Πώς ταξίδεψε το κεχρί από την Κίνα στη Βόρεια Ελλάδα το 2000 π.Χ.

Το τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ παρουσίασε μια μίνι σειρά podcasts, τριών επεισοδίων.

Με ύφος το οποίο ξεφεύγει από τις κλασικές συνεντεύξεις και τις παραδόσεις στις πανεπιστημιακές αίθουσες, διανθισμένο με χιούμορ, η σειρά «Ανιχνεύοντας το παρελθόν» παρουσιάζει στο ειδικό και ιδιαίτερα στο μη ειδικό ακροατήριο ορισμένα σχετικά άγνωστα ερευνητικά αντικείμενα. 

Για παράδειγμα μέσα από το podcasts για την αρχαιοβοτανική αντλούμε πληροφορίες για το μακρινό παρελθόν μέσα από τα φυτικά κατάλοιπα. Από τα ευρήματα προκύπτουν νέες ερωτήσεις που τις απαντήσεις τους ίσως δεν μάθουμε ποτέ. 

Πώς έφτασε να καλλιεργείται στη Βόρεια Ελλάδα την 3η χιλιετία η Λαλεμάντια, ένα αυτοφυές που συναντάται στη Κεντρική Ασία και την Ανατολία. Ή, ακόμη πιο δύσκολο να απαντηθεί, το κεχρί, ένα δημητριακό χωρίς γλουτένη που καλλιεργείται στην Κίνα ήδη από την 7η χιλιετία, με ποιο τρόπο έφτασε στη Βόρεια Ελλάδα κατά την ύστερη εποχή του χαλκού (2η χιλιετία);  

Αναζητήσαμε τον υπεύθυνο αυτής της πρωτοβουλίας και απάντησε στις ερωτήσεις μας ο αναπληρωτής καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας και διευθυντής του Εργαστήριο Βοηθητικών Επιστημών της Ιστορίας (Ε.Β.Ε.Ι.) του Τμήματος Γιάννης Ξυδόπουλος.

Για ποιο λόγο ένα πανεπιστήμιο κάνει podcasts; 

Είναι πλέον δεδομένο ότι τα podcasts συνιστούν ένα μέσο μοιράσματος της γνώσης. Το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, ως ένα ζωντανό κομμάτι της κοινωνίας που αφουγκράζεται τις ανάγκες της, προχώρησε σε αυτήν την κίνηση για λόγους ουσιαστικούς: με τη φθίνουσα έλλειψη ενδιαφέροντος για τις κλασικές σπουδές, τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στη χώρα μας, θέλησε να προβάλλει το έργο του προς το ελληνικό κοινό. Δεν αρκούν οι πολύ υψηλές θέσεις που έχει κατακτήσει το Τμήμα, μέσω του επιστημονικού έργου των μελών ΔΕΠ, στους διεθνείς καταλόγους των τελευταίων ετών. Αυτές θα πρέπει να συνεπάγονται μία αύξηση του ενδιαφέροντος τόσο για την Ιστορία όσο και για την Αρχαιολογία.

Ποια είναι η θεματολογία τους;

Στο 1ο επεισόδιο η διδάκτορας της Νεότερης Ιστορίας και αναπληρώτρια διευθύντρια στο Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας, στα Γενικά Αρχεία του Κράτους Φιλιώ Κουρτούμη μοιράζεται με το ακροατήριο την επιστήμη της Αρχειονομίας, τους κανόνες της αρχειοθέτησης. 

Στο 2ο επεισόδιο η καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ και διευθύντρια του Εργαστηρίου Διεπιστημονικής Αρχαιολογικής Έρευνας (Ε.Δ.Α.Ε.),Τάνια Βαλαμώτη παρουσιάζει τη σχέση των ανθρώπων με τα φυτά και τα βότανα, τις εφαρμογές τους, τους …απογόνους τους και το πώς αυτή η γνώση βοηθά τελικά στην καλύτερη κατανόηση του απώτατου παρελθόντος.

Στο 3ο επεισόδιο η επίκουρη καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ Αθηνά Πεγκλίδου, κατέδειξε τη θεωρητική και αισθητική σχέση των οπτικοακουστικών μέσων με την έρευνα πεδίου και γενικότερα με την εθνογραφία.

Ποια ήταν η απήχησή τους;

Δυστυχώς, δεν μπορώ να έχω εικόνα της απήχησης του όλου εγχειρήματος, δεδομένου ότι απέχω συνειδητά εδώ και χρόνια από οποιαδήποτε μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό όμως δεν με απέτρεψε από το να επιχειρήσουμε κάτι που απευθύνεται ακριβώς στα άτομα που αναλώνουν περισσότερο χρόνο σε αυτά τα μέσα, πάρα στα πανεπιστημιακά σπουδαστήρια.

Η παραγωγή και παρουσίαση των podcasts έγινε από τον Χρήστο Αθανασούλη, δημιουργό της εκπομπής επικοινωνίας της επιστήμης «Γνώση Σ’ Αυτόν». Η χρηματοδότηση του εγχειρήματος έγινε από τον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας του ΑΠΘ. 

Τα αρχεία είναι προσβάσιμα στον σύνδεσμο: https://www.hist.auth.gr/podc

* Στην κεντρική φωτογραφία στιγμιότυπα από το Εργαστήριο Διεπιστημονικής Αρχαιολογικής Έρευνας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ.