Ο Πρόδρομος Νικηφορίδης για το νέο Μητροπολιτικό Πάρκο στα δυτικά

Εικόνες: Πρόδρομος Νικηφορίδης

Έγινε επιτέλους η παράδοση του -πρώτου στην ελληνική επικράτεια- Στρατοπέδου στον αντίστοιχο δήμο που το διεκδικεί εδώ και 20 χρόνια περίπου. Καλό νέο αποτελεί φυσικά και το γεγονός ότι παραχωρείται σχεδόν το σύνολο της έκτασης του στρατοπέδου δηλ. και τα 336 στρέμματα (πλην των 8 που ήδη είχαν παραχωρηθεί στην Εκκλησία), καθώς τα 52 στρέμματα που διεκδικούσε το Ταμείο Εθνικής Άμυνας (ΤΕΘΑ) για να χτιστούν κατοικίες για τους στρατιωτικούς ανταλλάχτηκαν με 83 σπίτια σε Σταυρούπολη και Νικόπολη. Η συμφωνία παραχώρησης ισχύει για 99 χρόνια, με προοπτική ανανέωσης. Η πρόθεση είναι να μετατραπεί η έκταση σε ένα μεγάλο Μητροπολιτικό Πάρκο. Ο  δημάρχος Δημήτρης Δεμουρτζίδης ζήτησε τη συνεργασία του αρχιτέκτονα Πρόδρομου Νικηφορίδη, που μαζί με το Μπερνάρ Κουόμο σχεδίασαν τη Νέα Παραλία και φυσικά εκείνος δέχτηκε. Η συνέχεια θα θέσει το σχέδιο παραχώρησης στο επόμενο δημοτικό συμβούλιο προς ψήφιση και ακολούθως  στο διοικητικό συμβούλιο του ΤΕΘΑ. Μέχρις στιγμής έχει ολοκληρωθεί η γεωλογική μελέτη και Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και επόμενο βήμα είναι η οικονομοτεχνική μελέτη, ενώ μέσα στον επόμενο μήνα θα διοργανωθεί και ημερίδα με τη συμμετοχή όλων των φορέων της πόλης με αντικείμενο την Μελέτη. Μιλήσαμε με τον Πρόδρομο Νικηφορίδη για τα σχέδια που θα οδηγήσουν στη δημιουργία αυτού του τεράστιου Μητροπολιτικού Πάρκου στα δυτικά.

Ποια ακριβώς είναι η θέση που αναλαμβάνετε και ποιες θα είναι οι αρμοδιότητές σας;

Σύμβουλος και ειδικός συνεργάτης του δημάρχου Δημήτρη Δεμουρτζίδη. Θα συνδράμω με όλες μου τις δυνάμεις το έργο του Δήμου προκειμένου να ολοκληρωθεί με τις καλύτερες προϋποθέσεις η δημιουργία του Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά. Γενικές κατευθύνσεις, προδιαγραφές, διεξαγωγή αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, ωρίμανση μελετών, συντονισμός.

Μέχρι ποιο ποσό έχει διασφαλιστεί ήδη η χρηματοδότηση της ανάπλασης του Στρατοπέδου Παύλου Μελά μέσω της Περιφέρειας και των νέων ΕΣΠΑ και ποιο κομμάτι του έργου θα καλύψει αρχικά η χρηματοδότηση; 

Η αρχική χρηματοδότηση θα εξασφαλίσει την προσβασιμότητα, ασφάλεια και άνετη διαβίωση στο χώρο του Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά. Στις επόμενες φάσεις και αφού διεξαχθούν οι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί θα προχωρήσει η ανάπλαση της συνολικής έκτασης και η μελέτη και κατασκευή των απαιτούμενων εργασιών στα υφιστάμενα διατηρητέα και μη κτίρια. Η χρηματοδότηση στην παρούσα φάση υπολογίζεται στα 10 εκ ευρώ.

Έχετε ήδη πείρα από την μελέτη της Νέας παραλίας, ένα έργο μεγάλης κλίμακας. Ποιο υπολογίζετε κατά προσέγγιση ότι μπορεί να είναι το κόστος του έργου της ανάπλασης του Στρατοπέδου; (Μελέτη, εφαρμογή, υλοποίηση) και ο συνολικός χρόνος που θα μεσολαβήσει μέχρι την παράδοση του έργου;

Σε ότι αφορά στο συνολικό έργο αδυνατώ να προσδιορίσω το κόστος κατασκευής με δεδομένο ότι θα γίνουν αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί των οποίων το αποτέλεσμα δεν μπορώ να γνωρίζω. Θα γίνει μεγάλη προσπάθεια για ισορροπημένο σχεδιασμό που θα περιορίσει το κόστος. Το κόστος για την αποκατάσταση των διατηρητέων θα είναι σημαντικό με δεδομένο ότι όλα αυτά τα χρόνια τα κτίρια κακοποιήθηκαν, κάηκαν και λεηλατήθηκαν. Όσο για τον χρόνο, αυτός εξαρτάται από τις δυνατότητες χρηματοδότησης. Σε οποιαδήποτε περίπτωση το συνολικό κόστος δεν μπορεί να είναι μικρότερο από τα 50εκ ευρώ.

Ποια είναι τα βήματα που θα ακολουθηθούν ξεκινώντας από αύριο όσον αφορά στην υλοποίηση του έργου του Μητροπολιτικού Πάρκου;

Το στρατόπεδο Παύλου Μελά, οι χώροι πρασίνου, τα ιστορικά κτίρια και γενικότερα ο υπαίθριος χώρος για πολλά χρόνια  είχαν αφεθεί στην τύχη τους. Σήμερα υπάρχουν πολλά ετοιμόρροπα κτίρια, υπάρχουν αδιέξοδα και χώροι που προκαλούν ανασφάλεια με αποτέλεσμα να υπάρχει ελάχιστη παρουσία πολιτών στο εσωτερικό του πρώην στρατοπέδου. Πρέπει επειγόντως να γίνουν ενέργειες που θα φέρουν τον κόσμο στο υπό σχεδιασμό Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά. Πρέπει να ενισχυθεί το πράσινο, να δημιουργηθούν ασφαλείς διαδρομές, να οριοθετηθούν οι περιοχές για τις οποίες θα προκηρυχτούν αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί και βέβαια ο ιστορικός τόπος και τα αξιόλογα κτίρια θα πρέπει να αποκατασταθούν. Εξάλλου προβλέπεται Μουσείο Εθνικής Αντίστασης και Μουσείο Ποντιακού και Μικρασιατικού Ελληνισμού.

Ποια είναι τα λάθη στα οποία κατά τη γνώμη σας μπορεί να υποπέσουν οι μελέτες και θα γίνουν αντικείμενο της προσοχής σας ως συντονιστής του έργου;

Θα προσπαθήσουμε να διατυπώσουμε με τέτοιο τρόπο τις προδιαγραφές προκειμένου να αποφύγουμε τα λάθη που μπορεί να προκύψουν. Είναι πολλά τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν σε μία τόσο μεγάλη περιοχή που θα είναι ανοιχτή 24 ώρες το 24ωρο.

Μιλάμε για την ανάπλαση 336 στρεμμάτων συνολικά μετά την ανταλλαγή που δέχτηκε ο στρατός αποσύροντας την διεκδίκηση των 52 στρεμμάτων. Πρόθεσή σας είναι να προκηρυχθεί αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για  μια ολοκληρωμένη μελέτη για το σύνολο του Στρατοπέδου; 

Το έργο της δημιουργίας του Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά είναι πολύ σύνθετο και θα χρειαστεί να γίνει σε πολλές φάσεις με δεδομένο ότι δεν μπορεί να εξασφαλιστεί χρηματοδότηση για το σύνολο του έργου. Η προκήρυξη επιμέρους διαγωνισμών διασφαλίζει την ομαλή υλοποίηση του έργου ενώ ταυτόχρονα λόγω μεγέθους δίνει την δυνατότητα συμμετοχής σε πολλούς νέους και λιγότερο νέους αρχιτέκτονες.

Αναφέρετε τα βασικά  σημεία πάνω στα οποία θα επικεντρωθεί ο σχεδιασμός της ανάπλασης του Στρατοπέδου.

Πρώτη προτεραιότητα είναι η πολύ μεγάλη ενίσχυση του υφιστάμενου πρασίνου. Θέλουμε η περιοχή του Δήμου Παύλου Μελά να γίνει η Πρωτεύουσα Περιοχή Πρασίνου του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης. Ταυτόχρονα πρέπει να δημιουργήσουμε τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να πλημυρίσει από κόσμο το Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά.

Ποια από τα κτίρια θα διατηρηθούν, ποιες θα είναι οι χρήσεις τους και πόσα από τα κτίσματα θα κατεδαφιστούν;

Στο μελλοντικό Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά υπάρχει μία περιοχή που έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικός τόπος. Όλα τα κτίρια που βρίσκονται εντός θα διατηρηθούν και θα αποκατασταθούν. Τα περισσότερα είναι οθωμανικά κτίρια. Υπάρχουν και άλλα κτίρια που θα διατηρηθούν γιατί δημιουργούν ενδιαφέρουσες ενότητες. Οι χρήσεις είναι πολλές, χρήσεις πολιτισμού, αναψυχής, αθλητισμού, εκπαίδευσης και χώροι γραφείων. Κάποια ετοιμόρροπα κτίρια που δεν παρουσιάζουν κανένα ενδιαφέρον θα κατεδαφιστούν.

Αυτό είναι το πρώτο στρατόπεδο που παραχωρείται στις τοπικές κοινωνίες μετά από χρόνια υποσχέσεων και αναβολών. Πιστεύετε ότι αυτή είναι  η αρχή για να ανοίξει ο δρόμος για την απόδοση και των υπολοίπων στρατοπέδων της πόλης; Μπορούν οι δήμοι να αναλάβουν το κόστος συντήρησης αυτών των μεγάλων χώρων και με ποιους μηχανισμούς μπορεί να επιτευχθεί αυτός ο στόχος;

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα των μεγάλων πάρκων μέσα στις πόλεις. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα που μπορούμε να ακολουθήσουμε προκειμένου να τα συντηρήσουμε σωστά. Η απόδοση του πρώην στρατοπέδου στο Δήμο Παύλου Μελά και στους πολίτες της Θεσσαλονίκης είναι μεγάλη αρχή, είναι ιδιαίτερα σημαντική για την Θεσσαλονίκη και γενικότερα για όλες τις πόλεις της ελληνικής επικράτειας. Τα στρατόπεδα ειδικά στη Δυτική Θεσσαλονίκη για πολλές δεκαετίες ήταν μία «κατάρα» γιατί δημιουργούσαν σχέσεις αποκλεισμού στη καθημερινότητα των πολιτών. Με την αποχώρηση του στρατού τα πρώην στρατόπεδα έγιναν η «ευλογία» της Δυτικής Θεσσαλονίκης. Είναι επομένως μία μοναδική ευκαιρία για την πλήρη ανατροπή των δεικτών πρασίνου εφόσον όλοι αυτοί οι χώροι δεν οικοδομηθούν. Πρέπει όλοι μαζί να δώσουμε αυτή τη μάχη για να δημιουργήσουμε μία πράσινη πόλη.