποφασισθεί η τύχη του. Μέχρι τότε η αυστηρή φύλαξή του επιβάλλεται με ευθύνη, φυσικά, των ιδιοκτητών.

‘Όχι άλλο γκρι

Στρατόπεδα Κόδρα, Καρατάσου, Παύλου Μελά να ενισχυθούν με πράσινο για τη δημιουργία εντός τους αλσών με σύγχρονη και άμεση αναστήλωση των διατηρητέων κτιρίων τους. Θα μπορούσαν -αν μη τι άλλο- να αποτελέσουν τρεις πνεύμονες για την πόλη που στερείται πρασίνου όσο καμιά. Δεν τολμούμε να ευχηθούμε για το Μητροπολιτικό Πάρκο, που ονειρευόμαστε χρόνια τώρα έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού μας το Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης και θα εξασφάλιζε τη διείσδυση περίπου 1000 στρεμµάτων δάσους µε την ενοποίηση του Κέδρινου Λόφου, του Ζωολογικού Κήπου, της Πανεπιστηµιούπολης, των ανοικτών χώρων του Γ’ Σώµατος Στρατού, του πεδίου του Άρεως, της ∆ΕΘ, του πάρκου της ΧΑΝΘ και του Λευκού Πύργου (η µελέτη του Καλατράβα είχε σχηµατοποιήσει το Πάρκο ως µια πράσινη ανοικτή παλάµη που κατεβαίνει από το Σέιχ Σου στο Λευκό Πύργο).

Θαλάσσια συγκοινωνία

Μελέτες έχουν ήδη εκπονηθεί με σχεδιασμό προβλητών – στάσεων, χώρων αναμονής επιβατών καθώς και άλλων βοηθητικών χώρων ενώ η αγορά γρήγορων και ασφαλών καταμαράν συμπληρώνει ένα σχέδιο – ευχή στο φάσμα του εφικτού. Και ναι ελπίζουμε ακόμη στην κατασκευή 2 µαρίνων στο ύψος του λιµανιού και του Ποσειδωνίου. Μαζί με την πεζοδρόµηση της Λ. Νίκης, την αναπλασµένη πλατεία του Λευκού Πύργου, τους 14 θεµατικούς κήπους της Νέας Παραλίας, το δεύτερο Μέγαρο Μουσικής δια χειρός Αράτα Ισοζάκι (το μόνο δηµόσιο κτίριο της πόλης µε διεθνή αρχιτεκτονική υπογραφή) και το βιολετί που βάφει τον ουρανό της πόλης στη δύση του ήλιου υπόσχονται ένα µαγευτικό σκηνικό. Φανταστείτε το.

Αεροδιάδρομος 10-28

Κάποτε στο τραπέζι των σχεδίων ανάπτυξης της πόλης είχε πέσει το σχέδιο κατασκευή µελλοντικού αεροδροµίου στη δυτική πλευρά. Αντ’ αυτού δρομολογήθηκε η επέκταση του αεροδιαδρόµου 10-28 µέσα στο Θερµαϊκό που θα προσγειώνει στην πίστα του τις πρώτες υπερατλαντικές πτήσεις (με επέκταση του διαδρόμου προσαπογειώσεων 10-28 κατά 1 χλμ.εντός θαλάσσης και ίσου μήκους επέκταση του παράλληλου τροχοδρόμου, πλάτους 23 μέτρων). Το έργο δημοπρατήθηκε τον Ιούνιο του 2005, είναι σταματημένο από τον Μάιο του 2015 και μέχρι σήμερα έχει λάβει τρεις παρατάσεις. Είναι μοναδική η περίπτωση του αεροδρομίου μας σε παγκόσμιο επίπεδο ως ανεπαρκές για μια πόλη ενός εκατομμυρίου.   Και μπορεί ο υφυπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Παναγιώτης Σγουρίδης, να ανήγγειλε την επανεκκίνηση μεγάλων έργων της Θεσσαλονίκης όπως το μετρό, το αεροδρόμιο και το λιμάνι από το βήμα πρόσφατης ημερίδας του ΣΑΣΘ με θέμα “Οι δημόσιες αρχές μεταφορών και μετακινήσεων ως βασικός παράγοντας προώθησης της βιώσιμης αστικής κινητικότητας”, αλλά από ανακοινώσεις χορτάσαμε και οι Ευρωπαίοι, απειλούν να απεντάξουν το έργο από την χρηματοδότηση, καθώς στην πρόσφατη έκθεση του ελεγκτικού συνεδρίου της Κομισιόν κατατάσσεται στην κατηγορία «έργων κακής διαχείρισης» και εκπρόσθεμο. Σύμφωνα με την ΥΠΑ, ο χρόνος περαίωσης εκτιμάται να είναι ο Μάρτιος του 2016, αλλά μην ονειρεύεστε απευθείας σύνδεση με Νέα Υόρκη στο εγγύς μέλλον, απλώς κάντε μια ευχή μαζί μου.

Της Θεσσαλονίκης της πρέπει το υδροπλάνο

Ναι γιατί όχι; Μετά την αίτηση για την έκδοση άδειας λειτουργίας υδατοδρομίου που υπέβαλε στο Υπουργείο Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων η ΟΛΘ ΑΕ, μια χαρά ιδέα μας φαίνεται και δεν χρειάζεται καν να αλλάξει πρόσωπο το θαλάσσιο μέτωπο για την υλοποίησή της. Η διοίκηση της εταιρίας υπέβαλε έγκαιρα το φάκελο, προκειμένου να προλάβει η Θεσσαλονίκη να ενταχθεί ως προορισμός για υδροπλάνα στην ερχόμενη τουριστική περίοδο (2016). Τα υδατοδρόμια της Βορείου Ελλάδας, με κεντρικό αυτό της Θεσσαλονίκης, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα σημαντικό δίκτυο αναχωρήσεων και αφίξεων από και προς το Βόρειο Αιγαίο και τη νησιωτική Ελλάδα, τη Μακεδονία, τη Θράκη, αλλά και γειτονικές χώρες.

Θέλω να βλέπω την πόλη από ψηλά

Επανακινείται το θέμα τελεφερίκ τρία χρόνια μετά την πρόταση του τότε αντιδήμαρχου Αστικού Περιβάλλοντος Αντρέα Κουράκη με νέο κύκλο επαφών του δήμου με τη διοίκηση της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Άσχημα θα είναι να συνδεθεί το θαλάσσιο μέτωπο με το περιαστικό δάσος και η Άνω Πόλη με το ιστορικό κέντρο; Η αφετηρία τοποθετείται στο πάρκο της ΧΑΝΘ και το τέρμα στον υπαίθριο χώρο στάθμευσης έξω από την είσοδο του Θεάτρου Δάσους. Ενδιαμέσως προβλέπεται η δημιουργία τεσσάρων πυλώνων, εκ των οποίων ο πρώτος στο πεζοδρόμιο έξω από την κεντρική είσοδο της ΔΕΘ, ο δεύτερος πλησίον της πύλης εμπορευμάτων της ΔΕΘ, ο τρίτος στον ανοικτό χώρο του Τελλόγλειου Ιδρύματος και ο τέταρτος στη δασική έκταση πριν από το δρόμο για το Θέατρο Δάσους. Εναλλακτικά η διαδρομή του μπορεί να ανεξαρτητοποιηθεί από τον Άξονα των Μουσείων και η αφετηρία του έργου να μεταφερθεί στο πεζοδρόμιο έξω από την κεντρική είσοδο της ΔΕΘ.