Προσκεκλημένοι σε ένα θεατρικό ταξίδι ζωής σήμερα στη Νεάπολη

Το κοινό της Θεσσαλονίκης θα έχει την ευκαιρία μετά από 2,5 χρόνια να έλθει και πάλι σε επαφή με το Playback Θέατρο, αυτή την πρωτότυπη αυτοσχεδιαστική μορφή θεάτρου.

Η Κοιν.Σ.Επ. «Θέατρο Playback Ηχώ» και το Σχολείο Ελληνικής Γλώσσας του Δήμου Νεάπολης-Συκεών στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Erasmus+ KA2 “yEUrSTAGE” διοργανώνουν την παράσταση Playback Θεάτρου “Αφηγήσεις στο ταξίδι της ζωής!” την Τετάρτη 12 Οκτωβρίου 2022 και ώρα 18:00 στο Κλειστό Δημοτικό Θέατρο Νεάπολης. (Ελευθερίου Βενιζέλου 125, Νεάπολη. Η είσοδος είναι ελεύθερη).

Κοιν.Σ.Επ. «Θέατρο Playback Ηχώ»: Υποστηρίζοντας το πνεύμα της διαφορετικότητας και την ελευθερία της έκφρασης

Τo “Θέατρο Playback Ηχώ” είναι μια ελληνική Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.) που ιδρύθηκε το 2015 στη Θεσσαλονίκη και ασχολείται με την υλοποίηση, διάδοση και προώθηση του Playback, μιας γνήσιας και πρωτότυπης μορφής αυτοσχεδιαστικού διαδραστικού θεάτρου. 

Αριθμεί 7 ιδρυτικά μέλη, τα οποία έχουν εκπαιδευθεί στο Playback Θέατρο και προέρχονται από τον χώρο της ψυχικής υγείας, της κοινωνικής εργασίας, της εκπαίδευσης και των τεχνών. Σε μια παράσταση τέτοιου είδους οι ηθοποιοί αναπαριστούν στη σκηνή ιστορίες του κοινού μέσω κατάλληλων τεχνικών και με τη συνοδεία αυτοσχέδιας μουσικής. Πρόκειται για μια εναλλακτική-πρωτοποριακή καλλιτεχνική μέθοδο που προάγει τον κοινωνικό διάλογο και υποστηρίζει το πνεύμα της διαφορετικότητας και την ελευθερία της έκφρασης.

Από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα η “Ηχώ” έχει δώσει παραστάσεις σε κοινωνικούς φορείς και χώρους εκπαίδευσης, όπως δημόσια Γυμνάσια-Λύκεια-Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Υπνωτήριο Αστέγων της “Άρσις”, ο Ερυθρός Σταυρός, η Χ.Ε.Ν. Θεσσαλονίκης, το Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, ο Σύλλογος Γυναικών Πολυγύρου, το Κέντρο Πρόληψης Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας “Πυξίδα”, η Μ.Κ.Ο. “United Societies of Balkans”, η ομάδα ΛΟΑΤΚΙ+ Θεσσαλονίκης, ο Οικολογικός Πολιτιστικός Σύλλογος Χαϊδαρίου Αττικής κ.ά.

Επίσης, οργανώνει και υλοποιεί ποικίλα σεμινάρια σε ανοιχτό κοινό, καθώς και σε μαθητές και εκπαιδευτικούς, ενώ συντονίζει και συμμετέχει σε ευρωπαϊκά προγράμματα και επιστημονικά συνέδρια.

Λίγα λόγια για το Σχολείο Ελληνικής Γλώσσας του Δήμου Νεάπολης-Συκεών

Το Σχολείο Ελληνικής Γλώσσας του Δήμου Νεάπολης-Συκεών λειτουργεί στη Θεσσαλονίκη από το 2009 παραδίδοντας δωρεάν μαθήματα ελληνικής γλώσσας σε ενηλίκους μετανάστες και πρόσφυγες. 

Η δομή υλοποιείται από το Τμήμα Κοινωνικής Προστασίας και την Κοινωφελή Επιχείρηση Υπηρεσιών του Δήμου Νεάπολης-Συκεών, ενώ την ευθύνη λειτουργίας του Σχολείου έχει η φιλόλογος Μάρθα Γαλατοπούλου με την επιστημονική υποστήριξη του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ. 

Κάθε χρόνο φοιτούν στο Σχολείο περισσότεροι από 100 μαθητές από διάφορες χώρες του κόσμου, πολλοί από τους οποίους συμμετέχουν με επιτυχία στις κρατικές εξετάσεις πιστοποίησης ελληνομάθειας. Λειτουργούν τμήματα αρχαρίων, μέσων και προχωρημένων κι επίσης τμήματα γραφής, ελληνικής ιστορίας-ελληνικού πολιτισμού και προετοιμασίας για τις εξετάσεις πολιτογράφησης. Παράλληλα, στη διάρκεια του χρόνου πραγματοποιούνται εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δράσεις.

yEUrSTAGE: Ενσωματώνοντας μειονοτικές ομάδες

Το “yEUrSTAGE” (“The stage is yEUrs: Learning the language of the ‘host’ country through contemporary theatre approaches for adult educators towards the social inclusion of minority groups in Europe of leaving no one behind”) είναι ένα Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Erasmus+ KA2 (περίοδος υλοποίησης Δεκέμβριος 2020-Δεκέμβριος 2022) με αντικείμενο την ανταλλαγή εμπειριών, τεχνογνωσίας και καλών πρακτικών για τη διδασκαλία της δεύτερης γλώσσας μέσω σύγχρονων θεατρικών προσεγγίσεων για εκπαιδευτές ενηλίκων. Τελικός στόχος είναι η κοινωνική ενσωμάτωση των μειονοτικών ομάδων της Ευρώπης και η εξάλειψη της περιθωριοποίησής τους.

Συντονιστής του Προγράμματος είναι ο οργανισμός “Associação Cultural e de Solidariedade Social-Raquel Lombardi” (Πορτογαλία), ενώ πέρα από το “Θέατρο Playback Ηχώ” (Ελλάδα) συμμετέχουν οι εταίροι “Iniciativas de Futuro para una Europa Social-Coop.” (Ισπανία), “Euro-Net” (Ιταλία), “Stando LTD” (Κύπρος). Το “yEUrSTAGE” συνδέει αυτούς τους πέντε ευρωπαϊκούς οργανισμούς (εκπαιδευτές ενηλίκων, εκπαιδευτικούς, μέντορες και επαγγελματίες) που εξειδικεύονται σε θεατρικές προσεγγίσεις, καινοτόμες διδασκαλίες και εκπαιδευτικές εφαρμογές για ομάδες ενηλίκων, προσφύγων και μεταναστών.

Μέχρι τώρα έχουν πραγματοποιηθεί τρεις εκπαιδευτικές συναντήσεις στη Μαδέιρα, τη Λευκωσία και τη Βαλένθια, ενώ το διάστημα 10-14 Οκτωβρίου 2022 θα διεξαχθεί η τέταρτη εκπαιδευτική συνάντηση στη Θεσσαλονίκη με οικοδεσπότη-φορέα το «Θέατρο Playback Ηχώ».

Το Πρόγραμμα έχει χρηματοδοτηθεί με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τι είναι το Playback θέατρο;

Το Playback Theatre είναι μια πρωτότυπη μορφή αυτοσχεδιαστικού θεάτρου στο οποίο το κοινό ή τα μέλη της ομάδας λένε ιστορίες από τη ζωή τους και τις παρακολουθούν να «ζωντανεύουν» την ίδια στιγμή.

Η πρώτη ομάδα Playback Theatre ιδρύθηκε το 1975 από τους Jonathan Fox και Jo Salas. Ο Φοξ ήταν φοιτητής του αυτοσχεδιαστικού θεάτρου, της προφορικής παραδοσιακής αφήγησης, της μεθόδου ψυχοδράματος του Jacob Moreno και μελετητής του έργου του εκπαιδευτικού Paulo Freire . Ο Salas ήταν μουσικός και ακτιβιστής. Και οι δύο είχαν υπηρετήσει ως εθελοντές στις αναπτυσσόμενες χώρες: Ο Fox ως εθελοντής του Ειρηνικού Σώματος στο Νεπάλ, ο Salas με την Εθελοντική Υπηρεσία Εξωτερικού της Νέας Ζηλανδίας στη Μαλαισία .

Η πρώτη ομάδα Playback Theatre είχε την έδρα της στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης (Dutchess and Ulster Counties), ακριβώς βόρεια της Νέας Υόρκης. Η ομάδα αυτή, καθώς ανέπτυσσε τη βασική μέθοδο του Playback, την εφάρμοσε σε σχολεία, φυλακές, κέντρα ηλικιωμένων, συνέδρια και φεστιβάλ σε μια προσπάθεια να ενθαρρύνει τα άτομα από όλα τα κοινωνικά στρώματα να αφήσουν τις ιστορίες τους να ακουστούν. Επίσης έδιναν παραστάσεις για το κοινό σε μηνιαία βάση.

Η ιδέα του Playback Theatre ενέπνευσε πολλούς ανθρώπους. Μια διδακτική και καλλιτεχνική περιοδεία ορισμένων μελών της πρώτης ομάδας Playback Theatre στην Αυστραλία το 1980 είχε ως αποτέλεσμα να ιδρυθούν αντίστοιχες ομάδες στο Σίδνεϊ (1980), στη Μελβούρνη (1981), στο Περθ και στο Ουέλλινγκτον. Και οι τέσσερις ομάδες εξακολουθούν να υφίστανται έως σήμερα και είναι πλέον οι παλαιότερες ομάδες Playback Theatre στον κόσμο.

Από τότε, η μέθοδος έχει διαδοθεί σε όλη τη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη και οι ομάδες Playback υπάρχουν πλέον σε έξι ηπείρους. Το Διεθνές Δίκτυο Θεάτρου Playback (International Playback Theatre Network -IPTN) ιδρύθηκε το 1990 για να υποστηρίξει τη δράση του Playback σε όλο τον κόσμο. Από το 2018, το IPTN έχει 192 ομάδες-μέλη και 320 επαγγελματίες και μεμονωμένα μέλη από 40 χώρες.

Η «μέθοδος» Playback, όπως αναπτύχθηκε από τους Fox και Salas, χρησιμοποιεί θεατρικά σχήματα ή στοιχεία, που αναπτύχθηκαν από το αυτοσχεδιαστικό θέατρο, την αφήγηση και το ψυχόδραμα. Αυτά τα στοιχεία περιλαμβάνουν σκηνές (που ονομάζονται επίσης ιστορίες ή βινιέτες) και σύντομες αφηγηματικές ή μη αφηγηματικές μορφές, που περιλαμβάνουν επίσης “ρευστά γλυπτά”, “ζευγάρια” και “χορωδίες”.

Σε μια εκδήλωση Playback, κάποιος στο ακροατήριο αφηγείται μια στιγμή ή μια ιστορία από τη ζωή του, επιλέγει τους ηθοποιούς που θα παίξουν τους διαφορετικούς ρόλους και, στη συνέχεια, όλοι όσοι παρευρίσκονται παρακολουθούν την παράσταση, καθώς η ιστορία “ζωντανεύει” με καλλιτεχνικό τρόπο. Οι ηθοποιοί βασίζονται σε μη ρεαλιστικό ύφος για να μεταφέρουν νόημα, όπως είναι η μεταφορά ή το τραγούδι.