Η πρώτη σοβαρή απόφαση για το μέλλον της υποβαθμισμένης Αριστοτέλους

Μετά από αγώνα ετών οι Φίλοι του Ιστορικού Κέντρου κατάφεραν το ενδιαφέρον της Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Υπηρεσιών Κεντρικής Μακεδονίας να στραφεί επί τέλους εκεί που πρέπει και να βγάλει μια απόφαση που αφορά στην προστασία και σεβασμό της Πλατείας και του Αξονα της οδού Αριστοτέλους

”Ευελπιστούμε ότι θα εκλείψουν οι προφάσεις, η ολιγωρία και ανοχή στην ασυδοσία από τις αρμόδιες Διευθύνσεις της Αντιδημαρχίας Οικονομικών ( πρώην Ανάπτυξης) και θα πράξουν τα δέοντα όπως αυτά ορίζονται στις διατάξεις.

Η ευθύνη είναι συλλογική όσον αφορά την πολιτιστική κληρονομία της πόλης μας και είναι απορίας άξιον γιατί οι Αντιδήμαρχοι Πολιτισμού και Τουρισμού δεν ¨απαίτησαν” την τήρηση των διατάξεων.

Οι αρμόδιες υπηρεσίες και οι πολιτικοί προϊστάμενοί τους αγνοούσαν επιδεικτικά και τις σχετικές αναφορές του Συμπαραστάτη του Δημότη Κυρίου τόλης Αγγελόπουλος και συνήθιζαν να χαρακτηρίζουν τους δημότες που εκδήλωναν την αγανάκτησή τους “γραφικούς”.

Ελπίζουμε ο επόμενος Δήμαρχος και οι Αντιδήμαρχοι να πράξουν τα δέοντα και δώσουν τις σωστές κατευθύνσεις στις αρμόδιες υπηρεσίες, επιβλέποντας το έργο τους.”

Ακολουθεί το έγγραφο:

Θέμα: Ενημέρωση αναφορικά με επεμβάσεις στον μνημειακό άξονα της πλατείας και της οδού Αριστοτέλους, που περικλείει διατηρητέα, από το ΥΠ.ΠΟ.Α., ως προς την κύρια όψη, κτίρια και τον «ιστορικό τόπο» της πλατείας Αριστοτέλους, εφάπτεται με τους «ιστορικούς τόπους» των αγορών των περιοχών της πλατείας Άθωνος και της οδού Βλάλη, και εντάσσεται στον «ιστορικό τόπο» της πόλης της Θεσσαλονίκης, Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης

Σχετ.: α) Το με αρ. πρωτ. ΥΠΠΟΑ/ΓΡΥΠ/605555/13493/09-01-2019 έγγραφο του Γραφείου Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΝΜΤΕΚΜ/75/09-01-2019), σχετικά με αίτημα του Σωματείου Φίλων Ιστορικού Κέντρου Θεσσαλονίκης. β) Τα με αρ. πρωτ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ/387670/40081/06-08-2018 (ΥΝΜΤΕΚΜ/3309/07-08-2018) και ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ/344358/35481/13-07-2018 (ΥΝΜΤΕΚΜ/2980/17-07-2018) έγγραφα της Γενικής Διεύθυνσης Αναστήλωσης Μουσείων & Τεχνικών Έργων του ΥΠΠΟΑ, με τα οποία μας διαβιβάστηκαν ηλεκτρονικά μηνύματα του Σωματείου Φίλων Ιστορικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, σχετικά με το θέμα. γ) Τα με αρ. πρωτ. ΥΝΜΤΕΚΜ/1409/28-03-2019, 1278/21-03-2019, 1157/14-03-2019, 1087/12-03-2019, 648/13-02-2019, 5381/11-12-2018, 5340/07-12-2018, 5159/27-11-2018, 4674/05-11-2018, 4322/16-10-2018, 4242/11-10-2018, 4215/10-10-2018, 3986/26-09-2018, 3803/18-09-2018, 3708/13-09-2018, 3681/11-09-2018 3047/20-07-2018, 2988/18-07-2018, 2957/16-07-2018, 2857/10-07-2018, 2841/09-07-2018, 2749/05-07-2018, 2611/27-06-2018, 2536/21-06-2018, 2409/15-06-2018, 2352/12-06-2018, 2306/06-06-2018, 2208/30-05-2018, 2180/29-05-2018, 1864/09-05-2018, 1773/03-05-2018, 281/22-01-2018, ηλεκτρονικά μηνύματα του Σωματείου Φίλων Ιστορικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, σχετικά με το θέμα. δ) Η με αρ. πρωτ. ΕΝΜΚΜ/3297/22-12-2006 Απόφασή μας, με θέμα “Έγκριση της αναμορφωμένης αρχιτεκτονικής μελέτης «ανασχεδιασμού της πλατείας Αρι-

στοτέλους», στον «ιστορικό τόπο» της Θεσσαλονίκης”, με συνημμένο φάκελο μελέτης, όπως τροποποιήθηκε με το με αρ. πρωτ. ΕΝΜΚΜ/1407/18-06-2012 έγγραφό μας. ε) Το με αρ. πρωτ. ΕΝΜΚΜ/1407/18-06-2012 έγγραφό μας. στ) Το με αρ. πρωτ. ΥΝΜΤΕΚΜ/2783/14-02-2017 έγγραφό μας σχετικά με «…διατύπωση απόψεων επί «κωδικοποιημένου ενιαίου κειμένου των κανονιστικών αποφάσεων του Δήμου Θεσσαλονίκης, που αφορούν: α) σε τεχνικές και λειτουργικές προϋποθέσεις παραχώρησης των κοινόχρηστων χώρων, και β) σε γενικές ρυθμίσεις τοποθέτησης εξοπλισμού σε κοινόχρηστους χώρους ανάπτυξης τραπεζοκαθισμάτων». ζ) Τα με αρ. πρωτ. ΥΝΜΤΕΚΜ/2912/02-08-2018, ΥΝΜΤΕΚΜ/2913/02-08-2018 και ΥΝΜΤΕΚΜ/3050/02-08-2018 έγγραφά μας. η) Το με αρ. πρωτ. ΥΝΜΤΕΚΜ/838/25-02-2019 έγγραφό μας. θ) Τα με αρ. πρωτ. 2268/27-07-2017 (ΥΝΜΤΕΚΜ/2346/14-08-2017) και 6430/22-01-2019 (ΥΝΜΤΕΚΜ/341/30-01-2019) έγγραφα του Τμήματος Παραδοσιακών Οικισμών & Διατηρητέων Κτηρίων του ΥΠΕΣ, σχετικά με το θέμα. ι) Το με αρ. πρωτ. 15857/84924/21-09-2017 (ΥΝΜΤΕΚΜ/2833/27-09-2017) έγγραφο της Διεύθυνσης Εξυπηρέτησης Επιχειρηματία του Δήμου Θεσσαλονίκης, σχετικά με το θέμα. Σε συνέχεια των παραπάνω (α) και (β) σχετικών εγγράφων, που αφορούν σε καταγγελίες του «Σωματείου Φίλων του Ιστορικού Κέντρου Θεσσαλονίκης» (γ’ σχετικό), αναφορικά με επεμβάσεις επί των όψεων των κτιρίων, ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων και λοιπού εξοπλισμού και επεμβάσεις στον κοινόχρηστο χώρο της πλατείας και της οδού Αριστοτέλους, στη Θεσσαλονίκη, και μετά από έλεγχο των στοιχείων που τηρούνται στο αρχείο της Υπηρεσίας μας συμπεριλαμβανομένου των (θ) και (ι) σχετικών, σας αναφέρουμε τα εξής: Ο μνημειακός άξονας της πλατείας και της οδού Αριστοτέλους:

– περιλαμβάνει την πλατεία Αριστοτέλους (από τη Λεωφόρο Νίκης έως την οδό Τσιμισκή), η οποία έχει χαρακτηριστεί και οριοθετηθεί, από το ΥΠ.ΠΟ.Α., ως «ιστορικός τόπος» με την Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/529/53554/20-10-2000 (ΦΕΚ 1371/Β/09-11-2000). – περιλαμβάνει τα μέτωπα (όψεις) των δώδεκα κτιρίων επί της πλατείας Αριστοτέλους, τα οποία έχουν χαρακτηριστεί, μεμονωμένα, από το ΥΠ.ΠΟ.Α., ως «έργα τέχνης» με την ίδια Υπουργική Απόφαση. – περιλαμβάνει το μέτωπο (όψη) του κτιρίου επί της οδού Αριστοτέλους 9, το οποίο έχει χα-ρακτηριστεί, μεμονωμένα, από το ΥΠ.ΠΟ.Α., ως «έργο τέχνης που χρειάζεται ειδική κρατική προ-στασία», με την Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΕ/ΔΙΛΑΠ/Γ/608/22114/15-04-1983 (ΦΕΚ 258/Β/17-05-1983). – εφάπτεται στις αγορές των περιοχών της πλατείας Άθωνος και της οδού Βλάλη, οι οποίες έχουν χαρακτηριστεί και οριοθετηθεί, από το ΥΠ.ΠΟ.Α., ως «ιστορικοί τόποι», με την Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3200/51805/23-02-1987 (ΦΕΚ 154/Β/31-03-1987). – εντάσσεται στο τμήμα του ιστορικού κέντρου της πόλης της Θεσσαλονίκης το οποίο έχει χαρακτηριστεί και οριοθετηθεί, από το ΥΠ.ΠΟ.Α., ως «ιστορικός τόπος», με την Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/21565/992/26-04-1994 (ΦΕΚ 384/Β/24-05-1994, αναδημοσίευση: Υ.Α. ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3046/51009/14-10-1994 – ΦΕΚ 833/Β/09-11-1994). Επισημαίνεται, ακόμη, ότι τα κτίρια κατά μήκος του εν λόγω άξονα, με την εξαίρεση των κτιρίων επί της πλατείας Αριστοτέλους 6 και της οδού Αριστοτέλους 21, έχουν χαρακτηριστεί, στο σύνολό τους, ως «διατηρητέα», από το πρώην Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (νυν αρμοδιότητας ΥΠ.ΕΣ.), με το Προεδρικό Διάταγμα της 02-11-1983 (ΦΕΚ 734/Δ/28-11-1983). Επιπλέον, για την οδό Αριστοτέλους, βρίσκεται σε ισχύ η Υπουργική Απόφαση του ΥΠ.ΕΣ. (πρώην Υ.ΜΑ.Θ.), με αρ. 4590/04-08-1999 (ΦΕΚ 662/Δ/13-09-1999), που αφορά στον «Καθορισμό ειδικών χρήσεων των διατηρητέων κτιρίων του μνημειακού άξονα της οδού Αριστοτέλους της Θεσσαλονίκης από το ύψος της οδού Μητροπόλεως μέχρι το ύψος της οδού Εγνατίας και έγκριση κανονισμού λειτουργίας των χρήσεων αυτών», όπως τροποποιήθηκε με την Υπουργική Απόφαση 6417/13/03-02-2014 (ΦΕΚ 48/ΑΑΠ/13-02-2014).

Σε ό,τι αφορά στο αντικείμενο αρμοδιότητάς μας, και ειδικότερα, στο πλαίσιο της προστασίας των προαναφερθέντων «μνημείων» και «ιστορικών τόπων», κατά τις σχετικές διατάξεις του νόμου 3028/2002, «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» [αρ. 10 (§3), 16 (σε συνδυασμό με αρ. 14)], η Υπηρεσία μας εξετάζει αιτήματα ανάπτυξης χρήσεων και πραγματοποίησης επεμβάσεων στα εξωτερικά μέτωπα των κτιρίων του μνημειακού άξονα, καθώς και εκτέλεσης εργασιών στους κοινόχρηστους χώρους του.

Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου ελέγχου και της έγκρισης ή μη των αντίστοιχων αιτημάτων, η Υπηρεσία μας, μέχρι σήμερα, έχει, αδιαλείπτως, τοποθετηθεί αρνητικά έναντι: – της τοποθέτησης πτυσσόμενων μέσων σκίασης (τεντών), φωτεινών και υπερμεγεθών πινακίδων, ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων (κλιματιστικές μονάδες, ανεμιστήρες, καλωδιώσεις, κ.λ.π.) και υφασμάτινων πετασμάτων (banner) επί των εξωτερικών μετώπων των εφαπτόμενων κτιρίων και εντός των παρόδιων στοών του μνημειακού άξονα. – της τοποθέτησης πρόσθετων επικαλύψεων και του επιχρωματισμού τμημάτων των εξωτερικών μετώπων των εφαπτόμενων κτιρίων, σε αποχρώσεις που να διαφοροποιούνται από το συνολικό – ενιαίο χρωματισμό του εκάστοτε κτιρίου. Περαιτέρω, στο σκέλος της συναφούς αλληλογραφίας που αφορά στη διαμόρφωση τμήματος ή του συνόλου των όψεων των εφαπτόμενων κτιρίων, η Υπηρεσία μας υποδεικνύει στους φερόμενους ιδιοκτήτες την άμεση απομάκρυνση – διευθέτηση όλων των πρόσθετων κατασκευών και εγκαταστάσεων από τις όψεις των κτιρίων (συμπεριλαμβανομένης της διευθέτησης – απομάκρυνσης των στοιχείων ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων), καθώς και την ενιαία αντιμετώπιση των όψεων ως προς το χρωματισμό, τη μορφή των κουφωμάτων κ.λ.π. Επιπλέον, ζητείται έγγραφη ενημέρωση της Υπηρεσίας μας για την ολοκλήρωση των εγκεκριμένων εργασιών, προκειμένου να καταστεί δυνατός σχετικός έλεγχος από πλευράς μας. Ειδικά σε ότι αφορά στην εξωτερική ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων και λοιπού λειτουργικού εξοπλισμού, καθώς επίσης και στην τοποθέτηση προθηκών εμπορευμάτων (σταντ) στις παρόδιες στοές της πλατείας Αριστοτέλους, η Υπηρεσία μας έχει εγκρίνει, με τη (δ) σχετική Απόφασή της, «αρχιτεκτονική μελέτη ανασχεδιασμού της πλατείας Αριστοτέλους», με επακριβή προσδιορισμό επιφανειών ανάπτυξης τραπεζοκαθισμάτων και μέσων σκίασής τους, και επιπρόσθετα, έχει συνηγορήσει, με το (ε) σχετικό, σε συμπληρωματικό προσδιορισμό επιφανειών ανάπτυξης τραπεζοκαθισμάτων στο προαναφερθέν τμήμα, με τον όρο η συγκεκριμένη χωροθέτηση «να έχει προσωρινό χαρακτήρα, μέχρι την υλοποίηση της εγκεκριμένης, με τη (δ) σχετική Απόφασή μας, αρχιτεκτονικής μελέτης», κατόπιν σχετικού αιτήματος της Διεύθυνσης Μελετών Αρχιτεκτονικών Έργων/Τμήμα Πολεοδομικών Μελετών και Εφαρμογών του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Ως προς το υπολειπόμενο τμήμα του μνημειακού άξονα, η Υπηρεσία μας έχει διατυπώσει συνολικές απόψεις επί πρότασης κωδικοποίησης, σε ενιαίο κείμενο, των κανονιστικών Αποφάσεων του Δήμου Θεσσαλονίκης (στ’ σχετικό), που αφορούν: «α) σε τεχνικές και λειτουργικές προϋποθέσεις παραχώρησης των κοινόχρηστων χώρων, και β) σε γενικές ρυθμίσεις τοποθέτησης εξοπλισμού σε κοινόχρηστους χώρους ανάπτυξης τραπεζοκαθισμάτων», με πεδίο εφαρμογής στο οποίο συμπεριλαμβάνεται ο άξονας της πλατείας και της οδού Αριστοτέλους, κατόπιν σχετικού αιτήματος της Διεύθυνσης Εξυπηρέτησης Επιχειρηματία του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Σε εναρμόνιση με τις παραπάνω εγκρίσεις και απόψεις, η Υπηρεσία μας, μέχρι σήμερα, έχει αδιαλείπτως τοποθετηθεί αρνητικά έναντι της πραγματοποίησης επεμβάσεων κατ΄ υπέρβαση αυτών, και περαιτέρω, έχει επισημάνει, επανειλημμένως, την αρνητικά διαμορφωμένη κατάσταση, ζητώντας, ταυτόχρονα, την άμεση πραγματοποίηση ενεργειών για την αναίρεσή της, από τους ενδιαφερόμενους και τις συναρμόδιες Υπηρεσίες (ΥΠ.ΕΣ., Δήμος Θεσσαλονίκης, κ.λ.π.).

Επιπλέον, η Υπηρεσία μας διενεργεί επιτόπιες αυτοψίες, κατά τις οποίες ελέγχεται η εφαρμογή ή μη των χορηγούμενων εγκρίσεων για ανάπτυξη χρήσεων και εκτέλεση εργασιών, με προέκταση, κατά περίπτωση: α) την έγγραφη υπενθύμιση των υποχρεώσεων των ενδιαφερομένων, β) την ανάκληση της χορηγηθείσας συνηγορίας για τη λειτουργία καταστημάτων, και γ) την έκδοση σημάτων διακοπής αυθαίρετων εργασιών [ενδεικτικώς: άρση συνηγορίας σε καταστήματα επί της πλατείας Αριστοτέλους 4 και επί των οδών Αριστοτέλους 24 και Βατικιώτη 4, με τα (ζ) σχετικά έγγραφά μας].

Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι η χορήγηση έγκρισης ή μη από πλευράς της Υπηρεσίας μας προηγείται της εξασφάλισης αδειών από άλλες αρχές, χωρίς την συντονισμένη ανταπόκριση των οποίων δεν είναι δυνατή η επίτευξη άμεσων αποτελεσμάτων σε συνέχεια των παραπάνω ενεργειών μας.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, και με γνώμονα την εξασφάλιση της βέλτιστης προστασίας του συγκεκριμένου, μείζονος σημασίας τμήματος του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης, η Υπηρεσία μας έχει αναλάβει πρωτοβουλία για την πραγματοποίηση συντονισμένων ενεργειών από πλευράς των εμπλεκόμενων Υπηρεσιών (Τμήμα Παραδοσιακών Οικισμών και Διατηρητέων Κτιρίων του ΥΠ.ΕΣ., Διεύθυνση Δόμησης και Πολεοδομικών Εφαρμογών και Διεύθυνση Εξυπηρέτησης Επιχειρηματία του Δήμου Θεσσαλονίκης), με αφετηρία την εκδήλωση πρόσκλησης προς τις εν λόγω Υπηρεσίες (-η- σχετικό), για συμμετοχή σε συνάντηση προγραμματισμού και υλοποίησης συντονισμένων ενεργειών. Για την περαιτέρω εξέλιξη της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, η Υπηρεσία μας θα προβεί σε άμεση ενημέρωσή σας, με νεότερο έγγραφο.

Η Προϊσταμένη της Υπηρεσίας Ε. Δ. 1) Φ. Ε. 2) Ζ. Μπαλτζοπούλου Σοφία Χριστοφορίδου 3) Δ. Ζυγομαλάς αρχιτέκτων μηχανικός ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ (ΠΡΟΣ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ)

1. Δήμο Θεσσαλονίκης Διεύθυνση Δόμησης & Πολεοδομικών Εφαρμογών Τμήμα Ελέγχου Δόμησης Μανουσογιαννάκη 6 546 21 Θεσσαλονίκη 2. Δήμο Θεσσαλονίκης Δ/νση Εξυπηρέτησης Επιχειρηματία Βασ. Γεωργίου Α’ 1 546 40 Θεσσαλονίκη

3. Υπουργείο Εσωτερικών Διεύθυνση Περιβάλλοντος, Πολιτισμού & Πολιτιστικής Κληρονομιάς & Αθλητισμού Τμήμα Παραδοσιακών Οικισμών και Διατηρητέων Κτηρίων Διοικητήριο 541 23 Θεσσαλονίκη 4. Σωματείο Φίλων Ιστορικού Κέντρου Θεσσαλονίκης Ακριβές Αντίγραφο Υπηρεσία Νεωτέρων Μνηµείων και Τεχνικών Έργων Κεντρικής Μακεδονίας Καλαϊτζόγλου Μαρία