Που χάθηκαν τα ηλεκτρικά πατίνια της Θεσσαλονίκης;

Το 2018 ήταν η χρονιά που έκαναν την εμφάνιση τους στους δρόμους της Θεσσαλονίκης, τα πρώτα ηλεκτρικά πατίνια, που γρήγορα έγιναν μόδα και λόγος για να αγοράσουν αρκετοί νέοι τα δικά τους.

Ήταν η εποχή που βλέπαμε στους δρόμους και στα πεζοδρόμια πολλά από αυτά, παρκαρισμένα σε σημεία που άφησαν οι προηγούμενοι αναβάτες τους «όπως κι όπως» μερικές φορές και άλλες, που περνούσαν με ταχύτητα δίπλα από τους ανυποψίαστους διερχόμενους στα πεζοδρόμια της πόλης.

Την εποχή εκείνη, η αμερικανική εταιρεία Lime ήταν η πρώτη που λάνσαρε τα πατίνια της στη Θεσσαλονίκη, ενώ λίγο αργότερα μπήκε στην αγορά της πόλης και η Hive, θυγατρική εταιρεία του ομίλου Daimler – Mercedes Benz.

Με αυτή τη σειρά βέβαια, ήταν και οι αποχωρήσεις τους από την Θεσσαλονίκη, λίγο καιρό πριν την επίσημη ανακοίνωση κρουσμάτων, λόγο που επικαλέστηκε η Lime για την αναστολή των υπηρεσιών της σε 23 χώρες συνολικά εκείνη την περίοδο, ενώ η Hive επικαλέστηκε “απουσία ολοκληρωμένου νομικού πλαισίου” που δεν υπήρχε εκείνη την εποχή στην Ελλάδα.

Σύμφωνα πάντως με την πλευρά του Δήμου Θεσσαλονίκης, ο πραγματικός λόγος που η Lime έφυγε από την Θεσσαλονίκη εκείνη την εποχή, δεν ήταν η πανδημία αλλά η άρνηση της στην πρόταση να παραχωρεί ένα ποσό από τα κέρδη της στον Δήμο Θεσσαλονίκης για τον χώρο που χρησιμοποιεί σε όλη την πόλη «Εμείς, ζητήσαμε κάποια στιγμή από τη Lime κάποια λεφτά για τον χώρο που χρησιμοποιούσαν, που επί της ουσίας ανήκει στους πολίτες. Επίσης προτείναμε να βρεθεί ένας τρόπος που να μπορούμε να τα ελέγχουμε κλπ. Αυτοί εννόησαν πως το ποσό που εμείς ζητούσαμε τον μήνα, θα ήταν στο σύνολο του για τον χρόνο. Δεν συμφώνησαν λοιπόν με την πρόταση μας και αποχώρησαν. Και σκεφτείτε ότι δεν ήταν και ένας φθηνός τρόπος μεταφοράς. Η Lime στην Ελλάδα μάλιστα χρεώνει περισσότερο, ας πούμε από όσο χρεώνει στην Κρακοβία ή στις Βρυξέλλες».

ΙΔΙΟΚΤΗΤΑ ΠΑΤΙΝΙΑ ΚΑΙ ΠΟΔΗΛΑΤΑ

Σε μία πόλη πάντως, που η μεταφορά των πολιτών παραμένει πρόβλημα διαχρονικά, η ουσιαστική λύση της χρήσης των ηλεκτρικών πατινιών ίσως να είναι μία ανάσα για όλους εκείνους που μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτόν τον τρόπο, σε μία εποχή που φαίνεται πως πολλοί νέοι άνθρωποι έχουν αγοράσει δικά τους πατίνια ή ποδήλατα για τις μετακινήσεις τους μέσα στην πόλη.

Κάτι που επιβεβαιώνει και ο Σωκράτης Δημητριάδης, μέχρι πρόσφατα αντιδήμαρχος περιβάλλοντος και νυν κοινωνικής πολιτικής, λέγοντας στην Parallaxi πως «Παλιότερα ήταν πιο έντονο το πρόβλημα στη πόλη, επειδή τα λεωφορεία του ΟΑΣΘ ήταν πολύ λιγότερα. Τώρα τα πράγματα είναι καλύτερα. Υπήρξε μία πρόταση ώστε να μην υπάρχει αυτό το άναρχο με τα πατίνια. Αυτό βέβαια, από τη μία δίνει μία κακή εικόνα, αλλά από την άλλη αυτή την έννοια έχει το πατίνι, να το παίρνεις και να το αφήνεις όπου θες γιατί θες να πας σε ένα συγκεκριμένο μέρος. Αρκεί να έχεις την παιδεία να μην το παρατάς σε σημεία που ενοχλεί, γιατί εκεί ήταν το πρόβλημα. Θεωρώ λοιπόν, πως πρώτα εμείς θα πρέπει να προφυλάσσουμε τις λύσεις που μας δίνονται και όχι να δημιουργούμε προβλήματα. Πολύς κόσμος δυστυχώς λειτουργεί διαφορετικά. Το θέμα είναι ευτυχώς ότι αυτή η μόδα, σε συνδυασμό με την επιδότηση που έδωσε η κυβέρνηση, έδωσε σε αρκετούς την δυνατότητα να πάρουν ποδήλατα και πατίνια» αναφέρει ο κ. Δημητριάδης, ενώ συνεχίσει λέγοντας πως «Ο κόσμος δίνει πλέον αρκετά λεφτά για να πάρει ένα καλό ποδήλατο κι αυτό είναι πολύ πιο ασφαλές από ένα πατίνι».

Σε επικοινωνία με την Rise Scooters, την μοναδική εταιρεία που δραστηριοποιείται αυτή τη στιγμή στην πόλη, ο Κωνσταντίνος Κουντουρίδης, γενικός διευθυντής της, αναφέρει πως «Έχει φύγει εκείνη η αρχική μόδα των ηλεκτρικών πατινιών και πλέον χρησιμοποιούνται κυρίως από εκείνους που έχουν δουλειά. Έχει δημιουργηθεί δηλαδή μία νέα τάση πλέον στη Θεσσαλονίκη που είναι και η σωστή. Το πατίνι δεν ήρθε στη ζωή μας ως joyride αλλά ως εναλλακτικό μέσο μετακίνησης για ανθρώπους που μπορεί επειδή μένουν στο κέντρο να μην θέλουν να έχουν ένα όχημα, είτε αυτό είναι ένα μηχανάκι ή ένα παπάκι ή οτιδήποτε άλλο. Όταν ξεκινήσαν οι εταιρείες sharing στη Θεσσαλονίκη, δεν δίνανε σημασία στα statistics της πόλης και απλά λέγανε ότι «γεμίζουμε τη πόλη» και ο, τι γίνει. Ούτως ή άλλως τα μηχανήματα τους είναι πάμφθηνα για να κατασκευαστούν, σκεφτείτε ότι ένα πατίνι των μεγάλων εταιρειών έκανε κάτω από πενήντα δολάρια τότε. Όταν σήμερα τα πατίνια που κυκλοφορούν σαν sharing στη Θεσσαλονίκη έχουν πάνω από χίλια ευρώ. Τότε λοιπόν, δεν τους ενδιέφερε και αυτό, δημιούργησε βανδαλισμούς και μια άσχημη εικόνα στη πόλη που είχαμε γενικά για τα πατίνια, χωρίς έλεγχο και χωρίς προτίμηση στους ποδηλατόδρομους. Ευτυχώς είχαμε μόνο μικροατυχήματα εκείνη την περίοδο.», ενώ συνεχίζει, εστιάζοντας στο πραγματικό πρόβλημα, που είναι το πόσα ηλεκτρικά πατίνια “αντέχει” η Θεσσαλονίκη: 

«Ξέρουμε ότι η πόλη δεν έχει ένα unlimited περιθώριο, ώστε να έχεις έναν απεριόριστο στόλο. Αυτό είναι ουτοπικό. Οι πόλεις έχουν συγκεκριμένα περιθώρια. Δεν έχει νόημα να βρίσκεις πατίνι κάθε δεκαπέντε μέτρα. Είναι η ίδια νοοτροπία όπως δουλεύουν οι πιάτσες με τα ταξί. Με συγκεκριμένα ποσοστά δηλαδή σύμφωνα με τον πληθυσμό, με τις άδειες τους. Ευτυχώς το κράτος μέσα στη δεύτερη πανδημία, νομοθέτησε τον νόμο του micromobility και έβαλε ρητούς κανόνες τι πρέπει να κάνουν οι πάροχοι, από ποιους ελέγχονται, γιατι ελέγχονται, τι πρέπει να έχουν τα οχήματα. Ένα πλήρες νομοσχέδιο το οποίο δεσμεύει τα πάντα και στους ιδιώτες με τα οχήματα αλλά φυσικά και σε εμάς σαν εταιρεία.»

Το νομοσχέδιο και η φορολογική τακτοποίηση

Μόλις τον Οκτώβριο του 2020 η κυκλοφορία των πατινιών εντάχθηκε σε σχέδιο νόμου, με κανόνες κυκλοφορίας για τα οχήματα μικροκινητικότητας, ενώ τον Νοέμβριο του 2021 έγινε και η ρύθμιση σε ό,τι αφορά τη φορολογία τους, καθώς με απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ ο κλάδος των ηλεκτρικών οχημάτων προστέθηκε στους ήδη υπάρχοντες ΚΑΔ, ως κατηγορία «Υπηρεσίες ενοικίασης ηλεκτρικών οχημάτων για τη μεταφορά επιβατών, χωρίς οδηγό». Από την άλλη, ερώτημα παραμένει η ασφάλεια αυτών των «οχημάτων» που σύμφωνα με την νομοθεσία, παραμένει στην ευχέρεια του κατόχου αν θέλει ή όχι να το κάνει. Κάτι βέβαια που αφήνει ασαφές κενό στις περιπτώσεις ατυχημάτων.

Κανόνες κυκλοφορίας για οχήματα μικροκινητικότητας (ηλεκτρικά πατίνια, τροχοπέδιλα (rollers), τροχοσανίδες (skate boards), αυτοεξισορροπούμενα οχήματα.

Συνοπτικά:

Ομαδοποιούνται τα οχήματα που κινούνται με ηλεκτροκινητήρα σε μια κατηγορία Οχημάτων που στο σχέδιο νόμου ονομάζουμε ΕΠΗΟ, δηλαδή Ελαφρά Προσωπικά Ηλεκτροκίνητα Οχήματα. Εισάγονται ρυθμίσεις για την κυκλοφορία τους στη βάση αξιολόγησης και συγκριτικής μελέτης άλλων χωρών, με βάση την ταχύτητα που αναπτύσσουν:

– Τα οχήματα που αναπτύσσουν μικρή ταχύτητα (έως 6 χλμ/ώρα), παραπλήσια δηλαδή με την ταχύτητα του πεζού, κυκλοφορούν όπου και όπως κυκλοφορούν οι πεζοί.

– Τα ΕΠΗΟ που αναπτύσσουν ταχύτητα από 6 έως 25 χλμ/ώρα, λογίζονται ως ποδήλατα και κυκλοφορούν όπου επιτρέπονται τα ποδήλατα.

– Απαγορεύεται για λόγους οδικής ασφάλειας, η κυκλοφορία αυτών των οχημάτων, σε οδούς όπου αναπτύσσονται υψηλές ταχύτητες (άνω των 50 χλμ/ώρα).

700 ΝΕΕΣ ΘΕΣΕΙΣ

Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει στη Parallaxi ο σύμβουλος βιώσιμης κινητικότητας του Δήμου, Δημήτρης Μήτρου «Έχει γίνει σχετική μελέτη στο πλαίσιο του Πανευρωπαϊκού προγράμματος σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Μεταφορών. Έχουμε βγάλει θέσεις στάθμευσης των πατινιών σε διαβούλευση από τα Χριστούγεννα. Έχει ολοκληρωθεί η σχετική μελέτη και απλώς περιμένουμε μία υπουργική απόφαση που εκκρεμεί να βγει από τα αρμόδια υπουργεία για να πιστοποιούνται οι φορείς οι οποίοι μπορούν να συμμετέχουν σε διαγωνισμό. Μιλάμε για 700 θέσεις ηλεκτρικών πατινιών. Αναφερόμαστε σε μία ανοιχτή διαδικασία που μπορεί να προσελκύσει όποια εταιρία ενδιαφέρεται. Ουσιαστικά με βάση το θεσμικό πλαίσιο που κάνει τις συμβάσεις, θα καλέσουμε όλους να μας κάνουν προσφορά για τις θέσεις που θα θέσουμε σε δημοπράτηση σε τρεις φάσεις»

Κι ενώ όλα δείχνουν πως η χρήση των ηλεκτρικών πατινιών έχει μπει πια σε ένα πλαίσιο, νομοθετικό, φορολογικό και κοινωνικό, δεν είναι λίγες οι φορές που βλέπουμε παραβατικότητα από οδηγούς πατινιών, αλλά και μικρά ή μεγάλα ατυχήματα – ανεξαρτήτως ευθυνών και αιτιών – με ανθρώπους που έχουν οδηγηθεί σε νοσοκομεία. Πρόσφατο είναι το ατύχημα με ηλεκτρικό πατίνι που σημειώθηκε στο πλακόστρωτο της νέας παραλίας πριν από λίγες μέρες, στο ύψος του Ιστιοπλοϊκού Ομίλου, όπου 25χρονος αναβάτης τραυματίστηκε σοβαρά, όταν το πατίνι που οδηγούσε ανατράπηκε για αδιευκρίνιστους λόγους, ενώ διακομίστηκε με σταθμό του ΕΚΑΒ στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο και νοσηλεύτηκε για μέρες. Περιπτώσεις που έχουμε συναντήσει και στο παρελθόν, αλλά και σε άλλες πόλεις που μπορεί να χρησιμοποιούν τα εν λόγω πατίνια, είτε αυτά διατίθενται προς ενοικίαση, είτε πρόκειται για ιδιόκτητα.